Thứ ba 13/05/2025 10:11
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Đánh thuế tiêu thụ đặc biệt nước giải khát có đường: Nếu không hành động sẽ phải trả giá

Sáng 9/5, Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Một trong những vấn đề nhận được sự quan tâm và góp ý sôi nổi của các đại biểu là việc bổ sung nước giải khát có đường vào danh mục hàng hóa chịu thuế.
Bài liên quan
Đề xuất lùi thời hạn áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường
EuroCham: Cân nhắc hoãn tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu vang, rượu mạnh nhập khẩu
Cần cân nhắc kỹ lưỡng đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt

Trong phiên thảo luận, Đại biểu Quốc hội Lê Hoàng Anh (đoàn Gia Lai) đã thẳng thắn bày tỏ quan điểm không đồng tình với đề xuất áp mức thuế suất 8% đối với nước giải khát có đường. Ông cho rằng mức thuế này quá thấp so với thực tế tác động tiêu cực của loại đồ uống này đến sức khỏe cộng đồng. Theo ông, lập luận rằng áp thuế 10% sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng chỉ đúng trong một điều kiện lý tưởng – khi Việt Nam không đang đối mặt với một "đại dịch thầm lặng" đang ngày ngày bào mòn sức khỏe của người dân.

Đại biểu dẫn chứng một loạt con số đáng báo động: Hiện nay, Việt Nam có hơn 21 triệu người trưởng thành mắc bệnh tim mạch, chiếm gần 1/4 dân số. Mỗi năm, có tới 200.000 người tử vong vì bệnh này, con số tương đương toàn bộ dân số quận Ba Đình (Hà Nội). Cùng với đó, hơn 5 triệu người Việt đang sống chung với bệnh tiểu đường, trong khi tình trạng thừa cân, béo phì ở trẻ em thành thị lên tới 40%. Những căn bệnh không lây nhiễm này đều có mối liên hệ trực tiếp đến chế độ ăn uống, trong đó nước giải khát có đường là một trong những nguyên nhân chính.

Đánh thuế tiêu thụ đặc biệt nước giải khát có đường: Nếu không hành động sẽ phải trả giá
Đại biểu Quốc hội Lê Hoàng Anh

"Đồ uống có đường không có giá trị dinh dưỡng đáng kể nhưng lại đang được tiêu thụ ngày càng nhiều, kéo theo sự gia tăng của các loại bệnh tật, trong đó có ung thư," ông Hoàng Anh nhấn mạnh. Dẫn báo cáo y tế, ông cho biết tính đến năm 2024, Việt Nam có hơn 360.000 người đang mắc ung thư, với khoảng 180.000 ca mắc mới mỗi năm. Đặc biệt, tỷ lệ tử vong do ung thư lên tới 73,5%, cao hơn rất nhiều so với mức trung bình toàn cầu.

Đại biểu cũng cảnh báo về tốc độ tăng tiêu thụ nước ngọt tại Việt Nam. Từ mức 1,59 tỷ lít năm 2009, sản lượng tiêu thụ đã vọt lên 6,67 tỷ lít năm 2023 – tức tăng tới 420%. Trung bình, mỗi người Việt tiêu thụ hơn 70 lít nước ngọt mỗi năm, cao gấp đôi mức được khuyến nghị để đảm bảo sức khỏe. Trong khi đó, giá trị nhập khẩu các loại đồ uống có đường cũng không ngừng gia tăng.

Từ thực tế đó, ông khẳng định việc đánh thuế nước giải khát có đường không chỉ là một chính sách thuế đơn thuần mà còn là một lựa chọn chiến lược của các quốc gia có trách nhiệm với sức khỏe cộng đồng. Ông dẫn ví dụ: Thái Lan đã áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt từ năm 2017; Philippines và Malaysia thu về hàng tỷ USD từ sắc thuế này, đồng thời đạt được hiệu quả trong việc giảm tỷ lệ bệnh tật liên quan đến đường. Ngay cả Brunei, một quốc gia nhỏ hơn Việt Nam, cũng đang áp dụng mức thuế cao hơn.

"Chúng ta mới chỉ bàn và chỉ bàn theo hướng đạt "3 nhất" trong khu vực – tức là mức thuế thấp nhất, tác động ít nhất tới bán lẻ và giảm ít nhất với người sử dụng. Nhưng nếu hôm nay chúng ta không hành động, ngày mai chúng ta sẽ phải trả giá – bằng ngân sách y tế, bằng năng suất lao động, và bằng chính sinh mệnh của người dân", ông Hoàng Anh cảnh báo.

