Thứ sáu 08/11/2024 15:37
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước: Vướng mắc và giải pháp thúc đẩy

08/11/2024 11:58
Tiến độ cổ phần hóa và thoái vốn doanh nghiệp nhà nước chậm, dù có chỉ đạo từ Chính phủ, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thị trường chứng khoán.
aa
Nghị định 89/2024/NĐ-CP: Bước ngoặt mới cho doanh nghiệp nhà nước Dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi): Các địa phương đánh giá cao quy định phân cấp, phân quyền Đề xuất lương Tổng Giám đốc không quá 10 lần mức lương bình quân của lao động Đề xuất quy định mới về quản lý lao động và tiền lương tại doanh nghiệp Nhà nước Quốc hội cho ý kiến dự án Luật: Doanh nghiệp Nhà nước bị cấm những gì?

Trong báo cáo gửi đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 của Quốc hội khóa XV, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chỉ rõ một số vấn đề cơ bản liên quan đến cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước (DNNN), bao gồm các nguyên nhân khách quan và chủ quan gây chậm trễ, cũng như các giải pháp cần thiết để thúc đẩy quá trình này.

Theo Quyết định 1479/QĐ-TTg về việc phê duyệt Kế hoạch sắp xếp lại DNNN giai đoạn 2022-2025, Chính phủ yêu cầu phải thực hiện cổ phần hóa 19 DNNN và sắp xếp lại 5 DNNN trong giai đoạn này. Tuy nhiên, tính đến hết tháng 9/2024, trong số 19 doanh nghiệp phải cổ phần hóa, vẫn còn 14 doanh nghiệp đang tiếp tục triển khai các bước chuẩn bị thực hiện, chỉ có 5 doanh nghiệp đã hoàn tất việc thành lập ban chỉ đạo, tổ giúp việc.

Nguyên nhân chính dẫn đến sự chậm trễ trong quá trình cổ phần hóa là do nhiều yếu tố liên quan đến quy trình hành chính và vướng mắc trong việc phê duyệt phương án sử dụng đất. Các doanh nghiệp có đất đai tại nhiều địa phương gặp khó khăn trong việc thống nhất các phương án sử dụng đất giữa các địa phương. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình cổ phần hóa mà còn làm chậm tiến độ phê duyệt quyết định cổ phần hóa của các doanh nghiệp.

Ngoài ra, các quy định về cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước hiện nay còn chưa đầy đủ và chưa xử lý được một số vướng mắc, đặc biệt là liên quan đến việc xác định giá trị doanh nghiệp, nhất là việc xác định giá trị đất đai và tài sản. Việc này dẫn đến tình trạng phương án cổ phần hóa kéo dài và không hoàn thành đúng kế hoạch.

Một nguyên nhân nữa là Luật Quản lý, sử dụng tài sản công đã được ban hành từ năm 2017, nhưng các văn bản hướng dẫn thi hành vẫn chưa đầy đủ và rõ ràng. Điều này gây khó khăn cho việc sắp xếp và xử lý tài sản công tại các DNNN, ảnh hưởng đến tiến độ cổ phần hóa.

Bên cạnh các vấn đề vướng mắc từ phía cơ quan nhà nước, chính bản thân các doanh nghiệp cũng gặp không ít khó khăn trong quá trình cổ phần hóa. Một số doanh nghiệp đang gặp phải tình trạng khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, thậm chí là âm vốn chủ sở hữu, nợ bảo hiểm xã hội, nợ thuế, hoặc đang trong quá trình tái cơ cấu. Các yếu tố này không chỉ ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mà còn làm tăng thời gian và chi phí trong quá trình cổ phần hóa.

Cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước: Vướng mắc và giải pháp thúc đẩy
Sự chậm trễ trong quá trình cổ phần hóa là do nhiều yếu tố liên quan đến quy trình hành chính và vướng mắc trong việc phê duyệt phương án sử dụng đất (Ảnh: Internet).

