Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam vừa tiếp tục có những góp ý về một số nội dung lớn trong Dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi. Đáng chú ý, đơn vị này đề xuất tăng thêm 3 ngày nghỉ trong năm.
Hai phương án tăng thêm ngày nghỉ
Theo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, cần tăng thêm số ngày nghỉ lễ để người lao động được nghỉ ngơi, tái tạo sức lao động, vừa có thêm thời gian chăm lo gia đình và góp phần kích thích các ngành dịch vụ phát triển. Hiện, số ngày nghỉ lễ, Tết trong năm rất thấp, lao động trong nhiều ngành kinh tế chủ yếu là lao động di cư, địa hình đất nước ta lại trải dài theo hình chữ S nên việc tăng thêm mỗi năm ít nhất 3 ngày nghỉ là cần thiết.
Theo đó, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đưa ra 2 phương án cho đề xuất nghỉ thêm 3 ngày trong năm.
Phương án 1: Nghỉ Quốc khánh 4 ngày từ 2-5/9 hàng năm (tăng thêm 3 ngày so với quy định hiện hành). Phương án này ngoài mang lại lợi ích chung cho tất cả mọi người, còn giúp các gia đình trẻ có thời gian, điều kiện chuẩn bị cho con bước vào năm học mới, bố mẹ đưa con đến trường trong ngày khai giảng năm học.
Phương án 2: Nghỉ 1 ngày vào Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 và 1 ngày thêm vào ngày nghỉ Tết Dương lịch.
Theo ông Lê Đình Quảng, Phó Trưởng Ban Quan hệ lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam), ngày nghỉ lễ, Tết của Việt Nam ở mức trung bình thấp so với các quốc gia trên thế giới và khu vực: Campuchia là 28 ngày, Brunei 15 ngày, Indonesia 16 ngày, Malaysia 13 ngày, Myanmar 14 ngày, Philippines 19 ngày, Thái Lan 16 ngày, Lào 12 ngày…
Ông Võ Quang Thọ, nguyên Viện trưởng Viện Công nhân Công đoàn Việt Nam, cho rằng đề xuất này đem lại lợi ích cho người lao động, cần được ủng hộ vì số ngày nghỉ lễ ở Việt Nam hiện nay là 10 ngày, thấp nhất khối ASEAN.
Đề xuất tăng thêm 3 ngày nghỉ trong năm
Tuy nhiên, đề xuất trên cũng đang vấp phải nhiều ý kiến tranh cãi. Ông Vũ Quang Thọ cũng bày tỏ lo ngại số đông người lao động Việt Nam có thu nhập còn thấp nên nhiều người vẫn có nhu cầu làm việc hơn là nghỉ ngơi nên họ sẽ đăng ký làm thêm. Cùng với đó, việc người lao động có nhiều ngày nghỉ sẽ khiến doanh nghiệp tăng chi phí, giảm tính cạnh tranh. Việc tăng ngày nghỉ giúp người lao động tái tạo sức khỏe nhưng không tăng năng suất lao động.
Doanh nghiệp nơm nớp lo
Ông Phạm Minh Huân, nguyên Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH cũng cho rằng năng suất lao động đang là một thế mạnh để cạnh tranh giữa các quốc gia trong xu thế toàn cầu và công nghệ 4.0. Trong khi đó, năng suất lao động của Việt Nam còn khiêm tốn nếu so với các quốc gia trên thế giới cũng như trong khu vực. Việc có thêm 1 ngày nghỉ sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới kế hoạch sản xuất – kinh doanh của nhiều doanh nghiệp.
Theo bà Trần Quý Dân, Chủ tịch Công đoàn Tổng công ty May 10, người lao động được nghỉ sẽ rất phấn khởi vì số ngày nghỉ lễ còn ít. Tuy vậy, đây cũng là vấn đề khó khăn với doanh nghiệp làm việc theo mùa vụ như ngành dệt may, da giày nếu nghỉ dài sẽ ảnh hưởng đến việc giao hàng xuất khẩu.
Đa phần các doanh nghiệp đánh giá năng suất lao động của Việt Nam so với các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á cũng như trên thế giới đang ở thứ hạng thấp. Do vậy, để phù hợp với các quy định của Dự thảo Bộ luật Lao động thì năng suất lao động của người lao động phải gia tăng để bù đắp cho các chi phí về tiền lương làm thêm, bảo hiểm xã hội gia tăng. Tuy nhiên, trong bối cảnh Việt Nam hiện nay thì đó là điều mà người lao động Việt Nam chưa thể làm được.
Như vậy, sẽ là không hợp lý khi năng suất lao động của người lao động Việt Nam không tăng, thậm chí thấp hơn rất nhiều so với các quốc gia khác nhưng doanh nghiệp Việt Nam lại phải chịu gánh nặng gia tăng về chi phí cho sức lao động.
Ngoài ra, người lao động tại Việt Nam còn có ý thức kỷ luật lao động kém. Tại nhiều DN, nhất là ở những DN đang sử dụng nhiều lao động giản đơn, tình trạng người lao động tùy tiện nghỉ ốm, nghỉ không lương, nghỉ phép… diễn ra rất phổ biến, gây ảnh hưởng lớn đến dây chuyền sản xuất, khiến cho hoạt động quản lý sản xuất không đạt hiệu quả.
“Nếu giả định Dự thảo Bộ luật Lao động mới có hiệu lực và tạo điều kiện cho người lao động được giảm giờ làm, hạn chế thời gian làm thêm, nghỉ thêm ngày thì với ý thức kỷ luật vốn dĩ kém như hiện nay của nhiều người lao động ở các vùng nông thôn, chắc chắn các doanh nghiệp sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc đảm bảo sản lượng “đầu ra” và đáp ứng tiến độ của các đơn hàng”, một DN cho biết.
Thy Lê
