Thứ hai 05/05/2025 20:19
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Vì sao fentanyl trở thành tâm điểm trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung?

18/03/2025 16:58
Mỹ đã mạnh tay áp thuế mạnh lên hàng hóa Trung Quốc với lý do Bắc Kinh chưa kiểm soát chặt việc xuất khẩu fentanyl. Điều gì khiến hợp chất này trở thành trung tâm của cuộc xung đột thương mại hiện nay?
Vì sao fentanyl trở thành tâm điểm trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung?
Vì sao fentanyl trở thành tâm điểm trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung?

Vào ngày 4/2, sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế 10% lên tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc đã chính thức có hiệu lực. Và chỉ một tháng sau, ông Trump lại tiếp tục nâng mức thuế này lên đến 20%. Mức thuế nhập khẩu toàn diện này bổ sung vào các mức thuế trước đó đã được áp dụng đối với một số hàng hóa và lĩnh vực của Trung Quốc dưới nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump và được người kế nhiệm, ông Joe Biden, mở rộng.

Theo đó, trong cả hai lần vừa qua, chính quyền Washington đều cho rằng các biện pháp thuế quan này nhằm buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm vì bị cáo buộc không kiểm soát được việc xuất khẩu fentanyl và các tiền chất hóa học – những yếu tố góp phần vào cuộc khủng hoảng opioid tại Mỹ. Vậy vì sao Mỹ lại tập trung vào hợp chất gây nghiện này để tạo áp lực đối với Trung Quốc?

Opioid là một nhóm hợp chất bao gồm các chất có nguồn gốc từ cây thuốc phiện (như morphine, codeine) và các chất tổng hợp hoặc bán tổng hợp có tác dụng tương tự. Opioid có tác dụng chính là giảm đau mạnh, nhưng cũng có thể gây nghiện và dẫn đến tác dụng phụ nguy hiểm nếu lạm dụng.

Vì sao Tổng thống Donald Trump tăng thuế nhập khẩu đối với Trung Quốc?

Chính quyền của ông Donald Trump đã lập luận rằng việc tăng thuế sẽ giúp Mỹ gây áp lực, buộc Trung Quốc phải siết chặt kiểm soát xuất khẩu fentanyl và các tiền chất dùng để sản xuất chất này.

Cụ thể, sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Mỹ hồi tháng 2 cáo buộc Trung Quốc “chủ động duy trì và mở rộng hoạt động kinh doanh đầu độc công dân Mỹ”. Sắc lệnh này cho rằng Bắc Kinh đã “trợ cấp và khuyến khích các công ty hóa chất Trung Quốc xuất khẩu fentanyl và các tiền chất liên quan được sử dụng để sản xuất opioid tổng hợp, sau đó được bán trái phép tại Mỹ”. Đồng thời, sắc lệnh cũng cáo buộc Bắc Kinh cung cấp “nơi trú ẩn an toàn” cho các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia rửa tiền từ buôn bán fentanyl.

Trước đó, Tổng thống Donald Trump cũng từng chỉ trích giới lãnh đạo Trung Quốc không thực hiện đúng cam kết chống buôn bán ma túy. Hồi cuối năm 2023, ông tuyên bố trên mạng xã hội Truth Social rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã không thực hiện lời hứa năm 2018 về việc áp dụng án tử hình đối với những kẻ buôn bán ma túy.

Trung Quốc phản ứng thế nào trước cáo buộc của Mỹ về fentanyl?

Tại một cuộc họp báo ngày 12/3, một quan chức Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định Bắc Kinh đã mạnh tay trấn áp hoạt động buôn bán fentanyl và lẽ ra Washington nên “nói lời cảm ơn” thay vì áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc. Ông cũng kêu gọi chính quyền của ông Trump duy trì đối thoại về thương mại và bày tỏ sẵn sàng hợp tác với Mỹ.