Ví dụ điển hình có thể kể đến Công ty TNHH 1 thành viên Thiết bị giáo dục (thuộc Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội), Công ty TNHH 1 thành viên Xuất nhập khẩu Nông sản thực phẩm (Agrexport thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn). Những doanh nghiệp này không chỉ phải đối mặt với khó khăn tài chính mà còn gặp phải những vấn đề phức tạp trong việc xác định giá trị tài sản, xử lý các vấn đề liên quan đến đất đai và các nghĩa vụ tài chính chưa hoàn tất.

Bên cạnh cổ phần hóa, thoái vốn tại các DNNN cũng là một nhiệm vụ quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhà nước. Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong giai đoạn từ 2022 đến nay, các bộ và địa phương đã phải hoàn thành thoái vốn tại 53 doanh nghiệp. Tuy nhiên, đến hết tháng 9/2024, chỉ có 21 doanh nghiệp hoàn thành thoái vốn, trong khi vẫn còn 32 doanh nghiệp chưa hoàn thành.

Một số doanh nghiệp đã hoàn thành thoái vốn nhưng tỷ lệ thoái vốn không đạt mục tiêu đề ra, nguyên nhân chủ yếu là do không có nhà đầu tư đăng ký mua, hoặc tỷ lệ cổ phần bán ra thấp hơn so với yêu cầu tại Quyết định 1479/QĐ-TTg. Chẳng hạn, các doanh nghiệp như Công ty cổ phần Đường bộ Hải Phòng, Công ty cổ phần Chế biến lâm sản Tuyên Quang và Công ty cổ phần Xây dựng Bình Phước đều không đạt được tỷ lệ thoái vốn như dự kiến.

Một số doanh nghiệp khác cũng gặp phải vướng mắc liên quan đến đất đai, đặc biệt là những doanh nghiệp có diện tích đất lớn tại các khu vực chưa có quy hoạch rõ ràng. Các doanh nghiệp này gặp khó khăn trong việc xác định giá trị tài sản và lập phương án thoái vốn.

Một trong những nguyên nhân khiến cổ phần hóa và thoái vốn chậm chính là cơ chế, chính sách chưa đồng bộ và đầy đủ. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các quy định về cổ phần hóa và thoái vốn hiện nay còn nhiều bất cập, gây khó khăn trong việc triển khai các phương án. Việc thiếu các văn bản hướng dẫn thi hành đầy đủ, rõ ràng làm cho các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và nhà đầu tư không có đủ thông tin cần thiết để thực hiện các thủ tục một cách nhanh chóng.

Thêm vào đó, một số bộ và địa phương chưa tích cực triển khai cổ phần hóa các DNNN trực thuộc quản lý. Việc này đã kéo dài thời gian triển khai và làm chậm tiến độ thực hiện nhiệm vụ của Chính phủ. Quá trình phê duyệt các quyết định liên quan đến cổ phần hóa và thoái vốn còn kéo dài, khiến kế hoạch không thể hoàn thành đúng thời hạn.

Để giải quyết các vấn đề trên và thúc đẩy tiến độ cổ phần hóa và thoái vốn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đề xuất một số giải pháp.

Thứ nhất, cần tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra và giám sát tiến độ thực hiện cổ phần hóa, sắp xếp lại DNNN của các bộ, ngành, địa phương. Các cơ quan chủ quản phải bám sát tiến độ và đảm bảo các doanh nghiệp hoàn thành việc cổ phần hóa đúng thời gian quy định.

Thứ hai, các cơ quan quản lý nhà nước cần khẩn trương hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý liên quan đến cổ phần hóa và thoái vốn, đặc biệt là các văn bản hướng dẫn thi hành các luật và nghị định liên quan. Việc này sẽ giúp giải quyết các vướng mắc về đất đai, xác định giá trị doanh nghiệp, tài sản công và tài sản nhà nước.

