Thứ sáu 18/07/2025 17:46
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Hé lộ tổ hợp sản xuất đầu máy toa xe lớn nhất lịch sử Việt Nam

Với vốn đầu tư 17.509 tỷ đồng, Tổ hợp công nghiệp đường sắt kỳ vọng tạo bước ngoặt giúp Việt Nam làm chủ sản xuất toa xe, đầu máy và hệ sinh thái công nghiệp đường sắt.
VinSpeed đề xuất đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam: Thủ tướng chỉ đạo nghiên cứu kỹ lưỡng Tập đoàn Trung Quốc muốn đầu tư đường sắt Lào Cai - Hải Phòng

Cú hích chiến lược cho công nghiệp đường sắt

Chỉ chưa đầy hai tháng sau chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã trình Bộ Tài chính chủ trương đầu tư Tổ hợp công nghiệp đường sắt với tổng vốn lên tới 17.509 tỷ đồng. Đây được xem là viên gạch đầu tiên trong chiến lược hình thành ngành công nghiệp đường sắt hiện đại, mang tính chủ động và nội địa hóa cao.

Tổ hợp sẽ được xây dựng trên diện tích khoảng 250 ha tại hai huyện Phú Xuyên và Ứng Hòa (TP. Hà Nội), với mục tiêu sản xuất và lắp ráp đầu máy, toa xe cho các tuyến đường sắt có tốc độ dưới 200 km/h và hệ thống tàu đô thị. Toàn bộ vốn sẽ do Nhà nước đầu tư theo hình thức tăng vốn tại doanh nghiệp, giúp Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (doanh nghiệp 100% vốn nhà nước) tiếp nhận và làm chủ công nghệ then chốt trong ngành.

Không chỉ dừng ở hoạt động sản xuất, tổ hợp sẽ tích hợp chức năng nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, sửa chữa, bảo trì thiết bị và đào tạo nhân lực. Đặc biệt, các sản phẩm phần cứng và phần mềm như hệ thống tín hiệu, thông tin, thiết bị cấp điện và phụ kiện kết cấu hạ tầng cũng sẽ dần được nội địa hóa.

Theo lộ trình, giai đoạn đầu từ năm 2029 đến 2031 sẽ tập trung vào lắp ráp các đoàn tàu EMU, đầu máy năng lượng sạch, sản xuất toa xe tốc độ dưới 160 km/h và toa hàng 120 km/h. Đến năm 2035, tổ hợp hướng tới làm chủ toàn bộ khâu sản xuất với tỷ lệ nội địa hóa lên 30%, đồng thời cung cấp phụ tùng, vật tư sửa chữa cho toàn bộ hệ thống đường sắt.

Đối với tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, tổ hợp sẽ tham gia từ khâu lắp ráp theo hợp đồng chuyển giao công nghệ, tiến tới làm chủ công nghệ vào năm 2040 – 2050 với tỷ lệ nội địa hóa lên tới 80%. Đây là đích đến mang tính bước ngoặt, giúp Việt Nam không chỉ giảm phụ thuộc vào nhập khẩu mà còn đủ năng lực cạnh tranh và tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Hé lộ tổ hợp sản xuất đầu máy toa xe lớn nhất lịch sử Việt Nam
Hé lộ tổ hợp sản xuất đầu máy toa xe lớn nhất lịch sử Việt Nam (Ảnh: Minh họa)

Thị trường trăm tỷ USD đang mở ra

Theo tính toán của Bộ Xây dựng, đến năm 2050, nhu cầu cải tạo, nâng cấp và xây dựng hạ tầng đường sắt tại Việt Nam sẽ đạt mức 275 tỷ USD. Đây là một “mỏ vàng” còn bỏ ngỏ, trong bối cảnh hiện tại ngành công nghiệp đường sắt trong nước mới chỉ dừng lại ở khâu bảo trì với công nghệ lạc hậu, chưa làm chủ được sản xuất đầu máy, toa xe hay hệ thống tín hiệu điện khí hóa.

Dự án Tổ hợp công nghiệp đường sắt không chỉ giải bài toán tự chủ công nghệ mà còn tạo ra một hệ sinh thái hoàn chỉnh cho ngành công nghiệp đặc thù này. Theo lãnh đạo Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, tổ hợp có thể tạo doanh thu lên đến 228.102 tỷ đồng trong vòng 20 năm, lợi nhuận bình quân 1.141 tỷ đồng/năm và hoàn vốn sau 16 năm hoạt động. Đây là một chỉ số tài chính đầy khả thi, mang lại giá trị không chỉ về kinh tế mà còn về chiến lược phát triển bền vững.

Để đảm bảo hiệu quả triển khai, doanh nghiệp đã kiến nghị nhiều cơ chế chính sách đặc thù, trong đó nổi bật là việc đưa các sản phẩm ngành đường sắt vào danh mục cơ khí trọng điểm để được ưu đãi thuế, tín dụng và tiếp cận nguồn lực nghiên cứu. Đồng thời, kiến nghị bổ sung các công nghệ sản xuất đầu máy, toa xe, thiết bị tín hiệu vào danh mục công nghệ cao được khuyến khích chuyển giao.

