Thứ ba 01/07/2025 18:25
Hotline: 024.355.63.010
Kinh doanh

Sầu riêng "rớt chuẩn" xuất khẩu: Có nên đưa về tiêu thụ trong nước?

Xuất khẩu sầu riêng sụt giảm nghiêm trọng, nhiều lô hàng bị trả về do không đạt chuẩn, buộc quay đầu về tiêu thụ trong nước. Tuy nhiên, vấn đề không chỉ là tìm đầu ra, mà còn nằm ở chất lượng và niềm tin của người tiêu dùng, khi người Việt sẵn sàng chi tiền, nhưng sản phẩm phải xứng đáng, sạch, an toàn và minh bạch.
Sầu riêng “hụt hơi”, xuất khẩu rau quả Việt nguy cơ “lỡ hẹn” 8 tỷ USD

Người tiêu dùng sẵn sàng chi tiền, nhưng phải xứng đáng

Sầu riêng là “vua của các loại trái cây” giúp Việt Nam thu về hàng tỷ USD mỗi năm từ xuất khẩu. Tuy nhiên, khi các thị trường nhập khẩu, đặc biệt là Trung Quốc, siết chặt tiêu chuẩn chất lượng, nhiều lô hàng đã bị trả về, thậm chí bị cảnh báo nhiễm kim loại nặng như Cadimi.

Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy, xuất khẩu rau quả trong tháng 4/2025 chỉ đạt hơn 520 triệu USD, giảm 13% so với cùng kỳ 2024. Tính chung 4 tháng đầu năm, giá trị xuất khẩu rau quả đạt hơn 1,6 tỷ USD, giảm 10,5%. Trong đó, riêng sầu riêng, mặt hàng chủ lực đã giảm sốc tới 74% so với cùng kỳ, chỉ còn 130 triệu USD so với mức 500 triệu USD của năm ngoái.

Ông Lư Văn Phi, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Tiền Giang, đặt vấn đề: “Chúng ta chưa biết những lô hàng bị trả có nhiễm Cadimi hay không, cần kiểm tra lại trước khi đưa ra thị trường trong nước. Không thể tiếp tục giữ tâm lý ‘bán cho dân mình ăn cũng được’ như trước đây, bởi thị trường nội địa giờ đã khác.”

Thị trường trong nước với hơn 100 triệu dân là một tiềm năng lớn. Trên thực tế, Việt Nam đang xuất khẩu trái cây sang nhiều quốc gia chỉ có vài triệu dân, tức tổng cộng hàng chục nước mới tương đương quy mô tiêu dùng trong nước. Do đó, khi xuất khẩu gặp khó, thị trường nội địa hoàn toàn có thể trở thành “điểm tựa”.

Sầu riêng
Sầu riêng "rớt chuẩn" xuất khẩu: Có nên đưa về tiêu thụ trong nước?

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Mười, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, chất lượng vẫn là yếu tố tiên quyết: “Nếu sản phẩm xuất khẩu đạt chuẩn thế nào thì cũng cần có chất lượng tương đương để bán trong nước. Không thể có chuyện hàng xuất khẩu là loại 1, loại 2, còn trong nước là loại 3, loại 4.”

Điều này cũng được chính người tiêu dùng phản ánh. Chị Mai Anh (Hà Nội), một khách hàng thường xuyên mua sầu riêng, chia sẻ: “Ngon thì xuất khẩu hết, dân mình chỉ ăn hàng trung bình thôi. Nhiều khi giá xuất khẩu còn rẻ hơn giá bán trong nước. Hàng nội địa cần được sản xuất theo cùng một chuẩn với hàng xuất khẩu. Không thể có hai tiêu chuẩn. một cho thị trường ngoài nước, một cho dân mình.”

Theo ghi nhận giá sầu riêng tại vườn hiện chỉ 35.000 - 45.000 đồng/kg. Thế nhưng khi ra đến chợ lẻ ở TP. Hồ Chí Minh, giá đã vọt lên 100.000 - 120.000 đồng/kg – gấp gần ba lần.

