Thứ bảy 13/09/2025 21:39
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước: Vướng mắc và giải pháp thúc đẩy

Quá trình cổ phần hóa và thoái vốn doanh nghiệp nhà nước mặc dù được Chính phủ chỉ đạo quyết liệt, nhưng tiến độ triển khai vẫn gặp nhiều vướng mắc. Điều này ảnh hưởng đến sự phát triển thị trường chứng khoán và môi trường đầu tư trong nước.
Nghị định 89/2024/NĐ-CP: Bước ngoặt mới cho doanh nghiệp nhà nước Dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi): Các địa phương đánh giá cao quy định phân cấp, phân quyền Đề xuất lương Tổng Giám đốc không quá 10 lần mức lương bình quân của lao động Đề xuất quy định mới về quản lý lao động và tiền lương tại doanh nghiệp Nhà nước Quốc hội cho ý kiến dự án Luật: Doanh nghiệp Nhà nước bị cấm những gì?

Trong báo cáo gửi đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 của Quốc hội khóa XV, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chỉ rõ một số vấn đề cơ bản liên quan đến cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước (DNNN), bao gồm các nguyên nhân khách quan và chủ quan gây chậm trễ, cũng như các giải pháp cần thiết để thúc đẩy quá trình này.

Theo Quyết định 1479/QĐ-TTg về việc phê duyệt Kế hoạch sắp xếp lại DNNN giai đoạn 2022-2025, Chính phủ yêu cầu phải thực hiện cổ phần hóa 19 DNNN và sắp xếp lại 5 DNNN trong giai đoạn này. Tuy nhiên, tính đến hết tháng 9/2024, trong số 19 doanh nghiệp phải cổ phần hóa, vẫn còn 14 doanh nghiệp đang tiếp tục triển khai các bước chuẩn bị thực hiện, chỉ có 5 doanh nghiệp đã hoàn tất việc thành lập ban chỉ đạo, tổ giúp việc.

Nguyên nhân chính dẫn đến sự chậm trễ trong quá trình cổ phần hóa là do nhiều yếu tố liên quan đến quy trình hành chính và vướng mắc trong việc phê duyệt phương án sử dụng đất. Các doanh nghiệp có đất đai tại nhiều địa phương gặp khó khăn trong việc thống nhất các phương án sử dụng đất giữa các địa phương. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình cổ phần hóa mà còn làm chậm tiến độ phê duyệt quyết định cổ phần hóa của các doanh nghiệp.

Ngoài ra, các quy định về cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước hiện nay còn chưa đầy đủ và chưa xử lý được một số vướng mắc, đặc biệt là liên quan đến việc xác định giá trị doanh nghiệp, nhất là việc xác định giá trị đất đai và tài sản. Việc này dẫn đến tình trạng phương án cổ phần hóa kéo dài và không hoàn thành đúng kế hoạch.

Một nguyên nhân nữa là Luật Quản lý, sử dụng tài sản công đã được ban hành từ năm 2017, nhưng các văn bản hướng dẫn thi hành vẫn chưa đầy đủ và rõ ràng. Điều này gây khó khăn cho việc sắp xếp và xử lý tài sản công tại các DNNN, ảnh hưởng đến tiến độ cổ phần hóa.

Bên cạnh các vấn đề vướng mắc từ phía cơ quan nhà nước, chính bản thân các doanh nghiệp cũng gặp không ít khó khăn trong quá trình cổ phần hóa. Một số doanh nghiệp đang gặp phải tình trạng khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, thậm chí là âm vốn chủ sở hữu, nợ bảo hiểm xã hội, nợ thuế, hoặc đang trong quá trình tái cơ cấu. Các yếu tố này không chỉ ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mà còn làm tăng thời gian và chi phí trong quá trình cổ phần hóa.

Cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước: Vướng mắc và giải pháp thúc đẩy
Sự chậm trễ trong quá trình cổ phần hóa là do nhiều yếu tố liên quan đến quy trình hành chính và vướng mắc trong việc phê duyệt phương án sử dụng đất (Ảnh: Internet).

