Thứ năm 10/07/2025 00:54
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Còn dư địa cho gói kích thích kinh tế mới?

12/10/2020 00:00
Nếu buộc phải cách ly xã hội một lần nữa, Việt Nam có còn nhiều dư địa cho một gói kích thích kinh tế mới?

Đợt bùng phát dịch mới đây tại Đà Nẵng đã khiến nhiều địa phương áp dụng giãn cách xã hội từng phần. Chính phủ quyết tâm không để làn sóng dịch bệnh thứ 2 xảy ra ở Việt Nam, không để quay lại giãn cách xã hội trên diện rộng, ở quy mô toàn quốc.

Cần dài hơi hơn

Tuy nhiên, với sự phức tạp khó đoán của các ca nhiễm hiện tại, cũng có thể sẽ có những biện pháp mạnh hơn từ Chính phủ. Một câu hỏi đặt ra là nếu như trường hợp xấu nhất xảy ra, buộc phải cách ly xã hội trên diện rộng một lần nữa thì Việt Nam có còn nhiều dư địa cho một gói kích thích kinh tế mới hỗ trợ người dân và doanh nghiệp?

Thực tế, Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính, Tiền tệ Quốc gia đề nghị các gói kích thích kinh tế dài hơi hơn cho 2 năm tới, chứ không riêng năm 2020. Bởi vì cứu trợ doanh nghiệp là việc cần làm, nhưng gia tăng sức sống cho họ thì không thể chỉ làm trong 1 năm. Ngoài cơ chế hỗ trợ khắc phục ảnh hưởng của COVID-19, cần có chính sách hỗ trợ đặc biệt phục vụ tái cơ cấu doanh nghiệp mạnh hơn, gồm tái cơ cấu đầu tư, lao động... tăng sức chống chịu của nền kinh tế.

Còn dư địa cho gói kích thích kinh tế mới?


Lần hỗ trợ kinh tế trước của Chính phủ, cũng như nhiều nước, bao gồm cả 2 biện pháp tài chính và tiền tệ. Các gói kích thích tài khóa như giảm thuế và tiền thuê đất trị giá 180.000 tỉ đồng, tương đương 3% GDP; gói an sinh xã hội 62.000 tỉ đồng, hỗ trợ giá điện 11.000 tỉ đồng và hoãn đóng bảo hiểm xã hội 9.500 tỉ đồng.

Với các biện pháp tài khóa, theo thông tin từ Bộ Tài chính, 6 tháng đầu năm 2020, tổng thu ngân sách nhà nước ước đạt 668.700 tỉ đồng, bằng 44,2% dự toán, giảm 10,5% so với cùng kỳ năm 2019. Theo đánh giá chung, đây là năm có tiến độ thu ngân sách so với dự toán đạt thấp nhất kể từ năm 2013. Theo Tiến sĩ Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, Việt Nam có thể chấp nhận thâm hụt ngân sách 5,2-5,4% GDP trong năm nay.

Theo ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích Công ty Chứng khoán Yuanta, các gói hỗ trợ kích thích tài khóa trong bối cảnh hiện tại có thể mang nhiều ý nghĩa hơn các công cụ tiền tệ cho kinh tế Việt Nam. Theo đó, 3 gói kích thích tài khóa mà Việt Nam đang có vẫn chưa giải ngân hết với tổng quy mô tương đương 4,3% GDP, trong khi ở các nước như Thái Lan, Malaysia, con số này đã lên tới 10%.

Do đó, nếu so sánh một cách tương quan, vẫn còn dư địa cho một gói kích thích tài khóa lớn nữa. Ông Minh cũng chia sẻ quan điểm, 3 gói hỗ trợ trước chủ yếu nhắm vào người lao động, nếu gói hỗ trợ kế tiếp (nếu có) nhắm vào hoạt động sản xuất của doanh nghiệp thì sẽ phù hợp hơn.

Diễn biến dịch bệnh phức tạp hơn. Ảnh: Quý Hòa
Diễn biến dịch bệnh phức tạp hơn. Ảnh: Quý Hòa

Malaysia có tỉ lệ nợ công khá giống Việt Nam, ở mức khoảng 52% GDP (năm 2019). Để giảm bớt thiệt hại kinh tế, các gói kích thích trị giá 69,2 tỉ USD đã được tung ra, tương đương 19% GDP, trong đó khoảng 15%, tương đương 10,4 tỉ USD, được bơm tài chính trực tiếp từ Chính phủ. Sau khi cân nhắc gói kích thích mới, Bộ trưởng Tài chính Tengku Zafrul Aziz cho biết thâm hụt ngân sách dự kiến sẽ tăng gần gấp đôi từ 3,2% sản lượng kinh tế năm ngoái lên 6% trong năm nay.

