 |
| Khởi nghiệp xanh lựa chọn của nhiều người trẻ |
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét, “khởi nghiệp xanh” không còn là một khẩu hiệu hay phong trào ngắn hạn, mà đã trở thành định hướng chiến lược, được thể chế hóa trong nhiều chính sách quốc gia. Quyết định 1658/QĐ-TTg về Chiến lược quốc gia tăng trưởng xanh, cùng các chương trình OCOP hay kinh tế tuần hoàn… là minh chứng cho sự ưu tiên ngày càng lớn của Chính phủ dành cho các mô hình khởi nghiệp gắn với môi trường, văn hóa bản địa và cộng đồng.
Không ít start-up trẻ đang chứng minh rằng, khởi nghiệp xanh hoàn toàn có thể vừa tạo tác động tích cực cho xã hội, vừa phát triển bền vững về mặt kinh doanh. Phạm Đình Ngãi – chàng trai Trà Vinh với sản phẩm mật hoa dừa Sokfarm là một ví dụ điển hình. Từ loại tài nguyên thiên nhiên ít được chú ý là dịch hoa dừa, anh đã phát triển quy trình chiết xuất hiện đại, đạt các tiêu chuẩn quốc tế như HACCP, ISO, và xuất khẩu thành công sang các thị trường khó tính ở châu Âu, châu Á.
Tương tự, “Mr. Mướp” Đỗ Đăng Khoa đã tạo dựng thương hiệu riêng với các sản phẩm sinh học làm từ xơ mướp – một nguyên liệu dân dã, thân thiện môi trường. Hiện tại, sản phẩm của anh đã hiện diện tại các chuỗi siêu thị lớn như AEON (Nhật Bản) và LOTTE Mart (Hàn Quốc).
Trong khi đó, Lê Huy Quang – người sáng lập Lê’s Farm tại Lâm Đồng – cho biết các start-up hiện nay có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và định hướng bài bản hơn nhiều so với trước kia, từ đó nâng cao tỷ lệ thành công.
Không chỉ sáng tạo sản phẩm, các start-up xanh còn buộc phải đối diện với bài toán thực tế: thị trường. Phạm Ngọc Anh Tùng – sáng lập Foodmap, một nền tảng kết nối nông sản địa phương – nhấn mạnh: “Dù sản phẩm tốt đến đâu, nếu không có thị trường thì vẫn thất bại”. Bài học từ một dòng mì gói hữu cơ của anh – chất lượng cao nhưng giá thành cao và thị phần hẹp – là lời cảnh tỉnh cho nhiều bạn trẻ khởi nghiệp.
Tùng cũng cho rằng, sự phát triển của công nghệ, logistics, bán hàng trực tuyến… đã mở ra cánh cửa lớn cho các dự án ở nông thôn tiếp cận thị trường toàn quốc và quốc tế. Tuy nhiên, để thành công, cần chiến lược dài hơi, đầu tư nghiêm túc vào sản phẩm và năng lực tổ chức.
Theo bà Vũ Kim Hạnh – Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, khởi nghiệp xanh không chỉ là con đường khởi nghiệp, mà còn là cách để người trẻ phục hồi, tái tạo các giá trị văn hóa, nông nghiệp và môi trường bản địa. “Khi những giá trị ấy được thương mại hóa thành công, đó sẽ là cú hích cho một nền kinh tế nông nghiệp hiện đại”, bà nhận định.
Dù lĩnh vực nông nghiệp hiện chiếm 20% số dự án khởi nghiệp – chỉ xếp sau công nghệ thông tin (65%) – nhưng rào cản vốn vẫn còn là vấn đề. Nhiều doanh nghiệp kiến nghị cần có các cơ chế tài chính linh hoạt hơn, ví dụ cho vay dựa trên tiềm năng dự án thay vì yêu cầu tài sản thế chấp.
Khởi nghiệp xanh đang mở ra một chương mới – nơi lý tưởng và thực tế cùng song hành. Với tư duy chiến lược, sự bền bỉ và hiểu thị trường, thế hệ trẻ hoàn toàn có thể tạo ra những mô hình kinh doanh không chỉ sinh lời, mà còn tạo tác động xã hội tích cực.
