Kết nối chuyên gia kiều bào với hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia

 Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (KNĐMST) của Việt Nam được đánh giá là đã từng bước được hình thành và phát triển, các chủ thể trong hệ sinh thái đã tham gia tương đối chủ động và tích cực. Trong đó, một số cá nhân/tổ chức đã đứng ra tập hợp và hình thành khoảng mạng lưới kết nối nhằm hỗ trợ giải quyết các vấn đề cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, điển hình như iAngel, Vietnam Angel Network, VVCA, VSMA,.. Tuy nhiên, các mạng lưới này vẫn đang gặp một số hạn chế, bao gồm việc thiếu chia sẻ thông tin công khai dẫn đến việc trùng lặp hoạt động, thiếu đại diện tham gia vào các mạng lưới kết nối quốc tế. Xuất phát từ thực tiễn đó, Bộ Khoa học và Công nghệ đã đề xuất chính phủ điều chỉnh, bổ sung 1 số trọng tâm hoạt động trong việc triển khai Đề án 844 tại quyết định số 188 của Thủ tướng Chính phủ ngày 09 tháng 02 năm 2021 về việc Sửa đổi quyết định số 844, cụ thể là cần hình thành 1 Mạng lưới hỗ trợ KNĐMST Quốc gia với chức năng cầu nối thu hút sự tham gia của các chuyên gia, trí thức, doanh nhân người Việt Nam tại nước ngoài hỗ trợ cho khởi nghiệp sáng tạo trong nước nói riêng và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nói chung. Mạng lưới này sẽ góp phần thúc đẩy liên kết giữa cộng đồng KNĐMST trong và ngoài nước, hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST trong nước mở rộng thị trường kinh doanh, thị trường vốn, tiếp cận vốn nguồn lực, nguồn trí tuệ của toàn cầu. Đồng thời, Mạng lưới cũng sẽ lắng nghe phản hồi từ Kiều bào để kiến nghị các giải pháp góp phần giải quyết khó khăn, vướng mắc của cộng đồng người Việt ở nước ngoài khi phát triển doanh nghiệp, tham gia vào hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam.

Với mục tiêu trên, Bộ Khoa học và Công nghệ thông qua Đề án 844 chính thức đặt quan hệ hợp tác với Uỷ ban Nhà nước về người Việt Nam tại nước ngoài vào ngày 16/07/2021. Tiếp nối thành công của Hội thảo “Kết nối và phát huy nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN) hỗ trợ cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo” được tổ chức ngày 16/7/2021, Hội thảo lần này hướng đến 02 mục tiêu chính:Thu hút các chuyên gia công nghệ, trí thức kiều bào đưa ra các khuyến nghị, sáng kiến trong việc ứng dụng công nghệ và xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo hỗ trợ cho sự phục hồi hướng tới phát triển bền vững của nền kinh tế quốc gia; Đối thoại, chia sẻ nhu cầu của các địa phương và các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong nước với các chuyên gia kiều bào về kinh nghiệm thực tế, khuyến nghị xây dựng cơ chế chính sách thu hút, hỗ trợ kiều bào tham gia hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. 

Hội thảo có sự tham dự của Lãnh đạo Bộ Ngoại giao, Bộ Khoa học & Công nghệ và Chủ tịch các Hội trí thức NVNONN tại Hoa Kỳ, Canada, Úc, Nhật, Pháp, Đức, Anh, Ba Lan, Nga, Hungary, Thụy Sĩ; Trưởng các Văn phòng Khoa học Công nghệ Việt Nam ở nước ngoài, đại diện các chuyên gia, nhà khoa học kiều bào, doanh nghiệp khởi nghiệp, các tổ chức hỗ trợ, đơn vị tham gia Techfest 2021, đại diện một số địa phương và cơ quan quản lý liên quan.

