Chỉ số phong vũ biểu Thương mại hàng hóa mới nhất của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), công bố ngày 5/9, cho thấy, thương mại hàng hóa toàn cầu tiếp tục phục hồi trong quý 3 năm nay. Đây là chỉ báo hàng đầu của WTO, giúp đánh giá quỹ đạo thương mại thế giới theo thời gian thực, với giá trị lớn hơn 100 báo hiệu khối lượng thương mại đang vượt xu hướng, còn giá trị dưới 100 cho thấy thương mại hàng hóa đã hoặc sẽ suy giảm.
Với chỉ số hiện tại ở mức 103, WTO dự báo tăng trưởng thương mại hàng hóa sẽ giữ mức khả quan trong quý 2 và quý 3 năm 2024. Tuy nhiên, tổ chức này cũng cảnh báo về các rủi ro tiềm ẩn như căng thẳng địa chính trị, xung đột khu vực, chính sách tiền tệ ở các nền kinh tế lớn, và sự giảm số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu.
Trong quý 1 năm nay, thương mại toàn cầu tăng 1% so với quý trước và 1,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Tăng trưởng mạnh hơn dự kiến xuất hiện ở nhiều khu vực, trong khi châu Âu chứng kiến mức tăng trưởng yếu hơn kỳ vọng.
Các ngành như ôtô, vận tải container, vận tải hàng không và đơn hàng xuất khẩu đều có chỉ số trên 100, báo hiệu thương mại của các lĩnh vực này đang phát triển. Ngược lại, các ngành như linh kiện điện tử và nguyên liệu thô có chỉ số dưới 100, cho thấy sự suy giảm.
Trong khi đó, Báo cáo của Liên Hợp Quốc cho thấy, thương mại hàng hóa và dịch vụ toàn cầu đang phục hồi sau sự suy thoái của năm ngoái nhờ sức mạnh kinh tế tại Hoa Kỳ và xuất khẩu mạnh mẽ từ các quốc gia đang phát triển ở châu Á.
Hội nghị Liên Hợp Quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) cũng cho biết, đang chứng kiến “sự phân bổ lại thương mại đáng kể và sự gia tăng tập trung nguồn cung”. Báo cáo đặc biệt nhấn mạnh rằng, mặc dù thương mại quốc tế nói chung chậm lại vào năm ngoái, các chương trình như Đạo luật giảm lạm phát của Hoa Kỳ, sáng kiến Sản xuất tại Trung Quốc 2025 và Đạo luật công nghiệp phát thải ròng bằng 0 của Liên minh châu Âu đã giúp thúc đẩy nhu cầu đối với các hàng hóa mục tiêu.
Báo cáo cho biết: "Dữ liệu chi tiết về sản phẩm từ ba nền kinh tế lớn cho thấy hoạt động buôn bán xe điện đã tăng đáng kể 50%". Mặc dù sự cạnh tranh dường như vẫn diễn ra mạnh mẽ đối với các tấm pin mặt trời và xe điện, nhưng báo cáo nêu rõ "điều này không đúng đối với chuỗi giá trị pin".
Trong lĩnh vực này, sự gia tăng về mức độ tập trung nguồn cung đi kèm với sự phân bổ lại thương mại thấp, cho thấy nguồn cung toàn cầu đang ngày càng tập trung vào tay một số ít nước xuất khẩu lớn. Nhìn về phía trước, UNCTAD đã trích dẫn ba ý nghĩa có thể xảy ra: tập trung nhiều hơn vào thương mại toàn cầu, chia tách thành các khối lớn, và chủ nghĩa bảo hộ gia tăng và chi phí.
P.V (t/h)