Trước đó hồi tháng 2, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiện đã cáo buộc Mỹ phớt lờ những nỗ lực “hợp tác hiệu quả” của Bắc Kinh trong việc giải quyết vấn đề fentanyl. Ngoài ra, giới chức Trung Quốc cũng từ chối đưa ra cam kết mới về việc ngăn chặn dòng chảy ma túy này. Trong một tuyên bố riêng, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh: “Mỹ cần nhìn nhận và giải quyết vấn đề fentanyl của chính mình một cách khách quan, thay vì đe dọa các quốc gia khác bằng việc áp thuế tùy tiện”.

Cơ quan quản lý dược phẩm Trung Quốc cũng cho biết sẽ tiếp tục tăng cường giám sát sản xuất và phân phối fentanyl, đồng thời khẳng định nước này chưa bao giờ xuất khẩu fentanyl sang các quốc gia Bắc Mỹ.

Vì sao fentanyl trở thành tâm điểm trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung?
Theo một báo cáo năm 2021 của Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh Mỹ - Trung, Trung Quốc vẫn là “quốc gia xuất xứ chính của fentanyl và các chất liên quan được buôn lậu vào Mỹ”.

Vì sao Tổng thống Donald Trump tập trung vào fentanyl?

Fentanyl là một loại opioid tổng hợp có tác dụng giảm đau mạnh, thường được sử dụng trong phẫu thuật hoặc điều trị các tình trạng gây đau đớn nghiêm trọng. Tuy nhiên, hợp chất này có thể được sản xuất với chi phí thấp và phân phối bất hợp pháp.

Đáng chú ý, fentanyl đã góp phần làm gia tăng số ca tử vong do sử dụng quá liều tại Mỹ trong thập kỷ vừa qua. Do đó, việc giải quyết cuộc khủng hoảng fentanyl nhận được sự ủng hộ từ cả hai đảng tại Mỹ.

Theo một báo cáo năm 2021 của Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh Mỹ - Trung, Trung Quốc vẫn là “quốc gia xuất xứ chính của fentanyl và các chất liên quan được buôn lậu vào Mỹ”.

Tuy nhiên, vai trò của Bắc Kinh trong chuỗi cung ứng fentanyl đã thay đổi. Theo Cơ quan Phòng chống Ma túy Mỹ (DEA), kể từ năm 2019, các tổ chức buôn lậu của Trung Quốc chủ yếu chuyển từ sản xuất fentanyl thành phẩm sang xuất khẩu tiền chất hóa học cho các băng đảng ma túy Mexico, nơi các chất này được tổng hợp thành fentanyl hoàn chỉnh và vận chuyển đến Mỹ.

Trung Quốc đã làm gì để ngăn chặn buôn bán fentanyl?

Năm 2018, Trung Quốc cam kết sẽ siết chặt giám sát và sửa đổi quy định về sản xuất fentanyl sau cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hội nghị Thượng đỉnh G20 ở Argentina. Bắc Kinh cũng cho phép cơ quan thực thi pháp luật của Mỹ tham gia nhiều hơn vào các cuộc điều tra tại Trung Quốc.

Tuy nhiên, hợp tác song phương bị đình trệ khi quan hệ Mỹ - Trung trở nên căng thẳng do bất đồng về vấn đề Đài Loan và đại dịch COVID-19. Sau đó, vào tháng 8/2022, Trung Quốc chính thức tuyên bố đình chỉ hợp tác chống tội phạm ma túy và thực thi pháp luật với Mỹ.

Mãi cho đến cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden, hợp tác giữa 2 quốc gia này mới được nối lại. Dù vậy, kể từ năm 2019, giới chức Trung Quốc chưa từng thông báo cho Mỹ về bất kỳ bản án nào liên quan đến buôn bán fentanyl, theo một quan chức Đại sứ quán Mỹ giấu tên.

Vì sao fentanyl trở thành tâm điểm trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung?
Vì sao fentanyl trở thành tâm điểm trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung?

Mỹ kỳ vọng gì từ phía Trung Quốc?

Theo các tuyên bố chính thức, Washington muốn Bắc Kinh tăng cường thực thi các quy định trong nước, đồng thời có biện pháp cụ thể hơn đối với các băng nhóm buôn lậu và rửa tiền, bên cạnh đó siết chặt giám sát đối với tiền chất hóa học.

Chính quyền của ông Donald Trump lập luận rằng Trung Quốc hoàn toàn có khả năng kiểm soát cuộc khủng hoảng fentanyl. Sắc lệnh của Tổng thống Mỹ tuyên bố: “Trung Quốc sở hữu mạng lưới giám sát nội địa tinh vi nhất thế giới, kết hợp với hệ thống thực thi pháp luật chặt chẽ nhất. Họ không thiếu năng lực để trấn áp mạnh mẽ cuộc khủng hoảng opioid toàn cầu; họ chỉ đơn giản là không muốn làm vậy”.

Tin bài khác
Trung Quốc đối mặt giảm phát sâu khi dồn hàng xuất khẩu cho tiêu thụ nội địa

Trung Quốc đối mặt giảm phát sâu khi dồn hàng xuất khẩu cho tiêu thụ nội địa

Việc Mỹ áp thuế cao khiến Trung Quốc đẩy hàng xuất khẩu vào tiêu thụ nội địa, làm dấy lên lo ngại về một vòng xoáy giảm phát sâu hơn và tạo áp lực lớn lên thị trường lao động.
EU tăng cường hợp tác với CPTPP giữa bất ổn thương mại toàn cầu

EU tăng cường hợp tác với CPTPP giữa bất ổn thương mại toàn cầu

Liên minh châu Âu (EU) đang xem xét hợp tác chiến lược với CPTPP nhằm bảo vệ trật tự thương mại toàn cầu, trong bối cảnh lo ngại gia tăng về chính sách bảo hộ của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Vì sao Fed nên tiếp tục giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp tuần này?

Vì sao Fed nên tiếp tục giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp tuần này?

Fed được dự báo sẽ tạm dừng cắt giảm lãi suất trong tuần này, khi giới chức tiền tệ thận trọng trước những tác động còn chưa rõ ràng từ các đợt áp thuế mới của Tổng thống Donald Trump.
Nhật Bản đang có “át chủ bài” nào trong đàm phán thương mại với Mỹ?

Nhật Bản đang có “át chủ bài” nào trong đàm phán thương mại với Mỹ?

Nhật Bản lần đầu “úp mở” khả năng dùng kho trái phiếu Mỹ trị giá hơn 1.000 tỷ USD làm quân bài mặc cả trong đàm phán thương mại với Washington.
Trung Quốc âm thầm miễn thuế với khoảng 1/4 hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ

Trung Quốc âm thầm miễn thuế với khoảng 1/4 hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ

Trung Quốc bất ngờ miễn thuế một cách lặng lẽ cho khoảng 131 mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ, trị giá gần 40 tỷ USD. Động thái này được cho là nhằm bảo vệ chuỗi cung ứng và giảm thiểu thiệt hại kinh tế.
Trung Quốc cân nhắc nối lại đàm phán thương mại với Mỹ

Trung Quốc cân nhắc nối lại đàm phán thương mại với Mỹ

Bắc Kinh tuyên bố đang đánh giá khả năng nối lại đàm phán thương mại với Washington, trong bối cảnh cả hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đều chịu áp lực từ cuộc chiến thuế quan leo thang.
Tổng thống Donald Trump nới lỏng thuế ô tô sau khi các nhà sản xuất lên tiếng

Tổng thống Donald Trump nới lỏng thuế ô tô sau khi các nhà sản xuất lên tiếng

Tổng thống Donald Trump chuẩn bị ký sắc lệnh nới thuế ô tô, giảm áp lực lên các hãng như Ford và GM, nhằm bảo vệ sản xuất nội địa và giữ ổn định chuỗi cung ứng.
Trung Quốc dẫn đầu xu thế chuyển dịch năng lượng xanh toàn cầu

Trung Quốc dẫn đầu xu thế chuyển dịch năng lượng xanh toàn cầu

Trong bối cảnh một số quốc gia gia tăng áp lực lên ngành năng lượng xanh của Trung Quốc, Bắc Kinh vẫn kiên định thúc đẩy hợp tác quốc tế nhằm phát triển bền vững và ứng phó biến đổi khí hậu toàn cầu.
Nền kinh tế Mỹ đối mặt cú sốc nguồn cung vì thuế quan

Nền kinh tế Mỹ đối mặt cú sốc nguồn cung vì thuế quan

Chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump đang khiến lượng hàng hóa từ Trung Quốc sang Mỹ lao dốc, đe dọa gây thiếu hụt nguồn cung, lạm phát và nguy cơ suy thoái kinh tế ngay trong năm 2025.
Giá gạo tại Nhật Bản tăng cao kỷ lục, nhập khẩu dự kiến bùng nổ

Giá gạo tại Nhật Bản tăng cao kỷ lục, nhập khẩu dự kiến bùng nổ

Giá gạo tại Nhật Bản đã tăng tuần thứ 16 liên tiếp, buộc các doanh nghiệp nước này phải đẩy mạnh nhập khẩu gạo từ Mỹ bất chấp thuế cao, nhằm hạ nhiệt thị trường và tránh thiếu hụt nguồn cung.
Trung Quốc bác bỏ tin đồn đàm phán thương mại với Mỹ

Trung Quốc bác bỏ tin đồn đàm phán thương mại với Mỹ

Trung Quốc tuyên bố hiện tại không có bất kỳ cuộc đàm phán thương mại nào với Mỹ. Đồng thời, Bắc Kinh yêu cầu chính quyền Washington hủy bỏ “thuế quan đơn phương” để có thể đàm phán một cách hiệu quả.
Thuế quan của Mỹ tác động đến “con hổ châu Á” Hàn Quốc như thế nào?

Thuế quan của Mỹ tác động đến “con hổ châu Á” Hàn Quốc như thế nào?

Kinh tế Hàn Quốc tăng trưởng âm trong quý I/2025 do khủng hoảng chính trị và tác động nặng nề từ chính sách thuế của Mỹ, khiến xuất khẩu sang hai thị trường chủ lực là Mỹ và Trung Quốc đồng loạt sụt giảm.
IMF: Thuế quan có thể đẩy nợ công toàn cầu lên mức kỷ lục

IMF: Thuế quan có thể đẩy nợ công toàn cầu lên mức kỷ lục

IMF cảnh báo thuế quan đối ứng của Mỹ có thể đẩy nợ công toàn cầu lên mức kỷ lục 117% GDP vào năm 2027 – mức cao nhất kể từ Thế chiến II, nếu các nước không siết chặt kỷ luật tài khóa.
Ông Trump sẽ giảm mạnh thuế nếu đạt được thỏa thuận thương mại với Trung Quốc

Ông Trump sẽ giảm mạnh thuế nếu đạt được thỏa thuận thương mại với Trung Quốc

Ông Donald Trump tuyên bố sẽ giảm mạnh thuế nếu Mỹ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận thương mại, mở ra kỳ vọng hạ nhiệt căng thẳng giữa lúc thị trường toàn cầu biến động.
Tổng thống Donald Trump tuyên bố không có ý định sa thải Chủ tịch Fed

Tổng thống Donald Trump tuyên bố không có ý định sa thải Chủ tịch Fed

Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định không có ý định sa thải Chủ tịch Fed Jerome Powell, giúp xoa dịu thị trường tài chính toàn cầu sau những căng thẳng gần đây.