Ông đã vượt qua mọi khó khăn, nỗ lực phấn đấu để thay đổi cuộc đời mình, gia đình mình và giúp cho rất nhiều gia đình nông dân khác ở vùng đất trũng, sình lầy, lau sậy um tùm Buôn Triết, xã Dur Kmăl, huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk. Ông đã được bình chọn là Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2023.
Từ người làm thuê trở thành Giám đốc…
Sinh ra và lớn lên ở vùng quê Thanh Hóa, nơi quanh năm phải vật lộn với nắng hạn và bão lũ nhưng cuộc sống vẫn cứ khó khăn chồng chất. Bởi thế, ông Nguyễn Văn Sanh phải trải qua đủ công việc, đủ ngành nghề và cũng từng là chủ nhiệm 1 lò gạch ngói nhưng rồi trắng tay, lâm vào cảnh nợ nần vì thua lỗ.
“Đó là năm 1991, tôi rơi vào bế tắc, khoản nợ quy đổi bằng 1 tấn lúa thời bấy giờ không biết xoay xở ra sao. Vậy là tôi quyết định tạm xa vợ con, gia đình, lên tàu vào Đắk Lắk cày cuốc trả nợ, khi ấy trong người chỉ có 2 bộ quần áo và cái Chứng minh nhân dân. Lúc đó, tôi cũng chưa hình dung được Đắk Lắk như thế nào. Chỉ biết có người quen ở đây thì cứ đi…”. Ông Sanh nhớ lại.
Vào Đắk Lắk, ông Sanh bắt đầu công việc đi làm thuê. Đầu tiên là làm cho một gia đình ở huyện Lắk và được hứa trả công bằng 1 tấn lúa vào cuối vụ. Thế nhưng, tạo hóa thật trớ trêu, người chủ gia đình bỗng dưng ngã bệnh và cứ phải đi đây, đi đó chạy chữa kéo dài. Rốt cuộc là ông Sanh cũng chẳng nhận được đồng nào.
Không nản lòng, ông Sanh lại đi gặt lúa thuê cho người khác. Thấy ông siêng năng, chịu khó, một người phụ nữ lớn tuổi đã thuê ông. Ông được giao phụ bà làm 1,2 ha lúa, đổi lại ông được bà cho mượn 6 sào đất để làm ăn. Vụ lúa đầu tiên ông thắng lớn ngay trên 6 sào đất đó với lượng lúa thu về 5,5 tấn lúa khô. Cũng từ cơ duyên ấy, sau này người phụ nữ lớn tuổi đã giúp đỡ ông lại trở thành mẹ nuôi của ông!
Ông Sanh cho biết:“Làm nông nghiệp, nhất là trồng lúa nước mà thiếu nước thì mùa vụ rất bấp bênh, nên tôi đã ngỏ lời mượn mẹ nuôi 9 chỉ vàng để mua máy bơm nước phục vụ sản xuất cho gia đình của mẹ và công việc của mình, đồng thời bơm nước cho những vựa lúa trong vùng và hợp tác với các hộ dân khác để trồng bắp, trồng đậu... Có máy bơm, chủ động được nước tưới vậy là thu nhập tăng lên. Ngày ấy, có máy bơm nước là ước mơ của nhiều người”.
Khoảng 1 năm xa quê, ông Sanh đã mua được 8 sào ruộng ngay tại vùng đất Dur Kmăl. Năm 1992, ông đưa vợ và con vào cùng ông xây dựng cuộc sống trên quê hương mới.
Năm 2003, dọc bờ sông Krông Ana được Nhà nước đầu tư hệ thống đê bao ngăn chặn lũ lụt, giúp cho người dân không còn chịu cảnh mất mùa. Từ đây, ông Sanh đã có ý tưởng biến vùng đất Buôn Triết thành vựa lúa lớn. Để ước mơ thành hiện thực, ông đã vận động, quy tụ bà con thành lập Hợp tác xã (HTX). Và năm 2006, Hợp tác xã Dịch vụ và Nông nghiệp Thanh Bình ra đời với 7 thành viên. Nông dân Nguyễn Văn Sanh trở thành Chủ nhiệm HTX từ ngày ấy và sau này là Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc HTX!
Vinh quang đến từ trồng lúa và nuôi cá
Trở thành Chủ nhiệm Hợp tác xã Dịch vụ và Nông nghiệp là một “nghề” mới giữa bộn bề, nặng nhọc lo toan, nhưng ông Nguyễn Văn Sanh đã chịu khó học tập, trau dồi kiến thức, không ngừng nỗ lực vươn lên để vừa “Đảm việc nước, giỏi việc nhà”.
Năm 2006, HTX Dịch vụ và Nông nghiệp Thanh Bình được chính quyền địa phương giao cho tiếp quản 2 trạm biến áp và 2 máy bơm phao, ông Sanh đã vận động các thành viên góp vốn, đầu tư xây dựng thêm 6 trạm biến áp, 40 km đường dây hạ thế, lắp đặt 90 máy bơm trải dài trên cánh đồng từ thôn Buôn Triết đến buôn Krông, buôn Kmăl và buôn Tu 1 (xã Dur Kmăl) để phục vụ bà con sản xuất. Nhờ vậy, cánh đồng buôn Triết đảm bảo được nguồn nước cả trong những đợt nắng hạn kéo dài, mang lại hiệu quả kinh tế. Đời sống người dân thôn Buôn Triết ngày càng được cải thiện, nâng cao.
Ông Nguyễn Văn Sanh đã vận động các thành viên góp vốn, đầu tư lắp đặt máy bơm nước trên cánh đồng để phục vụ bà con sản xuất.
