Theo chương trình Kỳ họp thứ nNăm, sáng 5/6, Quốc hội sẽ nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra về Dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), sau đó, chiều cùng ngày tiến hành thảo luận tại tổ.
Dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) có 13 chương với 195 điều; trong đó, giữ nguyên 48 điều; sửa đổi, bổ sung 144 điều và bổ sung mới 10 điều so với Luật Các Tổ chức tín dụng hiện hành.
So với Luật Các tổ chức tín dụng hiện hành (TCTD), dự thảo Luật đã điều chỉnh tổng mức dư nợ cấp tín dụng đối với một khách hàng và tổng mức dư nợ cấp tín dụng đối với một khách hàng và người có liên quan tương ứng từ không được vượt quá 15% và 25% xuống còn 10% và 15% vốn tự có của ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác xã, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô; tương tự giảm từ 25% và 50% xuống còn 15% và 25% đối với tổ chức tín dụng phi ngân hàng.
“Lý do giảm giới hạn cấp tín dụng cho khách hàng nhằm giảm mức độ tập trung rủi ro tín dụng và hạn chế sở hữu chéo”, theo tờ trình của Chính phủ.
Chính phủ giải thích, các giới hạn cấp tín dụng hiện nay được xây dựng trên cơ sở tính toán quy mô vốn tự có của TCTD từ năm 2010. Từ năm 2010 đến nay vốn tự có của các TCTD đã tăng đáng kể (khối TCTD nhà nước tăng từ 6 đến 10 lần, khối NHTMCP tăng khoảng từ 3 đến 10 lần, khối TCTD nước ngoài/chi nhánh ngân hàng nước ngoài tăng từ 2 đến 8 lần). Với giới hạn cấp tín dụng theo quy định tại Luật hiện hành thì số dư nợ cấp tín dụng tuyệt đối cho một khách hàng hoặc khách hàng và người có liên quan cũng tăng rất nhiều.
Chính phủ khẳng định, giảm giới hạn cấp tín dụng thời điểm này không hạn chế nguồn vốn tín dụng cấp cho sản xuất kinh doanh mà ngược lại, giúp cho nhiều khách hàng khác có thể tiếp cận được thêm nguồn vốn tín dụng của ngân hàng.
Cơ quan thẩm tra chỉ ra rằng, tại tờ trình dự án luật và báo cáo tổng kết thi hành Luật Các TCTD có nêu lý do giảm giới hạn cấp tín dụng cho khách hàng nhằm giảm mức độ tập trung rủi ro tín dụng và hạn chế sở hữu chéo, tuy nhiên chưa nêu rõ thực trạng cấp tín dụng của các TCTD cũng như các rủi ro chủ yếu hiện nay, cũng như chưa thuyết minh việc đề xuất các tỷ lệ thay thế tỷ lệ tại Luật hiện hành.
Bên cạnh đó, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đề nghị cân nhắc kỹ lưỡng việc sửa đổi giới hạn này. Bởi, việc giảm tổng mức dư nợ cấp tín dụng sẽ tác động ngay đến nguồn vốn cung ứng cho nền kinh tế, ảnh hưởng lớn đến việc tiếp cận nguồn vốn của doanh nghiệp, chi phí vốn tăng cao.
Ngoài ra, các doanh nghiệp đang rất thiếu vốn để phục hồi và phát triển sau dịch Covid-19. Việc giảm tổng mức dư nợ cấp tín dụng sẽ tác động ngay đến nguồn vốn cung ứng cho nền kinh tế, ảnh hưởng lớn đến việc tiếp cận nguồn vốn của doanh nghiệp, chi phí vốn tăng cao. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp chưa thực sự là kênh huy động vốn ổn định cho nền kinh tế và còn nhiều rủi ro, thậm chí đã có những trường hợp vi phạm pháp luật trong thời gian qua, nguồn vốn từ hệ thống ngân hàng vẫn giữ vai trò hết sức quan trọng.
Ủy ban Kinh tế cũng cho rằng, việc giảm tổng mức dư nợ cấp tín dụng có thể tác động tiêu cực đến thu hút FDI của Việt Nam. Theo các Hiệp hội Doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam, trường hợp quy định này được áp dụng, các doanh nghiệp FDI đang vay nợ ở Việt Nam ở mức gần với giới hạn tối đa 15% và 25% theo Luật hiện hành sẽ phải tìm kiếm các nguồn vốn mới.
Vẫn theo cơ quan thẩm tra, định nghĩa “người có liên quan” dự kiến sửa đổi theo hướng rộng hơn, đồng nghĩa với cách tính tổng mức dư nợ tín dụng cho “một khách hàng và người có liên quan” sẽ rộng hơn, dẫn đến tổng dư nợ cấp tín dụng cho nhóm khách hàng sẽ nhỏ hơn trước. “Việc mở rộng định nghĩa về người có liên quan, đồng thời với thu hẹp tổng mức tín dụng được cấp cho một khách hàng và người có liên quan sẽ gây tác động bất lợi kép cho cả khách hàng và ngân hàng”, Ủy ban Kinh tế lo ngại.
Ủy ban Kinh tế của Quốc hội còn cho hay, thông lệ quốc tế (như Thái Lan, Indonesia, Hàn Quốc, Malaysia...) đều quy định ở mức tỷ lệ cao hơn so với quy định tại dự thảo luật. “Giảm tổng mức dư nợ cấp tín dụng thấp hơn so với một số nước láng giềng cũng có thể khiến môi trường đầu tư ở Việt Nam kém cạnh tranh hơn so với các nước trong khu vực”, báo cáo thẩm tra nêu rõ.
T.H
