Trong cuộc trao đổi với Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập, ThS. Nguyễn Anh Hoàn, Thư ký Ban chỉ đạo hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp, phụ trách Trung tâm khởi nghiệp sáng tạo của Nhà trường đã chia sẻ mô hình vận hành, triết lý và cách thức mà nhà trường đang áp dụng để đưa khởi nghiệp ra khỏi khẩu hiệu.
 |
| Ths. Nguyễn Anh Hoàn: Trung tâm Sáng tạo Khởi nghiệp của trường Đại học được định vị như một cầu nối chiến lược giữa nhà trường – doanh nghiệp – sinh viên. |
PV: Thưa ông, trong bối cảnh Hà Nội đang trở thành trung tâm khởi nghiệp sáng tạo của cả nước, Trung tâm Sáng tạo Khởi nghiệp của trường đang định vị vai trò của mình như thế nào trong hệ sinh thái khởi nghiệp Hà Nội, đặc biệt là trong việc kết nối giữa nhà trường – doanh nghiệp – sinh viên?
ThS. Nguyễn Anh Hoàn: Chúng tôi xác định hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp tại Trường Đại học Mở Hà Nội không chỉ là một chương trình phụ trợ, mà là một chiến lược phát triển gắn liền với sứ mệnh “học đi đôi với hành – tri thức đi cùng thực tiễn”.
Trung tâm được định vị như một cầu nối chiến lược giữa nhà trường – doanh nghiệp – sinh viên, hình thành một mạng lưới khởi nghiệp theo đúng tinh thần “mở”, nơi mọi ý tưởng đều có cơ hội được thử nghiệm, phát triển và lan tỏa. Ba định hướng trọng tâm mà trung tâm sáng tạo khởi nghiệp gồm:
Ươm tạo ý tưởng theo chuyên ngành – giúp sinh viên biến kiến thức học tập thành sản phẩm, mô hình kinh doanh thực tế.
Kết nối doanh nghiệp và quỹ đầu tư – mở không gian trải nghiệm, thực tập, phản biện, hoàn thiện sản phẩm trước khi ra thị trường.
Lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo – qua chuỗi hội thảo, cố vấn, cuộc thi, và chương trình huấn luyện khởi nghiệp dành cho sinh viên và giảng viên.
Tầm nhìn dài hạn là biến trường đại học thành “hệ sinh thái học tập – sáng tạo – khởi nghiệp”, góp phần xây dựng Hà Nội trở thành trung tâm khởi nghiệp sáng tạo hàng đầu của Việt Nam.
PV: Trong những năm gần đây, Trung tâm đã triển khai những chương trình, cuộc thi hay dự án nào nổi bật góp phần thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong sinh viên? Và ông đánh giá ra sao về chất lượng các dự án khởi nghiệp từ môi trường đại học hiện nay?
ThS. Nguyễn Anh Hoàn: Chúng tôi đã triển khai nhiều chương trình nổi bật, trong đó có: Cuộc thi HOU.SV.STARTUP là sân chơi khởi nghiệp toàn trường, nơi các ý tưởng sáng tạo được rèn giũa qua các vòng cố vấn và phản biện của doanh nghiệp. Các chương trình thi đua khởi nghiệp sáng tạo này được đông đảo sinh viên và doanh nghiệp tham gia. Các khóa tập huấn giảng viên – sinh viên về tư duy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, và kỹ năng gọi vốn. Chương trình kết nối doanh nghiệp – vườn ươm – nhà đầu tư, giúp sinh viên được trải nghiệm môi trường kinh doanh thực tế. Workshop kỹ năng khởi nghiệp và hội thảo khởi nghiệp quốc gia phối hợp với Bộ Giáo dục & Đào tạo, Sở Khoa học & Công nghệ Hà Nội.
Chất lượng các dự án sinh viên ngày càng thực tế hơn. Nhiều ý tưởng đã chuyển hóa thành sản phẩm, startup nhỏ, hoặc được doanh nghiệp đặt hàng thương mại hóa. Tôi thấy sự trưởng thành rõ rệt: sinh viên không chỉ nói về khởi nghiệp, mà đang thật sự làm khởi nghiệp để xây dựng sự nghiệp.
PV: Để một trung tâm sáng tạo khởi nghiệp trong trường đại học hoạt động hiệu quả, yếu tố nào theo ông là then chốt: cơ chế tự chủ, đội ngũ cố vấn hay mạng lưới đối tác doanh nghiệp? Và Trung tâm đã chọn mô hình nào để phát huy tối đa các nguồn lực đó?
ThS. Nguyễn Anh Hoàn: Tôi cho rằng, cả ba yếu tố – cơ chế, con người, và đối tác, đều quan trọng, nhưng chỉ phát huy hiệu quả khi được đặt trong một cấu trúc linh hoạt. Trường Đại học Mở Hà Nội không vận hành theo mô hình “trung tâm tách biệt”, mà là mạng lưới liên kết toàn trường. Mọi hoạt động khởi nghiệp được triển khai theo mô hình “top–down (từ trên xuống dưới), cùng hành động: Ban Giám hiệu ban hành chủ trương, Ban chỉ đạo khởi nghiệp điều phối, Các khoa, bộ môn, giảng viên và cố vấn trực tiếp triển khai cùng sinh viên với tinh thần thực chiến, hiệu quả.
