 |
| Kinh doanh vàng tài khoản, chứng chỉ vàng: Cánh cửa nào đang mở? |
Trong quá trình lấy ý kiến góp ý cho dự thảo sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh vàng, nhiều ngân hàng và doanh nghiệp đã đồng loạt kiến nghị Ngân hàng Nhà nước (NHNN) xem xét cho phép triển khai thêm các hình thức giao dịch vàng hiện đại như vàng tài khoản, chứng chỉ vàng, sàn vàng quốc gia, tiết kiệm và cho vay vàng.
Doanh nghiệp muốn “mở cửa” thị trường vàng tài khoản
Theo phản ánh từ các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp, nhu cầu được tiếp cận và triển khai các sản phẩm tài chính liên quan đến vàng là rất lớn, nhất là trong bối cảnh thị trường vàng trong nước còn thiếu tính thanh khoản và thiếu liên thông với thị trường quốc tế.
Một số kiến nghị nổi bật bao gồm:
Cho phép doanh nghiệp, ngân hàng thương mại sản xuất vàng miếng, xuất nhập khẩu vàng và sử dụng các công cụ phòng ngừa rủi ro biến động giá như hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn và hoán đổi (futures, forwards, swaps).
Cho phép ngân hàng phát hành Chứng chỉ sở hữu vàng cho khách hàng mà không cần giao ngay vàng vật chất; giao nhận có thể thực hiện theo thỏa thuận trong tương lai.
Nghiên cứu thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia hoặc sàn vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế, góp phần hình thành thị trường vàng minh bạch, hiện đại, gắn với thông lệ quốc tế.
Ngân hàng Nhà nước phản hồi
Trước các đề xuất trên, NHNN cho biết sẽ có sự nghiên cứu và rà soát kỹ lưỡng, song đồng thời khẳng định một số nội dung chưa thuộc phạm vi điều chỉnh trong đợt sửa đổi Nghị định lần này.
Cụ thể:
Việc giao dịch vàng tài khoản sẽ chỉ được xem xét khi có Sở giao dịch vàng tập trung, một mô hình vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu và chưa được đưa vào dự thảo sửa đổi lần này.
Với đề xuất phát hành chứng nhận sở hữu vàng, NHNN đã tiếp thu và sẽ nghiên cứu sửa đổi Thông tư 02/2016 liên quan đến dịch vụ bảo quản tài sản, két an toàn.
Về mặt pháp lý, NHNN cho biết, sau khi Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 24 được ban hành, cơ quan này sẽ rà soát, sửa đổi bổ sung các quy định có liên quan để tạo cơ sở cho ngân hàng thương mại có thể cung ứng sản phẩm phái sinh về vàng. Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp với cơ quan liên quan để xem xét việc bổ sung vàng vào danh mục hàng hóa được phép giao dịch tại Sở giao dịch hàng hóa theo quy định tại Nghị định 158/2006 của Chính phủ quy định chi tiết luật Thương mại về hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở Giao dịch hàng hóa (đã được sửa đổi, bổ sung).
Dù chưa có quyết định cụ thể, nhưng phản hồi của NHNN cho thấy một hướng mở mang tính dài hạn: Việt Nam sẽ dần từng bước hướng tới việc hình thành thị trường vàng phái sinh, có cấu trúc và quản lý chặt chẽ, thay vì mô hình tự phát và gây rủi ro như sàn vàng trước đây.
Việc đưa các sản phẩm như chứng chỉ vàng, hợp đồng kỳ hạn vào khuôn khổ pháp lý – nếu được hiện thực hóa – có thể tạo thêm lựa chọn đầu tư linh hoạt, công cụ phòng ngừa rủi ro giá vàng, và kết nối với thị trường vàng quốc tế. Đây sẽ là bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa thị trường vàng trong nước, giúp nhà đầu tư tổ chức và cá nhân tiếp cận các công cụ đầu tư chuyên sâu hơn.
Tuy nhiên, tiến trình này sẽ không diễn ra ngay lập tức. NHNN khẳng định đây là nội dung phức tạp, cần phối hợp đồng bộ với nhiều bộ ngành, có thể mất nhiều thời gian để xây dựng hành lang pháp lý và hệ thống vận hành an toàn.
Trong ngắn hạn, nhà đầu tư vẫn cần theo dõi chặt chẽ diễn biến từ phía NHNN về tiến độ nghiên cứu và triển khai các công cụ vàng tài khoản. Nhưng về trung và dài hạn, xu hướng số hóa, tài chính hóa vàng là tất yếu. Khi được quản lý chặt chẽ, đây sẽ là cơ hội để nhà đầu tư đa dạng hóa danh mục, phòng ngừa rủi ro và tối ưu lợi nhuận từ tài sản vàng – vốn có vai trò trú ẩn truyền thống trong mọi thời kỳ bất ổn.