Ví dụ điển hình có thể kể đến Công ty TNHH 1 thành viên Thiết bị giáo dục (thuộc Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội), Công ty TNHH 1 thành viên Xuất nhập khẩu Nông sản thực phẩm (Agrexport thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn). Những doanh nghiệp này không chỉ phải đối mặt với khó khăn tài chính mà còn gặp phải những vấn đề phức tạp trong việc xác định giá trị tài sản, xử lý các vấn đề liên quan đến đất đai và các nghĩa vụ tài chính chưa hoàn tất.

Bên cạnh cổ phần hóa, thoái vốn tại các DNNN cũng là một nhiệm vụ quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhà nước. Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong giai đoạn từ 2022 đến nay, các bộ và địa phương đã phải hoàn thành thoái vốn tại 53 doanh nghiệp. Tuy nhiên, đến hết tháng 9/2024, chỉ có 21 doanh nghiệp hoàn thành thoái vốn, trong khi vẫn còn 32 doanh nghiệp chưa hoàn thành.

Một số doanh nghiệp đã hoàn thành thoái vốn nhưng tỷ lệ thoái vốn không đạt mục tiêu đề ra, nguyên nhân chủ yếu là do không có nhà đầu tư đăng ký mua, hoặc tỷ lệ cổ phần bán ra thấp hơn so với yêu cầu tại Quyết định 1479/QĐ-TTg. Chẳng hạn, các doanh nghiệp như Công ty cổ phần Đường bộ Hải Phòng, Công ty cổ phần Chế biến lâm sản Tuyên Quang và Công ty cổ phần Xây dựng Bình Phước đều không đạt được tỷ lệ thoái vốn như dự kiến.

Một số doanh nghiệp khác cũng gặp phải vướng mắc liên quan đến đất đai, đặc biệt là những doanh nghiệp có diện tích đất lớn tại các khu vực chưa có quy hoạch rõ ràng. Các doanh nghiệp này gặp khó khăn trong việc xác định giá trị tài sản và lập phương án thoái vốn.

Một trong những nguyên nhân khiến cổ phần hóa và thoái vốn chậm chính là cơ chế, chính sách chưa đồng bộ và đầy đủ. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các quy định về cổ phần hóa và thoái vốn hiện nay còn nhiều bất cập, gây khó khăn trong việc triển khai các phương án. Việc thiếu các văn bản hướng dẫn thi hành đầy đủ, rõ ràng làm cho các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và nhà đầu tư không có đủ thông tin cần thiết để thực hiện các thủ tục một cách nhanh chóng.

Thêm vào đó, một số bộ và địa phương chưa tích cực triển khai cổ phần hóa các DNNN trực thuộc quản lý. Việc này đã kéo dài thời gian triển khai và làm chậm tiến độ thực hiện nhiệm vụ của Chính phủ. Quá trình phê duyệt các quyết định liên quan đến cổ phần hóa và thoái vốn còn kéo dài, khiến kế hoạch không thể hoàn thành đúng thời hạn.

Để giải quyết các vấn đề trên và thúc đẩy tiến độ cổ phần hóa và thoái vốn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đề xuất một số giải pháp.

Thứ nhất, cần tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra và giám sát tiến độ thực hiện cổ phần hóa, sắp xếp lại DNNN của các bộ, ngành, địa phương. Các cơ quan chủ quản phải bám sát tiến độ và đảm bảo các doanh nghiệp hoàn thành việc cổ phần hóa đúng thời gian quy định.

Thứ hai, các cơ quan quản lý nhà nước cần khẩn trương hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý liên quan đến cổ phần hóa và thoái vốn, đặc biệt là các văn bản hướng dẫn thi hành các luật và nghị định liên quan. Việc này sẽ giúp giải quyết các vướng mắc về đất đai, xác định giá trị doanh nghiệp, tài sản công và tài sản nhà nước.

Thứ ba, cần tập trung xử lý dứt điểm các vấn đề về tài chính, nợ đọng, nghĩa vụ bảo hiểm xã hội và các nghĩa vụ tài chính khác đối với các doanh nghiệp cổ phần hóa. Các doanh nghiệp cần được hỗ trợ trong việc tái cơ cấu tài chính và giảm nợ để có thể tiến hành cổ phần hóa một cách suôn sẻ.

