TP. Hồ Chí Minh xây dựng Quỹ ngoài ngân sách thu hút chuyên gia, nhân tài

Toàn cảnh cuộc họp.

Đề án Quỹ ngoài ngân sách thu hút chuyên gia và phát triển nhân tài TP. Hồ Chí Minh. Cuộc họp do Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Lộc Hà chủ trì, với sự tham dự của Phó Chủ tịch UBND Thành phố Trần Thị Diệu Thúy cùng lãnh đạo các sở, ban, ngành liên quan. Trung tâm Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 tại TP.Hồ Chí Minh (HCMC C4IR) – đơn vị được giao chủ trì tham mưu xây dựng Đề án – đã trình bày chi tiết mục tiêu, định hướng và lộ trình triển khai Quỹ.

Thêm công cụ tài chính cho phát triển nhân tài

Theo HCMC C4IR, việc hình thành Quỹ ngoài ngân sách có ý nghĩa bổ sung một công cụ tài chính quan trọng, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong nước, đồng thời thu hút chuyên gia, nhà khoa học, doanh nhân công nghệ phục vụ mục tiêu phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của TP.Hồ Chí Minh.

Đại diện Sở Khoa học và Công nghệ phát biểu tại cuộc họp

Dự thảo Đề án xác định Quỹ sẽ hướng tới thiết lập mạng lưới kết nối, trao đổi hiệu quả với cộng đồng chuyên gia người Việt Nam ở nước ngoài, chuyên gia quốc tế, các tổng công trình sư, kiến trúc sư trưởng có năng lực dẫn dắt các dự án nghiên cứu – phát triển (R&D) và đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực trọng điểm của Thành phố giai đoạn 2025–2027. Thông qua hỗ trợ tài chính và kết nối, Quỹ tạo điều kiện thu hút nguồn lực trí tuệ từ các trung tâm công nghệ toàn cầu, thúc đẩy hợp tác quốc tế, chuyển giao tri thức và tích hợp nhân tài vào mạng lưới đổi mới sáng tạo toàn cầu.

Ưu tiên phát triển nhân tài trong nước

Song song với thu hút chuyên gia bên ngoài, Đề án đặc biệt chú trọng phát hiện, bồi dưỡng và phát triển nhân tài trong nước từ giai đoạn sớm, ưu tiên các ngành STEM và các ngành công nghiệp chiến lược. Mục tiêu là hình thành đội ngũ nhân lực chất lượng cao có tư duy khoa học, năng lực nghiên cứu, khả năng làm chủ tài sản trí tuệ, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của Thành phố trong dài hạn.

Về mục tiêu cụ thể, Đề án đặt ra các chỉ tiêu hằng năm khá rõ ràng: hỗ trợ thu hút tối thiểu 5 chuyên gia là người Việt Nam ở nước ngoài, người nước ngoài hoặc chuyên gia trong nước đến làm việc, hợp tác nghiên cứu tại TP.Hồ Chí Minh; hỗ trợ từ 3–5 dự án nghiên cứu và thương mại hóa công nghệ, tạo ra sản phẩm, sáng chế và doanh nghiệp khởi nghiệp công nghệ cao; cấp từ 5–10 suất học bổng đào tạo từ bậc cử nhân đến tiến sĩ trong và ngoài nước; xây dựng cơ sở dữ liệu nhân tài với tối thiểu 500 hồ sơ chuyên gia; đồng thời thúc đẩy hợp tác theo mô hình “Nhà nước – Nhà trường – Doanh nghiệp – Nhà khoa học”.

Đại diện Sở Giáo dục và Đào tạo góp ý cho dự thảo Đề án.

Các mục tiêu này được xác định nhằm góp phần thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW, đồng thời nâng cao năng lực khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo của TP.Hồ Chí Minh đến năm 2030.

Quy mô Quỹ và hai chiến lược triển khai

Quỹ được hình thành từ nguồn xã hội hóa, tiếp nhận viện trợ, tài trợ của các cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước; các hiệp hội, doanh nghiệp, trung tâm R&D, trung tâm đổi mới sáng tạo, viện nghiên cứu và trường đại học. Quy mô Quỹ dự kiến trong giai đoạn đầu (năm 2026) đạt khoảng 100–150 tỷ đồng, phấn đấu nâng tổng quy mô lên khoảng 350 tỷ đồng vào năm 2030.

Đề án cũng xác định triển khai song song hai chiến lược “kéo” và “đẩy”. Chiến lược “kéo” tập trung thu hút người Việt Nam trong và ngoài nước cùng chuyên gia nước ngoài thông qua hệ sinh thái chính sách, tài chính đồng bộ, trong đó Quỹ đóng vai trò hỗ trợ nguồn lực, tạo điều kiện làm việc và đãi ngộ cạnh tranh. Chiến lược “đẩy” tập trung phát triển nhân tài khoa học – công nghệ trong nước bằng việc hỗ trợ đào tạo, nghiên cứu tại các quốc gia phát triển, giúp người học tiếp cận tri thức tiên tiến, tích lũy kinh nghiệm và quay trở về đóng góp lâu dài cho Thành phố.

Hoàn thiện mô hình tổ chức, bảo đảm hiệu quả lâu dài

Tại cuộc họp, các đại biểu đã đóng góp nhiều ý kiến liên quan đến cơ sở pháp lý, mô hình tổ chức và hoạt động của Quỹ, cũng như quyền, lợi ích của các tổ chức, cá nhân tham gia đóng góp và đối tượng thụ hưởng. Phó Chủ tịch UBND Thành phố Trần Thị Diệu Thúy đề xuất bổ sung Ban Chỉ đạo hoặc Hội đồng Quản lý Quỹ do lãnh đạo UBND Thành phố đứng đầu, cùng Ban Quản lý Quỹ do HCMC C4IR đảm nhiệm; đồng thời nhấn mạnh yêu cầu linh hoạt trong đối tượng hỗ trợ nhằm bảo đảm hiệu quả và tính bền vững.

Phó Chủ tịch UBND Thành phố Trần Thị Diệu Thúy phát biểu tại cuộc họp.

Kết luận cuộc họp, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP.Hồ Chí Minh Nguyễn Lộc Hà thống nhất chủ trương xây dựng Đề án. Ông yêu cầu các đơn vị rà soát kỹ các quy định pháp luật để xác định mô hình hoạt động phù hợp, bảo đảm Quỹ không chỉ hỗ trợ đào tạo mà còn tăng cường kết nối với doanh nghiệp, gắn nghiên cứu với ứng dụng và thương mại hóa.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố Nguyễn Lộc Hà kết luận cuộc họp.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố giao Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Tài chính phối hợp với HCMC C4IR hoàn thiện dự thảo Đề án, lấy ý kiến các sở, ngành liên quan, trình UBND Thành phố xem xét, thông qua trong thời gian tới, tạo nền tảng quan trọng cho chiến lược phát triển nhân tài và khoa học – công nghệ của TP.Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới.