Để đạt được mục tiêu này, Hà Nội đã đưa ra một chiến lược phát triển đường sắt mạnh mẽ và bền vững. Hệ thống đường sắt đô thị sẽ bao gồm các tuyến đường chính và nhánh nối, kết nối các khu vực quan trọng trong thành phố và các tỉnh lân cận. Điều này sẽ giúp cải thiện khả năng di chuyển và giảm thời gian giao thông cho người dân.
Một trong những dự án lớn nhất trong kế hoạch này là xây dựng tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông, đã được chính thức khai trương vào năm 2021. Đây là tuyến đường sắt đô thị đầu tiên của Hà Nội, có chiều dài hơn 13km và được trang bị hệ thống tàu điện ngầm hiện đại. Tuyến đường này đã góp phần giảm ùn tắc giao thông và tạo ra một sự thay đổi tích cực trong việc di chuyển trong thành phố.
Ngoài ra, Hà Nội cũng đang tiến hành triển khai các dự án khác như tuyến đường sắt đô thị Nhổn - Ga Hà Nội, tuyến đường sắt đô thị Cầu Giấy - Hòa Lạc và tuyến đường sắt đô thị Yên Viên - Ngọc Hồi. Những dự án này dự kiến sẽ mang lại nhiều lợi ích cho người dân, từ việc giảm thời gian di chuyển, giảm tiêu thụ nhiên liệu, đến việc giảm lượng khí thải gây ô nhiễm trong không khí.
Mới đây, UBND. TP Hà Nội đã xin ý kiến Bộ Giao thông Vận tải về dự thảo Đề án tổng thể đầu tư hệ thống đường sắt đô thị của Thủ đô. Trong đó, đường sắt đô thị được xác định là trục xương sống của hạ tầng giao thông vận tải.
Cụ thể, đến năm 2030, UBND TP. Hà Nội phấn đấu xây dựng, đưa vào khai thác khoảng 96,8 km đường sắt đô thị; lập đề xuất chủ trương đầu tư xây dựng các tuyến đường sắt đô thị có lộ trình đầu tư trước năm 2035.
Trong đó, đến năm 2035, Hà Nội sẽ hoàn thành xây dựng, đưa vào khai thác khoảng 301 và đến năm 2045 sẽ hoàn thành toàn bộ 14 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài khoảng 550 km theo quy hoạch chung Thủ đô.
Để đảm bảo việc xây dựng và vận hành các dự án đường sắt đô thị này, Hà Nội đã thúc đẩy việc hợp tác với các đối tác quốc tế và các tổ chức tài chính, nhằm đảm bảo nguồn lực và kỹ thuật cần thiết. Đồng thời, thành phố cũng tăng cường đào tạo và phát triển lực lượng nhân viên chuyên môn để đảm bảo hoạt động an toàn và hiệu quả của hệ thống đường sắt đô thị.
Việc xây dựng gần 100km đường sắt đô thị vào năm 2030 là một mục tiêu đầy thách thức, nhưng Hà Nội đã thể hiện sự quyết tâm mạnh mẽ và sự cam kết của mình đối với việc cải thiện giao thông và đáp ứng nhu cầu di chuyển ngày càng tăng của dân cư. Khi các dự án hoàn thành, hệ thống đường sắt đô thị sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một Hà Nội hiện đại, tiện nghi và bền vững trong tương lai.
Theo quy hoạch chung Thủ đô trước đây, Hà Nội có 10 tuyến đường sắt đô thị, gồm 9 tuyến chính và một tuyến nối các đô thị vệ tinh, tổng chiều dài 397 km. Quy hoạch chung Thủ đô điều chỉnh mới được thông qua, TP. Hà Nội đã bổ sung 4 tuyến: Ngọc Hồi - Thường Tín - Cảng hàng không số 2; Mê Linh - Cổ Loa - Yên Viên - Dương Xá; Cát Linh - Lê Văn Lương - Vành đai 4 và Vĩnh Tuy - Minh Khai - Trường Chinh - Láng - Nhật Tân dài khoảng 150 km.
Tuy nhiên, đến nay thành phố mới hoàn thành được 13 km tuyến 2A Cát Linh - Hà Đông và sắp hoàn thành 12,5 km của tuyến số 3 đoạn Nhổn - ga Hà Nội.
Sau gần 3 năm vận hành, tàu điện Cát Linh - Hà Đông thu hút đông đảo người dân, mỗi ngày có khoảng 35.000 hành khách đi lại. Trong đó 47% là người đi làm, 45% là người đi học và 8% đi lại với các mục đích khác.
Nhân Hà