Một điểm đáng chú ý là đề xuất tạo điều kiện để doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia cung ứng sản phẩm, dịch vụ cho tổ hợp, hình thành chuỗi giá trị nội địa đa tầng, từ đó thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp phụ trợ cho đường sắt – một trong những mắt xích còn thiếu hiện nay.

Mở đường cho công nghệ và sáng tạo

Dự án Tổ hợp công nghiệp đường sắt còn là hạt nhân trong việc hình thành cụm đổi mới sáng tạo ngành đường sắt. Với trung tâm R&D hiện đại, tổ hợp sẽ nghiên cứu, thiết kế và thử nghiệm các công nghệ tiên tiến phục vụ tàu đô thị và tàu tốc độ cao – những phân khúc dự kiến chiếm tỷ trọng lớn trong tương lai.

Việc định hướng phát triển theo hướng công nghệ cao, chú trọng đổi mới sáng tạo sẽ không chỉ giúp Việt Nam rút ngắn khoảng cách công nghệ với các nước tiên tiến, mà còn thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động, tăng năng suất và giá trị gia tăng trong ngành công nghiệp chế biến chế tạo.

Dưới góc độ quy hoạch và hạ tầng, việc bố trí kết nối trực tiếp tổ hợp với mạng lưới đường sắt quốc gia sẽ đảm bảo tính đồng bộ, thuận tiện cho quá trình vận chuyển nguyên vật liệu, sản phẩm và thử nghiệm kỹ thuật. Đây là bước đi quan trọng để giảm chi phí logistics – một yếu tố ảnh hưởng lớn đến khả năng cạnh tranh của sản phẩm nội địa.

Theo Bộ Xây dựng, định hướng phát triển công nghiệp đường sắt đến năm 2045 sẽ tập trung vào 5 nhóm chính: tư vấn thiết kế – quản lý dự án; xây dựng công trình; công nghiệp đầu máy – toa xe; công nghiệp tín hiệu và hệ thống điện sức kéo. Dự án tổ hợp chính là điểm khởi đầu để ngành công nghiệp đường sắt Việt Nam chuyển mình từ thụ động sang chủ động, từ nhập khẩu sang nội địa hóa.

Trong bối cảnh nhu cầu đầu tư hạ tầng đường sắt đang ở mức cao nhất lịch sử, Tổ hợp công nghiệp đường sắt không chỉ đơn thuần là một dự án sản xuất mà còn là biểu tượng của khát vọng làm chủ công nghệ, mở đường cho Việt Nam bước vào kỷ nguyên đường sắt hiện đại, xanh và bền vững.

Tin bài khác
TS. Nguyễn Tuấn Quang: Việt Nam khẩn trương xây dựng thị trường carbon quốc gia

TS. Nguyễn Tuấn Quang: Việt Nam khẩn trương xây dựng thị trường carbon quốc gia

Việt Nam đang gấp rút hoàn thiện hành lang pháp lý để vận hành thử nghiệm thị trường carbon cuối năm 2025. Đây là giải pháp then chốt hiện thực hóa cam kết Net Zero 2050.
Không để gián đoạn dòng chảy vốn đầu tư công nửa cuối năm 2025

Không để gián đoạn dòng chảy vốn đầu tư công nửa cuối năm 2025

Với tổng kế hoạch vốn đầu tư công lên tới hơn 818.000 tỷ đồng, Chính phủ đang đặt mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch trong năm 2025. Đây là thách thức không nhỏ, nhưng theo những tín hiệu tích cực từ kết quả 6 tháng đầu năm, mục tiêu này không phải là bất khả thi.
Đà Nẵng kiến nghị Chính phủ cho thí điểm một số cơ chế đặc thù tạo động lực cho mô hình tăng trưởng mới

Đà Nẵng kiến nghị Chính phủ cho thí điểm một số cơ chế đặc thù tạo động lực cho mô hình tăng trưởng mới

Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương về kịch bản tăng trưởng kinh tế năm 2025 và các nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện mục tiêu tăng trưởng năm 2025, lãnh đạo TP. Đà Nẵng đã kiến nghị loạt giải pháp lớn để đạt mục tiêu tăng trưởng.
Phát triển năng lượng tái tạo: Giải pháp bền vững cho an ninh năng lượng và thích ứng biến đổi khí hậu

Phát triển năng lượng tái tạo: Giải pháp bền vững cho an ninh năng lượng và thích ứng biến đổi khí hậu

Trong bối cảnh nhu cầu điện ngày càng tăng cùng với áp lực từ biến đổi khí hậu, Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức lớn trong đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững.
Sàn giao dịch carbon sắp vận hành, Việt Nam quyết liệt chuyển dịch xanh

