Theo dự thảo, để tham gia kinh doanh kết cấu hạ tầng đường sắt, doanh nghiệp trước hết phải được thành lập hợp pháp theo quy định pháp luật. Trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp cần xây dựng hoặc thuê tổ chức bộ máy đủ năng lực, bao gồm các bộ phận: điều hành giao thông vận tải đường sắt, phụ trách an toàn và quản lý khai thác tài sản kết cấu hạ tầng.
Đặc biệt, nhân sự chủ chốt ở từng bộ phận phải có trình độ đại học phù hợp với chuyên ngành và ít nhất 3 năm kinh nghiệm thực tiễn. Cụ thể:
Người phụ trách điều hành giao thông vận tải đường sắt phải tốt nghiệp đại học chuyên ngành vận tải đường sắt.
Người phụ trách an toàn cần có chuyên môn xây dựng công trình đường sắt.
Người phụ trách quản lý khai thác tài sản kết cấu hạ tầng phải có bằng đại học và kinh nghiệm trong lĩnh vực xây dựng, bảo trì hoặc quản lý hạ tầng đường sắt.
![]() |
Sửa đổi điều kiện kinh doanh hạ tầng và vận tải đường sắt: Hướng tới thị trường minh bạch. |
Với lĩnh vực vận tải, các quy định tập trung vào bảo đảm an toàn, chất lượng dịch vụ và năng lực khai thác:
Tổ chức, bộ máy: Doanh nghiệp phải có bộ phận kỹ thuật an toàn giao thông vận tải đường sắt và bộ phận quản lý khai thác vận tải.
Nhân lực: Người phụ trách kỹ thuật an toàn phải có bằng đại học chuyên ngành phương tiện hoặc khai thác vận tải đường sắt, có ít nhất 3 năm kinh nghiệm. Người phụ trách quản lý khai thác vận tải cần có trình độ đại học chuyên ngành kinh tế hoặc khai thác vận tải đường sắt và kinh nghiệm tối thiểu 3 năm.
Đội ngũ nhân viên: Nhân viên làm việc trên tàu phải đạt đủ tiêu chuẩn chuyên môn, sức khỏe và có chứng chỉ chuyên môn.
Phương tiện: Doanh nghiệp phải sở hữu ít nhất một đoàn phương tiện đường sắt phục vụ vận chuyển hành khách, hàng hóa, hành lý, đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.
Điều hành vận tải: Doanh nghiệp phải có hợp đồng điều hành giao thông đường sắt với tổ chức quản lý hạ tầng, hoặc có đủ năng lực tự điều hành theo quy định.
Theo Bộ Xây dựng, việc sửa đổi, bổ sung điều kiện kinh doanh không chỉ nhằm siết chặt trách nhiệm của doanh nghiệp, mà còn mở đường cho một thị trường vận tải đường sắt minh bạch, cạnh tranh và hiện đại hơn. Đây cũng là bước đi cần thiết để nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác hạ tầng, bảo đảm an toàn vận hành, đồng thời tạo tiền đề cho ngành đường sắt phát triển bền vững, đóng góp tích cực vào hệ thống giao thông quốc gia.