Thứ năm 18/09/2025 09:33
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Thiếu thương hiệu, ngành gỗ khó lớn

12/10/2020 00:00
Đa số doanh nghiệp chế biến gỗ Việt Nam chỉ làm gia công chi tiết cho các công ty nước ngoài hoặc làm hàng xuất khẩu theo mẫu của khách hàng. Điều đó dẫn tới Việt Nam có nhiều doanh nghiệp chế biến gỗ quy mô lớn, công nghệ hiện đại nhưng hiếm có công

Trong bối cảnh xuất khẩu (XK) nhiều mặt hàng nông nghiệp chủ lực suy giảm, gỗ và các sản phẩm gỗ vẫn tiếp tục giữ vững đà tăng trưởng hai con số. Báo cáo của Bộ NN&PTNT cho biết giá trị XK gỗ và các sản phẩm gỗ tháng 7 ước đạt 837 triệu USD, lũy kế 7 tháng đầu năm 2019 ước đạt 5,66 tỷ USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ năm 2018.

Năm 2005, sản phẩm gỗ và lâm sản của Việt Nam mới XK đến 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, đến năm 2018 đã có mặt ở hơn 120 quốc gia và vùng lãnh thổ. Tuy nhiên, kim ngạch XK đồ gỗ của Việt Nam hiện mới chiếm khoảng 6% thị phần toàn cầu, trong khi “miếng bánh” này có giá trị hàng trăm tỷ USD.

Kiếm tiền từ số lượng

Theo ông Huỳnh Văn Hạnh, Phó Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ Tp.HCM, chúng ta có quyền tự hào một cách chính đáng về thành tích XK những năm vừa qua nhưng không có quyền tự mãn. Trong chuỗi giá trị sản phẩm gồm 4 giá trị: sản xuất, thương mại, thiết kế và thương hiệu, ngành chỉ mới đạt được giá trị sản xuất ở mức trung bình vì năng suất chưa cao, chất lượng chưa ổn định do trình độ tổ chức, công nghệ và kỹ năng lao động.

Phần lớn các nhà sản xuất Việt Nam thực hiện theo đơn đặt hàng của thương nhân nên ít chú trọng đến giá trị thương mại, từ đó thụ động và ít phát triển marketing, chưa có nhiều hệ thống phân phối ra thị trường để khai thác giá trị thương mại của sản phẩm.

Đặc biệt, các nhà sản xuất mới chú trọng kiếm tiền từ hiệu quả phần cứng sản phẩm; chưa phát triển phần mềm thông qua thiết kế và kỹ năng lao động để đưa tư duy sáng tạo và thổi hồn vào sản phẩm nhằm nâng cao giá trị ngoài sản xuất.

Việt Nam có nhiều nhà sản xuất lớn, công nghệ hiện đại nhưng hiếm có công ty nào có tên tuổi trên thị trường quốc tế và để lại dấu ấn sâu đậm trên thị trường quốc nội. Việc xây dựng thương hiệu doanh nghiệp (DN) và cả thương hiệu quốc gia cũng chưa được chú trọng đúng mức.

“Nhu cầu thị trường đồ nội thất trên thế giới tăng không ngừng. Sản xuất đồ nội thất là thế mạnh của Việt Nam, là nghề truyền thống, là động lực phát triển nông thôn thông qua kinh tế lâm nghiệp. Chúng ta nên nắm bắt cơ hội này để phát triển ngành. Nếu bỏ lỡ, các nước láng giềng như Indonesia và Malaysia có thể sẽ vượt qua Việt Nam để giành lấy thị trường và ngôi quán quân trong ASEAN. Lúc đó, chúng ta chỉ còn khoanh tay ngồi nhìn trong tiếc nuối”, ông Hạnh cảnh báo.

Đại diện CTCP kỹ nghệ gỗ Tiến Đạt đánh giá những năm vừa qua, ngành gỗ rất thành công nhưng DN Việt Nam XK chỉ đạt khoảng 30% tổng kim ngạch XK, còn lại 70% vẫn là từ các DN FDI.

“Điều gì đã cản trở chúng ta ngay tại sân nhà với số lượng DN đông đảo gấp hàng chục lần DN FDI? Phải chăng số đông các DN chúng ta chưa lớn, không có nhiều tên tuổi các công ty lấp lánh thương hiệu trên thị trường trong nước cũng như quốc tế?”, vị đại diện này nêu vấn đề.

Rất ít công ty nội thất có thể tự thiết kế mẫu mã để bán trực tiếp cho khách hàng

Ông Lê Văn Nga, Tổng giám đốc công ty Koda Sài Gòn, cũng nhận xét đa số công ty nội thất Việt Nam chỉ làm gia công chi tiết cho các công ty nước ngoài hoặc làm đồ nội thất XK theo mẫu của khách hàng. Rất ít công ty có thể tự thiết kế mẫu mã để bán trực tiếp cho khách hàng, vì vậy giá trị sản phẩm thấp và sức cạnh tranh trên thị trường không cao.

