Chủ nhật 15/06/2025 04:01
Hotline: 024.355.63.010
Kinh doanh

Sầu riêng "rớt chuẩn" xuất khẩu: Có nên đưa về tiêu thụ trong nước?

Xuất khẩu sầu riêng sụt giảm nghiêm trọng, nhiều lô hàng bị trả về do không đạt chuẩn, buộc quay đầu về tiêu thụ trong nước. Tuy nhiên, vấn đề không chỉ là tìm đầu ra, mà còn nằm ở chất lượng và niềm tin của người tiêu dùng, khi người Việt sẵn sàng chi tiền, nhưng sản phẩm phải xứng đáng, sạch, an toàn và minh bạch.
Sầu riêng “hụt hơi”, xuất khẩu rau quả Việt nguy cơ “lỡ hẹn” 8 tỷ USD

Người tiêu dùng sẵn sàng chi tiền, nhưng phải xứng đáng

Sầu riêng là “vua của các loại trái cây” giúp Việt Nam thu về hàng tỷ USD mỗi năm từ xuất khẩu. Tuy nhiên, khi các thị trường nhập khẩu, đặc biệt là Trung Quốc, siết chặt tiêu chuẩn chất lượng, nhiều lô hàng đã bị trả về, thậm chí bị cảnh báo nhiễm kim loại nặng như Cadimi.

Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy, xuất khẩu rau quả trong tháng 4/2025 chỉ đạt hơn 520 triệu USD, giảm 13% so với cùng kỳ 2024. Tính chung 4 tháng đầu năm, giá trị xuất khẩu rau quả đạt hơn 1,6 tỷ USD, giảm 10,5%. Trong đó, riêng sầu riêng, mặt hàng chủ lực đã giảm sốc tới 74% so với cùng kỳ, chỉ còn 130 triệu USD so với mức 500 triệu USD của năm ngoái.

Ông Lư Văn Phi, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Tiền Giang, đặt vấn đề: “Chúng ta chưa biết những lô hàng bị trả có nhiễm Cadimi hay không, cần kiểm tra lại trước khi đưa ra thị trường trong nước. Không thể tiếp tục giữ tâm lý ‘bán cho dân mình ăn cũng được’ như trước đây, bởi thị trường nội địa giờ đã khác.”

Thị trường trong nước với hơn 100 triệu dân là một tiềm năng lớn. Trên thực tế, Việt Nam đang xuất khẩu trái cây sang nhiều quốc gia chỉ có vài triệu dân, tức tổng cộng hàng chục nước mới tương đương quy mô tiêu dùng trong nước. Do đó, khi xuất khẩu gặp khó, thị trường nội địa hoàn toàn có thể trở thành “điểm tựa”.

Sầu riêng
Sầu riêng "rớt chuẩn" xuất khẩu: Có nên đưa về tiêu thụ trong nước?

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Mười, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, chất lượng vẫn là yếu tố tiên quyết: “Nếu sản phẩm xuất khẩu đạt chuẩn thế nào thì cũng cần có chất lượng tương đương để bán trong nước. Không thể có chuyện hàng xuất khẩu là loại 1, loại 2, còn trong nước là loại 3, loại 4.”

Điều này cũng được chính người tiêu dùng phản ánh. Chị Mai Anh (Hà Nội), một khách hàng thường xuyên mua sầu riêng, chia sẻ: “Ngon thì xuất khẩu hết, dân mình chỉ ăn hàng trung bình thôi. Nhiều khi giá xuất khẩu còn rẻ hơn giá bán trong nước. Hàng nội địa cần được sản xuất theo cùng một chuẩn với hàng xuất khẩu. Không thể có hai tiêu chuẩn. một cho thị trường ngoài nước, một cho dân mình.”

Theo ghi nhận giá sầu riêng tại vườn hiện chỉ 35.000 - 45.000 đồng/kg. Thế nhưng khi ra đến chợ lẻ ở TP. Hồ Chí Minh, giá đã vọt lên 100.000 - 120.000 đồng/kg – gấp gần ba lần.

Về vấn đề này, ông Lư Văn Phi, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Tiền Giang chỉ ra nguyên nhân, có mức chênh lệch giá như vậy do có quá nhiều khâu trung gian. Người trung gian không trực tiếp sản xuất, không đổ công sức nhiều, nhưng lại hưởng phần chênh lệch lớn. Điều đó làm thị trường méo mó, giá cả bị bóp méo.

Để giải quyết bài toán này, cần có sự phối hợp giữa các bên nhằm rà soát và phân tích toàn bộ chuỗi cung ứng, từ khâu sản xuất đến phân phối, bởi chi phí logistic hiện nay tại Việt Nam vẫn đang ở mức rất cao. Việc làm rõ trách nhiệm của từng mắt xích là điều cần thiết: đâu là phần việc của cơ quan quản lý nhà nước, đâu là nhiệm vụ của doanh nghiệp. Từ đó, xác định những công đoạn có thể tinh giản hoặc tối ưu để giảm chi phí, nâng cao hiệu quả phân phối và sức cạnh tranh của nông sản trên thị trường.

