Làm sao để vượt bẫy thu nhập trung bình?

Hội nghị Chính phủ với các địa phương - Ảnh: VGP

Sáng ngày 21/2, Hội nghị Chính phủ với các địa phương về việc thực hiện kết luận của Trung ương, các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về tăng trưởng kinh tế đã diễn ra theo hình thức trực tuyến dưới sự chủ trì của Thủ tướng Phạm Minh Chính. Đây là hội nghị đầu tiên giữa Chính phủ và các địa phương sau khi Chính phủ được kiện toàn tại kỳ họp bất thường lần thứ 9 của Quốc hội khóa XV, đánh dấu một giai đoạn mới trong việc triển khai các chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Mục tiêu tăng trưởng là động lực để Việt Nam bứt phá

Tại kỳ họp vừa qua, Quốc hội đã thông qua nghị quyết bổ sung kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt tối thiểu 8%, đưa quy mô GDP quốc gia lên hơn 500 tỷ USD. Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng khi đất nước diễn ra nhiều sự kiện trọng đại, đồng thời là thời điểm cần tiếp tục hoàn thiện việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy theo tinh thần Nghị quyết 18 cũng như tổ chức thành công Đại hội Đảng các cấp.

Thủ tướng nhấn mạnh rằng mục tiêu tăng trưởng không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn quyết định đến quy mô nền kinh tế, thu nhập bình quân đầu người và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. "Không còn cách nào khác, chúng ta phải duy trì mức tăng trưởng cao, bền vững liên tục từ nay đến năm 2045. Chỉ có như vậy, Việt Nam mới có thể vượt qua bẫy thu nhập trung bình, hướng tới sự thịnh vượng, giàu mạnh và mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân," Thủ tướng khẳng định.

Làm sao để vượt bẫy thu nhập trung bình?

Theo các số liệu thống kê từ Ngân hàng Thế giới (WB), từ năm 1990 đến nay, chỉ có 34 nền kinh tế trên thế giới thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình để trở thành quốc gia có thu nhập cao, trong khi có đến 108 nước vẫn chưa vượt qua được. Điều này cho thấy con đường phía trước của Việt Nam còn đầy thách thức.

Tính đến cuối năm 2024, quy mô GDP của Việt Nam đạt hơn 470 tỷ USD, thu nhập bình quân đầu người khoảng 4.700 USD. Nếu chỉ duy trì tốc độ tăng trưởng 7%/năm, Việt Nam sẽ rất khó đạt mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045. Các bài học kinh nghiệm từ những nền kinh tế đã thành công như Nhật Bản (tăng trưởng 11,5%/năm giai đoạn 1951-1973), Hàn Quốc (9,6%/năm từ 1963-1996), Trung Quốc (10%/năm từ 1978-2011) hay Singapore (8,5%/năm giai đoạn 1961-1997) cho thấy rằng để đạt được thành công tương tự, Việt Nam cần một chiến lược tăng trưởng mạnh mẽ, bền vững và toàn diện.

Thủ tướng nhấn mạnh, nếu muốn cả nước tăng trưởng trên 8%, tất cả các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp trong nước và ngoài nước, kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân đều phải đạt mức tăng trưởng tương ứng. Việc tăng trưởng chỉ tập trung vào một vài khu vực hay nhóm ngành riêng lẻ sẽ không đủ để tạo ra sự bứt phá thực sự.

Tăng trưởng kinh tế đi đôi với phát triển bền vững

Bên cạnh mục tiêu tăng trưởng cao, Chính phủ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau. Sự phát triển không chỉ dừng lại ở việc gia tăng GDP mà còn phải đảm bảo tiến bộ, công bằng xã hội và giữ vững môi trường phát triển "sáng, xanh, sạch, đẹp".

Thủ tướng chỉ rõ, để đạt được những mục tiêu này, cần quyết liệt cải thiện hiệu quả đầu tư. Hiện nay, chỉ số ICOR vẫn còn cao, cho thấy hiệu quả đầu tư chưa tối ưu. Bên cạnh đó, tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công còn thấp, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án trọng điểm. Do đó, việc nâng cao hiệu quả đầu tư, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn là nhiệm vụ cấp bách.

Bài toán nguồn lực và động lực tăng trưởng cần lời giải

Thủ tướng nhấn mạnh rằng trong bối cảnh tình hình thế giới có nhiều biến động nhanh chóng, cơ hội và thách thức đan xen, Việt Nam cần có nguồn lực vững chắc để thúc đẩy tăng trưởng. Trong đó, ba yếu tố quan trọng nhất là thể chế, vốn và công nghệ. Cần có những chính sách phù hợp để khai thác tối đa các động lực này, đồng thời xác định các nhiệm vụ trọng tâm, đòn bẩy then chốt nhằm tạo ra sự phát triển bền vững.

Hội nghị lần này không chỉ là cơ hội để các địa phương, bộ ngành thảo luận, thống nhất các giải pháp hành động mà còn thể hiện sự quyết tâm của Chính phủ trong việc hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số. Như Thủ tướng khẳng định: "Đảng đã chỉ đạo, Chính phủ đã thống nhất, Quốc hội đồng tình, nhân dân ủng hộ, Tổ quốc mong đợi, thì chỉ bàn làm, không bàn lùi." Đây chính là lời hiệu triệu mạnh mẽ, thôi thúc tinh thần trách nhiệm của tất cả các cấp, các ngành, doanh nghiệp và toàn thể nhân dân cùng chung tay hành động.

Với chiến lược đúng đắn, quyết tâm cao độ và sự đồng lòng của toàn dân, Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên mạnh mẽ, thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình và trở thành một quốc gia phát triển vào năm 2045.