Kết hợp nhiều giải pháp để kiềm chế lạm phát 2025

Theo Cục Thống kê (Bộ Tài chính), chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân quý I/2025 chỉ tăng 3,22% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn đáng kể so với mức tăng 4,18% của năm 2023 và 3,77% của năm 2024. Lạm phát cơ bản cũng chỉ tăng 3,01%, thấp hơn mức tăng CPI chung, cho thấy hiệu quả trong điều hành của Chính phủ và các cơ quan chức năng trong việc giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát giá cả tiêu dùng giữa bối cảnh toàn cầu nhiều biến động.

Nhằm đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên trong năm 2025, Quốc hội đã điều chỉnh một số chỉ tiêu trong Nghị quyết bổ sung Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội, trong đó đáng chú ý là việc nới trần lạm phát từ mức 4,0–4,5% lên 4,5–5,0%. Tuy nhiên, Chính phủ vẫn đặt kỳ vọng kiểm soát lạm phát quanh mức 4,15% – mức được đánh giá là hợp lý, vừa bảo vệ sức mua, vừa củng cố niềm tin vào sự ổn định của nền kinh tế. Thách thức trong kiểm soát lạm phát không hề nhỏ, đặc biệt khi giá thịt lợn đang ở mức cao và các sàn thương mại điện tử đồng loạt tăng phí, gây áp lực lên mặt bằng giá hàng hóa.

Trưởng ban Thống kê Dịch vụ và Giá, bà Nguyễn Thu Oanh cho rằng, mục tiêu lạm phát 4,5–5% là phù hợp với yêu cầu tăng trưởng kinh tế nhanh trong năm 2025. Theo bà, điều chỉnh chỉ tiêu CPI và nới trần lạm phát là bước đi cần thiết nhằm mở rộng dư địa điều hành chính sách tài khóa, tiền tệ, tạo lực đẩy cho nền kinh tế. Tuy nhiên, lạm phát vẫn là chỉ tiêu nhạy cảm, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân và chi phí sản xuất, do đó, cần phải được kiểm soát bằng các giải pháp thận trọng và linh hoạt, bảo đảm hài hòa giữa tăng trưởng và ổn định vĩ mô.

Kết hợp nhiều giải pháp để kiềm chế lạm phát 2025

Một trong những yếu tố tác động lớn đến CPI gần đây là giá thịt lợn. Ông Đậu Ngọc Hùng, Trưởng ban Thống kê nông, lâm nghiệp và thủy sản cho biết, giá thịt lợn từng tăng mạnh trong đầu tháng 3/2025, song sau đó đã chững lại và dần hạ nhiệt, hiện tại chủ yếu chỉ còn tăng nhẹ ở một số tỉnh phía Nam. Nguyên nhân chính của đợt tăng giá là do dịch bệnh lở mồm long móng và dịch tả heo châu Phi xảy ra vào cuối năm 2024 khiến đàn heo nái sụt giảm, gây tâm lý e ngại tái đàn. Nhiều hộ chăn nuôi, đặc biệt là hộ nhỏ lẻ, gặp khó khăn về vốn và giống, dẫn tới việc để chuồng trống hoặc tái đàn chậm. Sản lượng tại một số địa phương như Khánh Hòa, Long An và TP.HCM sụt giảm từ 2,6% đến hơn 5%. Tuy nhiên, trên phạm vi toàn quốc, sản lượng heo hơi xuất chuồng quý I/2025 vẫn tăng 5% so với cùng kỳ năm trước, với mức tăng nổi bật tại Gia Lai (18%), Bình Định (7,6%), Hưng Yên (6,9%), Bình Phước (5,8%) và Thanh Hóa (5,2%). Đầu con của cả nước cuối tháng 3 tăng 3,3% – mức tương đương cùng kỳ 2024, cho thấy nguồn cung thịt lợn cơ bản vẫn đảm bảo và chỉ xảy ra thiếu hụt cục bộ theo thời điểm và khu vực.

Để kiểm soát lạm phát đạt mục tiêu đề ra, chuyên gia kinh tế TS Nguyễn Bích Lâm nhấn mạnh vai trò của điều hành chính sách tỷ giá, lãi suất hợp lý nhằm ngăn chặn lạm phát kỳ vọng. Cùng với đó, cần quản lý chặt giá cả trong các dịp cao điểm, nâng cao chất lượng hàng hóa nội địa với mức giá cạnh tranh để thúc đẩy tiêu dùng trong nước. Ông cũng đề xuất tăng cường thực hiện các chương trình khuyến mại, hỗ trợ tiêu dùng thông qua chính sách thuế và an sinh xã hội như giảm thuế thu nhập cá nhân, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh. Quan trọng hơn, cần tháo gỡ rào cản thể chế, cải cách thủ tục hành chính, loại bỏ các quy định không còn phù hợp để giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp, qua đó nâng cao năng lực cung ứng và giảm áp lực giá cả. Theo TS Lâm, niềm tin tiêu dùng có ý nghĩa then chốt – khi người dân có việc làm ổn định, lãi suất, giá vàng và tỷ giá ổn định, thị trường bất động sản phát triển lành mạnh thì sẽ kích thích chi tiêu và tiêu dùng, từ đó giải quyết bài toán cầu nội địa đang yếu.

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú cũng cho rằng các bộ, ngành và địa phương cần bám sát diễn biến giá cả của các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, xăng dầu, gas… để có phản ứng kịp thời và chuẩn bị nguồn hàng đầy đủ cho các dịp cao điểm như lễ Tết. Bên cạnh việc kiểm soát giá cả và xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng tăng giá, tung tin thất thiệt gây bất ổn thị trường, ông Phú cũng đề cao việc phối hợp liên ngành để điều hành giá một cách chủ động.

Trưởng ban Nguyễn Thu Oanh nhấn mạnh thêm rằng cần tiếp tục theo dõi sát sao biến động giá cả và lạm phát toàn cầu, cảnh báo kịp thời các nguy cơ có thể tác động đến thị trường trong nước. Ngoài ra, bảo đảm chuỗi cung ứng thông suốt và phân phối hàng hóa hợp lý, đặc biệt đối với các mặt hàng chiến lược dễ bị ảnh hưởng bởi đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu hay căng thẳng địa chính trị, cũng là yếu tố then chốt. Việc điều chỉnh giá các dịch vụ công do Nhà nước quản lý cần được cân nhắc kỹ về thời điểm và mức độ để tránh gây ra hiệu ứng cộng hưởng, đẩy chi phí lên cao và làm gia tăng lạm phát kỳ vọng trong nền kinh tế.