Thứ tư 02/07/2025 13:57
Hotline: 024.355.63.010
Kinh doanh

Kinh tế Việt Nam tiếp tục đối mặt nhiều thách thức

12/10/2020 00:00
Mặc dù giữ được mức tăng trưởng dương trong 6 tháng đầu năm, song kinh tế Việt Nam những tháng cuối năm dự báo đối mặt nhiều thách thức trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến rất phức tạp và khó đoán định trên thế giới. Với mục tiêu phấn đấu

Hậu Covid-19, kinh tế Việt Nam mất bao lâu để hồi phục?

Bức tranh kinh tế sụt giảm trên mọi lĩnh vực

Trong nửa đầu năm, tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam chỉ đạt 1,81%, mức tăng trưởng này là chỉ số thấp nhất trong vòng hơn 1 thập kỷ qua. Nguyên nhân là do suy giảm tăng trưởng diễn ra ở cả 3 khu vực kinh tế trong 6 tháng đầu năm 2020, cụ thể là khu vực nông - lâm nghiệp và thủy sản chỉ tăng 1,19%, khu vực công nghiệp và xây dựng chỉ tăng 2,98% và đặc biệt khu vực dịch vụ chỉ tăng 0,57%; trong đó quý 1 tăng 3,26% và quý 2 giảm 1,76%; nhiều phân ngành dịch vụ, đặc biệt là du lịch, sụt giảm mạnh.

6 tháng đầu năm, khu vực doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn do chịu ảnh hưởng trực tiếp từ dịch Covid-19, tuy vậy, số liệu thống kê có thể chưa phản ánh đầy đủ khó khăn đối với cộng đồng doanh nghiệp.

"Trong điều hành kinh tế, Việt Nam cần 4 chữ "bớt" gồm: "bớt sợ trách nhiệm", "bớt sốt ruột", "bớt dè dặt" và"bớt sợ hết việc". Đơn cử, "bớt sốt ruột" ở đây là sốt ruột về tăng trưởng. Nếu mở rộng tài khóa tiền tệ thì chúng ta có tăng trưởng, nhưng sẽ có hậu quả lớn về lạm phát, về bất ổn vĩ mô, vì vậy, Thủ tướng cho biết hỗ trợ tài khóa, tiền tệ là cần thiết, nhưng lúc nào, liều lượng nào cho phù hợp phải nghiên cứu, đánh giá”.

Ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng Ban Nghiên cứu Tổng hợp - CIEM

Theo ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban, Ban Nghiên cứu Tổng hợp, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM), do giai đoạn các tháng đầu năm vẫn còn tương đối ngắn để thấy hết các hệ lụy của dịch và các doanh nghiệp ít nhiều đã có các giải pháp thích ứng với bối cảnh mới. Thống kê dư nợ tín dụng đối với nền kinh tế chỉ tăng hơn 1,3% trong quý 1 so với cuối quý 4/2019 và gần 1,5% trong quý 2 so với cuối quý 1/2020, thấp hơn đáng kể so với cùng kỳ các năm 2016-2019. Nguyên nhân chủ yếu do đại dịch Covid-19 tác động tiêu cực đến nền kinh tế và đầu ra cho doanh nghiệp, qua đó ảnh hưởng đến nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp.

Trong nửa đầu năm, có gần 5 triệu lao động bị ảnh hưởng bởi dịch và tác động của dịch Covid-19 gây nên ảnh hưởng nặng nề hơn đối với người lao động dễ bị tổn thương và lao động nữ. Lạm phát bình quân 6 tháng đầu năm đạt 4,19%, cao hơn đáng kể so với cùng kỳ các năm trước. Đồng thời, suy giảm hoạt động kinh tế dưới tác động của đại dịch Covid-19 gắn liền với suy giảm tăng trưởng đầu tư, theo đó tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt 850,3 nghìn tỷ đồng trong nửa đầu năm (tương đương 33% GDP), tăng 3,4%, thấp hơn tới 6,9% so với cùng kỳ 2019.

Tuy nhiên, bàn về các công cụ thúc đẩy tăng trưởng nửa đầu năm, liên quan đến khu vực DN tư nhân, ông Nguyễn Anh Dương cho rằng, bên cạnh nỗ lực thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, thu hút đầu tư tư nhân trong nước cũng được coi là một trong năm mũi “giáp công” nhằm giúp Việt Nam khôi phục tăng trưởng kinh tế sau đại dịch Covid-19. Tuy có suy giảm trong tốc độ tăng trưởng đầu tư khi chỉ tăng 4,6%, nhưng doanh nghiệp ở khu vực này tương đối chủ động thích nghi so với các khu vực kinh tế khác.