Sàn giao dịch carbon sắp vận hành, Việt Nam quyết liệt chuyển dịch xanh

Ngày 17/7/2025, Bộ Tài chính phối hợp cùng Chương trình Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Đông Nam Á (ETP - UNOPS) tổ chức Hội thảo tham vấn về xây dựng mô hình vận hành sàn giao dịch tín chỉ các-bon, nhằm chuẩn bị cho giai đoạn thí điểm thị trường các-bon từ năm 2025 đến 2028.
Người lao động mong tăng lương tối thiểu để ổn định sống

Người lao động mong tăng lương tối thiểu để ổn định sống

Giữa bối cảnh lạm phát và chi phí sinh hoạt tăng, người lao động Việt Nam đang rất mong mỏi tăng lương tối thiểu để đảm bảo cuộc sống ổn định.
Chuyển đổi số khu vực công: Nền tảng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội

Chuyển đổi số khu vực công: Nền tảng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội

Sáng 17/7 tại Hà Nội đã diễn ra Diễn đàn “Chuyển đổi số khu vực công – Tiền đề cho phát triển kinh tế xã hội”, thu hút các đại biểu là lãnh đạo các bộ, ngành, viện nghiên cứu, doanh nghiệp nhà nước, tổ chức công nghệ, cùng nhiều chuyên gia trong và ngoài nước.
TP. Hồ Chí Minh đón hơn 5,2 tỷ USD kiều hối trong nửa đầu năm 2025

TP. Hồ Chí Minh đón hơn 5,2 tỷ USD kiều hối trong nửa đầu năm 2025

Theo số liệu vừa công bố từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh Khu vực 2, tổng lượng kiều hối chuyển về TP. Hồ Chí Minh trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt 5,23 tỷ USD, tăng nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái.
Ông Phan Đức Hiếu: Cải cách thực chất phải đi từ tư duy đến hành động

Ông Phan Đức Hiếu: Cải cách thực chất phải đi từ tư duy đến hành động

Theo ông Phan Đức Hiếu, Nghị quyết 68 hướng đến giảm phiền hà, tăng bảo vệ và khơi thông nguồn lực cho doanh nghiệp tư nhân. Báo chí cần hiểu sâu sắc để phản biện hiệu quả.
Thúc đẩy cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân vì mục tiêu tăng trưởng

Thúc đẩy cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân vì mục tiêu tăng trưởng

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng năm 2025, Bộ Tài chính đề xuất cần tiếp tục triển khai hiệu quả Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 198/2025/QH15 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.
Bộ Tài chính đề xuất hai kịch bản tăng trưởng kinh tế năm 2025: Hà Nội cần đạt 8,5%

Bộ Tài chính đề xuất hai kịch bản tăng trưởng kinh tế năm 2025: Hà Nội cần đạt 8,5%

Sáng 16/7, tại Hội nghị trực tuyến giữa Chính phủ và các địa phương nhằm thảo luận về kịch bản tăng trưởng kinh tế năm 2025 và các nhiệm vụ, giải pháp triển khai, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết Bộ đã xây dựng và trình hai kịch bản tăng trưởng cho năm 2025.
Chủ tịch nước Lương Cường: Việt Nam đồng hành cùng doanh nghiệp APEC vì tương lai xanh và số

Chủ tịch nước Lương Cường: Việt Nam đồng hành cùng doanh nghiệp APEC vì tương lai xanh và số

Ngày 16/7, tại Khách sạn Pullman thành phố Hải Phòng, Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam Lương Cường đã tham dự và phát biểu khai mạc Kỳ họp lần thứ ba năm 2025 của Hội đồng Tư vấn Kinh doanh APEC (ABAC III).
Từ bài học Hàn Quốc, Đài Loan đến chiến lược tăng trưởng mới cho Việt Nam

Từ bài học Hàn Quốc, Đài Loan đến chiến lược tăng trưởng mới cho Việt Nam

Tại Diễn đàn “Xác lập mô hình tăng trưởng mới cho Việt Nam giai đoạn 2026-2030, định hướng đến năm 2045”, TS. Nguyễn Bá Hùng đã chỉ ra những bài học tăng trưởng từ Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc), đây là cơ sở để Việt Nam hoạch định con đường phát triển riêng.
Miễn thuế đất: Cú hích mới cho tái cơ cấu nông nghiệp Việt Nam

Miễn thuế đất: Cú hích mới cho tái cơ cấu nông nghiệp Việt Nam

Tái cơ cấu nông nghiệp, miễn thuế đất sản xuất... là chìa khóa mở ra kỷ nguyên mới cho nông nghiệp Việt Nam, thúc đẩy chuỗi giá trị và tăng sức cạnh tranh quốc tế.
Sáu câu hỏi cho tương lai kinh tế Việt Nam: Cần câu trả lời cấp thiết

Sáu câu hỏi cho tương lai kinh tế Việt Nam: Cần câu trả lời cấp thiết

Tại diễn đàn xác lập mô hình tăng trưởng mới cho Việt Nam, PGS. TS Nguyễn Hồng Sơn đã đặt ra những câu hỏi chiến lược, gợi mở hướng đi cho nền kinh tế Việt Nam.