Thứ tư 23/04/2025 19:14
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Vì sao fentanyl trở thành tâm điểm trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung?

18/03/2025 16:58
Mỹ đã mạnh tay áp thuế mạnh lên hàng hóa Trung Quốc với lý do Bắc Kinh chưa kiểm soát chặt việc xuất khẩu fentanyl. Điều gì khiến hợp chất này trở thành trung tâm của cuộc xung đột thương mại hiện nay?
Vì sao fentanyl trở thành tâm điểm trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung?
Vì sao fentanyl trở thành tâm điểm trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung?

Vào ngày 4/2, sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế 10% lên tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc đã chính thức có hiệu lực. Và chỉ một tháng sau, ông Trump lại tiếp tục nâng mức thuế này lên đến 20%. Mức thuế nhập khẩu toàn diện này bổ sung vào các mức thuế trước đó đã được áp dụng đối với một số hàng hóa và lĩnh vực của Trung Quốc dưới nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump và được người kế nhiệm, ông Joe Biden, mở rộng.

Theo đó, trong cả hai lần vừa qua, chính quyền Washington đều cho rằng các biện pháp thuế quan này nhằm buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm vì bị cáo buộc không kiểm soát được việc xuất khẩu fentanyl và các tiền chất hóa học – những yếu tố góp phần vào cuộc khủng hoảng opioid tại Mỹ. Vậy vì sao Mỹ lại tập trung vào hợp chất gây nghiện này để tạo áp lực đối với Trung Quốc?

Opioid là một nhóm hợp chất bao gồm các chất có nguồn gốc từ cây thuốc phiện (như morphine, codeine) và các chất tổng hợp hoặc bán tổng hợp có tác dụng tương tự. Opioid có tác dụng chính là giảm đau mạnh, nhưng cũng có thể gây nghiện và dẫn đến tác dụng phụ nguy hiểm nếu lạm dụng.

Vì sao Tổng thống Donald Trump tăng thuế nhập khẩu đối với Trung Quốc?

Chính quyền của ông Donald Trump đã lập luận rằng việc tăng thuế sẽ giúp Mỹ gây áp lực, buộc Trung Quốc phải siết chặt kiểm soát xuất khẩu fentanyl và các tiền chất dùng để sản xuất chất này.

Cụ thể, sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Mỹ hồi tháng 2 cáo buộc Trung Quốc “chủ động duy trì và mở rộng hoạt động kinh doanh đầu độc công dân Mỹ”. Sắc lệnh này cho rằng Bắc Kinh đã “trợ cấp và khuyến khích các công ty hóa chất Trung Quốc xuất khẩu fentanyl và các tiền chất liên quan được sử dụng để sản xuất opioid tổng hợp, sau đó được bán trái phép tại Mỹ”. Đồng thời, sắc lệnh cũng cáo buộc Bắc Kinh cung cấp “nơi trú ẩn an toàn” cho các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia rửa tiền từ buôn bán fentanyl.

Trước đó, Tổng thống Donald Trump cũng từng chỉ trích giới lãnh đạo Trung Quốc không thực hiện đúng cam kết chống buôn bán ma túy. Hồi cuối năm 2023, ông tuyên bố trên mạng xã hội Truth Social rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã không thực hiện lời hứa năm 2018 về việc áp dụng án tử hình đối với những kẻ buôn bán ma túy.

Trung Quốc phản ứng thế nào trước cáo buộc của Mỹ về fentanyl?

Tại một cuộc họp báo ngày 12/3, một quan chức Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định Bắc Kinh đã mạnh tay trấn áp hoạt động buôn bán fentanyl và lẽ ra Washington nên “nói lời cảm ơn” thay vì áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc. Ông cũng kêu gọi chính quyền của ông Trump duy trì đối thoại về thương mại và bày tỏ sẵn sàng hợp tác với Mỹ.

