Thứ hai 22/12/2025 19:32
Hotline: 024.355.63.010
Email: banbientap.dnhn@gmail.com
Trong dòng chảy phát triển bền vững của mỗi quốc gia, văn hóa luôn được khẳng định là yếu tố nền tảng, động lực nội sinh trường tồn với thời gian. Tổng Biên tập báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam - Lê Quốc Minh - đã nhấn mạnh: “Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là động lực thúc đẩy phát triển bền vững đất nước”.
Theo định hướng lớn của Đảng và Nhà nước, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã ban hành Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Đây là định hướng mang tính chiến lược, đặt ra yêu cầu cả hệ thống chính trị và toàn xã hội cùng chung tay phát triển công nghiệp văn hóa không chỉ như một ngành kinh tế đơn thuần mà còn như một sứ mệnh giữ gìn, lan tỏa giá trị văn hóa dân tộc trong thời kỳ toàn cầu hóa và chuyển đổi số mạnh mẽ.
Việt Nam với kho tàng văn hóa đồ sộ, đặc sắc và đậm đà bản sắc dân tộc, hoàn toàn có cơ hội để phát triển công nghiệp văn hóa thành ngành kinh tế mũi nhọn. Các lĩnh vực như điện ảnh, âm nhạc, nghệ thuật biểu diễn, thời trang, mỹ thuật, trò chơi điện tử, xuất bản, truyền hình, quảng cáo, thiết kế sáng tạo… đang dần tạo nên một hệ sinh thái năng động, góp phần tăng trưởng GDP, tạo việc làm, nâng cao hình ảnh quốc gia trên trường quốc tế.
Trong hành trình phát triển công nghiệp văn hóa, báo chí được xem là lực lượng nòng cốt, vừa dẫn dắt, phản biện, vừa đồng hành kiến tạo. Báo chí không chỉ là “người đưa tin”, mà còn là chủ thể văn hóa, trung tâm sản xuất nội dung – một yếu tố cốt lõi trong chuỗi giá trị của công nghiệp văn hóa.
Thực tiễn cho thấy, báo chí Việt Nam thời gian qua đã góp phần xây dựng thương hiệu cho nhiều sự kiện văn hóa lớn như các lễ hội dân gian, chương trình nghệ thuật, gameshow truyền hình, các hoạt động bảo tồn và phục hồi nghệ thuật truyền thống như Chèo, Tuồng, Ca trù, hát Xoan… bằng ngôn ngữ sinh động, hình ảnh phong phú, báo chí đã thổi hồn vào những sản phẩm văn hóa, làm sống dậy những giá trị tưởng như bị lãng quên.
Không chỉ dừng ở chức năng truyền thông, báo chí còn là chất xúc tác mạnh mẽ trong phát hiện và bồi dưỡng tài năng trẻ, truyền cảm hứng sáng tạo cho công chúng. Các cuộc thi, chuyên mục chuyên đề, talkshow sáng tạo do các cơ quan báo chí tổ chức chính là những mảnh đất màu mỡ để gieo mầm tài năng, phát triển những nhân tố văn hóa mới.
 |
| Ông Lê Hải Bình - Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch |
Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch – ông Lê Hải Bình – cũng khẳng định, Việt Nam có đầy đủ điều kiện để phát triển công nghiệp văn hóa trở thành động lực chiến lược cho phát triển kinh tế - xã hội. Với nền tảng văn hóa lâu đời, đậm đà bản sắc, người Việt Nam luôn được ghi nhận là cộng đồng có tính sáng tạo cao trong khu vực.
Thứ trưởng Lê Hải Bình nhấn mạnh vai trò “đồng hành, dẫn dắt và phản biện” của báo chí đối với ông nghiệp văn hóa. Để hiện thực hóa vai trò đó, báo chí cần mạnh dạn đổi mới hình thức thể hiện, ứng dụng khoa học công nghệ, chủ động chuyển đổi số, kể những câu chuyện truyền cảm hứng từ những sáng kiến văn hóa đến người dân.
 |
| Phó Chủ tịch UBND TP. Hải Phòng Hoàng Minh Cường |
Từ thực tế tại Hải Phòng – thành phố Cảng giàu truyền thống văn hóa đang ngày càng khẳng định vai trò tiên phong trong phát triển công nghiệp văn hóa tại Việt Nam, Phó Chủ tịch UBND TP. Hải Phòng - ông Hoàng Minh Cương - cho biết, sau 70 năm xây dựng và phát triển, thành phố đã vươn lên là một trong những trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học – công nghệ hàng đầu cả nước.
Không chỉ dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng, thu hút đầu tư và năng lực cạnh tranh, Hải Phòng còn nổi bật trong các chính sách an sinh xã hội, giáo dục và văn hóa. Thành phố đầu tư mạnh mẽ cho các công trình văn hóa, thể thao; đồng thời chú trọng gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống thông qua các hoạt động cộng đồng và lễ hội đặc sắc.
Với hệ thống báo chí gồm 3 cơ quan địa phương và 56 văn phòng đại diện, phóng viên thường trú của báo chí Trung ương, Hải Phòng đã tận dụng tối đa kênh truyền thông để lan tỏa giá trị văn hóa, quảng bá hình ảnh thành phố đến bạn bè quốc tế.
Đặc biệt, Lễ hội Hoa Phượng Đỏ năm 2025 là ví dụ tiêu biểu. Chiến dịch truyền thông với hơn 5.000 sản phẩm báo chí đã giúp định hình thương hiệu “Thành phố âm nhạc”, “Thành phố quốc tế”, khẳng định vị thế văn hóa đặc sắc của Hải Phòng trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.
Trong hệ sinh thái công nghiệp văn hóa, theo PGS.TS. Nguyễn Thị Trường Giang - Phó Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền, báo chí không chỉ đóng vai trò là “kênh truyền dẫn” quảng bá sản phẩm, dịch vụ, mà còn chính là một phần cấu thành của chuỗi giá trị sáng tạo. Với đặc thù sản xuất nội dung, sáng tạo thông tin, kể chuyện xã hội, báo chí vừa là người đồng hành, vừa là chủ thể trực tiếp tạo ra sản phẩm văn hóa, đóng góp vào sự phát triển chung của công nghiệp văn hóa quốc gia. Và như thế, nhà báo không chỉ là người đưa tin mà phải là người lựa chọn thông điệp, dẫn dắt, đồng hành và kể câu chuyện đó một cách cảm xúc, có tính nhân văn.
PGS.TS. Nguyễn Thị Trường Giang cho rằng: Trong dòng chảy phát triển đất nước, công nghiệp văn hóa không chỉ là một ngành kinh tế, mà còn là hiện thân của sức mạnh mềm, của bản sắc, của niềm tự hào dân tộc. Sự đồng hành của báo chí và doanh nghiệp trong phát triển công nghiệp văn hóa vì thế không đơn giản chỉ là mối quan hệ truyền thông - sản phẩm, mà chính là sự cộng hưởng để khơi dậy và nuôi dưỡng khát vọng lớn: Phát triển đất nước từ văn
Báo chí, bằng sức mạnh thông tin, kể chuyện, dẫn dắt dư luận, định hình xu hướng, có thể giúp lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc, những sản phẩm, dịch vụ sáng tạo của doanh nghiệp Việt ra thị trường quốc tế; đồng thời khơi gợi niềm tự hào, tinh thần đổi mới, sự yêu thích sản phẩm Việt trong lòng công chúng. Ngược lại, doanh nghiệp, bằng sự sáng tạo và khát vọng vươn lên, cung cấp cho báo chí những câu chuyện mới, những minh chứng sống động cho một nền văn hóa Việt Nam hiện đại, năng động, hội nhập.
“Hơn cả các giải pháp cụ thể, điều chúng ta cần hướng tới là xây dựng một hệ sinh thái hợp tác báo chí - doanh nghiệp - nhà quản lý - công chúng, dựa trên tinh thần trách nhiệm xã hội, sự tôn trọng lẫn nhau, cùng chung khát vọng làm giàu cho đất nước từ tài nguyên quý giá nhất: VĂN HÓA. Khi làm được điều đó, công nghiệp văn hóa Việt Nam sẽ không chỉ là một ngành kinh tế, mà còn trở thành động lực tinh thần, góp phần khẳng định vị thế đất nước trong thế kỷ 21”, PGS.TS. Nguyễn Thị Trường Giang nhấn mạnh.
 |
| Bà Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Hải Phòng |
Theo TS. Trần Thị Hoàng Mai – Ủy viên Thành ủy, Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Hải Phòng, những năm qua, Hải Phòng chú trọng phát triển công nghiệp văn hóa dựa trên tiềm năng văn hóa phong phú với nhiều di tích, danh lam thắng cảnh, lễ hội đặc sắc. Ngành văn hóa thành phố đã chủ động phối hợp với các chuyên gia, bộ ngành để xây dựng các dự án phát triển công nghiệp văn hóa mang tính đột phá, hướng đến hình thành sản phẩm đặc trưng, chuỗi không gian văn hóa nghệ thuật, biểu tượng văn hóa riêng.
TS. Mai khẳng định, báo chí là một phần quan trọng trong chuỗi công nghiệp văn hóa, vừa sáng tạo nội dung vừa là kênh lan tỏa giá trị. Thời gian tới, khi Hải Phòng mở rộng địa giới hành chính, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch mong muốn tiếp tục nhận được sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan báo chí để phát triển công nghiệp văn hóa như một trụ cột quan trọng bên cạnh công nghiệp, cảng biển và đô thị thông minh.
Cùng quan điểm với bà Mai, nhiều ý kiến bày tỏ, công nghiệp văn hóa là đòn bẩy cho nền kinh tế sáng tạo, là sức mạnh mềm để nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. Trong hành trình ấy, báo chí không chỉ là người quan sát, mà chính là người truyền lửa, người mở đường và đồng hành. Khi báo chí cùng doanh nghiệp, nhà quản lý và người dân xây dựng hệ sinh thái phát triển văn hóa bền vững, thì giấc mơ công nghiệp Văn hóa Việt Nam vươn tầm quốc tế sẽ không còn là khát vọng xa vời, mà là hiện thực gần kề được viết nên từng ngày bởi ngòi bút yêu nước, sáng tạo và trách nhiệm.