Năm 2020, HTX Dịch vụ nông nghiệp Thanh Bình đã đầu tư 10 tỷ đồng xây dựng mô hình sản xuất lúa, gạo sạch theo tiêu chuẩn VietGAP trên diện tích 130 ha. Riêng tại cánh đồng thôn Buôn Triết, buôn Kmăl, buôn Krông và buôn Tur 1 (xã Dur Kmăl, huyện Krông Ana) triển khai 100 ha, còn lại là tại các cánh đồng thuộc xã Đắk Liêng, huyện Lắk. Mô hình có 53 xã viên và 19 hộ nông dân tham gia. HTX cung cấp giống, phân bón cho các thành viên sản xuất, tổ chức tập huấn kỹ thuật canh tác; cuối vụ HTX thu mua, chế biến và tiêu thụ sản phẩm thông qua liên kết với doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh. Đến nay, các cánh đồng cho năng suất bình quân đạt 7 tấn/ha.
Đến nay HTX Dịch vụ nông nghiệp Thanh Bình đã có 54 thành viên, tăng 47 thành viên so với ban đầu. HTX đang có 1.150 ha ruộng lúa, chủ yếu trên địa bàn xã Dur Kmăl, huyện Krông Ana và một phần ở huyện Lắk. Các thành viên HTX đang sản xuất các loại giống cho chất lượng cao như ST24, ST25, Đài thơm 8, OMO…HTX cũng đã đầu tư hệ thống máy sấy và nâng cấp máy xay gạo liên hoàn để cung ứng gạo đạt tiêu chuẩn cho thị trường, đồng thời từng bước xây dựng thương hiệu gạo riêng, phát triển HTX theo hướng bền vững.
Sau 30 năm nỗ lực, cố gắng, từ việc phải thuê đất trồng lúa, đến nay gia đình ông Nguyễn Văn Sanh đã có 20 ha đất sản xuất theo mô hình VAC. Nhiều năm nay, ông Sanh đã duy trì mô hình trồng lúa kết hợp với nuôi cá. Khi cây lúa phát triển lên cao, ông thả cá xuống ruộng. Lúa thu hoạch xong, đàn cá lại có thêm nguồn thức ăn. Nuôi chừng 4-6 tháng là thu được cá. Mỗi năm, gia đình ông có tổng thu nhập khoảng 2,5 tỷ đồng từ trồng lúa, nuôi cá và mua bán lúa gạo. Gia đình ông đang tạo việc làm cho 10 lao động thường xuyên và 30 lao động thời vụ. Bình quân thu nhập của người lao động từ 6-9 triệu đồng/tháng.
Xã Dur Kmăl có 7 thôn, buôn. Tổng diện tích lúa nước của xã hơn 2.000 ha, riêng thôn Buôn Triết chiếm gần 50% diện tích. Những năm qua, cánh đồng thôn Buôn Triết cung cấp ra thị trường từ 8.000 - 9.000 tấn lúa/năm. Mô hình nuôi cá trên ruộng lúa của ông Nguyễn Văn Sanh là cách làm hay, mang lại hiệu quả kinh tế cao, được nhiều hộ dân học hỏi và áp dụng, giúp tăng thu nhập và cải thiện môi trường sinh thái.
Như vậy, từ một người làm thuê, ông Nguyễn Văn Sanh đã vươn lên bằng tất cả ý chí, nghị lực và tình yêu lao động, yêu con người, yêu quê hương, đất nước của mình. Ông đã phấn đấu để đạt được những kết quả tốt đẹp cho cả gia đình và xã hội, đưa vùng đất Dur Kmăl, huyện Krông Ana và một phần vùng đất của huyện Lắk nghèo khó ở Đắk Lắk chuyển mình và “thay da, đổi thịt” từng ngày.
Bên cạnh làm giàu cho bản thân và gia đình, nhiều năm qua, ông Sanh không quên trả ơn cho vùng đất là quê hương thứ 2 của mình bằng việc tích cực đóng góp thuế và phúc lợi xã hội, đóng góp xây dựng đường giao thông nông thôn, kênh mương nội đồng; hỗ trợ, giúp đỡ những gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; tạo điều kiện cho nhiều lao động tại địa phương có việc làm; thường xuyên hướng dẫn, phổ biến kiến thức, kinh nghiệm sản xuất, kinh doanh cho nhiều hộ gia đình v.v…giúp họ phát triển sản xuất, ổn định đời sống, góp phần xây dựng nông thôn mới.
Với những đóng góp của mình cho cộng đồng xã hội, những năm qua, ông Nguyễn Văn Sanh đã vinh dự được nhiều cấp, ngành Trung ương và địa phương tuyên dương, khen thưởng nhiều bằng khen, giấy khen, trong đó có 2 Bằng khen của Liên minh HTX Việt Nam; 4 Bằng khen của UBND tỉnh Đắk Lắk. Năm 2015, ông được Liên minh HTX Việt Nam tặng Bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua xây dựng và phát triển HTX từ năm 2010-2015; Năm 2021, ông được Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk tặng Bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong xây dựng và phát triển huyện Krông Ana nhân kỷ niệm thành lập huyện. Bên cạnh đó, HTX do ông đứng đầu cũng đã được Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk tặng Bằng khen tập thể lao động xuất sắc, có thành tích xuất sắc, tiêu biểu trong phong trào nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2012-2016… Năm 2023, cá nhân ông Nguyễn Văn Sanh còn vinh dự được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam trao tặng danh hiệu “Nông dân Việt Nam xuất sắc” trong số 100 nông dân trong cả nước cùng được trao tặng danh hiệu này.
Nguyễn Hiếu