Theo đại biểu, việc áp thuế đủ mạnh không chỉ góp phần định hướng tiêu dùng mà còn phù hợp với cam kết quốc tế mà Việt Nam đã tham gia. Ông nhấn mạnh, các doanh nghiệp có quyền vận động chính sách để bảo vệ lợi ích của họ, nhưng Quốc hội – với tư cách là cơ quan đại diện cho nhân dân – có trách nhiệm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy sản xuất có trách nhiệm.

Vì vậy, ông đề nghị không giảm mức thuế suất xuống 8%, mà nên giữ nguyên mức 10% từ năm 2026. Đồng thời, ông kiến nghị bổ sung thêm thuế tuyệt đối theo hàm lượng đường, tương tự như chính sách mà Thái Lan đang áp dụng, nhằm khuyến khích các doanh nghiệp chuyển đổi sang sản phẩm có ít đường hơn.

Về phía cơ quan soạn thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, việc bổ sung nước giải khát có đường vào diện chịu thuế là bước khởi đầu trong tiến trình xây dựng các giải pháp nhằm hạn chế sản xuất, tiêu dùng thực phẩm chứa nhiều đường, góp phần định hướng tiêu dùng và giảm gánh nặng bệnh tật không lây nhiễm.

Dù vậy, ông Mãi cũng thừa nhận rằng đây là một mặt hàng mới bổ sung vào danh mục chịu thuế nên cần có lộ trình áp dụng, nhằm tạo điều kiện để các doanh nghiệp thích ứng, điều chỉnh kế hoạch sản xuất và chuyển hướng dần sang các sản phẩm có hàm lượng đường thấp.

Tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất đề xuất chỉnh lý dự thảo luật theo hướng: Từ năm 2027 áp dụng mức thuế suất 8%; Từ năm 2028 tăng lên 10%.

Đồng thời, kiến nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để có thể xem xét mở rộng đánh thuế đối với các sản phẩm khác có chứa đường trong tương lai.

Tin bài khác
Trong tháng 5/2025, Bộ Công Thương phải báo cáo Chính phủ về kế hoạch đàm phán, ký kết FTA

Trong tháng 5/2025, Bộ Công Thương phải báo cáo Chính phủ về kế hoạch đàm phán, ký kết FTA

Một trong các nhiệm vụ được đưa ra tại Nghị quyết số 124/NQ-CP phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4/2025, đó là Bộ Công Thương xây dựng kế hoạch đàm phán, ký kết FTA trong năm 2025 với một số quốc gia tiềm năng phải báo cáo Thủ tướng trong tháng 5.
Sơn La: Đồng hành cùng doanh nghiệp nhỏ và vừa, tạo động lực tăng trưởng kinh tế

Sơn La: Đồng hành cùng doanh nghiệp nhỏ và vừa, tạo động lực tăng trưởng kinh tế

Sơn La đang thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi, lấy doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) làm trọng tâm để thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
“Ngành hốt bạc” của Việt Nam từ góc nhìn của cô gái ngoại quốc…

“Ngành hốt bạc” của Việt Nam từ góc nhìn của cô gái ngoại quốc…

Thấy bảo, khách du lịch từ nước ngoài đến Việt Nam, khát vọng lớn nhất không thể bỏ qua đó là trải nghiệm những giá trị văn hoá lịch sử ngàn năm của dân tộc…
Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp sửa đổi: Nhiều ưu đãi vượt trội cho khoa học, công nghệ

Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp sửa đổi: Nhiều ưu đãi vượt trội cho khoa học, công nghệ

Tại phiên thảo luận sáng 12/5 trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã dành sự quan tâm đặc biệt đến Dự thảo Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN) sửa đổi.
Mỹ - Trung nhất trí cắt giảm thuế, đánh dấu bước đột phá đầu tiên

Mỹ - Trung nhất trí cắt giảm thuế, đánh dấu bước đột phá đầu tiên

Mỹ và Trung Quốc đạt thỏa thuận cắt giảm mạnh thuế quan trong 90 ngày tới, mở ra bước đột phá đầu tiên trong nỗ lực tháo gỡ căng thẳng thương mại kéo dài.
TPHCM: Bổ nhiệm Giám đốc và Phó GĐ Sở Nông nghiệp và Môi trường

