Thứ năm 10/07/2025 08:41
Hotline: 024.355.63.010
Kinh doanh

Kẽ hở nào khiến nông sản Việt bị mạo danh?

12/10/2020 00:00
Quá trình xuất khẩu qua nhiều trung gian nhưng đứt đoạn ở nhiều khâu khiến việc truy xuất nguồn gốc, phát hiện các lỗ hổng rất khó khăn. Đây là một trong những nguyên nhân chính khiến các sản phẩm của Việt Nam dễ bị "mạo danh" khi xuất khẩu ra thị tr
Kẽ hở nào khiến nông sản Việt bị mạo danh?
Xoài là mặt hàng chủ lực xuất khẩu của tỉnh Đồng Tháp, đem đến nguồn thu hàng triệu đô la cho tỉnh này. Ảnh minh họa: Trung Chánh

Mới đây, một số lô hàng xoài Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc đã bị ngành chức năng nước này giữ lại vì không đảm bảo yêu cầu về chất lượng. Quốc gia này cũng có quyết định tạm dừng nhập khẩu xoài của Việt Nam để thực hiện rà soát mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói.

Trên những lô hàng xoài nói trên có dán nhãn hai mã vùng trồng xuất phát từ hợp tác xã xoài Mỹ Xương của Đồng Tháp. Điều đáng nói là vào thời điểm đó, sản phẩm xoài ở hợp tác xã này đã hết vụ mùa. Hơn nữa, đại diện phía hợp tác xã xoài Mỹ Xương cũng xác nhận rằng trong các đối tác ký hợp đồng với hợp tác xã, không có đơn vị nào xuất khẩu hàng sang Trung Quốc.

Quản lý lỏng lẻo

Nguyên nhân của tình cảnh trớ trêu này xuất phát từ việc quản lý mã số vùng trồng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc chưa chặt chẽ từ đơn vị cấp mã số (Cục Bảo vệ thực vật - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đến các địa phương. Hiện cũng chưa có quy định cụ thể về các biện pháp chế tài đối với hành vi vi phạm sử dụng mã số vùng trồng khi chưa được chủ sở hữu đồng ý.

Ngoài ra, công tác phối hợp giữa cơ quan hải quan phía Trung Quốc và doanh nghiệp Trung Quốc còn nhiều kẽ hở. Hàng hóa có thể được thông quan khi không có xác nhận của doanh nghiệp nhập khẩu mà chỉ căn cứ trên mã số vùng trồng đăng ký với hải quan. Hay hàng được thông quan mà không cần sự xác nhận của chủ mã vùng trồng. Đôi lúc doanh nghiệp mang mã vùng trồng thật chỉ xuất 10 nhưng đến tay người tiêu dùng cuối cùng Trung Quốc, con số tăng lên 20 do những nhà xuất khẩu khác “mượn” mã vùng trồng.

Từ thực trạng nêu trên, cần có giải pháp để bảo vệ trái xoài Đồng Tháp nói riêng và các mặt hàng nông sản khác nói chung khi xuất khẩu sang thị trường quốc tế. Ngoài các giải pháp như chế tài hay vận động, tập huấn cho nông dân và các doanh nghiệp, cũng cần có các chiến lược gắn liền quản trị chuỗi cung ứng thông suốt từ lúc trái xoài còn trên cây đến lúc sản phẩm đến tay người tiêu dùng cuối cùng.

Kết nối các hộ nông dân nhỏ lẻ...

Đầu tiên, quá trình xuất khẩu qua nhiều trung gian và đứt đoạn ở nhiều khâu nên việc truy xuất nguồn gốc và phát hiện các lỗ hổng rất khó khăn. Do vậy, doanh nghiệp có thể tính đến việc giảm bớt khâu trung gian để bán trực tiếp đến nhà bán lẻ hoặc đại lý lớn của Trung Quốc.

Tuy nhiên, Trung Quốc là thị trường làm ăn dựa vào mối quan hệ. Mạng lưới làm ăn chằng chịt nên việc tiếp cận các công ty lớn của Trung Quốc là điều mà các công ty làm ăn nhỏ lẻ của Việt Nam không thể đảm nhận. Hơn nữa, Trung Quốc đang ngày càng siết chặt các quy định an toàn vệ sinh thực phẩm trong khi thu nhập và yêu cầu của người dân nước này ngày càng cao hơn, thúc đẩy nhà bán lẻ Trung Quốc tiếp cận nguồn cung chất lượng từ Việt Nam.

Vì vậy, cần thành lập một công ty hay một liên minh thật mạnh tại Việt Nam có thể nối kết để tiêu chuẩn hóa ở mức độ cao nhất cho hoạt động trồng, thu hoạch, chế biến, bảo quản, vận chuyển đối với các hộ nông dân nhỏ lẻ trong mạng lưới.