Theo đánh giá của bà Nguyễn Thị Hồng Minh, Viện trưởng CIEM, GDP nửa đầu năm tăng trưởng thấp, nhưng cao hơn so với các nước ở khu vực châu Á. “Dư địa điều hành tài khóa và tiền tệ vẫn còn để có thể ứng phó với các kịch bản kinh tế trong thời gian tới. So với nhiều năm trước, đặc biệt là giai đoạn khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009, kinh tế Việt Nam những năm gần đây đã thể hiện sức chống chịu tốt hơn rất nhiều”, bà Nguyễn Thị Hồng Minh nói.

Thận trọng trong đánh giá tình hình

Mới đây, tại Hội nghị Chính phủ với các địa phương, người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh quyết tâm đạt tăng trưởng kinh tế 2020 ở mức 3-4%. Tuy nhiên, đây không phải là mục tiêu dễ dàng.

Theo CIEM, trong nửa cuối năm 2020, đại dịch Covid-19 còn diễn biến nhanh, phức tạp và khó lường, có thể đặt các nền kinh tế, trong đó có những đối tác chủ chốt của Việt Nam cũng như chính Việt Nam trước những thách thức lớn cả về kinh tế - xã hội. Chính vì vậy, tuy được đánh giá cao về kết quả phòng chống dịch và có cơ hội phục hồi kinh tế sớm, Việt Nam vẫn cần thận trọng trong đánh giá tình hình các tháng cuối năm, đồng thời thực hiện các nhóm giải pháp phù hợp để vừa thúc đẩy phục hồi kinh tế, giữ mạch cải cách, vừa bảo đảm an sinh xã hội.

Trong 6 tháng đầu năm, kim ngạch hàng hóa xuất khẩu ước đạt 121,2 tỷ USD, giảm 1,1%, tương đương 109,3% GDP. Kim ngạch nhập khẩu ước đạt gần 117,2 tỷ USD, giảm 3% so với cùng kỳ năm trước. Tổng thu NSNN đến 15/6/2020 ước đạt 607,1 nghìn tỷ đồng, bằng 40,1% dự toán năm, giảm 8,1% so với cùng kỳ 2019. Tổng chi NSNN ước đạt 676,2 nghìn tỷ đồng, bằng 38,7% dự toán năm, tăng khoảng 10,4%.

CIEM dự báo 2 kịch bản cho tăng trưởng kinh tế năm 2020. Theo đó, tăng trưởng có thể đạt mức 2,1% theo Kịch bản 1 và 2,6% trong Kịch bản 2. Xuất khẩu cả năm dự báo giảm 3,1% trong Kịch bản 1 và giảm 1,9% trong Kịch bản 2. Thặng dư thương mại dự báo tương ứng ở các mức 1,7 tỷ USD và 2,1 tỷ USD. Lạm phát bình quân năm 2020 lần lượt đạt 4,3% và 4,5%.

Nói về những khó khăn của kinh tế 6 tháng cuối năm, TS. Bùi Quang Tuấn, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam bày tỏ lo ngại về vấn đề niềm tin của nhà đầu tư. “Hiện nhiều nhà đầu tư đang hoảng loạn không biết nên để vốn vào đâu cho an toàn và tâm lý phổ biến là mua tài sản có giá như vàng chứ không đem tiền đi đầu tư, do đó, không nên nghĩ tới việc vốn FDI sẽ “ào ào” vào Việt Nam. Bên cạnh đó, đứt gãy kinh tế còn kéo dài, nền kinh tế tổn thương nặng, DN yếu thì sự phục hồi sẽ khá lâu chứ không thể nhanh được”. Đồng thời, chuyên gia Bùi Quang Tuấn nêu quan điểm, tăng trưởng GDP 4% hay bao nhiêu không quan trọng, vì GDP tăng 3-4% thì phải dựa vào tín dụng và đầu tư công… điều này có thể sẽ gây ra những hệ lụy cho nền kinh tế. Theo đó, giai đoạn hiện nay điều quan trọng nhất là phải làm sao để “bảo tồn quân số, bảo toàn lực lượng” để năm sau, lực lượng khỏe lên sẽ bắt đầu tấn công vào các cứ điểm.

Bình luận về “cỗ xe tam mã” thúc tăng trưởng, trong đó có xuất khẩu, ông Bùi Quang Tuấn cho rằng, cầu thế giới đang giảm rất mạnh, ai cũng lo lắng về sự bất ổn nên rất tiết kiệm và giảm tiêu dùng, vì thế xuất khẩu giảm. Hiện chúng ta kỳ vọng đẩy mạnh xuất khẩu làm trụ cột cho tăng trưởng, nhưng theo công thức tổng cung - tổng cầu thì đóng góp của xuất khẩu cho tăng trưởng Việt Nam 2020 cũng sẽ không nhiều. “Hiện nay đơn hàng của DN bị đứt hàng loạt. 6 tháng vừa qua mới chỉ là những khó khăn ban đầu, DN nào mất đi trong 6 tháng qua là DN yếu, nhưng tác động của Covid-19 tới DN trong 6 tháng tới mới là khủng khiếp”, chuyên gia này cảnh báo.

Theo ông Nguyễn Anh Dương, trong nửa cuối năm, để đạt được tăng trưởng cao nhất, công tác điều hành vẫn phải gắn với việc cập nhật và đánh giá các kịch bản tăng trưởng. Đồng thời, Chính phủ vẫn cần giữ dư địa chính sách để ứng phó với các kịch bản trong giai đoạn hậu Covid-19. Theo đó, ổn định kinh tế vĩ mô vẫn luôn là yếu tố nền tảng để củng cố niềm tin của DN và người tiêu dùng cũng như sự đồng thuận đối với các biện pháp cải cách và tái cơ cấu. Việt Nam cần tiếp tục thẳng thắn nhìn nhận những khó khăn, nội tại của nền kinh tế, như chất lượng nguồn nhân lực và hạ tầng, bất cập về hệ thống thông tin, thống kê cho điều hành trên không ít lĩnh vực, hay khả năng duy trì đà và “chất lượng” cải cách trên những lĩnh vực quan trọng như môi trường kinh doanh...

Hoài Anh

Tin bài khác
Quy định mới về cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) thông qua Hệ thống eCoSys

Quy định mới về cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) thông qua Hệ thống eCoSys

Thông tư số 40/2025/TT-BCT của Bộ Công Thương quy định chi tiết về việc cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) và chấp thuận bằng văn bản cho thương nhân tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.
CEO Success Partner Lê Nhật Trường Chinh: Động lực không đến từ cổ vũ mà từ môi trường nuôi dưỡng

CEO Success Partner Lê Nhật Trường Chinh: Động lực không đến từ cổ vũ mà từ môi trường nuôi dưỡng

CEO Success Partner Lê Nhật Trường Chinh chia sẻ quan điểm sâu sắc: Người lãnh đạo giỏi không tạo động lực bằng lời khen, mà bằng cách xây dựng môi trường giúp nhân viên tự khơi dậy nội lực.
Doanh nghiệp không cần điều chỉnh thông tin địa chỉ trên hóa đơn điện tử sau khi cập nhật địa giới hành chính

Doanh nghiệp không cần điều chỉnh thông tin địa chỉ trên hóa đơn điện tử sau khi cập nhật địa giới hành chính

Từ ngày 1/7, doanh nghiệp không cần thay đổi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hay chỉnh sửa địa chỉ trên hóa đơn điện tử sau khi địa giới hành chính được cập nhật. Cơ quan thuế sẽ tự động đồng bộ dữ liệu, đảm bảo quyền lợi và tránh xử phạt.
Doanh nghiệp nhỏ và vừa: Cần thích ứng nhanh với thị trường phát thải

Doanh nghiệp nhỏ và vừa: Cần thích ứng nhanh với thị trường phát thải

Trong bối cảnh xu hướng giảm phát thải trở thành tiêu chuẩn bắt buộc tại nhiều thị trường xuất khẩu lớn, doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước buộc phải thay đổi nhanh mô hình sản xuất và quản trị carbon. Việc chậm thích ứng không chỉ khiến mất đơn hàng, mà còn đẩy doanh nghiệp ra khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu.
Doanh nghiệp ngành nhôm: "Nâng cấp" bản thân để tránh rủi ro xuất khẩu

Doanh nghiệp ngành nhôm: "Nâng cấp" bản thân để tránh rủi ro xuất khẩu

Trước xu hướng hội nhập đa phương và xu thế bảo hộ nền sản xuất của các quốc gia hiện nay, thời gian qua, ngành nhôm liên tiếp đối mặt với các cuộc điều tra phòng vệ thương mại của nước ngoài, nhất là thị trường Mỹ
Doanh nghiệp ngành nhôm Việt Nam: Cùng nhận diện cơ hội và thách thức

Doanh nghiệp ngành nhôm Việt Nam: Cùng nhận diện cơ hội và thách thức

Nhằm tạo diễn đàn để cùng thảo luận tìm ra hướng đi mới cho ngành nhôm; đồng thời tạo kết nối cho các doanh nghiệp, sáng ngày 28/6, Hiệp hội Nhôm Việt Nam tổ chức Diễn đàn doanh nghiệp ngành nhôm Việt Nam 2025 với chủ đề “Nhận diện cơ hội và thách thức của ngành nhôm”.
Thuế - Trách nhiệm không thể bỏ qua trong kinh doanh số

Thuế - Trách nhiệm không thể bỏ qua trong kinh doanh số

Thương mại điện tử bùng nổ mở ra cơ hội kinh doanh chưa từng có, nhưng cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về tuân thủ nghĩa vụ thuế. Trong kỷ nguyên số, mọi hành vi né tránh nghĩa vụ tài chính với Nhà nước không chỉ gây thất thu ngân sách mà còn tạo ra sự bất bình đẳng trên thị trường.
Doanh nghiệp sử dụng năng lượng như thế nào giúp tiết kiệm và hiệu quả?