Trước đó hồi tháng 2, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiện đã cáo buộc Mỹ phớt lờ những nỗ lực “hợp tác hiệu quả” của Bắc Kinh trong việc giải quyết vấn đề fentanyl. Ngoài ra, giới chức Trung Quốc cũng từ chối đưa ra cam kết mới về việc ngăn chặn dòng chảy ma túy này. Trong một tuyên bố riêng, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh: “Mỹ cần nhìn nhận và giải quyết vấn đề fentanyl của chính mình một cách khách quan, thay vì đe dọa các quốc gia khác bằng việc áp thuế tùy tiện”.

Cơ quan quản lý dược phẩm Trung Quốc cũng cho biết sẽ tiếp tục tăng cường giám sát sản xuất và phân phối fentanyl, đồng thời khẳng định nước này chưa bao giờ xuất khẩu fentanyl sang các quốc gia Bắc Mỹ.

Vì sao fentanyl trở thành tâm điểm trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung?
Theo một báo cáo năm 2021 của Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh Mỹ - Trung, Trung Quốc vẫn là “quốc gia xuất xứ chính của fentanyl và các chất liên quan được buôn lậu vào Mỹ”.

Vì sao Tổng thống Donald Trump tập trung vào fentanyl?

Fentanyl là một loại opioid tổng hợp có tác dụng giảm đau mạnh, thường được sử dụng trong phẫu thuật hoặc điều trị các tình trạng gây đau đớn nghiêm trọng. Tuy nhiên, hợp chất này có thể được sản xuất với chi phí thấp và phân phối bất hợp pháp.

Đáng chú ý, fentanyl đã góp phần làm gia tăng số ca tử vong do sử dụng quá liều tại Mỹ trong thập kỷ vừa qua. Do đó, việc giải quyết cuộc khủng hoảng fentanyl nhận được sự ủng hộ từ cả hai đảng tại Mỹ.

Theo một báo cáo năm 2021 của Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh Mỹ - Trung, Trung Quốc vẫn là “quốc gia xuất xứ chính của fentanyl và các chất liên quan được buôn lậu vào Mỹ”.

Tuy nhiên, vai trò của Bắc Kinh trong chuỗi cung ứng fentanyl đã thay đổi. Theo Cơ quan Phòng chống Ma túy Mỹ (DEA), kể từ năm 2019, các tổ chức buôn lậu của Trung Quốc chủ yếu chuyển từ sản xuất fentanyl thành phẩm sang xuất khẩu tiền chất hóa học cho các băng đảng ma túy Mexico, nơi các chất này được tổng hợp thành fentanyl hoàn chỉnh và vận chuyển đến Mỹ.

Trung Quốc đã làm gì để ngăn chặn buôn bán fentanyl?

Năm 2018, Trung Quốc cam kết sẽ siết chặt giám sát và sửa đổi quy định về sản xuất fentanyl sau cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hội nghị Thượng đỉnh G20 ở Argentina. Bắc Kinh cũng cho phép cơ quan thực thi pháp luật của Mỹ tham gia nhiều hơn vào các cuộc điều tra tại Trung Quốc.

Tuy nhiên, hợp tác song phương bị đình trệ khi quan hệ Mỹ - Trung trở nên căng thẳng do bất đồng về vấn đề Đài Loan và đại dịch COVID-19. Sau đó, vào tháng 8/2022, Trung Quốc chính thức tuyên bố đình chỉ hợp tác chống tội phạm ma túy và thực thi pháp luật với Mỹ.

Mãi cho đến cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden, hợp tác giữa 2 quốc gia này mới được nối lại. Dù vậy, kể từ năm 2019, giới chức Trung Quốc chưa từng thông báo cho Mỹ về bất kỳ bản án nào liên quan đến buôn bán fentanyl, theo một quan chức Đại sứ quán Mỹ giấu tên.

Vì sao fentanyl trở thành tâm điểm trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung?
Vì sao fentanyl trở thành tâm điểm trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung?

Mỹ kỳ vọng gì từ phía Trung Quốc?