Phát biểu Khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về NVNONN Phạm Quang Hiệu nhấn mạnh quan điểm phát huy hiệu quả các nguồn lực là điều kiện tiên quyết cho phát triển đất nước được đưa ra tại Đại hội Đảng lần thứ XIII trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp 4.0. Thực hiện chủ trương đó, Bộ Chính trị cũng ban hành Kết luận số 12-KL/TW ngày 12/8/2021 về công tác NVNONN trong tình hình mới, nhấn mạnh nhiệm vụ “phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, khuyến khích và tạo điều kiện để đồng bào VNONN đóng góp tích cực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. 

Thứ trưởng khẳng định, với chức năng, nhiệm vụ của mình, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài sẽ phát huy vai trò kết nối các chuyên gia trí thức kiều bào tham gia sâu hơn nữa vào các hoạt động khoa học công nghệ trong nước và hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam thông qua việc thành lập “Mạng lưới các Hội trí thức kiều bảo hỗ trợ Đổi mới sáng tạo và Thương mại hóa công nghệ”. Đây là Mạng lưới được Bộ Khoa học và Công nghệ và Bộ Ngoại giao bảo trợ. Ông Phạm Quang Hiệu bày tỏ hy vọng thông qua Mạng lưới này, các cơ quan quản lý nhà nước có thể phát huy nguồn lực, cũng như lắng nghe phản hồi từ kiều bào về những vướng mắc khi tham gia vào hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.

Chia sẻ tại Hội thảo, bà Dương Hồng Anh - Đại diện Văn phòng Bộ KHCN Việt Nam tại nước ngoài đã chia sẻ: "Phát triển khoa học công nghệ, phát triển kinh tế xã hội dựa vào trí thức, chuyển giao công nghệ, tiến bộ kỹ thuật ở nước ngoài là một trong những chủ trương định hướng của Đảng và Chính phủ, trong thời gian vừa qua các Văn phòng đại diện KH&CN tại nước ngoài đã phát huy được mục tiêu nhiệm vụ được giao trong việc tiếp nhận, thu nhập các thông tin về tiến bộ kỹ thuật chuyển giao, làm cầu nối cho các dự án KHCN trong nước, thực hiện kết nối đầu tư, chuyển giao công nghệ giữa các tổ chức KHCN trong nước và các tổ chức quốc tế".

Tại Hội thảo, các đại biểu đã thảo luận về hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo tại Việt Nam, cũng như về tiềm năng và vai trò của các Hội trí thức kiều bào trong công tác hỗ trợ, kết nối đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ. 

Phát biểu bế mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng khẳng định, những nỗ lực hợp tác của Bộ Khoa học và Công nghệ, Ủy ban Nhà nước về NVNONN - Bộ Ngoại giao và nhiều bộ, ngành, cơ quan đặc biệt qua chương trình "Cố vấn khởi nghiệp toàn cầu" với mục tiêu xây dựng mạng lưới hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia. Thứ trưởng nhấn mạnh, Cục Phát triển Thị trường và Doanh nghiệp đã và đang triển khai sáng kiến về “Nền tảng Đổi mới Sáng tạo Mở" nhằm thúc đẩy và mở rộng cơ hội hợp tác, đầu tư tiềm năng trong và ngoài nước giữa các tập đoàn, doanh nghiệp lớn và các nhà sáng chế, nghiên cứu, công ty khởi nghiệp. Từ đó, tạo ra lực đẩy đổi mới sáng tạo mạnh mẽ hơn nữa giữa các thành phần kinh tế, góp phần giúp phục hồi và tăng trưởng chủ động trong thời kỳ bình thường mới. 

Hội thảo “Kết nối chuyên gia kiều bào với hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Quốc gia” được kỳ vọng là nơi kết nối chủ tịch các tập đoàn, doanh nghiệp lớn đang hoạt động ở Việt Nam với Chủ tịch các hội chuyên gia kiều bào, “đặt hàng” về nhu cầu chuyên gia cũng như nhu cầu nội tại trong doanh nghiệp, từ đó đề xuất phương hướng, giải pháp phù hợp góp phần thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia.

Bảo Bảo