Doanh nghiệp sử dụng năng lượng như thế nào giúp tiết kiệm và hiệu quả?

Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển dịch mạnh mẽ sang mô hình phát triển xanh và bền vững, Việt Nam không đứng ngoài xu hướng đó. Góp phần vào thành quả đó có sự đóng góp quan trọng của các doanh nghiệp.
Ông Đinh Xuân Dương: "Doanh nghiệp Việt Nam không thua vì sản phẩm tệ, mà họ thua vì thị trường mất niềm tin"

Ông Đinh Xuân Dương: "Doanh nghiệp Việt Nam không thua vì sản phẩm tệ, mà họ thua vì thị trường mất niềm tin"

Khởi nghiệp tại Việt Nam đang chứng kiến một nghịch lý gai góc: Số lượng doanh nghiệp gia nhập và rút lui gần như tương đương. Dưới bề nổi của “làn sóng khởi nghiệp” là một mặt trận sinh tồn khốc liệt, nơi chỉ những ai đủ bản lĩnh kiểm soát chi phí và thích nghi mới trụ lại.
Vietnam Airlines "cất cánh" với lãi khủng 5.000 tỷ đồng

Vietnam Airlines "cất cánh" với lãi khủng 5.000 tỷ đồng

Hãng hàng không Vietnam Airlines bứt phá ngoạn mục nửa đầu 2025, ước lãi kỷ lục. Kế hoạch bay quốc tế mở rộng, đội tàu bay mới hứa hẹn tương lai sáng lạn.
CEO Jettainer: AI và vai trò không thể thay thế của con người trong quản lý ULD

CEO Jettainer: AI và vai trò không thể thay thế của con người trong quản lý ULD

Theo Tiến sĩ Jan-Wilhelm Breithaupt – Giám đốc điều hành Jettainer, giá trị cốt lõi của số hóa và trí tuệ nhân tạo (AI) không nằm ở việc loại bỏ con người khỏi quy trình, mà là cung cấp cho họ những công cụ sắc bén hơn và cái nhìn toàn diện hơn.
Gemadept sẽ mua vào cổ phiếu nếu thị giá dưới 1,5 lần giá sổ sách

Gemadept sẽ mua vào cổ phiếu nếu thị giá dưới 1,5 lần giá sổ sách

Lãnh đạo Gemadept cho biết có kế hoạch mua lại cổ phiếu công ty khi giá giảm xuống mức 1,5 lần giá trị sổ sách, đây là đảm bảo quyền lợi cho cổ đông.
Định vị gạo Việt trên bàn ăn thế giới: Doanh nghiệp là lực đẩy của thương hiệu quốc gia

Định vị gạo Việt trên bàn ăn thế giới: Doanh nghiệp là lực đẩy của thương hiệu quốc gia

Giữa những biến động khó lường của thị trường toàn cầu, ngành gạo Việt Nam vẫn giữ được nhịp tăng trưởng xuất khẩu ổn định, thậm chí đang vươn lên định vị mình ở phân khúc cao cấp. Phía sau kết quả ấy là nỗ lực bền bỉ của các doanh nghiệp, những người tiên phong trong việc thay đổi tư duy, nâng cấp chất lượng, xây dựng thương hiệu và đón đầu xu hướng “gạo xanh”.
Khởi nghiệp xanh lựa chọn của nhiều người trẻ

Khởi nghiệp xanh lựa chọn của nhiều người trẻ

Theo bà Vũ Kim Hạnh – Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, khởi nghiệp xanh không chỉ là con đường khởi nghiệp, mà còn là cách để người trẻ phục hồi, tái tạo các giá trị văn hóa, nông nghiệp và môi trường bản địa.
Nhiều doanh nghiệp chấp nhận “hy sinh ngắn hạn” để khai mở lợi thế dài hạn với AI

Nhiều doanh nghiệp chấp nhận “hy sinh ngắn hạn” để khai mở lợi thế dài hạn với AI

Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam đang lựa chọn chiến lược đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI) bất chấp những rủi ro ngắn hạn về doanh thu, nhằm chuẩn bị nền tảng công nghệ vững chắc cho cuộc cạnh tranh dài hạn.