Theo các tuyên bố chính thức, Washington muốn Bắc Kinh tăng cường thực thi các quy định trong nước, đồng thời có biện pháp cụ thể hơn đối với các băng nhóm buôn lậu và rửa tiền, bên cạnh đó siết chặt giám sát đối với tiền chất hóa học.

Chính quyền của ông Donald Trump lập luận rằng Trung Quốc hoàn toàn có khả năng kiểm soát cuộc khủng hoảng fentanyl. Sắc lệnh của Tổng thống Mỹ tuyên bố: “Trung Quốc sở hữu mạng lưới giám sát nội địa tinh vi nhất thế giới, kết hợp với hệ thống thực thi pháp luật chặt chẽ nhất. Họ không thiếu năng lực để trấn áp mạnh mẽ cuộc khủng hoảng opioid toàn cầu; họ chỉ đơn giản là không muốn làm vậy”.

Tin bài khác
Ông Trump sẽ giảm mạnh thuế nếu đạt được thỏa thuận thương mại với Trung Quốc

Ông Trump sẽ giảm mạnh thuế nếu đạt được thỏa thuận thương mại với Trung Quốc

Ông Donald Trump tuyên bố sẽ giảm mạnh thuế nếu Mỹ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận thương mại, mở ra kỳ vọng hạ nhiệt căng thẳng giữa lúc thị trường toàn cầu biến động.
Tổng thống Donald Trump tuyên bố không có ý định sa thải Chủ tịch Fed

Tổng thống Donald Trump tuyên bố không có ý định sa thải Chủ tịch Fed

Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định không có ý định sa thải Chủ tịch Fed Jerome Powell, giúp xoa dịu thị trường tài chính toàn cầu sau những căng thẳng gần đây.
Hoãn đàm phán thuế, Mỹ muốn Thái Lan giải quyết những vấn đề thương mại nào?

Hoãn đàm phán thuế, Mỹ muốn Thái Lan giải quyết những vấn đề thương mại nào?

Mỹ hoãn đàm phán thuế với Thái Lan và đòi giải quyết loạt vấn đề nóng như lạm dụng chứng nhận xuất xứ, nghi ngờ thao túng tiền tệ và thặng dư thương mại lớn với Hoa Kỳ.
Tổng thống Mỹ cảnh báo suy thoái kinh tế, liệu Fed có hạ lãi suất?

Tổng thống Mỹ cảnh báo suy thoái kinh tế, liệu Fed có hạ lãi suất?

Tổng thống Trump tiếp tục chỉ trích Chủ tịch Fed, cảnh báo suy thoái kinh tế và yêu cầu hạ lãi suất ngay lập tức. Động thái này khiến thị trường tài chính chao đảo, gia tăng hoài nghi về tính độc lập của Fed.
Mỹ áp thuế chống bán phá giá lên pin mặt trời từ Đông Nam Á

Mỹ áp thuế chống bán phá giá lên pin mặt trời từ Đông Nam Á

Với mức thuế cao nhất lên tới 3.521%, Mỹ đã chính thức siết chặt nhập khẩu pin mặt trời từ Đông Nam Á, đẩy ngành năng lượng tái tạo vào thế khó và gây chấn động chuỗi cung ứng toàn cầu.
Trung Quốc cảnh báo trả đũa nếu quốc gia khác “ngả theo” Mỹ

Trung Quốc cảnh báo trả đũa nếu quốc gia khác “ngả theo” Mỹ

Căng thẳng Mỹ - Trung tiếp tục leo thang khi Bắc Kinh tuyên bố sẽ “đáp trả mạnh mẽ” nếu bất kỳ nước nào ký thỏa thuận thương mại với Washington gây tổn hại lợi ích của Trung Quốc.
Tổng thống Mỹ nói sắp đạt thỏa thuận với Trung Quốc, cuộc chiến thuế quan có sớm kết thúc ?

