 |
| Đổi phương thức quản lý từ tiền kiểm sang hậu kiểm phải ngăn chặn “công ty ma” |
Ngày 16-5, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV tiếp tục thảo luận về dự thảo Nghị quyết liên quan đến một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế tư nhân.
Dự thảo Nghị quyết là bước cụ thể hóa tinh thần của Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Các đại biểu Quốc hội đã đưa ra nhiều ý kiến đóng góp, nhấn mạnh sự cần thiết của việc cải thiện môi trường đầu tư – kinh doanh, hoàn thiện chính sách pháp lý, và tăng cường hậu kiểm để đảm bảo sự công bằng, minh bạch.
Cần cơ chế đột phá để đạt mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP HCM) đánh giá cao nỗ lực của Bộ Tài chính, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội trong việc xây dựng và hoàn thiện hồ sơ dự thảo. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thể chế hóa kịp thời chủ trương lớn của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân.
Hiện nay, Việt Nam đang đặt mục tiêu có ít nhất 2 triệu doanh nghiệp hoạt động hiệu quả vào năm 2030. Để hiện thực hóa mục tiêu đầy tham vọng này, ông Ngân cho rằng cần có các giải pháp thực sự đặc biệt, trong đó nổi bật là việc hỗ trợ hộ kinh doanh cá thể chuyển đổi thành doanh nghiệp – một lực lượng đông đảo nhưng chưa được tổ chức theo mô hình chuẩn mực của doanh nghiệp hiện đại.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân cũng dành sự quan tâm đặc biệt đến Điều 5 của dự thảo – quy định về nguyên tắc xử lý vi phạm và giải quyết các vụ việc trong hoạt động kinh doanh. Theo ông, nội dung này chạm đúng mối quan tâm của cộng đồng doanh nghiệp, nhất là khi cần làm rõ ranh giới giữa trách nhiệm pháp nhân và trách nhiệm cá nhân, giữa xử lý hành chính và xử lý hình sự.
Từ thực tiễn hoạt động kinh doanh hiện nay, ông đề nghị Chính phủ cần rà soát toàn diện các bộ luật liên quan như Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, cùng các nghị định và thông tư hướng dẫn, để tạo nên hệ thống pháp lý thống nhất, rõ ràng và công bằng cho các doanh nghiệp yên tâm hoạt động.
Về hỗ trợ tài chính cho khu vực tư nhân, đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng cần quy định cụ thể hơn về cơ chế hỗ trợ lãi suất, bởi thực tế nhiều chính sách hỗ trợ tín dụng trong thời gian qua không đạt hiệu quả như kỳ vọng. Việc ban hành chính sách cần đi kèm với cơ chế thực thi rõ ràng, đơn giản và minh bạch, để nguồn vốn đến được đúng đối tượng, đúng thời điểm.
Đổi phương thức quản lý từ tiền kiểm sang hậu kiểm phải ngăn chặn “công ty ma”
Đồng tình với tinh thần của dự thảo, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) đánh giá cao phương pháp tiếp cận thực tiễn và cởi mở của Nghị quyết, nhất là trong việc giảm rào cản, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá nhân.
Một trong những thay đổi mang tính đột phá được đề xuất là chuyển từ phương thức quản lý “tiền kiểm” sang “hậu kiểm” trong điều kiện kinh doanh – điều được xem là tiệm cận với thông lệ quốc tế, giúp giảm gánh nặng thủ tục, tiết kiệm chi phí tuân thủ và thúc đẩy sáng tạo, khởi nghiệp.
Tuy nhiên, bà Nga cũng bày tỏ lo ngại nếu không có cơ chế hậu kiểm đủ mạnh và minh bạch, chính sách này có thể bị lợi dụng để tạo ra các doanh nghiệp “ma”, gây tổn thất lớn cho ngân sách và làm xói mòn lòng tin thị trường.
Thực tế đã cho thấy, nhiều đối tượng đã lợi dụng kẽ hở của chính sách thông thoáng để lập hàng trăm công ty không hoạt động thực chất, nhằm mục đích mua bán hóa đơn, trốn thuế, rửa tiền. Điển hình là vụ việc hơn 600 công ty "ma" bị phát hiện xuất hơn 1 triệu hóa đơn khống với tổng giá trị giao dịch gần 64.000 tỉ đồng.
Để khắc phục tình trạng này, bà Nguyễn Thị Việt Nga đề xuất Chính phủ cần quy định rõ các yêu cầu cụ thể trong hệ thống hậu kiểm, bao gồm: Liên thông dữ liệu giữa các cơ quan thuế, hải quan, ngân hàng; Tăng cường kiểm tra thực địa, xác minh hoạt động thực tế; Ứng dụng công nghệ số trong giám sát và phân tích rủi ro; Đặt ra chế tài đủ sức răn đe, đặc biệt đối với các hành vi gian lận có tổ chức
Đồng thời, cần phân loại ngành nghề có rủi ro cao để áp dụng tiền kiểm có trọng tâm, tránh tình trạng hoặc buông lỏng quá mức, hoặc kiểm tra tràn lan gây phiền hà cho doanh nghiệp chân chính.
