Creative Young Entrepreneur (CYE) là chương trình quốc tế của Liên đoàn Lãnh đạo và Doanh nhân Trẻ Thế giới (JCI), được tổ chức tại hơn 20 quốc gia và vùng lãnh thổ. Tại Việt Nam, chương trình do JCI Vietnam thực hiện, với mục tiêu thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp sáng tạo, đề cao giá trị phát triển bền vững và tạo nền tảng cho thế hệ doanh nhân trẻ hội nhập quốc tế.
Trải qua 5 tháng thi đấu và huấn luyện thực tế, Top 5 đội thi xuất sắc nhất đã bước vào vòng chung kết diễn ra tại Đà Lạt. Tại đây, các dự án khởi nghiệp đã trình bày chiến lược tăng trưởng gắn với trách nhiệm xã hội, minh chứng cho sự thay đổi rõ nét trong tư duy của thế hệ startup Việt – hướng đến mô hình kinh doanh không chỉ hiệu quả về mặt tài chính, mà còn bền vững về môi trường và cộng đồng.
 |
Những mô hình khởi nghiệp tiêu biểu cho xu thế mới
LilForest, quán quân CYE 2025, gây ấn tượng với mô hình sản xuất quà tặng xanh từ rêu và hoa khô, đồng thời tạo việc làm cho người khuyết tật. Dự án không chỉ thể hiện sự sáng tạo trong thiết kế sản phẩm mà còn gửi gắm thông điệp rõ ràng về lối sống thân thiện với môi trường và giá trị nhân văn trong kinh doanh.
Giành vị trí á quân, VECA (Vựa Ve Chai) phát triển nền tảng công nghệ kết nối người thu gom với các cơ sở tái chế, góp phần số hóa ngành quản lý phế liệu và thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn tại các đô thị lớn.
BioWraps, đạt giải ba, đưa ra giải pháp sử dụng vỏ cam sành – một loại phụ phẩm nông nghiệp – để sản xuất bao bì sinh học thay thế nhựa dùng một lần. Dự án hướng tới mục tiêu “không rác thải” và đã bước đầu tạo giá trị mới cho chuỗi cung ứng nông sản. Sản phẩm của BioWraps không chỉ phân hủy nhanh mà còn tiềm năng mở rộng ứng dụng trong ngành thực phẩm và mỹ phẩm.
Theo ông Phạm Lê Nhật Quang, đại diện ABB Private Equity, thành viên Ban giám khảo, BioWraps đang đi đúng hướng trong bối cảnh dòng vốn đầu tư ngày càng ưu tiên các doanh nghiệp xanh. “Điều quan trọng là khả năng chuyển hóa các mục tiêu môi trường thành mô hình kinh doanh có lợi nhuận. BioWraps đã chứng minh được điều đó”, ông nhận định.
Hai đội còn lại trong Top 5 – QuickFish và SunLeaf Innovations – cũng ghi dấu ấn riêng với các giải pháp đổi mới: một hướng đến ứng dụng AI trong định hướng nghề nghiệp, một tập trung phát triển nông nghiệp công nghệ cao theo mô hình NetZero.
Vòng chung kết CYE 2025 không chỉ là nơi thể hiện khả năng thuyết trình và phản biện, mà còn phản ánh rõ nét sự thay đổi trong tư duy khởi nghiệp của giới trẻ Việt: từ mô hình kinh doanh đơn thuần sang cách tiếp cận cân bằng giữa lợi nhuận, bền vững và tác động xã hội.
Ông Bùi Quang Duy, Phó Giám đốc đầu tư toàn cầu – Bộ phận Tài chính khí hậu, Quỹ ResponsAbility Investments AG (Thụy Sĩ), cho biết: “Các đội thi năm nay cho thấy ba điểm mạnh đáng chú ý: định hướng phát triển bền vững, năng lực điều hành linh hoạt của đội ngũ trẻ và tham vọng mở rộng thị trường ra khu vực, toàn cầu.”
Trong khi đó, ông Lý Đình Quân, CEO Songhan Incubator, nhận định: “CYE 2025 cho thấy thế hệ doanh nhân trẻ Việt Nam đang tiến gần hơn đến chuẩn mực quốc tế – biết kết hợp tư duy sáng tạo, định hướng bền vững và khả năng hiện thực hóa mô hình kinh doanh hiệu quả.”
Hành trình ươm tạo và cơ hội vươn ra quốc tế
Theo thông tin từ Ban tổ chức, mùa giải năm nay thu hút hơn 80 doanh nghiệp khởi nghiệp trên cả nước cùng sự đồng hành của hơn 30 chuyên gia trong vai trò huấn luyện và cố vấn. Chuỗi đào tạo thực chiến về mô hình kinh doanh, tài chính, vận hành và gọi vốn đã giúp các đội thi hoàn thiện năng lực, phát triển tư duy chiến lược và hướng tới tăng trưởng bền vững.
Ba đội xuất sắc nhất – LilForest, VECA và BioWraps – sẽ đại diện JCI Vietnam tham dự CYE khu vực châu Á – Thái Bình Dương 2026 tại Nhật Bản, mở ra cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế và lan tỏa thông điệp phát triển bền vững của startup Việt.
Ông Hiroki Tomori, Phó Chủ tịch JCI Thế giới, bày tỏ sự ấn tượng trước tinh thần đổi mới và cam kết xã hội của các startup Việt: “Mỗi lần đến Việt Nam, tôi đều cảm nhận rõ nét tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ. CYE không chỉ là cuộc thi, mà là bệ phóng để thế hệ doanh nhân trẻ thể hiện năng lực, khát vọng và trách nhiệm với cộng đồng trong môi trường toàn cầu.”
