Thứ sáu 22/11/2024 03:26
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước: Vướng mắc và giải pháp thúc đẩy

08/11/2024 11:58
Tiến độ cổ phần hóa và thoái vốn doanh nghiệp nhà nước chậm, dù có chỉ đạo từ Chính phủ, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thị trường chứng khoán.
Nghị định 89/2024/NĐ-CP: Bước ngoặt mới cho doanh nghiệp nhà nước Dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi): Các địa phương đánh giá cao quy định phân cấp, phân quyền Đề xuất lương Tổng Giám đốc không quá 10 lần mức lương bình quân của lao động Đề xuất quy định mới về quản lý lao động và tiền lương tại doanh nghiệp Nhà nước Quốc hội cho ý kiến dự án Luật: Doanh nghiệp Nhà nước bị cấm những gì?

Trong báo cáo gửi đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 của Quốc hội khóa XV, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chỉ rõ một số vấn đề cơ bản liên quan đến cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước (DNNN), bao gồm các nguyên nhân khách quan và chủ quan gây chậm trễ, cũng như các giải pháp cần thiết để thúc đẩy quá trình này.

Theo Quyết định 1479/QĐ-TTg về việc phê duyệt Kế hoạch sắp xếp lại DNNN giai đoạn 2022-2025, Chính phủ yêu cầu phải thực hiện cổ phần hóa 19 DNNN và sắp xếp lại 5 DNNN trong giai đoạn này. Tuy nhiên, tính đến hết tháng 9/2024, trong số 19 doanh nghiệp phải cổ phần hóa, vẫn còn 14 doanh nghiệp đang tiếp tục triển khai các bước chuẩn bị thực hiện, chỉ có 5 doanh nghiệp đã hoàn tất việc thành lập ban chỉ đạo, tổ giúp việc.

Nguyên nhân chính dẫn đến sự chậm trễ trong quá trình cổ phần hóa là do nhiều yếu tố liên quan đến quy trình hành chính và vướng mắc trong việc phê duyệt phương án sử dụng đất. Các doanh nghiệp có đất đai tại nhiều địa phương gặp khó khăn trong việc thống nhất các phương án sử dụng đất giữa các địa phương. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình cổ phần hóa mà còn làm chậm tiến độ phê duyệt quyết định cổ phần hóa của các doanh nghiệp.

Ngoài ra, các quy định về cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước hiện nay còn chưa đầy đủ và chưa xử lý được một số vướng mắc, đặc biệt là liên quan đến việc xác định giá trị doanh nghiệp, nhất là việc xác định giá trị đất đai và tài sản. Việc này dẫn đến tình trạng phương án cổ phần hóa kéo dài và không hoàn thành đúng kế hoạch.

Một nguyên nhân nữa là Luật Quản lý, sử dụng tài sản công đã được ban hành từ năm 2017, nhưng các văn bản hướng dẫn thi hành vẫn chưa đầy đủ và rõ ràng. Điều này gây khó khăn cho việc sắp xếp và xử lý tài sản công tại các DNNN, ảnh hưởng đến tiến độ cổ phần hóa.

Bên cạnh các vấn đề vướng mắc từ phía cơ quan nhà nước, chính bản thân các doanh nghiệp cũng gặp không ít khó khăn trong quá trình cổ phần hóa. Một số doanh nghiệp đang gặp phải tình trạng khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, thậm chí là âm vốn chủ sở hữu, nợ bảo hiểm xã hội, nợ thuế, hoặc đang trong quá trình tái cơ cấu. Các yếu tố này không chỉ ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mà còn làm tăng thời gian và chi phí trong quá trình cổ phần hóa.

Cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước: Vướng mắc và giải pháp thúc đẩy
Sự chậm trễ trong quá trình cổ phần hóa là do nhiều yếu tố liên quan đến quy trình hành chính và vướng mắc trong việc phê duyệt phương án sử dụng đất (Ảnh: Internet).