Hoạt động mua bán của các nhà vườn đối với thị trường nước ngoài cần được thông qua liên minh này. Khi có quy mô thị trường sản xuất và quản lý chất lượng tốt thì sản phẩm có thể được tiếp cận các công ty lớn của Trung Quốc.

Tiêu chuẩn hóa từ giai đoạn đầu vào đến đầu ra

Về lâu dài, cần định hướng sang nghiên cứu và chế biến cả mặt hàng cao cấp hơn từ trái xoài như nước ép, xoài cấp đông… để tăng giá trị gia tăng và tăng kim ngạch xuất khẩu.

Quan trọng hơn cả là việc sản xuất theo chuỗi với mô hình quản lý và kết nối từ giai đoạn đầu vào đến đầu ra. Các công nghệ có thể ứng dụng là IoT và big data để quản lý vườn trồng, chế biến và đóng gói; công nghệ blockchain để phục vụ truy xuất và vận chuyển từ tay người nông dân đến cơ sở bán lẻ, siêu thị của nước nhập khẩu (không chỉ là thị trường Trung Quốc mà còn dành cho các thị trường khó tính như Nhật Bản, châu Âu và Bắc Mỹ).

Nhìn chung, giống như các mặt hàng cần nhiều linh kiện, phụ tùng như điện tử hay ô tô, ngành nông nghiệp xuất khẩu cũng cẩn quản lý theo chuỗi và thành lập liên minh. Đây là giải pháp căn cơ để nâng cấp hoạt động sản xuất và xuất khẩu nông sản và đề bảo vệ thương hiệu cho sản phẩm. Điều này cũng giúp tạo ra giá trị cao cho thương hiệu hàng Việt nói chung do chúng ta làm ăn với tư cách một người làm ăn quy mô lớn (liên kết nhiều thành phần làm ăn nhỏ lẻ).

Phan Đình Mạnh

Tin bài khác
Ngành Thuế giảm gần 97.000 tỷ đồng thuế: Tín hiệu chính sách tiếp sức doanh nghiệp vượt khó

Ngành Thuế giảm gần 97.000 tỷ đồng thuế: Tín hiệu chính sách tiếp sức doanh nghiệp vượt khó

Trong 6 tháng đầu năm 2025, ngành Thuế đã triển khai hàng loạt chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế với tổng số tiền lên tới gần 97.000 tỷ đồng. Đây không chỉ là những con số hỗ trợ tài khóa, mà còn là cam kết mạnh mẽ của Nhà nước trong đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp phục hồi và phát triển bền vững.
Samsung mất một nửa lợi nhuận quý II/2025 vì khủng hoảng chip AI

Samsung mất một nửa lợi nhuận quý II/2025 vì khủng hoảng chip AI

Samsung lần đầu ghi nhận lợi nhuận sụt giảm kể từ năm 2023, do bị đối thủ SK Hynix vượt mặt trong mảng chip AI và ảnh hưởng từ các lệnh cấm xuất khẩu công nghệ sang Trung Quốc của Mỹ.
Dòng tiền đổi hướng, fintech Đông Nam Á bước vào “giai đoạn chọn lọc”

Dòng tiền đổi hướng, fintech Đông Nam Á bước vào “giai đoạn chọn lọc”

Theo báo cáo mới nhất từ Tracxn, trong 6 tháng đầu năm 2025, các startup fintech Đông Nam Á huy động được tổng cộng 776 triệu USD, tăng 31% so với nửa cuối năm 2024 nhưng vẫn giảm 22% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tăng tốc chuyển đổi số: “Lá chắn” mới chống hàng giả, gian lận thương mại

Tăng tốc chuyển đổi số: “Lá chắn” mới chống hàng giả, gian lận thương mại

Ứng dụng AI, dữ liệu lớn và tăng cường liên ngành là giải pháp then chốt giúp ngăn chặn hàng giả, gian lận thương mại trong môi trường số đang bùng nổ.
Cảnh báo thủ đoạn lừa đảo mùa du lịch: Mạo danh doanh nghiệp lữ hành, chiếm đoạt tiền triệu mỗi ngày

Cảnh báo thủ đoạn lừa đảo mùa du lịch: Mạo danh doanh nghiệp lữ hành, chiếm đoạt tiền triệu mỗi ngày

Mùa du lịch Hè 2025 đang bước vào cao điểm cũng là lúc các chiêu trò lừa đảo “tăng nhiệt”. Nhiều du khách mất tiền oan vì tin vào các tài khoản mạo danh doanh nghiệp lữ hành, khách sạn, khu nghỉ dưỡng… được “gắn mác” chính thống. Bộ Công an đã phát đi cảnh báo khẩn cấp nhằm ngăn chặn tình trạng đáng lo ngại này.
Nhà đầu tư cá nhân Mỹ thắng lớn nhờ chiến lược “bắt đáy”

Nhà đầu tư cá nhân Mỹ thắng lớn nhờ chiến lược “bắt đáy”