TPHCM: Bổ nhiệm Giám đốc và Phó GĐ Sở Nông nghiệp và Môi trường

Sáng 12/5, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường đã trao quyết định của UBND TPHCM về việc bổ nhiệm ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở TN&MT TP.HCM được bổ nhiệm làm Giám đốc Sở NN&MT TP.HCM. Thời hạn giữ chức vụ là 5 năm, kể từ ngày 1/5.
Thuế quan thúc đẩy doanh nghiệp Trung Quốc đẩy mạnh tự chủ công nghệ

Thuế quan thúc đẩy doanh nghiệp Trung Quốc đẩy mạnh tự chủ công nghệ

Giữa chiến tranh thương mại, các công ty Trung Quốc đang đẩy mạnh tự chủ công nghệ, loại bỏ linh kiện và công nghệ nhập khẩu – báo hiệu xu hướng thay đổi cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu.
Hai nhóm công chức bắt buộc nghỉ việc trước hạn theo Nghị định 178/2024 và 67/2025

Hai nhóm công chức bắt buộc nghỉ việc trước hạn theo Nghị định 178/2024 và 67/2025

Bộ Nội vụ xác định hai nhóm cán bộ, công chức, viên chức dôi dư buộc phải nghỉ việc trước hạn theo Nghị định 178/2024 và 67/2025, trong bối cảnh cả nước đang tinh gọn bộ máy và giảm hơn 110.000 biên chế cấp xã.
“Tiến triển đáng kể” sau cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Trung

“Tiến triển đáng kể” sau cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Trung

Mỹ và Trung Quốc xác nhận đã đạt “tiến triển đáng kể” sau hai ngày đàm phán thương mại tại Thụy Sĩ. Cơ chế đối thoại mới được thiết lập, mở đường giảm căng thẳng thuế quan giữa hai nền kinh tế.
Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam – Liên bang Nga: Thúc đẩy hợp tác thực chất

Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam – Liên bang Nga: Thúc đẩy hợp tác thực chất

Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam – Liên bang Nga là dấu mốc quan trọng trong nỗ lực làm mới quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện giữa hai quốc gia, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nhiều biến động.
Cựu quan chức Fed vạch ra lộ trình hạ lãi suất, chỉ trích chính sách hiện tại

Cựu quan chức Fed vạch ra lộ trình hạ lãi suất, chỉ trích chính sách hiện tại

Cựu Thống đốc Fed Kevin Warsh – ứng viên tiềm năng cho vị trí Chủ tịch Fed tiếp theo – đã đưa ra yếu tố cản trở việc hạ lãi suất, đồng thời chỉ trích tư duy “phải tăng thất nghiệp để giảm lạm phát”.
Phó Thủ tướng Hà Lập Phong – Người dẫn đầu đoàn đàm phán thương mại Trung Quốc là ai?

Phó Thủ tướng Hà Lập Phong – Người dẫn đầu đoàn đàm phán thương mại Trung Quốc là ai?

Không nói tiếng Anh, kín tiếng và là thân tín của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Phó Thủ tướng Hà Lập Phong là lựa chọn mới của Bắc Kinh để dẫn dắt các cuộc đàm phán thương mại với Washington.
Động lực mới cho phát triển kinh tế

Động lực mới cho phát triển kinh tế

Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập trân trọng giới thiệu toàn văn bài viết "Động lực mới cho phát triển kinh tế" của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Đà Nẵng sắp xếp tổ chức Đảng, lập 15 đảng bộ phường, xã mới

Đà Nẵng sắp xếp tổ chức Đảng, lập 15 đảng bộ phường, xã mới

Đà Nẵng tái cơ cấu tổ chức Đảng cấp xã, thành lập 15 đảng bộ mới và 1 chi bộ đặc khu Hoàng Sa, hoàn tất sắp xếp tổ chức trước ngày 1/7.
Cần gấp rút sửa đổi Luật Doanh nghiệp để tránh rơi vào "danh sách đen"

Cần gấp rút sửa đổi Luật Doanh nghiệp để tránh rơi vào "danh sách đen"

Chiều 10/5, Quốc hội đã thảo luận tổ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp. Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, việc sửa đổi luật lần này là yêu cầu hết sức cấp thiết.