Thứ tư 09/07/2025 04:01
Hotline: 024.355.63.010
Bất động sản

Nhà ở xã hội: Nút thắt bủa vây, chính sách cần lột xác toàn diện

Quyết tâm phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội đang bị cản đường bởi thủ tục, quỹ đất, vốn và tư duy điều hành cũ kỹ, thiếu linh hoạt trong lựa chọn người được thụ hưởng.
Chuyển đổi nhà tái định cư bỏ hoang thành nhà ở xã hội Cơ hội phát triển nhà ở xã hội ?

Tham vọng xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030 đang đối mặt với một thực tế phũ phàng khi hành trình hiện thực hóa mục tiêu này vẫn bị kéo lùi bởi những điểm nghẽn cố hữu. Dù Đề án đã chính thức khởi động với nhiều kỳ vọng, song theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), bức tranh hiện tại vẫn nhạt nhòa, thậm chí đáng lo ngại khi mà người thu nhập thấp, công nhân lao động – những người cần nhà nhất – lại là những người khó tiếp cận nhất.

Một trong những lý do lớn khiến chính sách nhà ở xã hội không đi vào thực tế là việc quỹ đất dành cho phân khúc này gần như bị xem nhẹ trong quy hoạch. Tại nhiều địa phương, đất sạch không sẵn, cơ sở hạ tầng yếu, vị trí lại xa trung tâm, dẫn tới việc phát triển nhà ở xã hội trở nên kém hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư. Thậm chí, nhiều doanh nghiệp phải tự giải phóng mặt bằng, điều lẽ ra thuộc trách nhiệm của chính quyền, khiến chi phí đội lên và làm xói mòn lợi nhuận vốn đã mong manh.

Thêm vào đó, thủ tục hành chính là một mê cung khiến ngay cả những nhà phát triển kiên nhẫn nhất cũng phải chùn bước. Một dự án nhà ở xã hội phải trải qua quy trình phê duyệt phức tạp hơn cả dự án thương mại, từ việc định giá bán, xác định đối tượng thụ hưởng đến các vòng thẩm định kéo dài. Không có cơ chế ưu tiên đặc thù, không chỉ định thầu, không quy trình riêng khiến thời gian thực hiện kéo dài, chi phí tăng, còn người dân thì mỏi mòn chờ đợi.

Nhà ở xã hội: Nút thắt bủa vây, chính sách cần lột xác toàn diện
Tham vọng xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030 đang đối mặt với một thực tế phũ phàng khi hành trình thực hiện. Ảnh: Phan Chính

Chưa dừng lại ở đó, vấn đề vốn tiếp tục là một rào chắn lớn. Dù Chính phủ đã công bố gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, nhưng mức lãi suất và thời hạn vay vẫn chưa thực sự hấp dẫn với doanh nghiệp cũng như người mua nhà. Đặc biệt, các công nhân trẻ, người lao động phổ thông không có thu nhập ổn định hoặc không chứng minh được khả năng tài chính thường bị loại khỏi vòng tiếp cận. Trong khi đó, cơ chế hình thành các quỹ tín thác, quỹ hỗ trợ vay vốn dài hạn gần như vẫn còn nằm trên giấy.

Một nghịch lý trớ trêu khác là chính sách xác định người thụ hưởng chưa bao giờ linh hoạt. Những người thực sự cần nhà, như lao động thời vụ, quân nhân, người làm nghề tự do… lại thường bị loại khỏi danh sách vì không đáp ứng yêu cầu về hộ khẩu, mức thu nhập hay khả năng chứng minh tài chính. Nhiều trường hợp dù đủ điều kiện vẫn không thể vay vốn vì không có khoản đối ứng tối thiểu 20% giá trị căn hộ.

Trước những tồn tại dai dẳng, VARS kiến nghị mạnh mẽ một tư duy điều hành hoàn toàn mới - coi phát triển nhà ở xã hội là trách nhiệm bắt buộc, không thể khoán trắng cho thị trường. Vai trò của Nhà nước cần chuyển từ định hướng sang dẫn dắt, từ hỗ trợ sang chủ động kiến tạo. Cụ thể, Nhà nước cần đảm bảo có quỹ đất sạch, bố trí vốn đầu tư trung – dài hạn, xây dựng quy trình thủ tục riêng biệt cho nhà ở xã hội, rút ngắn thời gian triển khai dự án thông qua chỉ định thầu minh bạch.

