Một số chiến lược để phát triển bền vững ngành thủy sản

Trong nhiều năm qua, đóng góp của ngành thuỷ sản là rất lớn trong sự phát triển kinh tế các địa phương nói riêng và đất nước nói chung. Mặc dù vậy, sự phát triển đó chưa có tính bền vững do chưa được tập trung đầu tư tốt; nhiều địa phương, nhiều cấp, nhiều ngành chưa có sự quan tâm đúng mức đối với ngành thuỷ sản. 

Ngày 15/3/2021, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có quyết định Phê duyệt Kế hoạch ứng dụng, chuyển giao khoa học công nghệ phục vụ tái cơ cấu ngành thủy sản giai đoạn 2021-2025 với các nội dung cơ bản Thúc đẩy các hoạt động chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất thủy sản nhằm nâng cao giá trị gia tăng, giảm chi phí sản xuất, giảm tổn thất sau thu hoạch và phát triển bền vững ngành thủy sản.

Mục tiêu cụ thể của kế hoạch xác định được nhu cầu đổi mới công nghệ và sáng tạo trong sản xuất thủy sản để xây dựng các chương trình khoa học công nghệ phục vụ thực tế sản xuất; hàng năm, công nhận được tối thiểu 04 tiến bộ kỹ thuật; chuyển giao được tối thiếu 04 tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất thủy sản; tối thiểu 200 cơ sở sản 2 xuất thủy sản được phổ biến, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, hiệu quả kinh tế tăng >25% so với mô hình sản xuất truyền thống; xây dựng được hệ thống thông tin khoa học công nghệ thủy sản đầy đủ, đáp ứng nhu cầu quản lý, cập nhật, trao đổi thông tin trong nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ thủy sản; phát triển thị trường khoa học công nghệ thủy sản trực tuyến.

Tổ chức được ít nhất 02 Hội chợ thiết bị và công nghệ thủy sản (02 năm/lần) để giới thiệu, trưng bày, triển lãm các thiết bị, công nghệ, sản phẩm tiến tiến có thể thương mại hóa và ứng dụng, chuyển giao vào thực tiễn sản xuất thủy sản ở Việt Nam; và từ 3 - 4 diễn đàn để phổ biến, giới thiệu các kết quả nghiên cứu mới, các tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới trong khai thác, bảo quản sản phẩm thủy sản, nuôi trồng thủy sản cho ít nhất 400 cơ sở ứng dụng, chuyển giao khoa học công nghệ.

Kế hoạch chỉ rõ việc gắn kết hoạt động nghiên cứu khoa học và thực tế sản xuất để tổng hợp và đánh giá nhu cầu đổi mới, chuyển giao khoa học công nghệ và các khó khăn, vướng mắc trong thực tế sản xuất của ngành thủy sản, đưa ra đề xuất các chương trình, nhiệm vụ khoa học công nghệ, dự án khuyến nông phù hợp và giải quyết các vấn đề khó khăn cụ thể của thực tế sản xuất. Rà soát và đề xuất một số cơ chế, chính sách khuyến khích, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển giao khoa học công nghệ phục vụ phát triển sản xuất thủy sản, đánh giá việc ứng dụng, triển khai các tiến bộ kỹ thuật thủy sản đã được công nhận để loại bỏ, gia hạn thời hạn ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật đã công nhận

Bên cạnh đó đánh giá, công nhận tiến bộ kỹ thuật lĩnh vực thủy sản công nhận tiến bộ kỹ thuật mới để phổ biến, giới thiệu đến các tổ chức, cá nhân nhận chuyển giao, ứng dụng vào thực tế sản xuất. Xây dựng hệ thống thông tin, phát triển thị trường khoa học công nghệ xây dựng phần mềm tích hợp quản lý và giao dịch điện tử các kết quả nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ, tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất thủy sản phổ biến hồ sơ, thủ tục công nhận và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật. Cập nhật thông tin khoa học công nghệ: kết quả nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ, danh mục tiến bộ kỹ thuật, thiết bị và công nghệ mới trong sản xuất thủy sản trong nước và quốc tế.

Nhiệm vụ trọng tâm cần triển khai thực hiện giai đoạn 2021-2025 của ngành thủy sản là rà soát, đề xuất chính sách khuyến khích đổi mới sáng tạo và ứng dụng chuyển giao khoa học công nghệ thủy sản, đánh giá, công nhận tiến bộ kỹ thuật để phổ biến, ứng dụng, chuyển giao vào thực tế sản xuất thủy sản. Và xây dựng hệ thống thông tin khoa học công nghệ phục vụ gắn kết nghiên cứu và chuyển giao và phát triển thị trường khoa học công nghệ.

Lê Mai