“Thế giới luôn biến đổi không ngừng, nhu cầu của con người cũng thay đổi theo, vì vậy đồ gỗ nội thất không chỉ là cái ghế để ngồi, cái giường để nằm, mà là một tác phẩm nghệ thuật giúp trang hoàng nét đẹp cho không gian sống của họ, nên mẫu mã của sản phẩm chiếm giá trị nhiều nhất trong chuỗi giá trị. Khách hàng quan tâm tới cái đẹp, cái gu thời trang, tới không gian nội thất bên trong căn nhà của họ trước, sau đó mới quan tâm tới chất liệu, giá cả và công nghệ. Nếu DN nào không quan tâm điều này mà vẫn làm theo cách cũ sẽ bị một sức ép cạnh tranh rất lớn, đó là “sức ép của sự đào thải” vì không thể thích nghi với môi trường kinh doanh mới”, ông Nga chia sẻ.

Thay đổi tư duy

Câu hỏi đặt ra là các DN Việt Nam không chú trọng đến việc thiết kế mẫu mã sản phẩm? Theo ông Nga, có lẽ do DN chưa nhận biết được tầm quan trọng của việc thiết kế mẫu mã sản phẩm sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh cao trên thị trường và mang lại giá trị rất cao cho sản phẩm khi bán ra. Hoặc các DN biết tầm quan trọng của việc thiết kế mẫu mã nhưng chưa dám làm, sợ rủi ro, vì vậy vẫn làm theo cách cũ. Cũng có các DN biết, muốn làm mà không biết làm, không đủ năng lực để làm, không biết bắt đầu từ đâu.

Trong khi đó, việc các công ty không thiết kế và làm theo mẫu của khách hàng có nghĩa khách hàng sẽ chọn công ty nào có giá rẻ nhất để đặt hàng, khách hàng là người quyết định giá bán. DN phải làm thật nhanh, thật nhiều thì mới có lợi nhuận. Đây là cạnh tranh bằng “cơ bắp”. Các DN này có giá bán rất thấp, lợi thế cạnh tranh thấp, bị khách hàng kiểm soát. Công ty chịu nhiều sức ép về cạnh tranh trên thị trường và sức ép của sự đào thải.

Trước thực trạng trên, ông Nga kiến nghị Chính phủ cần xây dựng những chương trình, chiến lược cụ thể và dài hạn cho ngành công nghiệp chế biến gỗ Việt Nam, như tạo ra nguồn cung cấp nguyên liệu ổn định, mở các cơ sở đào tạo và dạy nghề cho ngành gỗ, mở ra các trung tâm đào tạo chuyên về thiết kế nội thất. Chính phủ cần có những chương trình xúc tiến thương mại để quảng bá cho hình ảnh ngành công nghiệp chế biến gỗ Việt Nam, nâng cao thương hiệu gỗ Việt ra thế giới.

Ông Nguyễn Quốc Khanh, Chủ tịch HĐQT công ty AA, cho rằng đã đến lúc DN Việt cần thay đổi tư duy kiếm tiền bằng sự cần mẫn trong sản xuất, lấy công làm lời; mà cần phải xây dựng thương hiệu cho riêng mình. Xây dựng thương hiệu sẽ giúp DN có điều kiện phát triển tầm nhìn, định hướng, tăng nguồn khách hàng tự tìm đến, dễ tiếp cận thị trường quốc tế và tối ưu hóa lợi nhuận.

Theo các DN và chuyên gia, mỗi DN Việt Nam phải đổi mới và để ngành gỗ bứt phá đạt được mục tiêu xuất khẩu 20 tỷ USD tới năm 2025, phải tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp: xây dựng thương hiệu, xây dựng kênh phân phối, xây dựng độ ổn định và bền vững về nguồn cung ứng nguyên liệu và môi trường, áp dụng kỹ thuật công nghệ tiên tiến vào sản xuất, xây dựng thiết kế mẫu phù hợp với thị hiếu của thị trường…

Lê Thúy

Tin bài khác
Thủ tướng Chính phủ: Xử nghiêm tập thể, cá nhân cố tình làm chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công

Thủ tướng Chính phủ: Xử nghiêm tập thể, cá nhân cố tình làm chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công

Sáng 17/9, tại Hà Nội, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc thúc đẩy đầu tư công năm 2025 (lần thứ ba).
Thủ tướng yêu cầu thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế

Thủ tướng yêu cầu thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế

Thủ tướng yêu cầu NHNN khẩn trương thực hiện các giải pháp, công cụ cần thiết quyết liệt đã có quy định để bình ổn, ổn định thị trường vàng, thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng quốc tế và giá vàng trong nước.
Đề xuất mở rộng cao tốc Hà Nội - Bắc Giang lên 8 làn xe

Đề xuất mở rộng cao tốc Hà Nội - Bắc Giang lên 8 làn xe

Bộ Xây dựng đang làm rõ đề xuất mở rộng cao tốc Hà Nội - Bắc Giang lên 8 làn xe theo phương thức PPP, nhằm đáp ứng nhu cầu giao thông.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025

Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tham dự và phát biểu chỉ đạo tại Phiên Đối thoại cấp cao Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025.
Phú Thọ quyết tâm tăng trưởng GRDP hai con số năm 2025