Niềm tin, “giấy thông hành” để tiêu thụ nội địa

Một thực tế đáng chú ý là trong khi trái cây trong nước nhiều lúc rơi vào tình cảnh khó tiêu thụ, thậm chí phải “giải cứu”, thì người Việt lại chi hàng tỷ USD mỗi năm để nhập khẩu trái cây từ các quốc gia như Mỹ, Úc, New Zealand những nước nổi tiếng với tiêu chuẩn an toàn thực phẩm nghiêm ngặt.

Riêng trong năm 2024, kim ngạch nhập khẩu trái cây đã lên tới 2,4 tỷ USD, tăng gần 24% so với năm trước. Lý do được nhiều người tiêu dùng đưa ra là trái cây nhập khẩu thường sạch hơn, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đảm bảo an toàn và giá bán cũng không chênh lệch quá nhiều so với hàng nội địa.

TS. Nguyễn Đăng Nghĩa, nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu đất, phân bón và môi trường phía Nam, thẳng thắn cảnh báo: “Tỷ lệ người mắc ung thư tại Việt Nam không hề thấp. Một phần nguyên nhân là môi trường sống và cả chất lượng nông sản. Nhiều người Việt vẫn xem nhẹ yếu tố an toàn thực phẩm. Nhưng đó lại là yếu tố sống còn đối với sức khỏe cộng đồng và sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp.”

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Mười, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam nhấn mạnh lại một lần nữa: “Chất lượng không đảm bảo thì chúng ta mới khó tiêu thụ ở trong nước được. Chúng ta xuất khẩu tốt vì hàng được chọn lọc kỹ. Còn trong nước, nếu tiếp tục bán loại 3, loại 4, người tiêu dùng sẽ không mua lần thứ hai. Và như vậy, tiêu thụ nội địa sẽ mãi là một bài toán khó.”

Do đó, muốn lấy lại niềm tin của người tiêu dùng, điều tiên quyết là phải thay đổi tư duy trong sản xuất và phân phối nông sản. Thị trường trong nước cần được nhìn nhận với tầm quan trọng ngang bằng thị trường xuất khẩu, thay vì tiếp tục duy trì quan điểm “hàng tốt để xuất khẩu, hàng kém để tiêu thụ nội địa”. Chỉ khi chất lượng sản phẩm được đảm bảo đồng đều, không phân biệt thị trường, ngành nông sản Việt mới có thể phát triển một cách bền vững, đáp ứng cả nhu cầu trong nước lẫn quốc tế.

Tin bài khác
Tinh thần tích cực – nền móng bền bỉ của người khởi nghiệp

Tinh thần tích cực – nền móng bền bỉ của người khởi nghiệp

Tinh thần tích cực không đảm bảo thành công tức thì, nhưng là nền móng bền vững giúp doanh nhân trẻ vượt qua thách thức khởi nghiệp.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tháo gỡ nút thắt hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tháo gỡ nút thắt hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh

Ngày 12/6, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Công điện số 88/CĐ-TTg yêu cầu các địa phương, Bộ Tài chính và ngành thuế triển khai giải pháp hỗ trợ kịp thời về hạ tầng công nghệ thông tin và chi phí cho hộ, cá nhân kinh doanh trong việc lắp đặt hóa đơn điện tử (HĐĐT) khởi tạo từ máy tính tiền (MTT).
Công ty CP Đầu tư F88 chính thức được cấp mã chứng khoán

Công ty CP Đầu tư F88 chính thức được cấp mã chứng khoán

VSDC (Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam) vừa cấp mã F88 cho 8,26 triệu cổ phiếu của Công ty CP Đầu tư F88.
Đề xuất xóa độc quyền, cho doanh nghiệp lớn được sản xuất vàng miếng

Đề xuất xóa độc quyền, cho doanh nghiệp lớn được sản xuất vàng miếng

Điểm đáng chú ý là đề xuất cho phép doanh nghiệp có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên được tham gia sản xuất vàng miếng. Đây được xem là bước tiến quan trọng nhằm xóa bỏ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng, minh bạch hóa và tăng nguồn cung cho thị trường.
KOLs, KOC, Streamer học để "làm nghề tử tế trong Kỷ nguyên số"

KOLs, KOC, Streamer học để "làm nghề tử tế trong Kỷ nguyên số"

