Thứ sáu 04/07/2025 08:41
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Đánh thuế tiêu thụ đặc biệt nước giải khát có đường: Nếu không hành động sẽ phải trả giá

Sáng 9/5, Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Một trong những vấn đề nhận được sự quan tâm và góp ý sôi nổi của các đại biểu là việc bổ sung nước giải khát có đường vào danh mục hàng hóa chịu thuế.
Bài liên quan
Đề xuất lùi thời hạn áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường
EuroCham: Cân nhắc hoãn tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu vang, rượu mạnh nhập khẩu
Cần cân nhắc kỹ lưỡng đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt

Trong phiên thảo luận, Đại biểu Quốc hội Lê Hoàng Anh (đoàn Gia Lai) đã thẳng thắn bày tỏ quan điểm không đồng tình với đề xuất áp mức thuế suất 8% đối với nước giải khát có đường. Ông cho rằng mức thuế này quá thấp so với thực tế tác động tiêu cực của loại đồ uống này đến sức khỏe cộng đồng. Theo ông, lập luận rằng áp thuế 10% sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng chỉ đúng trong một điều kiện lý tưởng – khi Việt Nam không đang đối mặt với một "đại dịch thầm lặng" đang ngày ngày bào mòn sức khỏe của người dân.

Đại biểu dẫn chứng một loạt con số đáng báo động: Hiện nay, Việt Nam có hơn 21 triệu người trưởng thành mắc bệnh tim mạch, chiếm gần 1/4 dân số. Mỗi năm, có tới 200.000 người tử vong vì bệnh này, con số tương đương toàn bộ dân số quận Ba Đình (Hà Nội). Cùng với đó, hơn 5 triệu người Việt đang sống chung với bệnh tiểu đường, trong khi tình trạng thừa cân, béo phì ở trẻ em thành thị lên tới 40%. Những căn bệnh không lây nhiễm này đều có mối liên hệ trực tiếp đến chế độ ăn uống, trong đó nước giải khát có đường là một trong những nguyên nhân chính.

Đánh thuế tiêu thụ đặc biệt nước giải khát có đường: Nếu không hành động sẽ phải trả giá
Đại biểu Quốc hội Lê Hoàng Anh

"Đồ uống có đường không có giá trị dinh dưỡng đáng kể nhưng lại đang được tiêu thụ ngày càng nhiều, kéo theo sự gia tăng của các loại bệnh tật, trong đó có ung thư," ông Hoàng Anh nhấn mạnh. Dẫn báo cáo y tế, ông cho biết tính đến năm 2024, Việt Nam có hơn 360.000 người đang mắc ung thư, với khoảng 180.000 ca mắc mới mỗi năm. Đặc biệt, tỷ lệ tử vong do ung thư lên tới 73,5%, cao hơn rất nhiều so với mức trung bình toàn cầu.

Đại biểu cũng cảnh báo về tốc độ tăng tiêu thụ nước ngọt tại Việt Nam. Từ mức 1,59 tỷ lít năm 2009, sản lượng tiêu thụ đã vọt lên 6,67 tỷ lít năm 2023 – tức tăng tới 420%. Trung bình, mỗi người Việt tiêu thụ hơn 70 lít nước ngọt mỗi năm, cao gấp đôi mức được khuyến nghị để đảm bảo sức khỏe. Trong khi đó, giá trị nhập khẩu các loại đồ uống có đường cũng không ngừng gia tăng.

Từ thực tế đó, ông khẳng định việc đánh thuế nước giải khát có đường không chỉ là một chính sách thuế đơn thuần mà còn là một lựa chọn chiến lược của các quốc gia có trách nhiệm với sức khỏe cộng đồng. Ông dẫn ví dụ: Thái Lan đã áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt từ năm 2017; Philippines và Malaysia thu về hàng tỷ USD từ sắc thuế này, đồng thời đạt được hiệu quả trong việc giảm tỷ lệ bệnh tật liên quan đến đường. Ngay cả Brunei, một quốc gia nhỏ hơn Việt Nam, cũng đang áp dụng mức thuế cao hơn.

"Chúng ta mới chỉ bàn và chỉ bàn theo hướng đạt "3 nhất" trong khu vực – tức là mức thuế thấp nhất, tác động ít nhất tới bán lẻ và giảm ít nhất với người sử dụng. Nhưng nếu hôm nay chúng ta không hành động, ngày mai chúng ta sẽ phải trả giá – bằng ngân sách y tế, bằng năng suất lao động, và bằng chính sinh mệnh của người dân", ông Hoàng Anh cảnh báo.

