Thống kê từ Tổng cục Thống kê cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2023, cả nước có 60,2 nghìn doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn; 31 nghìn doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể, tăng 28,9% so với cùng kỳ; 8,8 nghìn doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể, tăng 2,8% - đây là chỉ báo đáng quan ngại về tình hình sức khỏe của doanh nghiệp khi chỉ còn hơn 5 tháng nữa là kết thúc năm 2023.
Vấn đề không chỉ dừng lại ở doanh nghiệp mất việc làm và giảm thu nhập, mà còn lan tỏa tác động đáng kể tới an sinh xã hội. Trong lĩnh vực xây dựng, ngành mà có rất nhiều doanh nghiệp đang đối mặt với khó khăn đáng lo ngại, ông Nguyễn Quốc Hiệp, đại diện Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam đã bày tỏ lo ngại của mình khi nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, cầu thị trường trong nước và thế giới giảm mạnh kéo dài.
Trong bối cảnh khó khăn đang lan tỏa rộng rãi, cần có sự đồng thuận và chung lòng cải thiện môi trường kinh doanh để thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp Việt Nam. Một trong những rào cản lớn đối diện doanh nghiệp là vấn đề phức tạp trong thủ tục hành chính. Để thực hiện một dự án bất động sản, doanh nghiệp phải đối mặt với không dưới 40 con dấu phê duyệt từ các bộ, ngành. Trong khi doanh nghiệp nhanh chóng hoàn thành dự án chỉ trong 2,5 năm, những doanh nghiệp chậm chạp có thể mất từ 5 - 10 năm mới có thể hoàn tất các thủ tục. Tình trạng mỗi địa phương có quan niệm và thực hiện thủ tục đầu tư dự án bất động sản khác nhau gây ra sự mập mờ, không rõ ràng trong văn bản pháp luật, làm cho việc đầu tư trở nên khó khăn và không minh bạch.
Thêm vào đó, sự né tránh, đùn đẩy công việc của một bộ phận cán bộ, công chức đã đẩy doanh nghiệp vào tình cảnh khó khăn hơn. Việc kéo dài các công trình, dự án gây thất thoát và lãng phí, khiến doanh nghiệp mất cơ hội đầu tư và phát triển. 
TS Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch thường trực - Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cho biết, hiện nay các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa có 3 khó khăn dai dẳng. Đó là thiếu vốn; khả năng tiếp cận, ứng dụng khoa học công nghệ; mặt bằng sản xuất và các thủ tục hành chính. Tuy nhiên, cải cách thủ tục hành chính và thực hiện cải cách thể chế cũng đang đối mặt với nhiều thách thức. Cụ thể là cắt giảm chi phí tuân thủ từ những quy định hiện hành; lo lắng chi phí mới sẽ phát sinh từ quy định đang dự thảo và sẽ ban hành như định mức tái chế, tăng thuế tiêu thụ đặc biệt…; những chính sách toàn cầu làm gia tăng chi phí kinh doanh như thuế carbon hay các nước trong khu vực đang nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh để giảm chi phí tuân thủ, tăng lợi thế cạnh tranh.... Đây là vấn đề cần nghiên cứu để đề xuất những giải pháp tổng thể và cấp thiết, đáp ứng yêu cầu đặt ra của thực tiễn hiện nay.
Để tháo gỡ những khó khăn và mở rộng không gian kinh tế cho doanh nghiệp, cần có những chính sách mang tính căn cơ và lâu dài. Sự tự động hoá và cải cách thể chế sẽ giúp giảm bớt rào cản trong thủ tục hành chính, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí. Đồng thời, sự minh bạch trong quy trình quyết định và thực hiện công việc của cán bộ, công chức là yếu tố quan trọng để đảm bảo công việc được thực hiện một cách hiệu quả và trung thực.
Chỉ có khi có sự đồng lòng, chung tay của cả cộng đồng doanh nghiệp và người dân, cùng với sự hỗ trợ và thúc đẩy của chính quyền và các cơ quan có thẩm quyền, chúng ta mới có thể tạo nên môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch và thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp Việt Nam.
P.V (t/h)