Sáng 13/6, tại Trung tâm Báo chí TP. Hồ Chí Minh, hơn 100 người sáng tạo nội dung số – bao gồm KOLs, KOC, streamer, nhà làm video ngắn – đã cùng tham dự chương trình đào tạo đặc biệt với chủ đề: “Người ảnh hưởng có trách nhiệm – Làm nghề tử tế trong Kỷ nguyên số”.
Dự án Khởi nghiệp Xanh 2025: Khơi nguồn sức mạnh nội lực địa phương

Dự án Khởi nghiệp Xanh 2025: Khơi nguồn sức mạnh nội lực địa phương

Cuộc thi Dự án Khởi nghiệp Xanh 2025 chính thức phát động, tìm kiếm các mô hình khởi nghiệp sáng tạo trong nông nghiệp sạch, kinh tế tuần hoàn, công nghệ, du lịch cộng đồng... với tổng giải thưởng gần 1 tỷ đồng.
Con trai Chủ tịch Phát Đạt sẽ bán hết 3,4 triệu cổ phiếu PDR

Con trai Chủ tịch Phát Đạt sẽ bán hết 3,4 triệu cổ phiếu PDR

Công ty Cổ phần Phát triển bất động sản Phát Đạt (mã PDR) vừa công bố thông tin về giao dịch cổ phiếu của người nội bộ và người có liên quan của người nội bộ.
Dệt may xuất siêu tỷ đô, doanh nghiệp vẫn lo thiếu nguyên liệu

Dệt may xuất siêu tỷ đô, doanh nghiệp vẫn lo thiếu nguyên liệu

Xuất siêu gần 7 tỷ USD trong 5 tháng đầu năm 2025 là tín hiệu tích cực của ngành dệt may giữa bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn. Tuy nhiên, đằng sau con số ấn tượng ấy là nỗi lo thiếu hụt nguyên phụ liệu kéo dài, đặt ra yêu cầu cấp thiết về giải pháp căn cơ để phát triển bền vững và nâng cao tính tự chủ.
Mô hình pop-up: Bệ phóng doanh thu

Mô hình pop-up: Bệ phóng doanh thu

Mô hình pop-up không chỉ là điểm bán tạm thời mà là chiến lược hiệu quả để thử nghiệm thị trường, thúc đẩy doanh số và xây dựng cộng đồng trung thành.
Làn sóng M&A 2025 bùng nổ doanh nghiệp nội giành lại thế chủ động

Làn sóng M&A 2025 bùng nổ doanh nghiệp nội giành lại thế chủ động

Năm 2025 chứng kiến làn sóng M&A tại Việt Nam với sự tham gia tích cực của doanh nghiệp nội, đón đầu xu hướng công nghệ và bất động sản, giá trị giao dịch tăng đột biến.
Doanh nhân thế hệ gen Z đang tạo cú huých toàn cầu như thế nào?

Doanh nhân thế hệ gen Z đang tạo cú huých toàn cầu như thế nào?

Gen Z với tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ, khả năng vận dụng công nghệ và ngoại ngữ, thành lực lượng tiên phong xây dựng doanh nghiệp đổi mới trên thị trường quốc tế.
ThinkZone chính thức quản lý BK Fund

ThinkZone chính thức quản lý BK Fund

Việc ThinkZone trực tiếp quản lý BK Fund cho thấy cam kết lớn nhằm hiện thực hóa tầm nhìn của các cựu sinh viên Bách Khoa trong việc hỗ trợ, ươm tạo startup công nghệ đột phá.
Vì sao các khu chợ truyền thống ở Hà Nội vắng bóng tiểu thương?

Vì sao các khu chợ truyền thống ở Hà Nội vắng bóng tiểu thương?

Từ chợ Cầu Giấy đến chợ Bưởi, nhiều gian hàng đóng cửa vì vắng khách. Thương mại điện tử, siêu thị hiện đại và chính sách thuế mới làm thay đổi cục diện bán lẻ.
Bí quyết để nhà lãnh đạo luôn dẫn đầu xu hướng công nghệ

Bí quyết để nhà lãnh đạo luôn dẫn đầu xu hướng công nghệ

Sairah Ashman – Tổng Giám đốc Điều hành toàn cầu của Wolff Olins, một công ty tư vấn thương hiệu – cho rằng: để trở thành nhà lãnh đạo hiệu quả trong kỷ nguyên công nghệ, các lãnh đạo doanh nghiệp cần duy trì sự tò mò và không ngừng cập nhật kiến thức.
Doanh nghiệp nhỏ và vừa "trỗi dậy" từ cú hích VAT chưa từng có

Doanh nghiệp nhỏ và vừa "trỗi dậy" từ cú hích VAT chưa từng có

Chính sách giảm thuế VAT 2% áp dụng đầu năm 2025 và luật VAT mới sắp có hiệu lực tạo áp lực nhưng cũng là cơ hội cho doanh nghiệp (DN) nhỏ và vừa, nếu thích nghi tốt.