Quyền sở hữu trí tuệ và phân chia lợi nhuận trong dự án PPP

Xác định quyền sở hữu trí tuệ trong hợp tác công tư

Theo Nghị định 180/2025/NĐ-CP, các tài sản phát sinh từ quá trình nghiên cứu, phát triển công nghệ trong các dự án PPP — bao gồm phần mềm, nền tảng công nghệ, sản phẩm ứng dụng dữ liệu — sẽ được xác định quyền sở hữu, quản lý và sử dụng theo thỏa thuận hợp tác giữa các bên tham gia. Việc thỏa thuận này phải tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật về sở hữu trí tuệ, khoa học và công nghệ, cũng như pháp luật liên quan.

Trong trường hợp các bên không có thỏa thuận khác, quyền sở hữu dữ liệu gốc do cơ quan nhà nước trực tiếp tạo lập trong quá trình hoạt động hoặc thu thập từ số hóa tài liệu, giấy tờ sẽ thuộc về cơ quan nhà nước. Đối với dữ liệu phát sinh từ hoạt động phân tích, phát triển, quyền sở hữu và quản lý sẽ được xác lập theo nội dung hợp đồng, đồng thời phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành.

Quy định này nhằm làm rõ ranh giới giữa tài sản công và tài sản tư, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và đổi mới sáng tạo thông qua việc bảo đảm quyền sở hữu và khai thác hợp pháp các kết quả nghiên cứu.

Quyền sở hữu trí tuệ và phân chia lợi nhuận trong dự án PPP

Nguyên tắc phân chia lợi nhuận

Lợi nhuận sau thuế thu được từ việc khai thác thương mại các tài sản trí tuệ phát sinh trong quá trình hợp tác công tư sẽ được phân chia theo thỏa thuận trong hợp đồng PPP. Việc phân chia này cần bảo đảm ba nguyên tắc: tuân thủ quy định pháp luật; công bằng, minh bạch; và tương xứng với mức độ đóng góp thực tế của mỗi bên về tài chính, công nghệ và tài nguyên.

Cụ thể, đối với các kết quả nghiên cứu có khả năng thương mại hóa, hai bên có thể cùng nhau phát triển sản phẩm, dịch vụ hoặc chuyển giao công nghệ cho bên thứ ba. Trong các trường hợp này, quyền lợi tài chính và quyền quản lý tài sản trí tuệ sẽ được xác định rõ trong hợp đồng, tạo cơ sở pháp lý minh bạch cho quá trình khai thác, chuyển nhượng hoặc sử dụng độc quyền.

Bên cạnh đó, Nghị định cũng cho phép Nhà nước đặt hàng hoặc chỉ định thầu các sản phẩm là kết quả hợp tác PPP để phục vụ nhiệm vụ khoa học – công nghệ đặc biệt, nhằm thúc đẩy việc ứng dụng các sáng kiến đổi mới vào thực tiễn quản lý và phát triển kinh tế – xã hội.

Khuyến khích khu vực tư nhân đầu tư vào công nghệ

Với quy định rõ ràng về quyền sở hữu trí tuệ và phân chia lợi nhuận, Nghị định 180/2025/NĐ-CP góp phần khuyến khích doanh nghiệp đầu tư mạnh mẽ hơn vào lĩnh vực công nghệ cao, nền tảng số và đổi mới sáng tạo. Bên cạnh quyền lợi tài chính, các tổ chức và cá nhân tham gia hợp tác PPP còn được hưởng hàng loạt ưu đãi như:

• Miễn, giảm thuế và tính 200% chi phí R&D vào chi phí hợp lý khi xác định thu nhập chịu thuế;

• Ưu đãi về đất đai, đầu tư;

• Quyền sở hữu kết quả nghiên cứu;

• Cơ chế chấp nhận rủi ro trong hoạt động nghiên cứu và đổi mới sáng tạo.

Việc hoàn thiện hành lang pháp lý rõ ràng cho quyền sở hữu trí tuệ và lợi ích thương mại trong các dự án hợp tác công – tư là bước đi cần thiết, góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho các bên tham gia, đồng thời tạo môi trường thuận lợi để phát triển hệ sinh thái khoa học công nghệ quốc gia.