Một điểm then chốt được VARS đề xuất là chuyển từ cơ chế tiền kiểm sang hậu kiểm trong việc xác định đối tượng được mua nhà. Điều này giúp quá trình tiếp cận chính sách trở nên đơn giản, nhanh gọn và sát thực tế hơn. Song song đó, các địa phương cần chủ động đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào kế hoạch hàng năm, đồng thời linh hoạt trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất của doanh nghiệp sang phát triển nhà ở xã hội, kèm theo ưu đãi rõ ràng về tài chính, nghĩa vụ đất đai và tín dụng.

Ngoài ra, việc thiết lập một cơ sở dữ liệu quốc gia về nhà ở xã hội là hết sức cần thiết. Khi có dữ liệu minh bạch, các quyết định chính sách sẽ dựa trên thực tiễn thay vì cảm tính, đồng thời ngăn chặn các hành vi trục lợi. Cùng với đó, cần hình thành các quỹ phát triển nhà ở xã hội từ nguồn ngân sách, đóng góp của doanh nghiệp và khu công nghiệp để hỗ trợ nhà đầu tư lẫn người dân.

Phát triển nhà ở xã hội không thể là phong trào hay khẩu hiệu chính sách. Nó phải là một chiến lược dài hạn, toàn diện và mang tính cưỡng chế thực thi trong điều hành phát triển đô thị. Khi nhà ở xã hội được xem như một cấu phần tất yếu trong quy hoạch, hấp dẫn với doanh nghiệp, dễ tiếp cận với người dân và vận hành theo cơ chế bền vững, lúc đó giấc mơ “an cư” mới thật sự chạm đến được hàng triệu người thu nhập thấp.

Tin bài khác
Tăng 30%/năm, giá căn hộ tại TP. Hồ Chí Minh đạt 82 triệu đồng/m2

Tăng 30%/năm, giá căn hộ tại TP. Hồ Chí Minh đạt 82 triệu đồng/m2

Thị trường căn hộ bán tại TP. Hồ Chí Minh đạt mức giá bình quân 82 triệu đồng/m2 thông thủy, tăng gần 30% trong vòng một năm qua; trong khi giá nhà đất ở mức 300 triệu đồng/m2.
Mở rộng cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Long Thành theo diện khẩn cấp

Mở rộng cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Long Thành theo diện khẩn cấp

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ đạo đẩy nhanh dự án mở rộng cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Long Thành theo diện khẩn cấp, tổng mức đầu tư hơn 15.337 tỉ đồng, dự kiến khởi công vào 19/8/2025.
Hé mở quần thể Sun Elite City do Sun Group kiến tạo tại Hạ Long

Hé mở quần thể Sun Elite City do Sun Group kiến tạo tại Hạ Long

Kick-off Sun Elite City & Sun Centro Town tại Bãi Cháy thu hút 1.200 chuyên viên, khẳng định sức hút khu đô thị nghỉ dưỡng đẳng cấp nhất Hạ Long.
Diện mạo mới của Phú Quốc trước APEC 2027: Hạ tầng hiện đại, cơ hội đầu tư bứt phá

Diện mạo mới của Phú Quốc trước APEC 2027: Hạ tầng hiện đại, cơ hội đầu tư bứt phá

Những công trình hạ tầng trăm nghìn tỷ được đầu tư cho APEC 2027 cùng cơ chế đặc khu sẽ mở ra không gian phát triển chưa từng có cho Phú Quốc, hiện thực hóa mục tiêu đưa nơi đây trở thành trung tâm kinh tế biển sáng tạo và du lịch sinh thái tầm cỡ quốc tế.
Đẩy nhanh mặt bằng dự án giao thông sau sáp nhập địa giới hành chính

Đẩy nhanh mặt bằng dự án giao thông sau sáp nhập địa giới hành chính

Việc sáp nhập đơn vị hành chính đang đặt ra nhiều vấn đề trong công tác giải phóng mặt bằng, đòi hỏi những giải pháp quyết liệt cho các dự án giao thông trọng điểm.
Giải mã vị trí “kim cương” của các tòa tháp Blanca – biểu tượng kiêu hãnh bên biển Vũng Tàu, TP.HCM

Giải mã vị trí “kim cương” của các tòa tháp Blanca – biểu tượng kiêu hãnh bên biển Vũng Tàu, TP.HCM