Ví dụ điển hình có thể kể đến Công ty TNHH 1 thành viên Thiết bị giáo dục (thuộc Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội), Công ty TNHH 1 thành viên Xuất nhập khẩu Nông sản thực phẩm (Agrexport thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn). Những doanh nghiệp này không chỉ phải đối mặt với khó khăn tài chính mà còn gặp phải những vấn đề phức tạp trong việc xác định giá trị tài sản, xử lý các vấn đề liên quan đến đất đai và các nghĩa vụ tài chính chưa hoàn tất.

Bên cạnh cổ phần hóa, thoái vốn tại các DNNN cũng là một nhiệm vụ quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhà nước. Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong giai đoạn từ 2022 đến nay, các bộ và địa phương đã phải hoàn thành thoái vốn tại 53 doanh nghiệp. Tuy nhiên, đến hết tháng 9/2024, chỉ có 21 doanh nghiệp hoàn thành thoái vốn, trong khi vẫn còn 32 doanh nghiệp chưa hoàn thành.

Một số doanh nghiệp đã hoàn thành thoái vốn nhưng tỷ lệ thoái vốn không đạt mục tiêu đề ra, nguyên nhân chủ yếu là do không có nhà đầu tư đăng ký mua, hoặc tỷ lệ cổ phần bán ra thấp hơn so với yêu cầu tại Quyết định 1479/QĐ-TTg. Chẳng hạn, các doanh nghiệp như Công ty cổ phần Đường bộ Hải Phòng, Công ty cổ phần Chế biến lâm sản Tuyên Quang và Công ty cổ phần Xây dựng Bình Phước đều không đạt được tỷ lệ thoái vốn như dự kiến.

Một số doanh nghiệp khác cũng gặp phải vướng mắc liên quan đến đất đai, đặc biệt là những doanh nghiệp có diện tích đất lớn tại các khu vực chưa có quy hoạch rõ ràng. Các doanh nghiệp này gặp khó khăn trong việc xác định giá trị tài sản và lập phương án thoái vốn.

Một trong những nguyên nhân khiến cổ phần hóa và thoái vốn chậm chính là cơ chế, chính sách chưa đồng bộ và đầy đủ. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các quy định về cổ phần hóa và thoái vốn hiện nay còn nhiều bất cập, gây khó khăn trong việc triển khai các phương án. Việc thiếu các văn bản hướng dẫn thi hành đầy đủ, rõ ràng làm cho các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và nhà đầu tư không có đủ thông tin cần thiết để thực hiện các thủ tục một cách nhanh chóng.

Thêm vào đó, một số bộ và địa phương chưa tích cực triển khai cổ phần hóa các DNNN trực thuộc quản lý. Việc này đã kéo dài thời gian triển khai và làm chậm tiến độ thực hiện nhiệm vụ của Chính phủ. Quá trình phê duyệt các quyết định liên quan đến cổ phần hóa và thoái vốn còn kéo dài, khiến kế hoạch không thể hoàn thành đúng thời hạn.

Để giải quyết các vấn đề trên và thúc đẩy tiến độ cổ phần hóa và thoái vốn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đề xuất một số giải pháp.

Thứ nhất, cần tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra và giám sát tiến độ thực hiện cổ phần hóa, sắp xếp lại DNNN của các bộ, ngành, địa phương. Các cơ quan chủ quản phải bám sát tiến độ và đảm bảo các doanh nghiệp hoàn thành việc cổ phần hóa đúng thời gian quy định.

Thứ hai, các cơ quan quản lý nhà nước cần khẩn trương hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý liên quan đến cổ phần hóa và thoái vốn, đặc biệt là các văn bản hướng dẫn thi hành các luật và nghị định liên quan. Việc này sẽ giúp giải quyết các vướng mắc về đất đai, xác định giá trị doanh nghiệp, tài sản công và tài sản nhà nước.

Thứ ba, cần tập trung xử lý dứt điểm các vấn đề về tài chính, nợ đọng, nghĩa vụ bảo hiểm xã hội và các nghĩa vụ tài chính khác đối với các doanh nghiệp cổ phần hóa. Các doanh nghiệp cần được hỗ trợ trong việc tái cơ cấu tài chính và giảm nợ để có thể tiến hành cổ phần hóa một cách suôn sẻ.