Về vấn đề này, ông Lư Văn Phi, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Tiền Giang chỉ ra nguyên nhân, có mức chênh lệch giá như vậy do có quá nhiều khâu trung gian. Người trung gian không trực tiếp sản xuất, không đổ công sức nhiều, nhưng lại hưởng phần chênh lệch lớn. Điều đó làm thị trường méo mó, giá cả bị bóp méo.

Để giải quyết bài toán này, cần có sự phối hợp giữa các bên nhằm rà soát và phân tích toàn bộ chuỗi cung ứng, từ khâu sản xuất đến phân phối, bởi chi phí logistic hiện nay tại Việt Nam vẫn đang ở mức rất cao. Việc làm rõ trách nhiệm của từng mắt xích là điều cần thiết: đâu là phần việc của cơ quan quản lý nhà nước, đâu là nhiệm vụ của doanh nghiệp. Từ đó, xác định những công đoạn có thể tinh giản hoặc tối ưu để giảm chi phí, nâng cao hiệu quả phân phối và sức cạnh tranh của nông sản trên thị trường.

Niềm tin, “giấy thông hành” để tiêu thụ nội địa

Một thực tế đáng chú ý là trong khi trái cây trong nước nhiều lúc rơi vào tình cảnh khó tiêu thụ, thậm chí phải “giải cứu”, thì người Việt lại chi hàng tỷ USD mỗi năm để nhập khẩu trái cây từ các quốc gia như Mỹ, Úc, New Zealand những nước nổi tiếng với tiêu chuẩn an toàn thực phẩm nghiêm ngặt.

Riêng trong năm 2024, kim ngạch nhập khẩu trái cây đã lên tới 2,4 tỷ USD, tăng gần 24% so với năm trước. Lý do được nhiều người tiêu dùng đưa ra là trái cây nhập khẩu thường sạch hơn, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đảm bảo an toàn và giá bán cũng không chênh lệch quá nhiều so với hàng nội địa.

TS. Nguyễn Đăng Nghĩa, nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu đất, phân bón và môi trường phía Nam, thẳng thắn cảnh báo: “Tỷ lệ người mắc ung thư tại Việt Nam không hề thấp. Một phần nguyên nhân là môi trường sống và cả chất lượng nông sản. Nhiều người Việt vẫn xem nhẹ yếu tố an toàn thực phẩm. Nhưng đó lại là yếu tố sống còn đối với sức khỏe cộng đồng và sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp.”

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Mười, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam nhấn mạnh lại một lần nữa: “Chất lượng không đảm bảo thì chúng ta mới khó tiêu thụ ở trong nước được. Chúng ta xuất khẩu tốt vì hàng được chọn lọc kỹ. Còn trong nước, nếu tiếp tục bán loại 3, loại 4, người tiêu dùng sẽ không mua lần thứ hai. Và như vậy, tiêu thụ nội địa sẽ mãi là một bài toán khó.”

Do đó, muốn lấy lại niềm tin của người tiêu dùng, điều tiên quyết là phải thay đổi tư duy trong sản xuất và phân phối nông sản. Thị trường trong nước cần được nhìn nhận với tầm quan trọng ngang bằng thị trường xuất khẩu, thay vì tiếp tục duy trì quan điểm “hàng tốt để xuất khẩu, hàng kém để tiêu thụ nội địa”. Chỉ khi chất lượng sản phẩm được đảm bảo đồng đều, không phân biệt thị trường, ngành nông sản Việt mới có thể phát triển một cách bền vững, đáp ứng cả nhu cầu trong nước lẫn quốc tế.