Mô hình này giúp toàn trường cùng vào cuộc, cùng chịu trách nhiệm và cùng hưởng thành quả. Nhờ đó, các cuộc thi khởi nghiệp được tổ chức chuyên nghiệp hơn, hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ hơn, và sinh viên đạt nhiều giải cao ở các cấp thành phố, quốc gia.
Điều quan trọng nhất là tinh thần cộng tác tự nhiên giữa bốn bên: nhà trường – doanh nghiệp – giảng viên – sinh viên. Khi các bên cùng tin tưởng và hành động, hệ sinh thái sẽ tự khắc vận hành bền vững.
PV: Hiện nay, sinh viên khởi nghiệp thường gặp khó ở khâu tiếp cận vốn và thương mại hóa ý tưởng. Trung tâm có cơ chế hoặc chương trình nào cụ thể để hỗ trợ sinh viên vượt qua rào cản này không?
ThS. Nguyễn Anh Hoàn: Tôi vẫn nói vui với sinh viên rằng: Nếu các bạn đã có tiền, có kinh nghiệm, có niềm tin, thì có lẽ chúng ta không cần bàn về khởi nghiệp nữa.
Với sinh viên, “thiếu” là điều bình thường: thiếu vốn, thiếu trải nghiệm, thiếu niềm tin. Nhưng khởi nghiệp không bắt đầu bằng tiền – mà bằng tư duy, năng lực, và sự kiên trì.
Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo tập trung hỗ trợ sinh viên trên ba trụ cột: thứ nhất là, kiến thức – kỹ năng, để biết cách biến ý tưởng thành hành động; thứ hai là, tư duy sáng tạo, để không bị giới hạn bởi lối mòn; thứ ba là niềm tin, tinh thần bền bỉ, vì đó là năng lượng bền vững giúp đi xa nhất.
Chúng tôi đang xây dựng thang đo năng lực khởi nghiệp để sinh viên tự đánh giá hành trình phát triển của mình theo ba trụ cột trên. Khi kiến thức, kỹ năng và niềm tin đủ đầy vốn và cơ hội sẽ tự tìm đến.
 |
| Trung tâm Khởi nghiệp Sáng tạo của trường Đại học Mở tổ chức các cuộc thi khởi nghiệp, được đông đảo doanh nghiệp và sinh viên tham gia. |
PV: Trước làn sóng AI, IoT, và kinh tế số, Trung tâm có định hướng nào để giúp sinh viên nắm bắt xu hướng công nghệ mới, chuyển ý tưởng sáng tạo thành sản phẩm khả thi và có thể gọi vốn?
ThS. Nguyễn Anh Hoàn: AI hay công nghệ không phải là mối đe dọa, mà là đòn bẩy công nghệ mở rộng năng lực sáng tạo của con người. Trung tâm khuyến khích sinh viên ứng dụng công nghệ trong mọi giai đoạn, từ thiết kế sản phẩm, nghiên cứu thị trường, đến quản trị vận hành để tăng hiệu suất lao động, có thêm thời gian để làm được nhiều việc hơn.
Điều quan trọng không phải là học cách dùng AI, mà là biết dùng AI để tạo giá trị thật. Chúng tôi đưa vào các khóa đào tạo kỹ năng sử dụng công cụ số, khai thác dữ liệu, và tư duy công nghệ có trách nhiệm. Bên cạnh đó, sinh viên được khuyến khích làm thật, thử thật, sai thật, và học thật – thông qua các dự án thực tế và phản hồi từ doanh nghiệp.
Công nghệ có thể thay đổi nhanh, nhưng tư duy phản biện, kỹ năng giao tiếp và học hỏi suốt đời mới là chìa khóa giúp sinh viên tồn tại và phát triển trong mọi kỷ nguyên.
PV: Điều gì truyền cảm hứng cho ông trong hành trình dẫn dắt Trung tâm, và ông mong muốn để lại dấu ấn gì cho thế hệ sinh viên khởi nghiệp hôm nay?
ThS. Nguyễn Anh Hoàn: Tôi từng dạy tiếng Anh, quản lý sinh viên, rồi chuyển sang hỗ trợ khởi nghiệp. Ở vai trò nào, tôi cũng giữ triết lý: “Giúp người khác thay đổi, và trước hết, phải dạy được chính mình.” Mỗi khi thấy sinh viên trưởng thành, khởi nghiệp thành công, tôi thấy nỗ lực của mình có ý nghĩa. Tôi luôn nhắn nhủ các em: “Khởi nghiệp không nhất thiết là lập công ty, mà là hành trình không ngừng sáng tạo, tìm cách làm tốt hơn mỗi ngày.” Điều tôi muốn để lại là niềm tin: Khởi nghiệp bắt đầu từ hành động, từ dám thử, dám sai và không ngừng học hỏi. Quan trọng là các em cần dấn thân, trải nghiệm thực tế chính các dự án của mình, cùng với sự dẫn dắt thực tiễn của doanh nghiệp.
Trân trọng cảm ơn ông!