Cuối cùng, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, cung cấp thông tin minh bạch về tiến độ cổ phần hóa và thoái vốn để thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Việc công khai, minh bạch thông tin sẽ giúp các nhà đầu tư có thể đưa ra các quyết định đầu tư chính xác và kịp thời, từ đó thúc đẩy tiến độ thực hiện các phương án cổ phần hóa và thoái vốn.

Cổ phần hóa và thoái vốn doanh nghiệp nhà nước là một trong những bước quan trọng trong quá trình tái cơ cấu nền kinh tế và thị trường tài chính Việt Nam. Mặc dù đã có những tiến bộ nhất định, nhưng tiến độ cổ phần hóa và thoái vốn còn chậm, không đạt mục tiêu đề ra. Việc giải quyết các vướng mắc về cơ chế chính sách, đất đai, tài chính và xử lý nợ sẽ là yếu tố quyết định giúp thúc đẩy quá trình này. Thực hiện tốt các giải pháp này sẽ không chỉ giúp các DNNN hoạt động hiệu quả hơn mà còn tạo ra cơ hội lớn cho các nhà đầu tư, đồng thời nâng cao sự minh bạch và tính cạnh tranh của nền kinh tế.

Tin bài khác
Kinh tế số Việt Nam là điểm sáng của phát triển kinh tế - xã hội

Kinh tế số Việt Nam là điểm sáng của phát triển kinh tế - xã hội

Đây là nhận định được đưa ra tại Diễn đàn Chuyển đổi số ngành Công Thương năm 2024 với chủ đề “Thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh hướng tới phát triển bền vững” tổ chức ngày 21/11 tại Hà Nội.
Chủ tịch VINASME: Hợp tác Việt – Hàn tạo nền tảng bền vững cho doanh nghiệp

Chủ tịch VINASME: Hợp tác Việt – Hàn tạo nền tảng bền vững cho doanh nghiệp

Theo TS. Nguyễn Văn Thân - Chủ tịch VINASME, cơ hội hợp tác giữa doanh nghiệp Việt Nam và Hàn Quốc tại Diễn đàn Hợp tác Đầu tư Việt Nam – Hàn Quốc 2024 kỳ vọng mở ra nền tảng kết nối lâu dài và bền vững.
Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình: Hàn Quốc – Đối tác kinh tế quan trọng của Việt Nam

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình: Hàn Quốc – Đối tác kinh tế quan trọng của Việt Nam

Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, Hàn Quốc là đối tác kinh tế chiến lược của Việt Nam, với các cam kết hợp tác bền vững trong các lĩnh vực công nghệ cao.
Diễn đàn Hợp tác Đầu tư Việt Nam - Hàn Quốc 2024: Đẩy mạnh hợp tác bền vững

Diễn đàn Hợp tác Đầu tư Việt Nam - Hàn Quốc 2024: Đẩy mạnh hợp tác bền vững

Diễn đàn Hợp tác Đầu tư Việt Nam - Hàn Quốc 2024 với chủ đề “Niềm tin và hợp tác” tạo cơ hội quan trọng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa của hai nước phát triển bền vững, mở rộng thị trường và gia tăng hợp tác đầu tư.
PGS. TS Hồ Sỹ Giao: Nên xem xét tái khởi động Dự án Khai thác và tyển quặng mỏ sắt Thạch Khê

PGS. TS Hồ Sỹ Giao: Nên xem xét tái khởi động Dự án Khai thác và tyển quặng mỏ sắt Thạch Khê

Trao đổi với phóng viên, PGS. TS Hồ Sỹ Giao- Hội Khoa học và Công nghệ Mỏ Việt Nam cho biết, xét theo góc độ công nghệ - môi trường và thủ tục pháp lý, việc tái khởi động Dự án Khai thác và tuyển quặng mỏ sắt Thạch Khê là đủ điều kiện.
Thanh Hóa: Định hướng phát triển ngành chăn nuôi trở thành ngành kinh tế kỹ thuật hiện đại và công nghiệp hóa