Cuối cùng, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, cung cấp thông tin minh bạch về tiến độ cổ phần hóa và thoái vốn để thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Việc công khai, minh bạch thông tin sẽ giúp các nhà đầu tư có thể đưa ra các quyết định đầu tư chính xác và kịp thời, từ đó thúc đẩy tiến độ thực hiện các phương án cổ phần hóa và thoái vốn.

Cổ phần hóa và thoái vốn doanh nghiệp nhà nước là một trong những bước quan trọng trong quá trình tái cơ cấu nền kinh tế và thị trường tài chính Việt Nam. Mặc dù đã có những tiến bộ nhất định, nhưng tiến độ cổ phần hóa và thoái vốn còn chậm, không đạt mục tiêu đề ra. Việc giải quyết các vướng mắc về cơ chế chính sách, đất đai, tài chính và xử lý nợ sẽ là yếu tố quyết định giúp thúc đẩy quá trình này. Thực hiện tốt các giải pháp này sẽ không chỉ giúp các DNNN hoạt động hiệu quả hơn mà còn tạo ra cơ hội lớn cho các nhà đầu tư, đồng thời nâng cao sự minh bạch và tính cạnh tranh của nền kinh tế.

Tin bài khác
Việt Nam đồng hành cùng thế giới bảo vệ tầng ô-dôn: Từ khoa học đến hành động toàn cầu

Việt Nam đồng hành cùng thế giới bảo vệ tầng ô-dôn: Từ khoa học đến hành động toàn cầu

Nhân Ngày Quốc tế bảo vệ tầng ô-dôn 16/9, Việt Nam khẳng định cam kết thực hiện Công ước Vienna, thúc đẩy hợp tác quốc tế, loại trừ khí gây hại và hướng tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Sửa đổi Luật Xây dựng để tháo gỡ nút thắt, khơi thông đầu tư

Sửa đổi Luật Xây dựng để tháo gỡ nút thắt, khơi thông đầu tư

Bộ Xây dựng trình Dự thảo Luật sửa đổi toàn diện, hướng tới đơn giản hóa thủ tục, phân cấp mạnh mẽ và tạo môi trường pháp lý minh bạch cho ngành xây dựng.
Quốc gia khởi nghiệp - Làm sao để vốn xanh hiệu quả ở Việt Nam?

Quốc gia khởi nghiệp - Làm sao để vốn xanh hiệu quả ở Việt Nam?

Chưa bao giờ trong lịch sử Việt Nam chứng kiến một dòng vốn tín dụng lớn đến vậy nhằm hỗ trợ phát triển khởi nghiệp xanh và đổi mới sáng tạo, khoảng 2,5 triệu tỷ đồng dự kiến được bổ sung trong năm 2025, mức tăng kỷ lục từ trước tới nay. Nhưng điều đáng chú ý không chỉ là quy mô vốn, mà là cách dòng tiền ấy được định hướng. Từ Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đến chiến lược tín dụng xanh quốc gia, Chính phủ đã lựa chọn con đường “bơm xanh”, khơi mở khát vọng kiến tạo một quốc gia khởi nghiệp xanh, hùng cường và đủ sức cạnh tranh toàn cầu.
Đề xuất tăng quyền chủ động cho Chính phủ kiểm soát ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Đề xuất tăng quyền chủ động cho Chính phủ kiểm soát ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh, trong đó đề xuất nhiều quy định mới liên quan đến Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và các điều kiện đầu tư kinh doanh.
Yêu cầu báo cáo giải pháp quản lý thị trường tiền tệ, vàng, chứng khoán

Yêu cầu báo cáo giải pháp quản lý thị trường tiền tệ, vàng, chứng khoán

Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính báo cáo tình hình, giải pháp quản lý thị trường tiền tệ, vàng, tỷ giá hối đoái, lãi suất, tín dụng bất động sản và thị trường chứng khoán.
Gỡ điểm nghẽn thể chế để kinh tế tư nhân bứt phá

