Chính sách nổi bật tháng 11/2025: Giảm thủ tục, siết bảo hiểm, mở giao dịch vàng

Chính sách nổi bật tháng 11/2025: Giảm thủ tục, siết bảo hiểm, mở giao dịch vàng (Ảnh: Hoàng Minh)

Cải cách thủ tục chứng thực: Bỏ yêu cầu xuất trình giấy tờ

Từ ngày 1/11/2025, Nghị định 280/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, đánh dấu bước tiến mới trong cải cách hành chính. Theo đó, khi chứng thực, nếu thông tin đã có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hoặc hệ thống điện tử khác, cơ quan tiếp nhận phải tra cứu trực tuyến thay vì yêu cầu công dân mang theo bản chính hoặc bản sao.

Thẩm quyền chứng thực cũng được mở rộng cho công chứng viên, người được ủy quyền, viên chức ngoại giao và cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài. Quy định này giúp giảm tình trạng “giấy tờ chồng giấy tờ”, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân.

Siết xử lý vi phạm bảo hiểm xã hội

Từ 30/11/2025, Nghị định 274/2025/NĐ-CP quy định rõ hành vi chậm hoặc trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Người sử dụng lao động chậm đăng ký quá 60 ngày hoặc kê khai sai mức lương đóng sẽ bị coi như là trốn đóng và phải nộp toàn bộ số tiền trốn đóng kèm lãi 0,03%/ngày.

Doanh nghiệp cố tình vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự và loại khỏi danh sách khen thưởng năm. Quy định nhằm tăng tính răn đe và bảo vệ quyền lợi người lao động.

Ngân hàng được phép giao nhận vàng miếng

Từ 15/11/2025, Thông tư 33/2025/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước chính thức cho phép ngân hàng và tổ chức tín dụng được mua bán, giao nhận vàng miếng theo hợp đồng kinh tế.

Các loại vàng được phép giao dịch gồm:

Vàng trang sức, mỹ nghệ có hàm lượng từ 8 Kara trở lên;

Vàng miếng có ký mã hiệu, thông số nhận dạng đầy đủ;

Vàng nguyên liệu ở dạng thỏi, hạt hoặc miếng.

Việc đóng gói, vận chuyển và niêm phong vàng phải tuân thủ nghiêm ngặt:

Vàng miếng đóng thành lô 100 hoặc bội số của 100 (tối đa 500 miếng);

Vàng nguyên liệu đóng thành lô 5 hoặc bội số của 5 thỏi (tối đa 25 thỏi);

Mỗi lô phải đựng trong hộp kim loại kín, niêm phong có ký hiệu riêng.

Việc hợp thức hóa giao nhận vàng miếng giúp tăng tính minh bạch, giảm rủi ro, đồng thời tạo khuôn khổ pháp lý rõ ràng cho thị trường kim loại quý - vốn trước đây chịu nhiều hạn chế trong lưu thông.

Giảm án tử hình trong trường hợp đặc biệt

Từ 1/11/2025, Nghị quyết 03/2025/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán cho phép chuyển án tử hình sang tù chung thân với người bị kết án trước 1/7/2025 nhưng chưa thi hành án, nếu thuộc nhóm tội danh đã bỏ án tử hoặc mắc bệnh hiểm nghèo.

Tám tội danh được sửa đổi gồm: lật đổ chính quyền, gián điệp, phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, sản xuất - buôn bán thuốc giả, vận chuyển ma túy, tham ô, nhận hối lộ và phá hoại hòa bình.

Chính sách thể hiện tinh thần nhân đạo và cải cách tư pháp.

Rà soát dân tộc thiểu số gặp khó khăn

Từ ngày 15/11/2025, Nghị định 255/2025/NĐ-CP của Chính phủ chính thức có hiệu lực, quy định cụ thể quy trình xác định các dân tộc thiểu số còn gặp nhiều khó khăn hoặc có khó khăn đặc thù trong giai đoạn 2026 - 2030.

Đây là bước rà soát định kỳ 5 năm một lần nhằm đảm bảo các chính sách dân tộc được thực hiện đúng trọng tâm, đúng đối tượng, không dàn trải hay chồng chéo giữa các vùng miền.

Theo quy định mới, UBND cấp xã sẽ là cơ quan đầu tiên tiến hành thống kê số dân, số hộ nghèo, cận nghèo, đồng thời thu thập thêm thông tin về điều kiện sinh kế, cơ sở hạ tầng, trình độ học vấn, khả năng tiếp cận dịch vụ công của từng nhóm dân tộc trên địa bàn.

Sau khi hoàn thiện danh mục, báo cáo sẽ được chuyển lên UBND cấp tỉnh để tổng hợp và gửi Bộ Dân tộc và Tôn giáo thẩm định, trước khi trình Chính phủ phê duyệt danh sách chính thức.

Các tiêu chí đánh giá khó khăn đặc thù gồm:

Tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo cao hơn trung bình toàn quốc.

Thiếu điều kiện hạ tầng thiết yếu như điện, nước, giao thông, trường học, trạm y tế.

Hạn chế trong tiếp cận giáo dục, y tế, việc làm, và các dịch vụ xã hội cơ bản.

Khó khăn trong bảo tồn ngôn ngữ, văn hóa truyền thống hoặc nguy cơ mai một bản sắc dân tộc.

Sau khi danh sách được phê duyệt, các dân tộc thuộc nhóm này sẽ được ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng, đào tạo nghề, hỗ trợ giáo dục, tín dụng ưu đãi và chăm sóc y tế, theo các chương trình mục tiêu quốc gia.

Việc xác định lại này không chỉ giúp phân bổ nguồn lực chính xác hơn, mà còn đảm bảo các chính sách an sinh đến đúng địa chỉ cần hỗ trợ, góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển giữa miền núi – đồng bằng, giữa các dân tộc.