Thứ năm 13/02/2025 19:19
Hotline: 024.355.63.010
Email: banbientap.dnhn@gmail.com
Thời cuộc

Định hình thị trường bán lẻ

12/10/2020 00:00
Thị trường bán lẻ (TTBL) Việt Nam đang định hình lại “lối chơi” mới, trong đó nổi bật xu hướng như khai thác sự đặc thù của từng phân khúc thị trường, tinh giản hệ thống, tăng tính trải nghiệm đối với khách hàng.

Xu thế dịch chuyển dòng vốn đầu tư - giải pháp đối với Việt Nam

Thị trường không dễ tính

Năm 2019 TTBL chứng kiến nhiều vụ mua bán, sáp nhập (M&A) giữa các DN bán lẻ nhất từ trước đến nay. Điển hình là vụ mua lại toàn bộ chuỗi siêu thị Auchan Reatil (Pháp) của Saigon Co.op vào tháng 6-2019; vụ thâu tóm Z-Mart (4-2019), Shop & Go (4-2019) và Queenland Mart (9-2019) của Vincommerce; vụ VinMart, VinMart+, VinEco bị thâu tóm bởi Masan.

Cùng với các thương vụ M&A, năm 2019 nhiều DN nước ngoài thất bại và buộc phải rút lui khỏi TTBL Việt Nam (Metro, Auchan, Casino Group, Parkson…), hoặc chỉ duy trì hoạt động cầm chừng (7-Eleven, GS25…).

Thực tế này đã hoàn toàn trái ngược với những đánh giá và dự báo khả quan về TTBL Việt Nam vài năm trước đó là đầy tiềm năng, nhiều dư địa tăng trưởng, phù hợp với đa dạng loại hình… Điều này cũng cho thấy TTBL Việt Nam không còn dễ tính như trước. Minh chứng cho điều này là nguyên nhân dẫn đến sự thất bại của các DN bán lẻ nước ngoài tại Việt Nam do không am hiểu thị trường.

Sự đa dạng về văn hóa, vùng miền lãnh thổ khiến TTBL Việt Nam không thuần nhất như các thị trường khác, khi mỗi thị trường theo vùng đều có đặc thù riêng. Trong thị trường theo vùng đó lại phân chia ra nhiều khu vực và thị trường nhỏ lẻ khác.

Chẳng hạn, TTBL miền Bắc và miền Nam mang 2 đặc tính khác nhau, khu vực thành thị và nông thôn cũng có những điểm khác biệt. Do đó, để đạt được độ phủ rộng khắp các tỉnh thành, đòi hỏi DN bán lẻ phải có sự hiểu biết nhất định về vùng miền, địa phương, cũng như chiến lược phát triển toàn diện, để có thể phục vụ được tất cả khách hàng. Đây là điều DN bán lẻ nước ngoài không làm được.

Theo đó, hầu hết DN bán lẻ nước ngoài khi vào Việt Nam đều gặp khó khăn khi phát triển mạng lưới, càng mở rộng mạng lưới càng thua lỗ vì chi phí lớn.

Nhìn vào hệ thống bán lẻ của DN nội địa được cho còn ăn nên làm ra hiện nay, điều dễ nhận ra là các DN này biết cách tiếp cận và khai thác tính đặc thù của từng phân khúc thị trường, thay vì đầu tư ồ ạt hướng đến thị trường chung rộng lớn như trước đây. Đơn cử, một số DN bán lẻ đi sâu tìm hiểu để cho ra các dịch vụ và sản phẩm có tính địa phương hóa, gồm sở thích, nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng, từ đó xây dựng danh mục hàng hóa cung ứng phù hợp.

Bên cạnh đó, yếu tố trải nghiệm trong quá trình mua sắm của khách hàng (hình thức mua sắm mới lạ, sáng tạo, thu hút) cũng được các DN bán lẻ chú ý nhiều hơn, nhằm giữ chân các “thượng đế” trung thành với hệ thống của mình.

Trong một nghiên cứu và dự báo thị trường mới đây, JLL Việt Nam - DN chuyên về phân tích thị trường - nhận định các trung tâm thương mại tại các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM tiếp tục phát triển, là phân khúc quan trọng giữ nhịp tăng trưởng ổn định cho các DN bán lẻ.

Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả thị trường, đòi hỏi nhà bán lẻ phải không ngừng đổi mới, tăng tính trải nghiệm đối với khách hàng. Trong đó, sử dụng công nghệ, phân tích dữ liệu để tăng cường mức độ nhận diện khách hàng, được xem là yếu tố quyết định.

Định hình xu hướng

Theo bà Đinh Thị Mỹ Loan, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam (AVR), năm 2020 sẽ định hình lại lối chơi của các DN bán lẻ Việt Nam với các thay đổi quan trọng. Cụ thể, các DN bán lẻ sẽ tinh gọn và tinh chỉnh mô hình tại các thành phố lớn, mở rộng thị trường ra vùng nông thôn (hiện vẫn còn khá mỏng và chưa được khai thác nhiều).

Sự tiện lợi và tính trải nghiệm sẽ là ưu tiên hàng đầu các DN bán lẻ, trong khi kênh bán lẻ truyền thống vẫn giữ đà tăng trưởng ổn định. Các thống kê cho thấy, năm 2019 trong 19 nhóm ngành hàng lớn nhất của tiêu dùng nhanh, kênh truyền thống vẫn giữ mức tăng trưởng ổn định 6-10%.

Sự tăng trường khá đồng đều giữa các nhóm ngành hàng, cộng với việc bản thân kênh truyền thống tăng trưởng mạnh ở nhóm các cửa hàng vừa và nhỏ (số liệu từ hầu hết công ty nghiên cứu thị trường đều chứng minh thực tế này), là cơ sở vững chắc để tin rằng năm 2020 sẽ tiếp tục là năm tăng trưởng tốt của kênh truyền thống.

Trong đó, điểm sáng nhất của kênh này là nhóm cửa hàng chuyên doanh và bách hóa lớn. Và trong xu thế tiêu dùng mới, khách hàng có xu hướng tìm kiếm các cửa hàng chuyên phục vụ đa dạng theo chiều sâu một số chủng loại sản phẩm đặc thù nào đó, đã kích thích nhiều mô hình chuyên doanh ra đời cùng với dịch vụ bán hàng đa dạng.

Có thể nói, sự chuyên nghiệp của các cửa hàng chuyên doanh chính là yếu tố quan trọng thu hút và giữ chân người mua hàng. Đáng chú ý, theo AVR, nếu nhìn vào toàn bộ TTBL kênh hiện đại trong năm 2019, số lượng người mua hàng có tăng, nhưng chủ yếu do có quá nhiều siêu thị mở mới, còn các siêu thị hiện có vẫn mất khách.

Có 2 lý do mất khách phổ biến là do khách hàng có xu hướng trải nghiệm mua sắm và yếu tố tiện lợi. Người mua hàng thường thích các trải nghiệm mới, do đó nếu các siêu thị không có gì mới khách hàng sẽ chuyển sang chỗ khác. Nếu chỗ khác đó đáp ứng tốt nhu cầu của họ, họ sẽ không quay lại chỗ cũ nữa.

Do vậy, 2020 sẽ là năm ưu tiên cho trải nghiệm mua sắm tại điểm bán. Các khảo sát đều cho thấy, hầu như tất cả khách hàng đều đi theo mô hình đa kênh (multi - channel), vừa có đại siêu thị (hypermarket), vừa có siêu thị (supermarket), siêu thị nhỏ (minimart) và cả cửa hàng tiện lợi (convenience stores - CVS).

Một người tiêu dùng bình quân viếng thăm 6-7 kênh bán hàng/năm, nghĩa là nếu nhà bán lẻ nào đó không có nhiều mô hình, sẽ phải chia sẻ hoặc mất luôn khách hàng vào tay đối thủ. Do đó, điều này buộc các DN bán lẻ phải hoàn thiện mô hình bán lẻ đa kênh để tối đa hóa hiệu quả thị trường.

Hiện nay, người tiêu dùng có xu hướng trải nghiệm mua sắm và yếu tố tiện lợi. Nếu các siêu thị không có gì mới, khách hàng sẽ chuyển sang chỗ khác. Nếu chỗ khác đó đáp ứng tốt nhu cầu trải nghiệm mua sắm, họ sẽ không quay lại chỗ cũ nữa.

Tin bài khác
Mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025: Tạo đà cho tương lai

Mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025: Tạo đà cho tương lai

Chính phủ Việt Nam quyết tâm đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025. Các doanh nghiệp và ngân hàng đóng vai trò then chốt trong sự thành công này.
Agritechnica Asia 2025 - đưa Việt Nam tới công nghệ nông nghiệp hiện đại nhất thế giới

Agritechnica Asia 2025 - đưa Việt Nam tới công nghệ nông nghiệp hiện đại nhất thế giới

Agritechnica Asia 2025 tạo ra một nền tảng kết nối quan trọng cho nông dân, doanh nghiệp và hợp tác xã Việt Nam với các công nghệ nông nghiệp tiên tiến nhất thế giới.
Thêm 3 địa điểm tiềm năng để xây dựng nhà máy điện hạt nhân

Thêm 3 địa điểm tiềm năng để xây dựng nhà máy điện hạt nhân

Theo dự thảo điều chỉnh Quy hoạch điện 8, Việt Nam hiện có 8 địa điểm phù hợp để xây dựng nhà máy điện hạt nhân, chủ yếu nằm tại năm tỉnh miền Trung.
Dự thảo Quy hoạch điện 8 chỉnh sửa đưa ra 2 kịch bản tăng trưởng

Dự thảo Quy hoạch điện 8 chỉnh sửa đưa ra 2 kịch bản tăng trưởng

Theo Dự thảo Quy hoạch điện 8 chỉnh sửa, Việt Nam cần huy động từ 30,7 đến 40 tỷ USD vốn đầu tư đến năm 2030, chủ yếu từ khu vực tư nhân và doanh nghiệp ngoài nhà nước.
Nghị quyết 25/NQ - CP: Động lực tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2025