Gỡ điểm nghẽn thể chế để kinh tế tư nhân bứt phá

Ngày 11/9, tại Hà Nội, đã diễn ra Hội thảo khoa học “Nhận diện các yếu tố cản trở và kiến nghị hoàn thiện thể chế, pháp luật để thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển”. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc chủ trì hội thảo.
An Giang phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 10% năm 2025

An Giang phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 10% năm 2025

Năm 2025, tỉnh An Giang được Chính phủ giao tăng trưởng kinh tế 8,5%, nhưng UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương tập trung các giải pháp nhằm phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng 10% theo kế hoạch của tỉnh.
Gia Lai: Chuyển đổi cây trồng kém hiệu quả, mỗi xã chỉ chọn 1-2 cây có lợi thế

Gia Lai: Chuyển đổi cây trồng kém hiệu quả, mỗi xã chỉ chọn 1-2 cây có lợi thế

Trong 05 năm tới, tỉnh Gia Lai lên kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng kém hiệu quả với diện tích khoảng 38.500 ha, trong đó đất trồng cao su khoảng 14.715 ha, chiếm hơn 38%. Mỗi xã/phường xác định và ưu tiên trồng tập trung, lựa chọn 01 - 02 cây có lợi thế.
Siết khí thải ô tô: Bước đi cần thiết hướng tới giao thông xanh

Siết khí thải ô tô: Bước đi cần thiết hướng tới giao thông xanh

Việc siết khí thải ô tô khiến các hãng xe buộc phải thích ứng bằng cách phát triển xe dung tích nhỏ tiết kiệm nhiên liệu, tăng sản xuất xe điện hóa, hoặc mua tín chỉ carbon từ các hãng xe thuần điện.
TS. Nguyễn Đức Độ: Tiêu dùng và đầu tư – Động lực phục hồi kinh tế

TS. Nguyễn Đức Độ: Tiêu dùng và đầu tư – Động lực phục hồi kinh tế

TS. Nguyễn Đức Độ chỉ ra rằng những dấu hiệu tích cực của nên kinh tế Việt Nam, đồng thời cũng chỉ ra các thách thức tiềm ẩn từ biến động toàn cầu.
Thể chế hóa đổi mới sáng tạo - Nền móng phát triển kinh tế

Thể chế hóa đổi mới sáng tạo - Nền móng phát triển kinh tế

Việc thể chế hoá đổi mới sáng tạo và bảo vệ tài sản vô hình là chìa khóa để thúc đẩy kinh tế tư nhân và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Hướng tới một thị trường tiêu dùng thông minh và có trách nhiệm

Hướng tới một thị trường tiêu dùng thông minh và có trách nhiệm

Diễn đàn Tiếp thị và Tiêu dùng Việt Nam 2025 là cơ hội để các bên liên quan cùng tìm kiếm giải pháp, định hình xu hướng mới cho thị trường nội địa.
Tổng Bí thư Tô Lâm: Kinh tế tư nhân là động lực phát triển hạ tầng trọng yếu

Tổng Bí thư Tô Lâm: Kinh tế tư nhân là động lực phát triển hạ tầng trọng yếu

Sáng 10/9, chủ trì buổi làm việc của Bộ Chính trị với Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh yêu cầu hoàn thiện thể chế phát triển trong nhiệm kỳ tới, gắn với xây dựng Nhà nước pháp quyền kiến tạo, liêm chính, hành động, phục vụ nhân dân.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giải pháp ứng phó biến động thị trường gạo

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giải pháp ứng phó biến động thị trường gạo

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ban hành công điện yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương triển khai đồng bộ giải pháp ổn định thị trường, thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu gạo, bảo đảm an ninh lương thực trong bối cảnh thế giới nhiều biến động.
Sàn giao dịch carbon: Cơ hội vàng cho doanh nghiệp Việt

Sàn giao dịch carbon: Cơ hội vàng cho doanh nghiệp Việt

Việc hình thành sàn giao dịch carbon trong nước là bước đi chiến lược, nhưng cần có chính sách đồng bộ, rõ ràng để thị trường vận hành hiệu quả và bền vững.