Thứ ba, cần tập trung xử lý dứt điểm các vấn đề về tài chính, nợ đọng, nghĩa vụ bảo hiểm xã hội và các nghĩa vụ tài chính khác đối với các doanh nghiệp cổ phần hóa. Các doanh nghiệp cần được hỗ trợ trong việc tái cơ cấu tài chính và giảm nợ để có thể tiến hành cổ phần hóa một cách suôn sẻ.

Cuối cùng, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, cung cấp thông tin minh bạch về tiến độ cổ phần hóa và thoái vốn để thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Việc công khai, minh bạch thông tin sẽ giúp các nhà đầu tư có thể đưa ra các quyết định đầu tư chính xác và kịp thời, từ đó thúc đẩy tiến độ thực hiện các phương án cổ phần hóa và thoái vốn.

Cổ phần hóa và thoái vốn doanh nghiệp nhà nước là một trong những bước quan trọng trong quá trình tái cơ cấu nền kinh tế và thị trường tài chính Việt Nam. Mặc dù đã có những tiến bộ nhất định, nhưng tiến độ cổ phần hóa và thoái vốn còn chậm, không đạt mục tiêu đề ra. Việc giải quyết các vướng mắc về cơ chế chính sách, đất đai, tài chính và xử lý nợ sẽ là yếu tố quyết định giúp thúc đẩy quá trình này. Thực hiện tốt các giải pháp này sẽ không chỉ giúp các DNNN hoạt động hiệu quả hơn mà còn tạo ra cơ hội lớn cho các nhà đầu tư, đồng thời nâng cao sự minh bạch và tính cạnh tranh của nền kinh tế.

Tin bài khác
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú: Đồng bộ chính sách tín dụng ưu đãi cho Đề án 1 triệu ha lúa

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú: Đồng bộ chính sách tín dụng ưu đãi cho Đề án 1 triệu ha lúa

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú chia sẻ với báo chí những giải pháp về tín dụng ưu đãi thực hiện Đề án 1 triệu Ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp vùng ĐBSCL.
Bão YINXING đổ bộ, 3 sân bay chịu ảnh hưởng trực tiếp

Bão YINXING đổ bộ, 3 sân bay chịu ảnh hưởng trực tiếp

Để chủ động ứng phó cơn bão YINXING, Cục Hàng không yêu cầu các cơ quan, đơn vị tổ chức trực 24/24 giờ theo quy định và thực hiện nghiêm Quy trình ứng phó bão.
Xu hướng chuyển dịch năng lượng tạo đà phát triển cho doanh nghiệp Việt

Xu hướng chuyển dịch năng lượng tạo đà phát triển cho doanh nghiệp Việt

Chuyển dịch năng lượng sạch mở ra cơ hội phát triển bền vững cho doanh nghiệp Việt. Dù tiềm năng lớn, quá trình này vẫn đối mặt với nhiều thách thức.
Tổng giá trị xuất nhập khẩu hàng hóa tháng 10/2024 đạt 69,19 tỷ USD, tăng 5,1%

Tổng giá trị xuất nhập khẩu hàng hóa tháng 10/2024 đạt 69,19 tỷ USD, tăng 5,1%

Tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa trong tháng 10/2024 đạt 69,19 tỷ USD, tăng 5,1% (tương ứng tăng 3,35 tỷ USD) so với tháng trước.
Phòng ngừa sớm tội thao túng chứng khoán, tránh "hình sự hoá" quan hệ kinh tế

Phòng ngừa sớm tội thao túng chứng khoán, tránh "hình sự hoá" quan hệ kinh tế

Tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khoá XV, các đại biểu nhấn mạnh cần phòng ngừa tội thao túng chứng khoán, tránh "hình sự hoá" hệ kinh tế và tập trung vào giải pháp.
Bà Rịa - Vũng Tàu xếp hạng thứ 21 về chỉ số hài lòng của người dân và doanh nghiệp