Thanh Hóa: Định hướng phát triển ngành chăn nuôi trở thành ngành kinh tế kỹ thuật hiện đại và công nghiệp hóa

Theo kế hoạch hành động về chiến lược phát triển trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá, mục tiêu đến năm 2030 sẽ phát triển chăn nuôi toàn diện, theo hướng tập trung, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, ứng dụng khoa học và công nghệ, nâng cao năng suất, chất lượng, bảo đảm an toàn sinh học, dịch bệnh, môi trường và an toàn thực phẩm.
Đầu tư đường sắt theo phương thức PPP là không khả thi

Đầu tư đường sắt theo phương thức PPP là không khả thi

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đã chia sẻ kết quả nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế từ 27 dự án đầu tư đường sắt tốc độ cao theo phương thức PPP là không khả thi.
Doanh Nghiệp "hiến kế" đầu tư xây dựng dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Doanh Nghiệp "hiến kế" đầu tư xây dựng dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Các doanh nghiệp Việt chia sẻ chiến lược và đề xuất về cơ chế chính sách, cơ hội hợp tác quốc tế và năng lực để tham gia dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Việt Nam sẽ có Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế?

Việt Nam sẽ có Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế?

Bộ Chính trị vừa đồng ý chủ trương đối với đề án xây dựng Trung tâm Tài chính (TTTC) khu vực và quốc tế tại hai địa điểm là TP. Hồ Chí Minh và TP Đà Nẵng.
Hợp tác kích cầu du lịch “Quảng Ninh – Điểm đến bốn mùa”

Hợp tác kích cầu du lịch “Quảng Ninh – Điểm đến bốn mùa”

Ngày 20/11, Sở Du lịch Quảng Ninh phối hợp với Hiệp whội Du lịch Quảng Ninh và Tập đoàn Sun Group tổ chức chương trình Lễ công bố hợp tác kích cầu du lịch “Quảng Ninh-Điểm đến bốn mùa” nhằm gia tăng sức cạnh tranh và tăng cường thu hút du khách đến với miền di sản vào dịp cuối năm 2024.
Đánh thức “viên kim cương xanh” du lịch Quảng Bình

Đánh thức “viên kim cương xanh” du lịch Quảng Bình

Quảng Bình được xem không chỉ là một Việt Nam thu nhỏ mà đây còn là “viên kim cương xanh” của ngành du lịch, một điểm đến hấp dẫn ở Việt Nam.
Vì mục tiêu kim ngạch song phương Việt Nam - Hàn Quốc đạt 100 tỷ USD năm 2025

Vì mục tiêu kim ngạch song phương Việt Nam - Hàn Quốc đạt 100 tỷ USD năm 2025

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tầm quan trọng của mục tiêu đưa kim ngạch thương mại song phương Việt Nam - Hàn Quốc đạt 100 tỷ USD vào năm 2025.
Lào Cai đề xuất hỗ trợ các danh mục dự án bố trí ổn định dân cư cấp bách

Lào Cai đề xuất hỗ trợ các danh mục dự án bố trí ổn định dân cư cấp bách

Lào Cai đã lập danh mục đề xuất triển khai 22 dự án nhằm sắp xếp ổn định dân cư tập trung, với mục tiêu bố trí chỗ ở an toàn cho 1.237 hộ gia đình.
Yên Bái: Phát triển kinh tế tập thể góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo trên địa bàn tỉnh

Yên Bái: Phát triển kinh tế tập thể góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo trên địa bàn tỉnh

Năm 2024, khu vực kinh tế tập thể, Hợp tác xã tiếp tục đạt được kết quả phát triển khả quan góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo trên địa bàn tỉnh Yên Bái.
Bộ Tài chính đề xuất tiếp tục giảm thuế VAT 2% đến giữa năm 2025

Bộ Tài chính đề xuất tiếp tục giảm thuế VAT 2% đến giữa năm 2025

Bộ Tài chính vừa đề xuất kéo dài thời gian giảm thuế VAT 2% cho một số mặt hàng, dịch vụ đến giữa năm 2025, giúp doanh nghiệp phục hồi và kích cầu tiêu dùng.