Mở room tín dụng đúng chỗ

Một nền kinh tế mới nổi khác là Brazil có tỉ lệ nợ công cao hơn cả Việt Nam, tới 76% GDP. Bộ Kinh tế Brazil vừa cho biết, thâm hụt ngân sách của nước này trong năm 2020 có thể lên đến 828,6 tỉ Real (155 tỉ USD) do thiệt hại của dịch COVID-19 gây ra, tương đương 12% GDP, còn con số thâm hụt ước tính theo Fitch Ratings là 14% GDP. Gói kích thích tài khóa của Brazil cũng không hề nhỏ, 150 tỉ USD, tương đương 12% GDP.
Singapore cũng là nước thứ 3 trong danh sách các nước ASEAN chi mạnh để đối phó với đại dịch. Singapore đã tung ra 4 gói kích thích, tổng giá trị đến gần 100 tỉ SGD (73 tỉ USD), tương đương gần 20% GDP. Nợ công của Singapore hiện ở mức khá cao, lên tới 126% GDP.

Hay nhìn sang một nước có nợ công cao như Mỹ, 107% GDP hồi cuối năm 2019. Theo Fitch Ratings, lượng tiền Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) bơm vào nền kinh tế qua các gói nới lỏng định lượng mới dự kiến sẽ đạt 20% GDP. Nhiều chuyên gia dự báo, mức thâm hụt ngân sách của Mỹ có thể sẽ sớm vượt 3.700 tỉ USD, gấp 2,6 lần mức thâm hụt hồi khủng hoảng kinh tế năm 2008.

Có vẻ như mức hỗ trợ kích cầu để phát huy tác dụng là 10-20% GDP. Năm 2003, Hồng Kông đã tung gói kích thích lên đến 1,5 tỉ USD (9% GDP Hồng Kông) để thúc đẩy nền kinh tế trong nước, giải quyết hậu quả sau đại dịch SARS. Do đó, với tổng quy mô 3 gói kích thích tài khóa hiện tại tương đương 4,3% GDP, Việt Nam vẫn còn dư địa tài khóa rất lớn cho kịch bản xấu hơn.

Còn dư địa cho gói kích thích kinh tế mới?

Về biện pháp kích thích tiền tệ, trong 4 tháng nay, Ngân hàng Nhà nước đã liên tục có 2 lần giảm các mức lãi suất điều hành cùng với gói hỗ trợ tín dụng khoảng 250.000 tỉ đồng. Theo khảo sát, nhiều ngân hàng đã giảm lãi suất cho vay và cơ cấu lại nợ cho khách hàng. Lãi suất liên ngân hàng đã giảm về mức thấp nhất lịch sử trong 6 tháng đầu năm và đang duy trì trạng thái đi ngang ở mức này.

Tiến sĩ Võ Trí Thành, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính, Tiền tệ Quốc gia, cho rằng dư địa cho chính sách tiền tệ vẫn còn, đặc biệt là việc giảm thêm lãi suất, đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng hay sử dụng một phần quỹ dự trữ ngoại hối quốc gia.

Trong khi đó, theo ông Minh, thuộc Yuanta, dư địa của Ngân hàng Nhà nước vẫn còn nhưng việc giảm lãi suất hơn nữa sẽ không mang lại nhiều giá trị khi tình hình cho vay đến nay vẫn rất chậm. Doanh nghiệp không mặn mà để vay khi mọi thứ chưa rõ ràng, cho dù lãi suất thấp. Ông kỳ vọng dòng vốn tín dụng sẽ được kích hoạt tốt nếu Chính phủ mở thêm room tín dụng cho những ngành đang cần vốn và sẵn sàng đón nhận như ngành chứng khoán là một ví dụ.

Khổng Hiệp

Bài liên quan
Tin bài khác
Hà Nội ban hành chính sách đặc thù hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2026–2030

Hà Nội ban hành chính sách đặc thù hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2026–2030

Chiều 9/7, tại Kỳ họp thứ 25, HĐND TP. Hà Nội khóa XVI đã thông qua Nghị quyết quy định một số nội dung chi và mức chi đặc thù nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn giai đoạn 2026–2030.
Công nghiệp xanh không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc

Công nghiệp xanh không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc

Theo các chuyên gia, công nghiệp xanh không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc trong bối cảnh toàn cầu chuyển dịch sang kinh tế phát thải thấp, sạch và tuần hoàn.
Chủ tịch Vinasme: Cần phải hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua thách thức

Chủ tịch Vinasme: Cần phải hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua thách thức

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam Nguyễn Văn Thân đề xuất cần trao quyền chính thức cho hiệp hội để đại diện, phản biện chính sách và đối thoại để giúp doanh nghiệp vượt thách thức.
UOB nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam thêm 0,9%

UOB nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam thêm 0,9%

Trong báo cáo cập nhật mới nhất, Ngân hàng UOB nâng dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2025 lên 6,9%, tăng 0,9 điểm phần trăm so với mức trước đó, nhấn mạnh vào sự phục hồi xuất khẩu và kỳ vọng từ đàm phán thuế quan với Mỹ.
Cần tìm giải pháp đột phá để đạt tăng trưởng kinh tế hai con số

