Hiện nay, thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản được tính theo hai phương thức:
-Thuế 2% trên giá trị giao dịch: Người bán nộp thuế bằng 2% tổng giá trị bất động sản được ghi trong hợp đồng chuyển nhượng, không xét đến lãi hay lỗ.
-Thuế 20% trên chênh lệch giữa giá mua và giá bán: Cách tính này yêu cầu kê khai rõ ràng giá mua và giá bán để xác định thuế dựa trên phần lợi nhuận thực tế.
![]() |
Ban Chính sách của Cục Thuế (Bộ Tài chính) kiến nghị Chính phủ triển khai hệ thống liên thông điện tử cho các thủ tục giao dịch bất động sản, từ công chứng, thuế đến đăng ký đất đai nhằm ngăn chặn tình trạng kê khai hai mức giá để trốn thuế. |
Tại hội thảo về chính sách thuế thu nhập cá nhân do Báo Lao động tổ chức ngày 14/3, Ban Chính sách của Cục Thuế đề xuất một phương án tính thuế mới. Theo đó, thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản sẽ được tính bằng thuế suất (đề xuất 20% để tương đồng với thuế suất doanh nghiệp) nhân với thu nhập chịu thuế. Trong đó, thu nhập chịu thuế được xác định bằng giá bán trừ đi tổng chi phí liên quan đến bất động sản chuyển nhượng.
Tuy nhiên, Cục Thuế nhấn mạnh rằng, phương pháp này cần được xem xét kỹ lưỡng thông qua khảo sát thực tế và đánh giá khả năng thực hiện. Để tính thuế hiệu quả theo phương thức này, hai điều kiện quan trọng cần được đảm bảo:
-Cơ sở dữ liệu về lịch sử giao dịch của thửa đất phản ánh đúng giá trị giao dịch qua các lần chuyển nhượng.
-Quy định rõ ràng về các khoản chi phí hợp lệ được trừ, điều kiện hóa đơn, chứng từ chứng minh giá vốn bất động sản chuyển nhượng.
Hiện nay, cơ quan thuế đã có dữ liệu lịch sử giao dịch của thửa đất và của người nộp thuế từ năm 2018. Tuy nhiên, mức giá chuyển nhượng ghi trên hợp đồng vẫn chưa phản ánh đúng giá giao dịch thực tế. Cơ quan chức năng gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm soát dữ liệu để đảm bảo người mua và người bán khai báo đúng giá trị thực của giao dịch.
Ngoài ra, việc xác định và chứng minh các chi phí liên quan được trừ khi tính thu nhập chịu thuế vẫn còn nhiều trở ngại. Một số chi phí như mua bất động sản, xây dựng, sửa chữa, làm thủ tục có thể dễ xác định. Tuy nhiên, các khoản như phí môi giới, lãi vay, bồi thường... lại khó chứng minh. Điều này tạo điều kiện cho một số người nộp thuế cố tình khai sai để giảm số thuế phải nộp.
Hơn nữa, với các bất động sản có nguồn gốc lâu đời (trước khi cơ sở dữ liệu được xây dựng) hoặc thuộc diện thừa kế, tặng cho, việc xác định giá vốn trở nên khó khăn. Nếu không có thông tin đối chiếu chính xác, nguy cơ thất thu thuế sẽ gia tăng, đồng thời tạo gánh nặng thủ tục hành chính cho cả cơ quan thuế và người nộp thuế.
Theo Ban Chính sách của Cục Thuế, khi dữ liệu được kết nối, nếu người mua khai báo giá thấp để né thuế, họ sẽ gặp khó khăn khi bán lại bất động sản sau này, vì mức giá mua thấp có thể dẫn đến số thuế phải nộp cao hơn. Điều này sẽ góp phần hạn chế tình trạng giao dịch hai giá và giúp thị trường bất động sản trở nên minh bạch hơn.