Tọa lạc trên cung đường 3/2 huyết mạch, bên thềm biển Bãi Sau, các tòa tháp Blanca thuộc “thành phố trắng” Blanca City đang định nghĩa lại vị trí “kim cương” của bất động sản Vũng Tàu, TPHCM.
Khu kinh tế Dung Quất (Quảng Ngãi) sẽ có 2 dự án đô thị hơn 2 tỷ USD

Khu kinh tế Dung Quất (Quảng Ngãi) sẽ có 2 dự án đô thị hơn 2 tỷ USD

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký 2 quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư 2 Dự án Khu đô thị mới Đông Nam Dung Quất - phía Bắc và phía Nam với diện tích gần 2.700ha, tổng mức đầu tư 54.000 tỷ đồng (2,13 tỷ USD).
Sơn La: Đường tỉnh 120C mở lối phát triển liên vùng Tây Bắc

Sơn La: Đường tỉnh 120C mở lối phát triển liên vùng Tây Bắc

Dự án đường tỉnh 120C đoạn Yên Châu – Tạ Khoa vừa được khởi công, hứa hẹn tạo đột phá hạ tầng khu vực Tây Bắc, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh.
Đẩy nhanh tiến độ đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên đoạn qua Phú Thọ

Đẩy nhanh tiến độ đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên đoạn qua Phú Thọ

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên có vai trò chiến lược trong đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, tiến độ tại một số địa phương, trong đó có Phú Thọ vẫn còn vướng mắc, cần sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa.
Ngành bán lẻ Việt Nam tăng tốc trở lại với mô hình hiện đại và trải nghiệm

Ngành bán lẻ Việt Nam tăng tốc trở lại với mô hình hiện đại và trải nghiệm

Ngành bán lẻ toàn cầu dần phục hồi, trong đó Việt Nam nổi lên nhờ sự kết hợp giữa công nghệ, trải nghiệm người dùng và mô hình trung tâm thương mại hiện đại.
Sức hút của Blanca City - đô thị biển “không ngủ” tại trung tâm Vũng Tàu, TP. Hồ Chí Minh

Sức hút của Blanca City - đô thị biển “không ngủ” tại trung tâm Vũng Tàu, TP. Hồ Chí Minh

Ôm trọn cung biển bãi Sau – “trái tim sôi động” của Vũng Tàu, Blanca City được kiến tạo như một trung tâm hội tụ mọi nhu cầu về sống – nghỉ dưỡng – trải nghiệm trong hệ sinh thái không bị giới hạn bởi ánh mặt trời.
Giá nhà leo thang, người trẻ Hà Nội rơi vào cảnh tiến thoái lưỡng nan

Giá nhà leo thang, người trẻ Hà Nội rơi vào cảnh tiến thoái lưỡng nan

Giá nhà leo thang, nhiều người trẻ tại Hà Nội rơi vào cảnh tiến thoái lưỡng nan: Không đủ tiền mua nhà ở, cũng chẳng đủ điều kiện để tiếp cận nhà ở xã hội.
Sắp lựa chọn nhà đầu tư cho dự án sân bay Sa Pa 6.393 tỷ đồng

Sắp lựa chọn nhà đầu tư cho dự án sân bay Sa Pa 6.393 tỷ đồng

Cảng hàng không Sa Pa trị giá hơn 6.393 tỷ đồng sắp gọi vốn. Dự án nghìn tỷ này hứa hẹn thay đổi diện mạo du lịch Lào Cai và mở ra kỷ nguyên mới.
Doanh nghiệp thuê văn phòng không còn quan tâm diện tích, vì sao?

Doanh nghiệp thuê văn phòng không còn quan tâm diện tích, vì sao?

Doanh nghiệp thuê văn phòng đang chuyển mình mạnh mẽ, ưu tiên trải nghiệm nhân viên, tính bền vững và sự linh hoạt, thay vì chỉ tập trung vào diện tích.
Đại gia bất động sản “đổ bộ” là đòn bẩy cho chu kỳ tăng trưởng mới

Đại gia bất động sản “đổ bộ” là đòn bẩy cho chu kỳ tăng trưởng mới

Sự hiện diện của các chủ đầu tư lớn đang không chỉ tái định vị giá trị bất động sản mà còn tạo ra cực tăng trưởng mới cho thị trường bất động sản.
Màn khung chính hãng