Phú Thọ quyết tâm tăng trưởng GRDP hai con số năm 2025

Bước vào năm đầu tiên sau hợp nhất ba tỉnh, Phú Thọ mới đã đặt mục tiêu tăng trưởng GRDP 10,3%, với trọng tâm công nghiệp - xây dựng làm động lực chính.
Thị trường chứng khoán Việt Nam tiến gần mục tiêu nâng hạng

Thị trường chứng khoán Việt Nam tiến gần mục tiêu nâng hạng

Tại buổi làm việc với Sở Giao dịch Chứng khoán London, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định quyết tâm nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, đồng thời thúc đẩy hợp tác quốc tế trong phát triển sản phẩm mới và kết nối dòng vốn toàn cầu.
Việt Nam tăng cường hợp tác bảo vệ tầng ô-dôn, thúc đẩy chuyển đổi xanh

Việt Nam tăng cường hợp tác bảo vệ tầng ô-dôn, thúc đẩy chuyển đổi xanh

Ngày 15/9, tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) đã tổ chức Hội thảo quốc gia với chủ đề “Hoạt động bảo vệ tầng ô-dôn hướng tới chuyển đổi xanh: Thúc đẩy hợp tác liên chính phủ, hợp tác công – tư”.
Chính thức lộ trình Cảng hàng không Măng Đen và cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum

Chính thức lộ trình Cảng hàng không Măng Đen và cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum

Sau khi sáp nhập Kon Tum, Quảng Ngãi dự kiến triển khai loạt dự án giao thông trọng điểm như nâng cấp Quốc lộ 24, xây dựng cao tốc và Cảng hàng không Măng Đen, mở ra động lực phát triển bứt phá.
ACV đề xuất xây dựng tổ hợp logistics và khu phi thuế quan tại Long Thành

ACV đề xuất xây dựng tổ hợp logistics và khu phi thuế quan tại Long Thành

Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) vừa kiến nghị triển khai tổ hợp logistics và khu phi thuế quan tại sân bay Long Thành. Đây được xem là bước đi chiến lược, mở ra cơ hội đưa Long Thành trở thành trung tâm logistics quan trọng của khu vực.
Chính phủ: Giao dịch mua bán vàng sẽ thuộc diện chịu thuế

Chính phủ: Giao dịch mua bán vàng sẽ thuộc diện chịu thuế

Tại phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 9, Chính phủ đã thống nhất đưa quy định về thu nhập từ hoạt động giao dịch mua bán vàng vào đối tượng chịu thuế trong dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).
Việt Nam đồng hành cùng thế giới bảo vệ tầng ô-dôn: Từ khoa học đến hành động toàn cầu

Việt Nam đồng hành cùng thế giới bảo vệ tầng ô-dôn: Từ khoa học đến hành động toàn cầu

Nhân Ngày Quốc tế bảo vệ tầng ô-dôn 16/9, Việt Nam khẳng định cam kết thực hiện Công ước Vienna, thúc đẩy hợp tác quốc tế, loại trừ khí gây hại và hướng tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Sửa đổi Luật Xây dựng để tháo gỡ nút thắt, khơi thông đầu tư

Sửa đổi Luật Xây dựng để tháo gỡ nút thắt, khơi thông đầu tư

Bộ Xây dựng trình Dự thảo Luật sửa đổi toàn diện, hướng tới đơn giản hóa thủ tục, phân cấp mạnh mẽ và tạo môi trường pháp lý minh bạch cho ngành xây dựng.
Quốc gia khởi nghiệp - Làm sao để vốn xanh hiệu quả ở Việt Nam?

Quốc gia khởi nghiệp - Làm sao để vốn xanh hiệu quả ở Việt Nam?

Chưa bao giờ trong lịch sử Việt Nam chứng kiến một dòng vốn tín dụng lớn đến vậy nhằm hỗ trợ phát triển khởi nghiệp xanh và đổi mới sáng tạo, khoảng 2,5 triệu tỷ đồng dự kiến được bổ sung trong năm 2025, mức tăng kỷ lục từ trước tới nay. Nhưng điều đáng chú ý không chỉ là quy mô vốn, mà là cách dòng tiền ấy được định hướng. Từ Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đến chiến lược tín dụng xanh quốc gia, Chính phủ đã lựa chọn con đường “bơm xanh”, khơi mở khát vọng kiến tạo một quốc gia khởi nghiệp xanh, hùng cường và đủ sức cạnh tranh toàn cầu.
Đề xuất tăng quyền chủ động cho Chính phủ kiểm soát ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Đề xuất tăng quyền chủ động cho Chính phủ kiểm soát ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh, trong đó đề xuất nhiều quy định mới liên quan đến Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và các điều kiện đầu tư kinh doanh.
Yêu cầu báo cáo giải pháp quản lý thị trường tiền tệ, vàng, chứng khoán

Yêu cầu báo cáo giải pháp quản lý thị trường tiền tệ, vàng, chứng khoán

Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính báo cáo tình hình, giải pháp quản lý thị trường tiền tệ, vàng, tỷ giá hối đoái, lãi suất, tín dụng bất động sản và thị trường chứng khoán.