Cần tìm giải pháp đột phá để đạt tăng trưởng kinh tế hai con số

Trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương Trần Lưu Quang nhấn mạnh cần tìm giải pháp đột phá để Việt Nam đạt tăng trưởng kinh tế hai chữ số.
Thương mại Việt Nam – EU nửa đầu năm 2025 xấp xỉ 36 tỷ USD

Thương mại Việt Nam – EU nửa đầu năm 2025 xấp xỉ 36 tỷ USD

Trong sáu tháng đầu năm 2025, kim ngạch thương mại Việt Nam - EU đạt gần 36 tỷ USD, trong đó xuất khẩu từ Việt Nam sang EU đạt 27,3 tỷ USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước; nhập khẩu từ EU đạt 8,4 tỷ USD, tăng 6,4%.
Ông chủ Sunhouse đề xuất giải pháp để doanh nghiệp Việt Nam vươn lên trong bối cảnh mới

Ông chủ Sunhouse đề xuất giải pháp để doanh nghiệp Việt Nam vươn lên trong bối cảnh mới

Tại Diễn đàn Tăng trưởng Kinh tế Việt Nam 2025 (VEGF) diễn ra chiều ngày 8/7, ông chủ Sunhouse đã đề xuất Việt Nam cần một chiến lược đồng hành toàn diện giữa Nhà nước và doanh nghiệp nếu muốn đạt được tăng trưởng hai con số.
"Muốn đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số, Việt Nam cần cán mốc trên 8% từ năm 2025"

"Muốn đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số, Việt Nam cần cán mốc trên 8% từ năm 2025"

Tại Diễn đàn Tăng trưởng Kinh tế Việt Nam 2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đã đề xuất loạt giải pháp chiến lược nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao và bền vững, hướng đến mục tiêu phát triển 2045.
Tập đoàn Vale - doanh nghiệp quặng sắt số 1 thế giới "nhắm" Việt Nam làm trung tâm chuỗi cung ứng châu Á

Tập đoàn Vale - doanh nghiệp quặng sắt số 1 thế giới "nhắm" Việt Nam làm trung tâm chuỗi cung ứng châu Á

Tại Hội nghị Thượng đỉnh BRICS mở rộng (Brazil), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc làm việc với lãnh đạo Tập đoàn Vale – “đại gia” toàn cầu trong lĩnh vực khai khoáng và luyện kim để thảo luận về định hướng hợp tác chiến lược giữa Vale và các doanh nghiệp Việt Nam trong thời gian tới.
Ngân hàng Nhà nước: Tín dụng toàn nền kinh tế vượt 17,2 triệu tỉ đồng trong 6 tháng đầu năm 2025

Ngân hàng Nhà nước: Tín dụng toàn nền kinh tế vượt 17,2 triệu tỉ đồng trong 6 tháng đầu năm 2025

Ngân hàng Nhà nước công bố tín dụng đạt 17,2 triệu tỉ đồng sau 6 tháng đầu 2025, tiếp tục điều hành linh hoạt để ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát.
Hà Nội mở phiên chất vấn về vấn đề an toàn thực phẩm

Hà Nội mở phiên chất vấn về vấn đề an toàn thực phẩm

Kỳ họp thứ 25 HĐND TP Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021–2026, khai mạc sáng 8/7/2025, dành thời lượng nửa ngày để thực hiện hoạt động chất vấn về an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố, một vấn đề đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của cử tri và dư luận.
Cho phép các địa phương cấp tỉnh bội chi có kiểm soát

Cho phép các địa phương cấp tỉnh bội chi có kiểm soát

Dự thảo Nghị định Luật Ngân sách Nhà nước 2025 cho phép địa phương cấp tỉnh bội chi có kiểm soát, để tạo điều kiện cho các dự án đầu tư phát triển quan trọng.
Thỏa thuận mới với Mỹ mở ra cơ hội tái cấu trúc cho doanh nghiệp Việt

Thỏa thuận mới với Mỹ mở ra cơ hội tái cấu trúc cho doanh nghiệp Việt

Thỏa thuận mới với Mỹ giúp Việt Nam tránh được mức thuế đối ứng 46%, nhưng cũng mở ra một kỷ nguyên thuế cao mới, buộc doanh nghiệp phải tái cấu trúc để tồn tại và thích nghi.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu gỡ vướng để hiện thực hóa phát triển trục Sông Hồng

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu gỡ vướng để hiện thực hóa phát triển trục Sông Hồng

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành phối hợp, gỡ vướng mắc để Hà Nội sớm hiện thực hóa trục Sông Hồng, kiến tạo biểu tượng cho Thủ đô.
Xuất khẩu gỗ Việt đối mặt nhiều thách thức, doanh nghiệp chủ động mở rộng thị trường

Xuất khẩu gỗ Việt đối mặt nhiều thách thức, doanh nghiệp chủ động mở rộng thị trường

Thị trường xuất khẩu gỗ Việt Nam đang chịu nhiều tác động từ các cuộc chiến khu vực và xu hướng gia tăng chính sách bảo hộ thương mại tại các thị trường lớn.