Tổng thống Mỹ nói sắp đạt thỏa thuận với Trung Quốc, cuộc chiến thuế quan có sớm kết thúc ?

Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sắp đạt thỏa thuận thương mại với Trung Quốc trong vòng vài tuần tới, mở ra hy vọng hạ nhiệt cuộc chiến thuế quan kéo dài suốt nhiều năm qua.
Trung Quốc muốn thiết lập lại quan hệ với EU khi chiến tranh thương mại leo thang

Trung Quốc muốn thiết lập lại quan hệ với EU khi chiến tranh thương mại leo thang

Trung Quốc tìm cách tái thiết lập quan hệ thương mại với EU, trong lúc đối đầu thương mại với Mỹ ngày càng gay gắt, nhưng vấp phải sự dè dặt từ châu Âu vì lo ngại mất cân đối và cạnh tranh công nghiệp.
Tổng thống Donald Trump gia tăng áp lực, liệu Fed có sớm hạ lãi suất ?

Tổng thống Donald Trump gia tăng áp lực, liệu Fed có sớm hạ lãi suất ?

Tổng thống Donald Trump gia tăng sức ép đòi Fed hạ lãi suất, thậm chí công khai đe dọa sa thải Chủ tịch Jerome Powell, giữa lúc lạm phát leo thang vì những chính sách thuế quan mới.
Ông Donald Trump và 5 thành viên nội các lọt top 100 người ảnh hưởng nhất thế giới

Ông Donald Trump và 5 thành viên nội các lọt top 100 người ảnh hưởng nhất thế giới

Việc ông Donald Trump có mặt trong danh sách này lần thứ 7 phản ánh ảnh hưởng ngày càng lớn và không thể bỏ qua của ông trên chính trường và toàn cầu.
Chính sách thuế của ông Trump đang đe dọa mục tiêu kép của Fed

Chính sách thuế của ông Trump đang đe dọa mục tiêu kép của Fed

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell cảnh báo chính sách thuế quan của Tổng thống Trump có thể đẩy lạm phát tăng cao và cản trở mục tiêu ổn định việc làm của Fed.
WTO cảnh báo: Thương mại toàn cầu đối mặt với suy thoái nghiêm trọng nhất kể từ đại dịch

WTO cảnh báo: Thương mại toàn cầu đối mặt với suy thoái nghiêm trọng nhất kể từ đại dịch

Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vừa đưa ra cảnh báo rằng thương mại toàn cầu đang đứng trước nguy cơ suy thoái nghiêm trọng nhất kể từ thời kỳ đỉnh điểm của đại dịch Covid-19.
Ông Donald Trump công bố áp thuế 245% với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc

Ông Donald Trump công bố áp thuế 245% với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc

Sắc lệnh mới này tiếp nối loạt hành động kiên quyết trước đó của chính quyền Tổng thống Donald Trump nhằm nhằm cân bằng cán cân thương mại.
Tổng thống Donald Trump muốn “hạ nhiệt” căng thẳng thương mại, nhưng vẫn cứng rắn với Trung Quốc

Tổng thống Donald Trump muốn “hạ nhiệt” căng thẳng thương mại, nhưng vẫn cứng rắn với Trung Quốc

Tổng thống Donald Trump vừa đưa ra động thái muốn “hạ nhiệt” căng thẳng thương mại với Trung Quốc, nhưng vẫn giữ lập trường cứng rắn khi cho rằng Bắc Kinh phải là bên chủ động mở đầu đàm phán.
GDP Trung Quốc bất ngờ tăng vượt kỳ vọng bất chấp lo ngại về thuế

GDP Trung Quốc bất ngờ tăng vượt kỳ vọng bất chấp lo ngại về thuế

GDP Trung Quốc quý I/2025 đã tăng trưởng 5,4%, vượt kỳ vọng của giới phân tích, trong bối cảnh cuộc chiến thuế quan Mỹ - Trung không có dấu hiệu hạ nhiệt và lo ngại suy thoái toàn cầu lan rộng.