Khi Jack Ma đang nỗ lực cải thiện mối quan hệ với chính quyền Bắc Kinh vốn trở nên xấu đi kể từ tháng 11, tờ WSJ vừa đưa tin rằng ông dự định trao một phần đế chế tài chính khổng lồ Ant cho chính phủ Trung Quốc.
"Các vị có thể lấy đi bất kỳ nền tảng nào mà Ant có, miễn là đất nước cần", Jack Ma nói trong buổi họp cùng với các nhà chức trách diễn ra vào ngày 2/11 - vài ngày trước khi Ant bị đình chỉ IPO khiến giới đầu tư hoang mang.
Lời đề nghị này trước đó không được tờ báo nào nhắc tới.
Jack Ma đã khiến chính quyền Bắc Kinh nổi giận sau một bài phát biểu vào tháng 10 khi lên tiếng chê các nhà băng Trung Quốc và các quy định của chính quyền mà ông cho là không hiểu gì về internet.
Tuy nhiên, như đã thấy dường như lời đề nghị của Jack Ma về việc hiến 1 phần Ant trong buổi họp ngày hôm đó vẫn không khiến công ty tránh được việc bị đình chỉ IPO và Bắc Kinh kể từ đó thậm chí đã thực hiện nhiều nỗ lực hơn nữa để chấn chỉnh các gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc.
"Ant Group không xác nhận chi tiết cuộc họp với các nhà chức trách vào ngày 2/11/2020 bởi đây là cuộc họp bí mật", người phát ngôn của Ant cho biết.
Việc tạm đình chỉ thương vụ IPO gần 35 tỷ USD ngay sau khi diễn ra cuộc họp chỉ là bắt đầu. Sau đó phía chính quyền đã đưa ra hàng loạt biện pháp nhằm chỉnh đốn "nền kinh tế nền tảng" – tức là các hoạt động kinh doanh dựa trên internet vốn bị thống trị bởi các công ty công nghệ.
Trước đó, nhật báo tài chính Mỹ dẫn một số nguồn tin từ Bắc Kinh cho biết Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình không hài lòng với phát ngôn của ông chủ Ant Group về hệ thống ngân hàng Trung Quốc.
Phát biểu tại một hội nghị tài chính ở Thượng Hải hôm 24/10, tỷ phú Jack Ma chỉ trích các ngân hàng truyền thống là "tiệm cầm đồ". Người sáng lập Alibaba mô tả các quy định tài chính của chính phủ Trung Quốc kìm hãm sự phát triển của công nghệ.
Nguồn tin trên mô tả Chủ tịch Tập và các quan chức cấp cao Trung Quốc khác tức giận với phát biểu này. Ông Tập ra lệnh cho các cơ quan quản lý của Trung Quốc điều tra Ant Group. Sau đó, chính quyền Bắc Kinh đề xuất các quy định quản lý tài chính mới và triệu tập Jack Ma.
Cuối cùng, Ant Group thông báo ngừng đợt IPO tại sàn chứng khoán Thượng Hải và Hong Kong hôm 3/11. Trước đó, Ant Group kỳ vọng huy động 39,6 tỷ USD và đạt định giá 310 tỷ USD, qua đó trở thành công ty tài chính giá trị nhất thế giới.
Nguồn tin của Wall Street Journal cho hay các bên liên quan đang xem xét kế hoạch xoay quanh việc Ant Group phải tuân thủ những quy định về vốn và đòn bẩy tài chính. Theo kịch bản này, các ngân hàng hoặc nhà đầu tư nhà nước sẽ mua cổ phần Ant Group để giúp bù đắp khoản vốn bị thiếu hụt do bị thắt chặt quy định.
"Nhà nước Trung Quốc đã quốc hữu hóa một số cơ sở hạ tầng tài chính mà Ant Group xây dựng, chẳng hạn như hệ thống thanh toán liên ngân hàng giờ trở thành NetsUnion", nhà nghiên cứu Martin Chorzempa tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, cho biết.
"Vì vậy, đã có tiền lệ về việc quốc hữu hóa các nền tảng được coi là phục vụ mục đích chính sách quan trọng", ông nói thêm.
Theo giới chuyên gia, một mặt các công ty công nghệ như Ant Group đại diện cho quá trình hiện đại hóa thành công của Trung Quốc và năng lực cạnh tranh toàn cầu ngày càng gia tăng. Một mặt khác, Bắc Kinh từ lâu đã chật vật với việc kiểm soát những công ty lớn này trong nền kinh tế.
Giới lãnh đạo Bắc Kinh không hài lòng về sự giàu có và sức ảnh hưởng mà các công ty này tạo dựng. Cùng với đó là những rủi ro đối với các hoạt động không chịu kiểm soát gắt gao của những công ty này, điển hình là lĩnh vực cho vay trực tuyến gây nhiều rủi ro của Ant Group.
"Tỷ lệ quốc hữu hóa ít nhất một vài bộ phận của công ty không thể là 0%", Wall Street Journal dẫn lời một cố vấn chính phủ ở Bắc Kinh nhận định.
TH
