| Sàn thí điểm giao dịch tài sản mã hóa - Phép thử năng lực của Việt Nam? Luật sư Ngọc Anh: Huy động vốn cộng đồng - Nhà đầu tư có thể mất trắng vào những dự án triệu đô |
Việc Chính phủ ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP, chính thức mở ra giai đoạn thí điểm 5 năm cho thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, đã tạo ra một bước ngoặt lớn, thu hút sự quan tâm mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư. Theo ông Nghiêm Minh Hoàng, Chuyên gia Kinh tế - Tài chính, Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA), đây là thời điểm then chốt từ nay đến đầu năm 2026 để định hình một thị trường tỷ đô.
Việt Nam từ lâu đã được xem là một trong những quốc gia dẫn đầu về mức độ phổ cập tiền mã hóa, ước tính đang giữ khoảng 100 tỷ USD tài sản mã hóa và tiềm năng trở thành trung tâm tài sản số khu vực. Thống kê cho thấy các sàn quốc tế như Binance có khoảng 21 triệu tài khoản tại Việt Nam, với tổng giá trị giao dịch ước đạt 200 tỷ USD. Đây là một "mỏ vàng" tiềm năng mà doanh nghiệp nội địa có cơ hội khai thác nếu nhập cuộc đúng thời điểm và tuân thủ các quy định mới.
Nghị quyết 05 quy định rõ hành lang pháp lý cho việc chào bán, phát hành, tổ chức sàn giao dịch và cung cấp dịch vụ liên quan đến tài sản mã hóa dưới sự quản lý nhà nước. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp tham gia triển khai các công nghệ mới, đặc biệt là công nghệ tài sản mã hóa, công nghệ tuân thủ luật pháp và công nghệ liên thông sàn quốc tế, giúp Việt Nam bắt kịp xu hướng toàn cầu và phát triển hệ sinh thái tài chính số lớn hơn.
 |
| Ông Nghiêm Minh Hoàng, Chuyên gia Kinh tế - Tài chính, Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (Ảnh: Phan Chính). |
Tuy nhiên, ông Nghiêm Minh Hoàng cảnh báo, "mọi thứ sẽ không thể 'màu hồng' ngay lập tức". Thị trường đang đối diện với ba thách thức lớn mang tính quyết định.
Thứ nhất là thách thức pháp lý. Nghị quyết 05 quy định doanh nghiệp tham gia phải có vốn điều lệ tối thiểu lên tới 10.000 tỷ đồng. Cùng với đó, các quy định về giao dịch, thanh toán phải thực hiện bằng Đồng Việt Nam và tài sản mã hóa phải được phát hành dựa trên tài sản cơ sở là tài sản thực. Những quy định này tuy nhằm đảm bảo an toàn, nhưng lại tạo ra rào cản lớn về vốn và thời gian thích ứng, ước tính cần 2-3 năm để thị trường phản ứng và làm quen với khung pháp lý mới.
Thứ hai là thách thức quản lý – vận hành và nhân lực. Việt Nam còn thiếu kinh nghiệm trong quản lý thị trường tài sản mã hóa, từ quản lý con người, quy trình nội bộ, kiểm soát rủi ro đến chuẩn công nghệ và bảo mật. Thực tế các vụ tấn công hacker lớn trên thế giới cho thấy quản trị và kiểm soát nội bộ là điểm yếu lớn hơn cả vấn đề công nghệ. Nguồn nhân lực hiện nay cũng chưa đáp ứng được yêu cầu về chất lượng cho cả cơ quan nhà nước lẫn doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Thứ ba là thách thức công nghệ. Thị trường đòi hỏi công nghệ hiện đại như blockchain, lưu ký, quản lý ví nóng – ví lạnh, tự động hóa, giám sát giao dịch xuyên biên giới. Doanh nghiệp muốn tham gia sàn giao dịch cần đáp ứng yêu cầu công nghệ cao và tuân thủ nghiêm ngặt về an ninh mạng, phòng chống rửa tiền trong khi khung công nghệ ở Việt Nam vẫn trong giai đoạn hoàn thiện.
Ông Nghiêm Minh Hoàng nhân mạnh, "chưa chắc đi trước đã là hay", và doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lộ trình và năng lực. Lợi thế sẽ thuộc về các doanh nghiệp có quy mô vốn lớn, đủ khả năng đáp ứng yêu cầu 10.000 tỷ đồng, có sẵn hạ tầng công nghệ và đội ngũ vận hành hoặc có đối tác quốc tế hỗ trợ. Chiến lược khôn ngoan là tập trung vào mảng dịch vụ nền tảng như lưu ký, phát hành token hóa tài sản thực (RWA) và kết nối quốc tế để gia tăng thanh khoản.
Giai đoạn chuẩn bị từ nay tới đầu năm 2026 trở nên vô cùng quan trọng: doanh nghiệp, cơ quan quản lý và nhà đầu tư đều cần hoàn thiện hồ sơ, hệ thống, tuân thủ yêu cầu. Đối với nhà đầu tư, Nghị quyết 05 cũng đặt ra cảnh báo nghiêm khắc: hoạt động giao dịch tài sản mã hóa ngoài tổ chức được Bộ Tài chính cấp phép có thể bị xử lý vi phạm hành chính hoặc hình sự. Do đó, nhà đầu tư cần nâng cao kiến thức, chỉ chọn sàn được cấp phép, và tránh xa các lời hứa lợi nhuận cao bất thường.
Khoảng thời gian 2–3 năm tới được chuyên gia đánh giá là thời kỳ “tiền kỳ” của thị trường, nhưng nếu đi đúng hướng sẽ đưa Việt Nam vào hành trình phát triển thị trường tài sản mã hóa minh bạch, có kiểm soát, trở thành một mảnh ghép quan trọng của nền kinh tế số và tài chính hiện đại. Doanh nghiệp cần làm sớm nhưng phải làm chuẩn, bền vững.