Theo đại biểu, việc áp thuế đủ mạnh không chỉ góp phần định hướng tiêu dùng mà còn phù hợp với cam kết quốc tế mà Việt Nam đã tham gia. Ông nhấn mạnh, các doanh nghiệp có quyền vận động chính sách để bảo vệ lợi ích của họ, nhưng Quốc hội – với tư cách là cơ quan đại diện cho nhân dân – có trách nhiệm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy sản xuất có trách nhiệm.

Vì vậy, ông đề nghị không giảm mức thuế suất xuống 8%, mà nên giữ nguyên mức 10% từ năm 2026. Đồng thời, ông kiến nghị bổ sung thêm thuế tuyệt đối theo hàm lượng đường, tương tự như chính sách mà Thái Lan đang áp dụng, nhằm khuyến khích các doanh nghiệp chuyển đổi sang sản phẩm có ít đường hơn.

Về phía cơ quan soạn thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, việc bổ sung nước giải khát có đường vào diện chịu thuế là bước khởi đầu trong tiến trình xây dựng các giải pháp nhằm hạn chế sản xuất, tiêu dùng thực phẩm chứa nhiều đường, góp phần định hướng tiêu dùng và giảm gánh nặng bệnh tật không lây nhiễm.

Dù vậy, ông Mãi cũng thừa nhận rằng đây là một mặt hàng mới bổ sung vào danh mục chịu thuế nên cần có lộ trình áp dụng, nhằm tạo điều kiện để các doanh nghiệp thích ứng, điều chỉnh kế hoạch sản xuất và chuyển hướng dần sang các sản phẩm có hàm lượng đường thấp.

Tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất đề xuất chỉnh lý dự thảo luật theo hướng: Từ năm 2027 áp dụng mức thuế suất 8%; Từ năm 2028 tăng lên 10%.

Đồng thời, kiến nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để có thể xem xét mở rộng đánh thuế đối với các sản phẩm khác có chứa đường trong tương lai.

Tin bài khác
Kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm 2025: Tăng trưởng ngược chiều thế giới

Kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm 2025: Tăng trưởng ngược chiều thế giới

Chiều 3/7, tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 6, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng báo cáo tình hình kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm 2025 với nhiều điểm sáng đáng chú ý, trong bối cảnh thế giới tiếp tục đối mặt với suy giảm tăng trưởng và bất định địa chính trị.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường hoàn tất phân cấp quản lý

Bộ Nông nghiệp và Môi trường hoàn tất phân cấp quản lý

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã hoàn thành 100% nhiệm vụ xây dựng hệ thống pháp lý về phân quyền, phân cấp, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Du lịch Việt Nam vượt Thái Lan trong mắt khách Trung Quốc

Du lịch Việt Nam vượt Thái Lan trong mắt khách Trung Quốc

Việt Nam đang vượt Thái Lan trong cuộc đua thu hút du khách Trung Quốc nhờ tỷ giá thuận lợi, môi trường an toàn và chính sách visa linh hoạt.
Chuyên gia Hồ Quốc Tuấn nói gì về

Chuyên gia Hồ Quốc Tuấn nói gì về 'deal' thuế quan đối ứng Mỹ - Việt?

Chuyên gia Hồ Quốc Tuấn cho rằng, việc thỏa thuận được mức thuế đối ứng hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ là 20% là một thành công và kể cả mức 40% cho hàng transshipping cũng rất tích cực.
Bộ Tài chính hướng dẫn quản lý tài chính, tài sản công sau sáp nhập

Bộ Tài chính hướng dẫn quản lý tài chính, tài sản công sau sáp nhập

Bộ Tài chính vừa công bố hướng dẫn xử lý tài chính và tài sản công sau khi sắp xếp theo mô hình hai cấp, đảm bảo đồng bộ, hiệu quả, tránh lãng phí.
Hỗ trợ địa phương vận hành chính quyền hai cấp đồng bộ và thông suốt

Hỗ trợ địa phương vận hành chính quyền hai cấp đồng bộ và thông suốt

Ngay sau khi mô hình chính quyền hai cấp vận hành, nhiều doanh nghiệp lớn đã đồng loạt triển khai giải pháp hỗ trợ, đảm bảo hoạt động thông suốt, hiệu quả.
Kỳ vọng kết quả cuộc điện đàm của Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump

Kỳ vọng kết quả cuộc điện đàm của Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump

Tối 2/7 (giờ Việt Nam), Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump để trao đổi về quan hệ song phương và đàm phán thương mại, trong đó có nội dung trọng tâm liên quan đến thuế đối ứng giữa hai nước.
Cải cách chính sách PPP trong khoa học – công nghệ: Nhà nước hỗ trợ 70% vốn, chỉ định nhà đầu tư công nghệ

Cải cách chính sách PPP trong khoa học – công nghệ: Nhà nước hỗ trợ 70% vốn, chỉ định nhà đầu tư công nghệ

Điểm nổi bật của Luật PPP sửa đổi và Nghị định ban hành ngày 1/7/2025 mở đường cho đầu tư vào khoa học – công nghệ và chuyển đổi số là phân cấp mạnh, ưu đãi lớn, chỉ định nhà đầu tư có công nghệ chiến lược.
Phân loại 4 nhóm hộ kinh doanh, bỏ thuế khoán từ 2026

Phân loại 4 nhóm hộ kinh doanh, bỏ thuế khoán từ 2026

Từ năm 2026, hộ kinh doanh sẽ bị phân loại theo 4 mức doanh thu, thay thế thuế khoán nhằm tạo sự minh bạch và bình đẳng giữa hộ kinh doanh, doanh nghiệp và người lao động.
Bộ Công Thương kiến nghị hoàn thiện cơ chế hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2025–2030

Bộ Công Thương kiến nghị hoàn thiện cơ chế hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2025–2030

Ngày 30/6/2025, Bộ Công Thương đã ban hành văn bản số 4756/BCT-PC nhằm phối hợp cung cấp thông tin tổng kết Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2021–2025. Văn bản là phản hồi Công văn số 2965/BTP-PB&TG ngày 28/5/2025 của Bộ Tư pháp về hướng dẫn công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp.
Trình dự thảo Sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân để Quốc hội xem xét, thông qua vào kỳ họp tháng 10

Trình dự thảo Sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân để Quốc hội xem xét, thông qua vào kỳ họp tháng 10

Bộ Tài chính công bố định hướng sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân, với thay đổi về thu nhập chịu thuế, mức giảm trừ gia cảnh, miễn thuế ưu đãi và biểu thuế lũy tiến. Mục tiêu là xây dựng chính sách thuế công bằng, minh bạch, hiện đại, trình Quốc hội kỳ họp tháng 10/2025.
Cam kết từ Bộ Tài chính: Kiểm tra và báo cáo đúng tiến độ, đúng quy định vụ Tập đoàn Sơn Hải trượt thầu

Cam kết từ Bộ Tài chính: Kiểm tra và báo cáo đúng tiến độ, đúng quy định vụ Tập đoàn Sơn Hải trượt thầu

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi khẳng định: “Bộ Tài chính tiếp thu đầy đủ chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ. Bộ sẽ thực hiện kiểm tra và có báo cáo theo đúng quy định, đảm bảo yêu cầu về tiến độ và nội dung”.
Bộ Tài chính: Đảm bảo chi trả đầy đủ chế độ và xử lý hiệu quả tài sản công sau sắp xếp bộ máy

Bộ Tài chính: Đảm bảo chi trả đầy đủ chế độ và xử lý hiệu quả tài sản công sau sắp xếp bộ máy

Bộ Tài chính khẳng định kinh phí chi trả chế độ sau sắp xếp bộ máy được đảm bảo đầy đủ, đồng thời đẩy mạnh rà soát và xử lý tài sản công theo hướng minh bạch, tránh thất thoát và phục vụ mục tiêu công.
Bà Trương Thị Bích Hạnh làm Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ TP. Hồ Chí Minh

Bà Trương Thị Bích Hạnh làm Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ TP. Hồ Chí Minh

Chiều 2/7, Ban Thường vụ Thành ủy TP. Hồ Chí Minh đã tổ chức hội nghị công bố quyết định của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam về việc thành lập và chuẩn y Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TP. Hồ Chí Minh, đồng thời công bố các quyết định nhân sự quan trọng của Ban Thường vụ Thành ủy liên quan đến tổ chức bộ máy của cơ quan này.
Chủ tịch Fed: Nếu không vì thuế, lãi suất đã có thể được giảm

Chủ tịch Fed: Nếu không vì thuế, lãi suất đã có thể được giảm

Chủ tịch Fed Jerome Powell xác nhận kế hoạch áp thuế của Tổng thống Donald Trump đã khiến ngân hàng trung ương phải ngừng cắt giảm lãi suất như dự kiến.