Trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2023, sáng ngày 19/9, PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Kinh tế Việt Nam, đã đưa ra nhận định về tình hình kinh tế Việt Nam và cách để doanh nghiệp nước ta có thể "sống động trở lại". Ông Thiên nhấn mạnh rằng, mặc dù doanh nghiệp Việt Nam thể hiện sự giỏi chống chịu, tuy nhiên, họ đang đối mặt với một nghịch lý nền kinh tế cần khơi thông.
Kinh tế Việt Nam, theo ông Thiên, đã có sự tăng trưởng đáng kể so với bối cảnh kinh tế thế giới, nhưng vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những thách thức đáng lo ngại nhất là động lực tăng trưởng liên tục suy giảm và kéo dài. Ông cho biết rằng cứ sau mỗi 10 năm, tốc độ tăng trưởng GDP giảm gần 1% so với giai đoạn trước đó.
Điều đáng nói, doanh nghiệp Việt Nam được đánh giá là có khả năng chống chịu rất tốt, nhưng họ đang gặp khó khăn trong việc phát triển và trưởng thành. Một trong những nguyên nhân chính là họ phải đối mặt với lãi suất vốn cao trong nhiều năm, thường cao hơn 2-3 lần so với các nước khác.
Ngoài ra, một nghịch lý khác chuyên gia đưa ra là tình trạng kinh tế thừa tiền trong nước mà doanh nghiệp lại đang gặp khó khăn về vốn và kiệt sức. Chỉ sau ba năm từ khi dịch COVID-19 bùng phát, năng lực về vốn của doanh nghiệp đã cạn kiệt, và ngân hàng khó khăn trong việc cung cấp vốn cho họ. Tốc độ tăng trưởng tín dụng mới chỉ đạt 5,5% tính đến hết tháng 8, chưa đạt một nửa mục tiêu năm nay là 14%.
Để giải quyết nghịch lý này và đảm bảo sự lưu thông của nền kinh tế, PGS.TS Trần Đình Thiên đã đề xuất ba điều kiện quan trọng. Đầu tiên là cần phải thông suốt hóa hạ tầng, đảm bảo rằng các tuyến đường giao thông và các phần mềm hỗ trợ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp hoạt động một cách hiệu quả. Thứ hai là cần thúc đẩy cơ chế thông thoáng, loại bỏ các rào cản và quá trình thủ tục phức tạp. Cuối cùng, ông Thiên nhấn mạnh rằng Việt Nam cần phải chuyển nhanh sang kinh tế số và tăng trưởng xanh, cũng như thử nghiệm đặt hàng các tập đoàn kinh tế Việt Nam xây dựng hạ tầng vận tải đường sắt tốc độ cao hoặc metro nối sân bay Long Thành với TP Hồ Chí Minh, nhằm khơi thông nguồn lực trong nước.
Trong bối cảnh kinh tế biến đổi liên tục và đòi hỏi sự linh hoạt, chính sách khơi thông này có thể sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam thích nghi và phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai, đồng thời góp phần đẩy mạnh sự phát triển bền vững của nền kinh tế quốc gia.
Thanh Hà
