Sản xuất nông nghiệp gắn với phát triển HTX: Không chạy theo thành tích về số lượng

14:21 15/02/2023

Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn khẳng định, việc hỗ trợ phát triển HTX trong lĩnh vực nông nghiệp trong thời gian tới cần tuân thủ đúng bản chất của HTX là tổ chức kinh tế tương trợ, tự lực, tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tập trung để nâng cao hiệu quả hoạt động, không chạy theo thành tích về số lượng HTX.

Theo Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, tổ chức sản xuất kinh doanh nông nghiệp thông qua phát triển HTX và liên kết chuỗi giá trị nông sản là một trong những nội dung quan trọng của Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định  số 150/QĐ-TTg ngày 28/1/2022.

“HTX là sản phẩm của kinh tế thị trường với chức năng là giúp cho hoạt động kinh tế của các thành viên trở nên hiệu quả hơn do thông thường các HTX đảm nhiệm các hoạt động mà cá nhân mỗi hộ tự làm không hiệu quả bằng. Trong chuỗi giá trị sản phẩm nông sản, HTX là tác nhân ở đầu chuỗi đảm nhận việc tổ chức các dịch vụ trong cả công đoạn  trước, trong và sau quá trình sản xuất nông nghiệp, có mối quan hệ chặt chẽ với  các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ, sản phẩm đầu vào, đầu ra, hoạt động không  giới hạn bởi địa giới hành chính”, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn nhấn mạnh.  

Ảnh minh họa
HTX có vai trò quan trọng đặc biệt trong phát triển nông nghiệp và nông  thôn. 

Mục tiêu của HTX không phải là tìm kiếm lợi nhuận mà là tìm cách nâng  cao lợi ích và phúc lợi cho thành viên và cộng đồng dân cư nông nghiệp, nông  thôn. HTX cần vận động được càng nhiều nông dân tham gia HTX càng tốt.

Hiện nay, HTX có vai trò quan trọng đặc biệt trong phát triển nông nghiệp và nông  thôn. Đặc biệt là nhiệm vụ tổ chức nông dân cùng nhau sản xuất theo quy trình an  toàn và kiểm soát nội bộ chất lượng sản phẩm; thực hiện truy xuất nguồn gốc; cung cấp dịch vụ chất lượng và cạnh tranh để hạ giá thành sản phẩm; đầu mối liên  kết tiêu thụ sản phẩm cho thành viên và người dân; tiếp nhận chuyển giao công  nghệ và thu hút đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. 

Tính đến hết tháng 12/2022, cả nước có khoảng 19.500 HTX nông nghiệp và 91 Liên  hiệp HTX nông nghiệp. Có khoảng 60% HTX nông nghiệp được đánh giá xếp  loại khá, tốt; 30% loại trung bình; còn lại 10% yếu kém. Đặc biệt, nhiều mô hình mới xuất hiện trong đó phải kể đến 4.028 HTX tham gia liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, trên 2.000 HTX nông nghiêp ứng dụng công nghệ cao, công nghệ số; 2.297 HTX nông nghiệp thành lập doanh nghiệp trong HTX; 145 HTX nông nghiệp hoạt động trực tiếp gia XNK và khoảng 1.200 HTX là chủ thể tham gia sản xuất và sở hữu khoảng 40% sản  phẩm OCOP cả nước.

Các HTX bước đầu đã thu hút được sự quan tâm của giới trẻ, những người đã qua đào tạo về làm việc. Thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực cho các HTX (theo Thông tư 340/TT-BTC) cả nước đã  thu hút được trên 833 lao động qua đào tạo cao đẳng, đào tạo về làm việc cho các  HTX nông nghiệp.

Mặc dù vậy, chất lượng hoạt động của khu vực KTTT, HTX vẫn được xem  là còn nhiều hạn chế. Quy mô thành viên và quy mô vốn, doanh thu của các HTX  còn nhỏ. Hạ tầng, nhất là hạ tầng phục vụ sản xuất, kinh doanh như kho bãi, nhà  xưởng, cơ sở sơ chế, chế biến, bảo quản còn sơ sài. Đặc biệt là năng lực quản lý, quản trị sản xuất kinh doanh của các HTX. Khả năng tiếp cận vốn khó khăn do tài  sản chung của HTX nhỏ bé, không có tài sản thế chấp; quản lý hoạt động sản xuất  kinh doanh chưa minh bạch.

Khẳng định quan điểm hỗ trợ phát triển HTX, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn cho biết: Việc hỗ trợ phát triển HTX trong lĩnh vực nông nghiệp trong thời gian tới cần lưu ý hỗ trợ phát triển HTX phải tuân thủ đúng bản chất của HTX  là tổ chức kinh tế tương trợ, tự lực (self-help), tự chủ, tự chịu trách nhiệm, lấy lợi  ích của thành viên làm mục tiêu thước đo thành công của HTX; tập trung để nâng  cao hiệu quả hoạt động của các HTX, không chạy theo thành tích về số lượng hợp  tác xã.

Cùng với đó là tôn trọng quy luật khách quan, một mặt không can thiệp sâu vào sản xuất  kinh doanh của HTX, mặt khác phải giúp cho các HTX tham gia các chuỗi liên kết, ứng dụng KHCN nhất là công nghệ cao, công nghệ số và sản xuất theo định hướng của thị trường.

“Quan trọng là phải giúp cho các HTX đổi mới tư duy trong sản xuất, kiến kết sản xuất và nâng cao năng lực tự quản lý, quản trị hoạt động  của HTX. Các HTX cần đẩy mạnh thực hiện sản xuất theo tiêu chuẩn, quy chuẩn, cải tiến mẫu mã đáp ứng yêu cầu chất lượng các sản phẩm hàng hóa của thị trường,  người tiêu dùng; cải thiện năng lực sơ chế, chế biến, bảo quản nông sản và nguyên  liệu nông sản cho các nhà máy, doanh nghiệp đầu ra”, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn cho biết.

Hoài Anh