Sáu nghị quyết đặc thù là bệ phóng để Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo khu vực

Ông Nguyễn Trung Kiên – Viện trưởng Viện Chiến lược Công nghệ và Đổi mới Sáng tạo

Phóng viên: Các dự thảo nghị quyết đặc thù về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo được xem là "bộ lục" chính sách đột phá nhằm kiến tạo thể chế, đầu tư hạ tầng và hoàn thiện hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn Thủ đô. Về mặt chiến lược, theo ông, những nghị quyết này sẽ thay đổi nền tảng như thế nào để Hà Nội quy tụ được ba yếu tố then chốt là ý tưởng, công nghệ và nhân tài, so với các cơ chế, chính sách hiện hành trước đây?

Ông Nguyễn Trung Kiên: Sáu nghị quyết là bước ngoặt giúp Hà Nội dịch chuyển từ “quản lý hành chính” sang “kiến tạo hệ sinh thái”. Nếu trước đây chính sách thường nặng về hỗ trợ theo dự án riêng lẻ, thì lần này là kiến trúc tổng thể tạo ra khung pháp lý, hạ tầng mềm và cơ chế tài chính đồng bộ để thu hút ý tưởng, công nghệ và nhân tài. Đây chính là nền tảng để Thủ đô không chỉ có những startup rời rạc, mà hình thành một hệ sinh thái tri thức, nơi ý tưởng được ươm tạo, công nghệ được thương mại hóa, và nhân tài có môi trường để gắn bó lâu dài.

Phóng viên: Cơ chế sandbox được đánh giá là chính sách đột phá nhất trong 6 dự thảo nghị quyết, tạo hành lang pháp lý an toàn để thử nghiệm công nghệ và mô hình kinh doanh mới. Theo ông, cơ chế này sẽ được áp dụng như thế nào tại viện, trường và doanh nghiệp để đảm bảo các ý tưởng mới được đón nhận, thử nghiệm và triển khai một cách an toàn, đồng thời giúp doanh nghiệp kiểm soát rủi ro?

Ông Nguyễn Trung Kiên: Sandbox là “phòng thí nghiệm chính sách” cho phép thử nghiệm trong phạm vi hẹp, có giám sát và giới hạn rủi ro. Với viện và trường, sandbox sẽ là không gian để nghiên cứu được chuyển thành ứng dụng thực tế mà không phải chờ quy trình pháp lý kéo dài. Với doanh nghiệp, sandbox giúp họ thử nghiệm mô hình mới: từ fintech, blockchain đến dịch vụ công nghệ đô thị trong môi trường được kiểm soát, có tiêu chí đánh giá rõ ràng. Nhờ vậy, ý tưởng sáng tạo không bị “chết yểu” trên giấy, mà có cơ hội sống và trưởng thành thành sản phẩm, đồng thời Nhà nước và doanh nghiệp cùng quản trị rủi ro hiệu quả.

Phóng viên: Nghị quyết phê duyệt Đề án thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm thành phố Hà Nội đã xác định rõ bản chất của khoa học, công nghệ là chấp nhận rủi ro, do đó Quỹ không thể đi theo lối cũ chỉ bảo toàn vốn. Với cam kết Thành phố bỏ tối đa 49% vốn điều lệ, cùng số vốn mồi khoảng 600 tỷ đồng, chiến lược cụ thể của Viện Chiến lược Công nghệ và Đổi mới Sáng tạo để kích hoạt và kêu gọi nhà đầu tư tư nhân đồng hành lâu dài là gì?

Ông Nguyễn Trung Kiên: Điểm khác biệt là Quỹ chấp nhận mạo hiểm, tức là Nhà nước sẵn sàng chia sẻ rủi ro cùng nhà đầu tư. Vốn mồi 600 tỷ đồng không phải để “bao cấp” mà để kích hoạt, kéo thêm vốn tư nhân. Chiến lược của Viện là minh bạch hóa dữ liệu và thiết lập quy trình thẩm định chuyên nghiệp, chọn dự án có khả năng nhân rộng quốc tế, có dòng tiền rõ ràng. Khi nhà đầu tư tư nhân thấy cơ chế minh bạch, chia sẻ rủi ro công bằng và tiềm năng toàn cầu của dự án, họ sẽ yên tâm đồng hành lâu dài. Đây là cách để Hà Nội xây dựng “lá phổi tài chính” cho đổi mới sáng tạo.

Phóng viên: Hà Nội đặt mục tiêu không chỉ là một đô thị thông minh, mà còn là đô thị tư duy dựa trên dữ liệu và trí tuệ nhân tạo. Để đạt được khát vọng này, Thành phố cần đảm bảo hạ tầng hiện đại, vững chắc và xây dựng cơ chế kết nối đổi mới sáng tạo. Việc thành lập Sàn Giao dịch công nghệ Hà Nội và Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội sẽ đóng vai trò chiến lược như thế nào trong việc kết nối các trường – viện – doanh nghiệp tham gia giải quyết các bài toán của Hà Nội, qua đó nâng tầm hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Thủ đô lên tầm quốc tế?

Ông Nguyễn Trung Kiên: Sàn Giao dịch công nghệ là nơi tri thức, bằng sáng chế, dữ liệu nghiên cứu được đưa ra thị trường minh bạch, giúp kết nối cung – cầu công nghệ và thúc đẩy thương mại hóa. Trung tâm đổi mới sáng tạo lại đóng vai trò “bến cảng”, nơi hội tụ viện – trường – doanh nghiệp, nơi ý tưởng được thử nghiệm, được cố vấn và tìm được vốn. Cả hai thiết chế này nếu vận hành tốt sẽ tạo ra một vòng tròn khép kín: từ nghiên cứu – thử nghiệm – thương mại hóa – mở rộng toàn cầu. Đó chính là điều kiện để Hà Nội không chỉ là đô thị thông minh về hạ tầng, mà trở thành đô thị tư duy dựa trên dữ liệu và AI, có hệ sinh thái khởi nghiệp đạt chuẩn quốc tế.

Phóng viên: Ngày 29/9, HĐND thành phố Hà Nội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về Quy định cơ chế, chính sách về đầu tư, hỗ trợ phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo của thành phố Hà Nội. Trước chính sách đặc thù vừa được ban hành, ông đánh giá đâu là cơ hội lớn nhất dành cho hệ sinh thái khởi nghiệp của Hà Nội?

Ông Nguyễn Trung Kiên: Đổi mới sáng tạo không chỉ là khẩu hiệu mà là con đường duy nhất để Hà Nội giữ vững vị thế dẫn dắt. Nghị quyết đặc thù lần này là cơ hội vàng để chúng ta xây dựng thể chế vượt trội, nơi tri thức được tôn trọng, ý tưởng được thử nghiệm, công nghệ được thương mại hóa, và nhân tài có môi trường để cống hiến. Nếu biết tận dụng, Hà Nội sẽ không chỉ phát triển bền vững, mà còn trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo tầm khu vực, thậm chí vươn ra toàn cầu.

Xin cảm ơn ông!