Chiến lược “mua khi giá giảm” đã giúp nhà đầu tư cá nhân tại Mỹ thu lãi cao nhất kể từ đầu đại dịch, đóng vai trò trung tâm trong đà tăng kỷ lục của Phố Wall năm 2025.
Thị trường chứng khoán vào “khoảnh khắc thú vị nhất”: SHS gọi tên 5 nhóm ngành triển vọng

Thị trường chứng khoán vào “khoảnh khắc thú vị nhất”: SHS gọi tên 5 nhóm ngành triển vọng

Trong báo cáo chiến lược nửa cuối năm 2025 vừa công bố, Công ty Chứng khoán SHS nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào một “khoảnh khắc thú vị” – giai đoạn mà tâm lý nhà đầu tư dao động giữa kỳ vọng tăng trưởng và sự thận trọng với các rủi ro vĩ mô.
Hà Nội tiên phong lập Quỹ đầu tư mạo hiểm - vốn mồi cho công nghệ cao

Hà Nội tiên phong lập Quỹ đầu tư mạo hiểm - vốn mồi cho công nghệ cao

Trong bối cảnh khoa học - công nghệ và hệ sinh thái khởi nghiệp đang trở thành động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, Hà Nội đang xúc tiến thành lập Quỹ Đầu tư mạo hiểm với nguồn vốn ban đầu từ ngân sách thành phố.
Lãi suất chạm đáy đâu là kênh đầu tư khôn ngoan nhất hiện nay?

Lãi suất chạm đáy đâu là kênh đầu tư khôn ngoan nhất hiện nay?

Lãi suất tiết kiệm duy trì ở mức thấp khiến dòng tiền dịch chuyển sang các kênh đầu tư khác. Bất động sản, chứng khoán và vàng được xem là lựa chọn tốt nhất?
DIC Corp chuyển nhượng Lam Hạ Center Point, thu về nghìn tỷ

DIC Corp chuyển nhượng Lam Hạ Center Point, thu về nghìn tỷ

DIC Corp được chấp thuận chuyển nhượng dự án Lam Hạ Center Point, dự kiến thu hơn 1.100 tỷ đồng. Đây là bước đi chiến lược giúp tập đoàn tái cơ cấu tài chính.
Gần 37 triệu lượt xe động lực khiến VEC tăng tốc mở rộng cao tốc?

Gần 37 triệu lượt xe động lực khiến VEC tăng tốc mở rộng cao tốc?

Trong 6 tháng đầu 2025, các tuyến cao tốc VEC phục vụ gần 37 triệu lượt xe, tăng 9,43%. Mở rộng quy mô, khởi công dự án mới, hướng đến hệ thống giao thông hiện đại.
Xuất khẩu rau quả 2025: Áp lực lớn, khó cán mốc 7,6 tỷ USD

Xuất khẩu rau quả 2025: Áp lực lớn, khó cán mốc 7,6 tỷ USD

Dù được kỳ vọng là ngành hàng tăng trưởng nhanh nhờ lợi thế mùa vụ và các hiệp định thương mại tự do, xuất khẩu rau quả năm 2025 đang đối mặt với thách thức lớn, khi thị trường chủ lực giảm mạnh nhập khẩu. Mục tiêu đạt 7,6 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu vì thế trở nên đầy áp lực.
Rút ngắn đăng ký doanh nghiệp “đòn bẩy” cho khởi nghiệp, đầu tư

Rút ngắn đăng ký doanh nghiệp “đòn bẩy” cho khởi nghiệp, đầu tư

Rút ngắn thời gian đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh. Đây là cú hích mạnh mẽ, tạo thuận lợi tối đa cho khởi nghiệp và thu hút đầu tư, minh bạch hóa thủ tục.
Làn sóng khởi nghiệp bùng nổ: Kỷ lục doanh nghiệp thành lập sau Nghị quyết 68

Làn sóng khởi nghiệp bùng nổ: Kỷ lục doanh nghiệp thành lập sau Nghị quyết 68

Theo số liệu công bố tại họp báo thường kỳ Bộ Tài chính ngày 2/7, số lượng doanh nghiệp thành lập mới trong tháng 6 đã đạt mức cao kỷ lục – hơn 24.000 doanh nghiệp, gấp rưỡi mức bình quân tháng những năm trước và tăng gấp đôi so với giai đoạn 2021–2024.
Startup Việt AI Hay gọi vốn 10 triệu USD, lọt top 10 ứng dụng AI Đông Nam Á

Startup Việt AI Hay gọi vốn 10 triệu USD, lọt top 10 ứng dụng AI Đông Nam Á

Theo ông Trần Quang Đức - CEO AI Hay, khoản đầu tư lần này là nguồn lực tài chính quan trọng giúp công ty tiếp tục mở rộng nền tảng web, phát triển các tính năng mới và đưa AI đi sâu vào các lĩnh vực.