Anh Hà cho biết, trước giờ rất thích có nhà ở quận 1 nhưng giá "đất vàng" ở đây đắt đỏ, không với tới được. Vì vậy, khi được môi giới chào hàng căn hộ dịch vụ tại phường Nguyễn Cư Trinh, quận 1, TP HCM với giá 1,8 tỷ đồng, anh nhanh tay xuống tiền giữ chỗ 50 triệu đồng. Đồng thời, anh háo hức chuẩn bị 15% dòng tiền để đóng thời gian tới dù tài sản này chỉ ký hợp đồng thuê (không phải hợp đồng mua bán).
Anh Hà cho hay, theo thông báo từ môi giới, sau khi đóng đủ 15% giá trị căn nhà, khách hàng được ký hợp đồng thuê 50 năm. Khi xong móng, hầm anh đóng tiếp 15%. Sau đó, anh sẽ nộp 8 đợt với dòng tiền chi trả 5% mỗi tháng. Khi công trình hoàn thiện phần thô, khách đóng thêm 15% nữa và lúc bàn giao nhà đóng tiếp 15% số tiền còn lại. Hiện công trình này có giấy phép xây dựng được cấp từ vài năm trước và dấu mộc công chứng thể hiện ngày 10/5/2018.
Thị trường bất động sản tại trung tâm TP HCM. Ảnh:Vũ Lê.
Theo nhẩm tính của anh Hà, đầu tư 1,8 tỷ đồng vào căn hộ tại quận 1, dù chỉ được thuê 50 năm, nhưng nếu chia đều cho tổng thời gian này, số tiền thuê hàng tháng chỉ vào khoảng 3,6 triệu đồng. Đây là mức giá thuê rẻ đối với một căn hộ mới, khang trang ở giữa khu trung tâm quận 1 và vì lý do này, anh Hà hào hứng đầu tư. Tuy nhiên, do còn bỡ ngỡ với mô hình thuê nhà trên giấy, anh Hà băn khoăn liệu có rủi ro gì trong suất đầu tư này hay không?
Môi giới chào hàng căn hộ dịch vụ cho thuê giá 1,8 tỷ đồng tại quận 1, TP HCM. Ảnh chụp màn hình.
Có 10 năm tư vấn và nghiên cứu pháp lý nhà đất tại TP HCM, chuyên gia Nguyễn Tấn Phong đánh giá, hợp đồng thuê nhà dài hạn trả tiền một lần không phải là mới và từng được giới đầu tư kinh doanh áp dụng phổ biến đối với nhà phố có thể khai thác và ở ngay. Tuy nhiên, đối với một công trình đang chờ giấy phép thì cần cân nhắc khá nhiều khía cạnh.
Thứ nhất, đây là hình thức cho thuê nhà trên giấy, tức là khi nhà chưa có đã trả tiền thuê, cộng thêm công trình căn hộ dịch vụ hay chung cư mini là loại tài sản phức tạp về pháp lý. Do đó, việc xuống tiền trước có thể dẫn đến rủi ro về dòng tiền cho khách hàng.
Thứ hai, công trình này có giấy phép xây dựng hết hạn, cần phải chờ được cấp giấy phép mới để đảm bảo điều kiện thi công. Để an toàn, khách hàng chỉ nên ký hợp đồng thuê khi có giấy phép xây dựng mới và xác định được ngày thi công.
Thứ ba, nên đàm phán dòng tiền phải chi trả tương ứng với tiến độ công trình để không phải chi tiền trước và ngồi đợi nhà xây. Nếu đóng tiền đến đâu thấy công trình xây đến đó thì khách hàng mới có thể an tâm tính đến khâu về đích. Ở trường hợp này, tiến độ đóng tiền 5% mỗi tháng chiếm đến 40% giá trị hợp đồng nhưng môi giới chào hàng chưa thể hiện số tầng xây là bao nhiêu.
Thứ tư, cân nhắc tính pháp lý của hợp đồng thuê 50 năm, cần thương thảo thêm các điều kiện bất khả kháng, những tình huống giải quyết nếu xảy ra tranh chấp sao cho quyền lợi và nghĩa vụ giữa các bên chủ tài sản và khách thuê được cân bằng.
Theo ông Phong, nếu khách thuê tài sản này chỉ tính đến khoản lợi được thuê nhà trung tâm giá siêu rẻ (khoảng 3,6 triệu đồng một tháng từ việc chia đều cho 50 năm) trong khi giá thuê thực tế phải lên đến chục triệu đồng thì đây là bài toán sinh lời một chiều. Trên thực tế, khách thuê cũng cần cân nhắc đến việc công trình chậm giao, khi đó, thời gian thuê sẽ bị rút ngắn dần trong khi cơ hội khai thác chưa thành hiện thực.
Mặt khác, với số tiền 1,8 tỷ đồng gửi tiết kiệm ngân hàng, chắc chắn hàng tháng khách hàng có thể thu về khoản tiền cao hơn mức 3,6 triệu đồng và không bị rủi ro chi phí cơ hội vì bất cứ khi nào cần tiền để đầu tư đều có thể rút về. Khi tính toán một suất đầu tư, đa phần mốc tham chiếu được đem ra so sánh là tỷ suất sinh lời phải cao hơn lãi suất ngân hàng và cân nhắc phương án ít rủi ro nhất.
"An toàn trước tiên, sau đó mới đến sinh lời vì nếu rủi ro mất vốn, nhà đầu tư xem như trả học phí quá đắt", chuyên gia này khuyến cáo.
Trung Tín