Liệu SMIC có thể dẫn đầu tham vọng tự cung cấp chất bán dẫn của Bắc Kinh?

 

Sản xuất chất bán dẫn là ưu tiên trong kế hoạch 5 năm mới nhất của Trung Quốc, khi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới chuẩn bị cho cuộc chiến công nghệ ngày càng gay gắt với Mỹ. Sản lượng vi mạch tích hợp (IC) của Trung Quốc đạt kỷ lục hàng tháng trong tháng 7 nhờ nhu cầu mạnh mẽ và bổ sung năng lực sản xuất mới.

SMIC đang xây dựng một nhà máy sản xuất tấm wafer mới ở Bắc Kinh, dự kiến ​​bắt đầu hoạt động vào năm 2024. Trong khi đó, một nhà máy mới ở Thâm Quyến sẽ đi vào sản xuất vào năm tới. Công ty cũng đang đầu tư vào một cơ sở mới ở khu Lin-Gang Thượng Hải, một cụm công nghiệp bán dẫn do chính quyền thành phố chỉ định.

Học tập và khai thác tiềm năng sẵn có từ "gã khổng lồ" Đài Loan (TSMC), tên tuổi của địa lục có thể nhanh chóng tiến lên nấc thang công nghệ mới. Tuy nhiên, khả năng SMIC thu hẹp khoảng cách công nghệ với tập đoàn sản xuất chip bán dẫn Đài Loan (TSMC) khổng lồ đã bị cản trở bởi các lệnh trừng phạt thương mại của Mỹ. Do đó, SMIC đang tập trung vào  công nghệ chip ứng dụng tiêu dùng có nhu cầu cao.

SMIC được thành lập vào tháng 4 năm 2000 bởi Richard Chang Rugin. Theo thông tin có được, nhiều kỹ sư của SMIC cũng như các quản lý cấp cao chủ chốt được tuyển dụng từ TSMC. Ông Chang đã phải từ chức giám đốc điều hành SMIC năm 2009, ba ngày sau vụ kiện kéo dài với "gã khổng lồ" Đài Loan cáo buộc công ty Trung Quốc ăn cắp tài sản trí tuệ bằng cách thuê nhân viên cũ của TSMC. 

Kể từ năm 2017, SMIC đã hoàn thành thỏa thuận quản lý cấp cao chung với Zhao Haijun và Liang Mong Song được bổ nhiệm làm đồng CEO tháng 10 năm đó. Zhao gia nhập công ty vào tháng 10 năm 2010 với 28 năm kinh nghiệm trong ngành, trong khi Liang đến SMIC với 35 năm kinh nghiệm, bao gồm các vị trí cấp cao trong nghiên cứu và phát triển tại TSMC cho đến năm 2009. Một cựu giám đốc điều hành khác của TSMC đầu quân cho SMIC vào tháng 12 năm 2020. Chiang Shang-yi được bổ nhiệm làm phó chủ tịch sau 40 năm sự nghiệp trong ngành bán dẫn, bao gồm cả vị trí trưởng nhóm R&D tại TSMC.

Con đường chinh phục tham vọng tự cung tự cấp

Nhà máy mới của SMIC tại Bắc Kinh, với tổng vốn đầu tư gần 50 tỷ nhân dân tệ (7,7 tỷ đô la Mỹ), dự kiến ​​sẽ bắt đầu hoạt động vào năm 2024, với công suất sản xuất hàng tháng là 100.000 tấm silicon 12 inch. Trong khi đó, theo một tài liệu do chính quyền quận Pingshan, Thâm Quyến công bố, nhà máy tại đây sẽ có diện tích đất bằng khoảng năm sân bóng đá, chủ yếu sản xuất các chip điều khiển màn hình và quản lý điện năng sử dụng các công nghệ hoàn thiện. SMIC thu được hơn một nửa doanh thu từ tấm wafer tung ra ở thị trường Trung Quốc đại lục và Hồng Kông, trong khi chip điện thoại thông minh là thị phần lớn nhất chiếm 44,4% doanh thu năm ngoái của công ty. 

SMIC đã bị ảnh hưởng như thế nào bởi cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung?

Tháng 10 năm 2020, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã chỉ định liệt SMIC vào danh sách đen, hạn chế sử dụng các công nghệ Mỹ. Kế tiếp, tháng 12 cùng năm, công ty này tiếp tục lọt vào danh sách  mới nhất với lý do lo ngại lợi ích an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ. Điều này càng thêm hạn chế việc công ty mua thiết bị sản xuất chip của Mỹ, yêu cầu phải được cấp phép.

Bộ Thương mại Hoa Kỳ cho biết nước này có thể từ chối đối yêu cầu cấp phép từ phía Trung Quốc đối với chip công nghệ cao loại 10 nanomet trở xuống. Hạn chế này sẽ cản trở khả năng của SMIC trong việc nhập khẩu máy quét tia cực tím (EUV) do công ty ASML của Hà Lan bán.

Trong kết quả quý 4 được công bố vào tháng 2, SMIC đã báo cáo rằng thị phần doanh thu wafer từ 14 nm và 28 nm tiên tiến đã giảm một biên độ lớn so với quý trước đó từ tháng 7 đến tháng 9 do mất đi một “khách hàng lớn” là Huawei Technologies Co, cũng là đối tượng của lệnh trừng phạt thương mại của Mỹ.

SMIC làm thế nào để đối phó với lệnh trừng phạt?

Các hạn chế thương mại của Hoa Kỳ, áp đặt lên SMIC do cáo buộc liên quan đến quân đội Trung Quốc, tiếp tục làm mờ triển vọng nâng cao công nghệ, mặc dù các phê duyệt giấy phép xuất khẩu gần đây cho thấy công ty Trung Quốc vẫn chưa bị chặn đứng hoàn toàn. 

Theo một báo cáo gần đây của Reuters, trích dẫn tài liệu thu được từ Quốc hội Mỹ cho thấy từ tháng 11 năm 2020 đến tháng 4 năm 2021, các nhà cung cấp cho SMIC đã nhận được 188 giấy phép trị giá 42 tỷ đô la Mỹ để bán sản phẩm cho người chơi Trung Quốc. Tháng 3, SMIC đã đảm bảo nguồn cung hệ thống in thạch bản cực tím sâu từ công ty Hà Lan ASML trong một thỏa thuận mua hàng sửa đổi trị giá 1,2 tỷ đô la Mỹ, có thể giúp đảm bảo công ty Trung Quốc mở rộng năng lực.

Phó chủ tịch công ty Chiang Shang-yi tin rằng SMIC nên tập trung vào việc phát triển các công nghệ tiên tiến tiêu dùng để khắc phục điểm yếu trong quy trình nanomet. Về lĩnh vực chip, SMIC trước đây đã đầu tư vào các công ty chuyên về lĩnh vực này, nắm giữ 12,86% vốn cổ phần trong tập đoàn JCET của Trung Quốc, công ty đóng gói và thử nghiệm vi mạch lớn thứ ba sau ASE của Đài Loan và Amkor của Hàn Quốc.

Liệu SMIC có thể dẫn đầu thế giới về sản xuất chip không?

SMIC xếp thứ 5 trong số 10 xưởng đúc hàng đầu, với thị phần 5%, sau TSMC, Samsung Electronics, United Microelectrnics Corp và GlobalFoundries, theo công ty nghiên cứu thị trường TrendForce có trụ sở tại Đài Loan thống kê. Tuy nhiên, với doanh thu quý đầu tiên chỉ hơn 1 tỷ đô la Mỹ, SMIC bị đối thủ số 1 TSMC bỏ xa, công ty đã báo cáo doanh thu quý đầu tiên là 12,9 tỷ đô la Mỹ.

Việc SMIC không tiếp cận được với công nghệ EUV sẽ đồng nghĩa với việc không thể sản xuất các chip tiên tiến hơn, cản trở nỗ lực bắt kịp TSMC. Mặt khác, các công ty thiết kế bán dẫn Trung Quốc thường cần đến công nghệ chip 350nm đến 28nm là những gì SMIC chiếm ưu thế, đặc biệt ứng dụng trong internet vạn vật và xe hơi. Cả ba dự án mới mà SMIC đang xây dựng ở Bắc Kinh, Thượng Hải và Thâm Quyến đều tập trung vào công nghệ 28 nm đã hoàn thiện.

TL