Phát hành 100.000 tỷ đồng trái phiếu để đầu tư vào các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm

Mới đây, trong Công văn số 4292/VPC-KTTH ngày 20/6/2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính thông báo rằng, theo Nghị quyết số 82/NQ-CP ngày 5/6/2024 và các thông báo trước đó, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ Tài chính và Giao thông - vận tải phối hợp nghiên cứu việc phát hành thêm 100.000 tỷ đồng trái phiếu chính phủ để đầu tư vào các công trình trọng điểm quốc gia.

Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Tài chính cùng Bộ Giao thông - vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các cơ quan liên quan khẩn trương rà soát và hoàn thiện báo cáo về tình hình thực hiện nhiệm vụ này. Phó Thủ tướng Lê Minh Khái sẽ trực tiếp chỉ đạo, tập trung vào các dự án đã hoàn tất thủ tục và cần vốn ngay, đồng thời tránh dàn trải.

Đầu tháng 6/2024, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã đề xuất phát hành gói trái phiếu khoảng 165.000 tỷ đồng để đầu tư vào các dự án hạ tầng giao thông trong Công văn số 4243/BKHĐT-PTHTĐT gửi Thủ tướng Chính phủ.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đưa ra các quan điểm, nguyên tắc và tiêu chí cho việc nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc theo quy mô hoàn chỉnh như sau:

Một là, đầu tư vào việc mở rộng các đoạn hiện có với quy mô 2 làn xe (đã hoàn thành hoặc đang thi công) lên 4 làn xe để đảm bảo an toàn giao thông và sự đồng bộ toàn tuyến. Ưu tiên các đoạn có nguy cơ mất an toàn cao, đặc biệt là trên trục cao tốc Bắc - Nam phía Đông, những đoạn có lưu lượng tăng cao gây ùn tắc kéo dài, và các dự án PPP có khả năng thu xếp vốn và thủ tục đầu tư thuận lợi.

Hai là, đầu tư mở rộng toàn bộ các đoạn cao tốc 4 làn xe hạn chế hiện có lên quy mô theo quy hoạch, đặc biệt là trên trục cao tốc Bắc - Nam phía Đông và các đoạn kết nối với cửa ngõ trung tâm các thành phố lớn, nhằm giảm ùn tắc và cải thiện tình hình kinh tế - xã hội.

Ba là, đầu tư cần phù hợp với nguồn vốn có sẵn, khả năng cân đối và giải ngân trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm của ngân sách trung ương cũng như ngân sách địa phương. Các dự án PPP dự kiến cần nguồn vốn đầu tư công và huy động từ nhà đầu tư.

Bốn là, đầu tư phải tuân thủ các quy định pháp luật về đầu tư công, đầu tư PPP và ngân sách nhà nước.

Dựa trên các tiêu chí này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đề xuất danh mục 28 dự án (23 dự án đầu tư công, 2 dự án PPP và 3 dự án do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam - VEC quản lý), với tổng nhu cầu vốn lên tới 247.660 tỷ đồng.

Theo tính toán, nhu cầu vốn cho 23 dự án đầu tư công, bao gồm 21 dự án trên cao tốc Bắc - Nam và 2 dự án thuộc tuyến cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang, là 181.403 tỷ đồng. Để mở rộng 2 dự án Hòa Lạc - Hòa Bình và TP.HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận, cần 43.162 tỷ đồng. Các dự án do VEC quản lý cần 23.095 tỷ đồng.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, từ nguồn vốn ngân sách trung ương đã dự kiến cân đối được 15.506 tỷ đồng cho 5 dự án. Tuy nhiên, còn thiếu khoảng 165.897 tỷ đồng để hoàn tất việc nâng cấp và mở rộng các đoạn cao tốc Bắc - Nam phía Đông từ quy mô 4 làn xe hạn chế lên quy mô hoàn chỉnh.

Theo đó, khoản vốn này sẽ được sử dụng để triển khai hàng loạt dự án cơ sở hạ tầng quan trọng như: đầu tư các tuyến đường quốc lộ, cao tốc và các tuyến đường liên tỉnh sẽ được cải tạo và mở rộng để đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng tăng và giảm tình trạng ùn tắc giao thông. Đầu tư vào các dự án giao thông công cộng như tàu điện ngầm, xe buýt nhanh và hệ thống tàu hỏa, nhằm giảm thiểu áp lực lên hệ thống giao thông cá nhân và nâng cao tiện ích cho người dân.

Hoặc nâng cấp cơ sở hạ tầng cảng biển và sân bay để thúc đẩy hoạt động thương mại quốc tế và hỗ trợ sự phát triển kinh tế toàn quốc. Đầu tư vào các dự án cầu đường, đặc biệt là ở những khu vực có lưu lượng giao thông cao và những khu vực khó khăn.

Tuy nhiên, việc phát hành trái phiếu và đầu tư vào hạ tầng giao thông dự kiến sẽ mang lại nhiều lợi ích đáng kể như, các dự án sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển giữa các vùng miền, qua đó thúc đẩy sự phát triển đồng đều giữa các khu vực và giảm khoảng cách phát triển giữa các tỉnh thành.

Ngoài ra, hạ tầng giao thông hiện đại sẽ thu hút đầu tư trong và ngoài nước, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển và gia tăng cơ hội việc làm.Việc đầu tư vào giao thông công cộng và giảm ùn tắc giao thông sẽ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại.

Bên cạnh đó, Chính phủ cam kết quản lý chặt chẽ các khoản đầu tư để đảm bảo rằng vốn được sử dụng hiệu quả và đúng mục đích. Các cơ quan chức năng sẽ thực hiện công tác giám sát, kiểm tra tiến độ và chất lượng của các dự án để đảm bảo các mục tiêu được hoàn thành đúng thời hạn và đạt tiêu chuẩn chất lượng cao.

Tóm lại, quyết định phát hành 100.000 tỷ đồng trái phiếu để đầu tư vào hạ tầng giao thông trọng điểm là một động thái quan trọng của Chính phủ nhằm phát triển kinh tế bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Với sự đầu tư này, đất nước kỳ vọng sẽ chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ trong lĩnh vực giao thông và phát triển kinh tế trong thời gian tới.

Nhân Hà