Bà Rịa - Vũng Tàu xếp hạng thứ 21 về chỉ số hài lòng của người dân và doanh nghiệp

Bà Rịa - Vũng Tàu trong thời gian qua luôn chú trọng về cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng chuyển đổi số trong việc phục vụ người dân và doanh nghiệp, đã đạt được thành tích ấn tượng.
Bình Dương bàn nhiều vấn đề tại Hội nghị thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường

Bình Dương bàn nhiều vấn đề tại Hội nghị thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường

Theo thông tin từ Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Dương, Hội nghị thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường dựa trên những kiến nghị và phản ánh từ các Hiệp hội ngành hàng và các Chi hội doanh nghiệp đầu tư nước ngoài.
Thủ tướng: GMS cần tập trung phát triển các hành lang kinh tế thế hệ mới

Thủ tướng: GMS cần tập trung phát triển các hành lang kinh tế thế hệ mới

Tại Hội nghị Thượng đỉnh Mekong mở rộng (GMS), Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, đã đến lúc GMS cần tập trung phát triển hành lang kinh tế thế hệ mới.
Thu ngân sách ngành Hải quan đạt 92,3% dự toán sau 10 tháng

Thu ngân sách ngành Hải quan đạt 92,3% dự toán sau 10 tháng

Lũy kế 10 tháng đầu năm, thu ngân sách ngành Hải quan đã đạt 346.283 tỷ đồng, tương đương 92,3% dự toán và tăng 14,5% so với cùng kỳ năm 2023.
Việt Nam - EU: Nỗ lực thích ứng vì tương lai thịnh vượng bền vững

Việt Nam - EU: Nỗ lực thích ứng vì tương lai thịnh vượng bền vững

Diễn đàn Hợp tác Việt Nam - EU: “Nỗ lực thích ứng vì tương lai thịnh vượng bền vững” là sự kiện thường niên được Bộ Công Thương chủ trì tổ chức từ năm 2018 đến nay.
Thủ tướng yêu cầu xử lý dứt điểm dự án tồn đọng, chống lãng phí

Thủ tướng yêu cầu xử lý dứt điểm dự án tồn đọng, chống lãng phí

Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký Công điện yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương xử lý dứt điểm các dự án tồn đọng, chống thất thoát và nâng cao.
Bình Dương ưu tiên bố trí vốn cho các dự án, công trình trọng điểm năm 2025

Bình Dương ưu tiên bố trí vốn cho các dự án, công trình trọng điểm năm 2025

Về các dự án, công trình trọng điểm trong năm 2025 và các năm tiếp theo, Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo các đơn vị xây dựng kế hoạch phân bổ vốn sát sao.
Luật Đầu tư công (sửa đổi): Đẩy mạnh phân cấp thực hiện dự án

Luật Đầu tư công (sửa đổi): Đẩy mạnh phân cấp thực hiện dự án

Ngày 6/11/2024, các đại biểu Quốc hội thảo luận về dự án sửa đổi Luật Đầu tư công, nhấn mạnh phân cấp quản lý để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công.
Du lịch Việt Nam thu "quả ngọt" từ chính sách thị thực, quảng bá kích cầu

Du lịch Việt Nam thu "quả ngọt" từ chính sách thị thực, quảng bá kích cầu

Nhờ vào các chính sách linh hoạt, cải thiện hạ tầng và mở rộng cơ hội tiếp cận, du lịch Việt Nam đang ngày càng khẳng định sức hấp dẫn và sự phục hồi mạnh mẽ.
Luật Đầu tư công (sửa đổi): Những ngành, lĩnh vực nào được ưu tiên?

Luật Đầu tư công (sửa đổi): Những ngành, lĩnh vực nào được ưu tiên?

Luật Đầu tư công (sửa đổi) xác định các ngành, lĩnh vực ưu tiên nhận vốn đầu tư công, nhằm phát triển cơ sở hạ tầng, nền kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội.