Điều kiện và hoạt động của Đại lý làm thủ tục hải quan

DNHN - Tổng cục Hải quan vừa ban hành các quyết định công nhận 4 doanh nghiệp đủ điều kiện hoạt động đại lý làm thủ tục hải quan.

Theo đó, Công ty Cổ phần Tiếp vận AVC Việt Nam; Tổng công ty Cổ phần Đường sông miền Nam; Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Sao Kim ASA và Công ty TNHH Xuất nhập khẩu & Đầu tư Havina vừa chính thức trở thành đại lý làm thủ tục hải quan.

Các đại lý trên có trách nhiệm thực hiện đúng quy định của Luật Hải quan, Thông tư 12/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính quy định chi tiết thu tục cấp Chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan; cấp và thu hồi mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan; trình tự, thủ tục công nhận và hoạt động của đại lý làm thủ tục hải quan; được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 22/2019/TT-BTC ngày 16/4/2019.

Đại lý hải quan là những công ty chuyên làm dịch vụ hải quan theo hợp đồng đại lý. Họ đứng tên đại lý trên tờ khai hải quan, ký tên và đóng dấu vào ô người khai hải quan (với phần mềm ECUS4), hoặc dùng chữ ký số của đại lý để truyền tờ khai (ECUS5 - VNACCS).

Đại lý hoạt động dựa trên hợp đồng ủy quyền với chủ hàng xuất nhập khẩu, và phải chịu trách nhiệm trong phạm vi được ủy quyền.

Để trở thành đại lý thủ tục hải quan, một công ty dịch vụ phải có ít nhất (đến thời điểm đầu năm 2014) là 1 nhân viên được đào tạo và được cấp chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan.

Nhân viên đó phải tham gia khóa đào tạo theo quy định trong Thông tư số 80/2011/TT-BTC tại những cơ sở đào tạo được Tổng cục hải quan cho phép, chẳng hạn như: Học viện tài chính; Trường Cao đẳng Tài chính Hải quan, Trường Đại học Tài chính – Marketing. Khóa học phải đủ 4 học phần, sau đó dự kỳ thi do Tổng cục hải quan tổ chức. Điểm cả 4 học phần đều trên 5 mới được cấp chứng chỉ.

Người khai thuê hải quan và đại lý hải quan đều cung cấp những dịch vụ thông quan nhưng có những khác nhau cơ bản:

Đại lý hải quan: Đứng tên doanh nghiệp của mình với chữ ký và dấu pháp nhân trên tờ khai của chủ hàng với vai trò là đại lý; Chịu trách nhiệm cao với cơ quan hải quan về tờ khai; Phải có đội ngũ nhân viên đã qua đào tạo, thi đạt chứng chỉ nghiệp vụ hải quan và được Tổng cục Hải quan công nhận bằng văn bản.

Người khai thuê hải quan: Không trực tiếp có tên trên tờ khai, hồ sơ khai quan của chủ hàng. Với cơ quan hải quan thì người khai thuê chính là người của chủ hàng; Có thể là bất cứ ai biết về nghiệp vụ và được chủ hàng thuê làm dịch vụ; Người khai thuê hải quan sử dụng giấy giới thiệu của chủ hàng để làm thủ tục hải quan.

Những lợi ích của chủ hàng khi thuê đại lý làm thủ tục hải quan: Chủ hàng không cần phải dùng chữ ký số của mình để duyệt ký (từ xa), hay gửi giấy khống như trước đây. Đại lý sẽ dùng chữ ký số của mình để khai và truyền tờ khai; Trách nhiệm và năng lực của đại lý cao hơn so với hình thức khai thuê.

Tuy nhiên cả chủ hàng và đại lý đều đang có tâm lý ngại ký hợp đồng đại lý và ký tên trên tờ khai hải quan. Nguyên nhân cho là do chính sách thuế và chính sách hàng hóa xuất nhập khẩu phức tạp, các bên lo ngại về mặt pháp lý trong khi chưa có Hiệp hội về đại lý hải quan. Vấn đề này sẽ được khắc phục trong thời gian tới, khi ngành hải quan triển khai hệ thống VNACCS và đẩy mạnh phát triển dịch vụ đại lý làm thủ tục hải quan.

Khoản 1 Điều 20 Luật Hải quan quy định điều kiện là đại lý làm thủ tục hải quan: a. Có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp có ngành, nghề kinh doanh dịch vụ giao nhận hàng hóa hoặc đại lý làm thủ tục hải quan; b. Có nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan; c. Có hạ tầng công nghệ thông tin đáp ứng điều kiện để thực hiện khai hải quan điện tử và các điều kiện khác theo quy định.

Đại lý hải quan có trách nhiệm quản lý, sử dụng mã số nhân viên đại lý hải quan để tiến hành các công việc khai báo và làm thủ tục tại cơ quan hải quan trong phạm vi được chủ hàng ủy quyền; chịu trách nhiệm về việc giới thiệu, đề nghị Tổng cục Hải quan cấp mã số nhân viên đại lý cho người đáp ứng đủ điều kiện theo quy định. Phải thông báo cho Tổng cục Hải quan để thực hiện thu hồi mã số nhân viên đại lý với các trường hợp theo quy định.

Nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan là công dân Việt Nam đáp ứng đủ các điều kiện: Có trình độ cao đẳng kinh tế, luật, kỹ thuật trở lên. Có chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan. Được cơ quan hải quan cấp mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan.

Cũng theo Luật Hải quan 2014, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan quyết định việc công nhận, tạm dừng, chấm dứt hoạt động đại lý làm thủ tục hải quan; cấp chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan; cấp và thu hồi mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan.

Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định chi tiết trình tự, thủ tục công nhận và hoạt động của đại lý làm thủ tục hải quan; thủ tục cấp chứng chỉ nghiệp vụ khai hải quan, cấp và thu hồi mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan.

Trần Linh