Tin bài khác
Quy định mới về cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) thông qua Hệ thống eCoSys

Quy định mới về cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) thông qua Hệ thống eCoSys

Thông tư số 40/2025/TT-BCT của Bộ Công Thương quy định chi tiết về việc cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) và chấp thuận bằng văn bản cho thương nhân tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.
CEO Success Partner Lê Nhật Trường Chinh: Động lực không đến từ cổ vũ mà từ môi trường nuôi dưỡng

CEO Success Partner Lê Nhật Trường Chinh: Động lực không đến từ cổ vũ mà từ môi trường nuôi dưỡng

CEO Success Partner Lê Nhật Trường Chinh chia sẻ quan điểm sâu sắc: Người lãnh đạo giỏi không tạo động lực bằng lời khen, mà bằng cách xây dựng môi trường giúp nhân viên tự khơi dậy nội lực.
Doanh nghiệp không cần điều chỉnh thông tin địa chỉ trên hóa đơn điện tử sau khi cập nhật địa giới hành chính

Doanh nghiệp không cần điều chỉnh thông tin địa chỉ trên hóa đơn điện tử sau khi cập nhật địa giới hành chính

Từ ngày 1/7, doanh nghiệp không cần thay đổi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hay chỉnh sửa địa chỉ trên hóa đơn điện tử sau khi địa giới hành chính được cập nhật. Cơ quan thuế sẽ tự động đồng bộ dữ liệu, đảm bảo quyền lợi và tránh xử phạt.
Doanh nghiệp nhỏ và vừa: Cần thích ứng nhanh với thị trường phát thải

Doanh nghiệp nhỏ và vừa: Cần thích ứng nhanh với thị trường phát thải

Trong bối cảnh xu hướng giảm phát thải trở thành tiêu chuẩn bắt buộc tại nhiều thị trường xuất khẩu lớn, doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước buộc phải thay đổi nhanh mô hình sản xuất và quản trị carbon. Việc chậm thích ứng không chỉ khiến mất đơn hàng, mà còn đẩy doanh nghiệp ra khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu.
Doanh nghiệp ngành nhôm: "Nâng cấp" bản thân để tránh rủi ro xuất khẩu

Doanh nghiệp ngành nhôm: "Nâng cấp" bản thân để tránh rủi ro xuất khẩu

Trước xu hướng hội nhập đa phương và xu thế bảo hộ nền sản xuất của các quốc gia hiện nay, thời gian qua, ngành nhôm liên tiếp đối mặt với các cuộc điều tra phòng vệ thương mại của nước ngoài, nhất là thị trường Mỹ
Doanh nghiệp ngành nhôm Việt Nam: Cùng nhận diện cơ hội và thách thức

Doanh nghiệp ngành nhôm Việt Nam: Cùng nhận diện cơ hội và thách thức

Nhằm tạo diễn đàn để cùng thảo luận tìm ra hướng đi mới cho ngành nhôm; đồng thời tạo kết nối cho các doanh nghiệp, sáng ngày 28/6, Hiệp hội Nhôm Việt Nam tổ chức Diễn đàn doanh nghiệp ngành nhôm Việt Nam 2025 với chủ đề “Nhận diện cơ hội và thách thức của ngành nhôm”.
Thuế - Trách nhiệm không thể bỏ qua trong kinh doanh số

Thuế - Trách nhiệm không thể bỏ qua trong kinh doanh số

Thương mại điện tử bùng nổ mở ra cơ hội kinh doanh chưa từng có, nhưng cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về tuân thủ nghĩa vụ thuế. Trong kỷ nguyên số, mọi hành vi né tránh nghĩa vụ tài chính với Nhà nước không chỉ gây thất thu ngân sách mà còn tạo ra sự bất bình đẳng trên thị trường.
Doanh nghiệp sử dụng năng lượng như thế nào giúp tiết kiệm và hiệu quả?

Doanh nghiệp sử dụng năng lượng như thế nào giúp tiết kiệm và hiệu quả?

Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển dịch mạnh mẽ sang mô hình phát triển xanh và bền vững, Việt Nam không đứng ngoài xu hướng đó. Góp phần vào thành quả đó có sự đóng góp quan trọng của các doanh nghiệp.
Ông Đinh Xuân Dương: "Doanh nghiệp Việt Nam không thua vì sản phẩm tệ, mà họ thua vì thị trường mất niềm tin"

Ông Đinh Xuân Dương: "Doanh nghiệp Việt Nam không thua vì sản phẩm tệ, mà họ thua vì thị trường mất niềm tin"

Khởi nghiệp tại Việt Nam đang chứng kiến một nghịch lý gai góc: Số lượng doanh nghiệp gia nhập và rút lui gần như tương đương. Dưới bề nổi của “làn sóng khởi nghiệp” là một mặt trận sinh tồn khốc liệt, nơi chỉ những ai đủ bản lĩnh kiểm soát chi phí và thích nghi mới trụ lại.
Vietnam Airlines "cất cánh" với lãi khủng 5.000 tỷ đồng

Vietnam Airlines "cất cánh" với lãi khủng 5.000 tỷ đồng

Hãng hàng không Vietnam Airlines bứt phá ngoạn mục nửa đầu 2025, ước lãi kỷ lục. Kế hoạch bay quốc tế mở rộng, đội tàu bay mới hứa hẹn tương lai sáng lạn.
CEO Jettainer: AI và vai trò không thể thay thế của con người trong quản lý ULD

CEO Jettainer: AI và vai trò không thể thay thế của con người trong quản lý ULD

Theo Tiến sĩ Jan-Wilhelm Breithaupt – Giám đốc điều hành Jettainer, giá trị cốt lõi của số hóa và trí tuệ nhân tạo (AI) không nằm ở việc loại bỏ con người khỏi quy trình, mà là cung cấp cho họ những công cụ sắc bén hơn và cái nhìn toàn diện hơn.
Gemadept sẽ mua vào cổ phiếu nếu thị giá dưới 1,5 lần giá sổ sách

Gemadept sẽ mua vào cổ phiếu nếu thị giá dưới 1,5 lần giá sổ sách

Lãnh đạo Gemadept cho biết có kế hoạch mua lại cổ phiếu công ty khi giá giảm xuống mức 1,5 lần giá trị sổ sách, đây là đảm bảo quyền lợi cho cổ đông.
Định vị gạo Việt trên bàn ăn thế giới: Doanh nghiệp là lực đẩy của thương hiệu quốc gia

Định vị gạo Việt trên bàn ăn thế giới: Doanh nghiệp là lực đẩy của thương hiệu quốc gia

Giữa những biến động khó lường của thị trường toàn cầu, ngành gạo Việt Nam vẫn giữ được nhịp tăng trưởng xuất khẩu ổn định, thậm chí đang vươn lên định vị mình ở phân khúc cao cấp. Phía sau kết quả ấy là nỗ lực bền bỉ của các doanh nghiệp, những người tiên phong trong việc thay đổi tư duy, nâng cấp chất lượng, xây dựng thương hiệu và đón đầu xu hướng “gạo xanh”.
Khởi nghiệp xanh lựa chọn của nhiều người trẻ

Khởi nghiệp xanh lựa chọn của nhiều người trẻ

Theo bà Vũ Kim Hạnh – Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, khởi nghiệp xanh không chỉ là con đường khởi nghiệp, mà còn là cách để người trẻ phục hồi, tái tạo các giá trị văn hóa, nông nghiệp và môi trường bản địa.
Nhiều doanh nghiệp chấp nhận “hy sinh ngắn hạn” để khai mở lợi thế dài hạn với AI

Nhiều doanh nghiệp chấp nhận “hy sinh ngắn hạn” để khai mở lợi thế dài hạn với AI

Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam đang lựa chọn chiến lược đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI) bất chấp những rủi ro ngắn hạn về doanh thu, nhằm chuẩn bị nền tảng công nghệ vững chắc cho cuộc cạnh tranh dài hạn.