| Bài liên quan |
| Lãnh đạo Paris Europlace tiết lộ bí quyết xây dựng trung tâm tài chính |
| Thách thức nào chờ đợi Việt Nam trên con đường thành trung tâm tài chính? |
Nhiều chuyên gia đề xuất mở rộng danh mục giao dịch sang nông sản, lâm sản và thủy sản – những lĩnh vực xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, nhằm tận dụng lợi thế cạnh tranh và gia tăng giá trị cho nền kinh tế.
Theo Nghị quyết 222/2025/QH15 (có hiệu lực từ ngày 1/9/2025), danh mục hàng hóa trong Trung tâm Tài chính quốc tế hiện chủ yếu gồm kim loại, đá quý và một số loại tài sản khác. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng cần mở rộng phạm vi sang nông, lâm, thủy sản, cùng với các mặt hàng có thế mạnh như thủ công mỹ nghệ, da giày, tài sản số. Việc này không chỉ giúp đa dạng hóa thị trường giao dịch mà còn gắn chặt với những ngành mang lại hàng chục tỷ USD xuất khẩu mỗi năm.
TS. Lê Nguyễn Gia Thiện, Phó Trưởng khoa Luật, Trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh), nhấn mạnh:
“Đưa nông, lâm, thủy sản vào danh mục giao dịch là bước đi cần thiết, phản ánh đúng lợi thế và vị thế xuất khẩu của Việt Nam trên thị trường toàn cầu.”
Tuy nhiên, ông Thiện cho rằng việc triển khai cần có khung pháp lý chi tiết, quy định rõ cơ chế giao dịch, tiêu chuẩn hóa hàng hóa và bảo đảm tính minh bạch. Việt Nam có thể tham khảo mô hình của Singapore, nơi các sàn hàng hóa không chỉ dừng ở mua bán trực tiếp mà còn áp dụng các công cụ phái sinh như hợp đồng tương lai, quyền chọn mua – bán, giúp giảm rủi ro biến động giá và vận hành thị trường linh hoạt hơn.
 |
| Đề xuất đưa nông, lâm, thủy sản lên sàn giao dịch tại Trung tâm Tài chính quốc tế TP. Hồ Chí Minh |
Ông phân tích thêm:
“Ví dụ, doanh nghiệp có thể mua quyền sở hữu một lượng cà phê hoặc cao su, nhưng đến hạn nếu giá tăng, họ có thể bán lại quyền này để hưởng chênh lệch, thay vì trực tiếp nhận hàng. Mô hình này đã phổ biến ở Singapore từ lâu, và Việt Nam hoàn toàn có thể áp dụng để tăng hiệu quả cho Trung tâm Tài chính quốc tế.”
Ông Nguyễn Đình Tùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit), Tổng Giám đốc Vina T&T Group, đánh giá việc đưa rau quả vào danh mục giao dịch tài chính là ý tưởng mang tính chiến lược, trong bối cảnh xuất khẩu rau quả Việt Nam đã vượt 7 tỷ USD/năm và duy trì tăng trưởng hai con số.
Theo Vinafruit, các mặt hàng như dừa, bưởi, thanh long, xoài, nhãn có thị trường quốc tế ổn định; trong khi sầu riêng, chuối đang bứt phá tại Trung Quốc, Mỹ và EU. Nếu được niêm yết, những nhóm sản phẩm này có thể tạo “chỉ số giá riêng” đại diện cho thương hiệu nông sản Việt Nam trên thị trường thế giới.
Tuy nhiên, ông Tùng cũng lưu ý rằng việc tham gia “cuộc chơi toàn cầu” đòi hỏi chuẩn hóa dữ liệu và quy trình sản xuất theo chuẩn quốc tế như GlobalGAP, ESG, Carbon footprint; đồng thời phải đầu tư mạnh vào kho lạnh, logistics, tài chính, hải quan và nhân lực am hiểu về tài chính nông sản.
“Chúng ta có ý tưởng tốt, nhưng cần tính toán kỹ chi phí để tránh đội giá thành. Mục tiêu là nâng cao giá trị, giảm giá thành, phát triển nền nông nghiệp bền vững và xây dựng thương hiệu Việt mạnh trên trường quốc tế,” ông Tùng nhấn mạnh.
Theo bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), việc đưa thủy sản lên sàn giao dịch tại Trung tâm Tài chính quốc tế TP. Hồ Chí Minh là hoàn toàn khả thi, bởi Việt Nam hiện chiếm 7–8% thương mại thủy sản toàn cầu với danh mục phong phú gồm tôm, cá tra, cá ngừ, mực và bạch tuộc.
“Ngành thủy sản rất cần cơ chế quản trị rủi ro giá, minh bạch trong định giá quốc tế và tiếp cận nguồn vốn thuận lợi hơn,” bà Hằng nói.
Theo VASEP, kinh nghiệm quốc tế cho thấy nhiều mặt hàng nông sản như cà phê, đường, lúa mì đã thành công trên các sàn ICE, CME. Thủy sản chưa có tiền lệ, vì vậy Việt Nam có cơ hội tiên phong nếu chuẩn hóa hợp đồng và quản trị rủi ro theo mô hình quốc tế.
Tuy nhiên, những rào cản hiện nay gồm khó khăn trong chuẩn hóa sản phẩm (đặc biệt là tôm), thiếu dữ liệu tồn kho và giá cả công khai, hạ tầng kho lạnh – kiểm định chất lượng còn hạn chế, trong khi pháp lý cho hợp đồng tương lai chưa hoàn thiện.
VASEP kiến nghị Chính phủ xây dựng lộ trình thí điểm, hoàn thiện khung pháp lý, phát triển hệ thống dữ liệu giá – tồn kho minh bạch, đầu tư logistics và ưu đãi tín dụng cho doanh nghiệp tiên phong. Có thể thử nghiệm trước với cá tra, cá ngừ hoặc cà phê, hồ tiêu, tạo nền tảng cho việc tài chính hóa các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.