Nghị quyết 25/NQ - CP: Động lực tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2025

Lần đầu tiên Chính phủ ban hành riêng một nghị quyết giao chỉ tiêu tăng trưởng đối với 12 ngành, lĩnh vực và 63 địa phương, cho thấy quyết tâm rất cao trong việc phấn đấu đạt mức tăng trưởng GDP năm 2025 từ 8% trở lên.
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn làm Chủ tịch Hội đồng thẩm định Điều chỉnh Quy hoạch Điện 8

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn làm Chủ tịch Hội đồng thẩm định Điều chỉnh Quy hoạch Điện 8

Hội đồng thẩm định hoạt động theo hình thức kiêm nhiệm và sẽ chấm dứt hoạt động khi quá trình thẩm định hoàn tất, Điều chỉnh Quy hoạch Điện 8 được phê duyệt.
Mục tiêu tăng trưởng GDP 2025: Hướng đến tốc độ tăng trưởng bứt phá

Mục tiêu tăng trưởng GDP 2025: Hướng đến tốc độ tăng trưởng bứt phá

Theo đề án, mục tiêu tăng trưởng GDP cả nước năm 2025 cần phải đạt 8% trở lên, góp phần tạo nền tảng vững chắc để đạt tốc độ tăng trưởng hai con số.
Quan ngại căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang, Bộ Công Thương chủ động ứng phó

Quan ngại căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang, Bộ Công Thương chủ động ứng phó

Bộ Công Thương sẽ tiếp tục đề xuất Chính phủ tăng cường sự hiện diện của đại diện thương mại Việt Nam tại các thị trường quan trọng nhằm hỗ trợ phát triển hoạt động ngoại thương, bảo vệ lợi ích kinh tế và thương mại của doanh nghiệp Việt Nam.
Hàng trăm dự án Khu kinh tế Nghi Sơn chậm tiến độ do giải phóng mặt bằng

Hàng trăm dự án Khu kinh tế Nghi Sơn chậm tiến độ do giải phóng mặt bằng

Trên địa bàn Khu kinh tế Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa hiện có 123 dự án đầu tư trực tiếp đang chậm tiến độ, nguyên nhân chủ yếu do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng hoặc các thủ tục pháp lý về đầu tư...
Bộ Giao thông vận tải yêu cầu sửa chữa nhanh các hư hỏng tại cao tốc Bắc – Nam

Bộ Giao thông vận tải yêu cầu sửa chữa nhanh các hư hỏng tại cao tốc Bắc – Nam

Bộ Giao thông vận tải yêu cầu kiểm tra và sửa chữa kịp thời các hư hỏng trên cao tốc Bắc - Nam, bảo đảm an toàn giao thông và chất lượng công trình trong thời gian bảo hành.
Giảm bậc thuế thu nhập cá nhân: Đề xuất cải cách hợp lý

Giảm bậc thuế thu nhập cá nhân: Đề xuất cải cách hợp lý

Bộ Tài chính hướng tới giảm số bậc thuế thu nhập cá nhân và điều chỉnh ngưỡng thuế, giúp giảm gánh nặng cho người lao động và nâng cao công bằng thuế.
Hút đầu tư vào năng lượng tái tạo - thúc đẩy kinh tế xanh

Hút đầu tư vào năng lượng tái tạo - thúc đẩy kinh tế xanh

Ngoài thu hút vốn, chính sách sử dụng đất chủ động và kế hoạch triển khai toàn diện sẽ góp phần đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành năng lượng tái tạo.
Tạo cơ chế khuyến khích, thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

Tạo cơ chế khuyến khích, thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả sẽ giúp Việt Nam kịp thời tận dụng, thu hút và huy động được các nguồn lực quốc tế để hỗ trợ, thúc đẩy quá trình đầu tư tiết kiệm năng lượng, chuyển đổi thị trường các sản phẩm tiết kiệm năng lượng.
Chính sách đặc thù để thúc đẩy hệ thống đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh

Chính sách đặc thù để thúc đẩy hệ thống đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh

Cải tiến mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đang đối mặt với tiến độ chậm. Các cơ chế đặc thù sẽ giúp rút ngắn quy trình và thu hút đầu tư.
Doanh nghiệp tư nhân cần làm gì để trở thành động lực dẫn dắt kinh tế năm 2025?

Doanh nghiệp tư nhân cần làm gì để trở thành động lực dẫn dắt kinh tế năm 2025?

Năm 2025 được kỳ vọng là năm bứt phá quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, với mục tiêu tăng trưởng GDP đạt trên 8%. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, nền kinh tế vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức như tiềm năng và nguồn lực chưa được khai thác hiệu quả, tư duy kinh doanh ngắn hạn, và những điểm nghẽn về thể chế pháp luật. Để vượt qua các rào cản này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đưa ra 6 định hướng chiến lược, trong đó xác định thể chế là yếu tố đột phá then chốt, đồng thời kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là khối tư nhân, phát huy vai trò đầu tàu trong việc thúc đẩy tăng trưởng và đổi mới sáng tạo.