Quan ngại xuất khẩu cá ngừ cuối năm bó hẹp vì căng thẳng Israel - Iran

Xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Israel đang đối diện với những thách thức lớn do căng thẳng địa chính trị leo thang tại khu vực Trung Đông, đặc biệt là sau các cuộc tấn công gần đây của Iran vào Israel. Israel, từ lâu đã là một trong những thị trường xuất khẩu cá ngừ quan trọng của Việt Nam, đứng sau Mỹ và EU về kim ngạch nhập khẩu, nay đang trở thành điểm nóng khiến các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam lo ngại về nguy cơ gián đoạn thương mại trong những tháng cuối năm.

Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, trong năm 2023, xuất khẩu cá ngừ sang Israel đã đạt hơn 50 triệu USD, tăng 37% so với cùng kỳ năm trước, một phần nhờ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Israel (VIFTA) được ký kết vào tháng 7/2023. Hiệp định này đã mang lại nhiều thuận lợi, giúp thúc đẩy sự tăng trưởng của xuất khẩu cá ngừ. Tuy nhiên, từ tháng 7/2024, xuất khẩu bắt đầu có dấu hiệu không ổn định, giảm 31%, trước khi hồi phục nhẹ với mức tăng 20% trong tháng 8.

Quan ngại xuất khẩu cá ngừ cuối năm bó hẹp vì căng thẳng Israel - Iran.

Dù Trung Đông từ lâu đã là khu vực đầy bất ổn, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Israel vẫn duy trì mức tăng trưởng ấn tượng. Tuy nhiên, với tình hình xung đột hiện tại, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu lo lắng về khả năng phải tạm ngừng đơn hàng, khi vận chuyển hàng hóa qua các tuyến đường biển chiến lược có nguy cơ bị gián đoạn. Đặc biệt, Vịnh Aden – tuyến đường ngắn nhất nối châu Á và châu Âu là một trong những khu vực có vai trò quan trọng trong thương mại toàn cầu, chiếm khoảng 12-13% tổng thương mại quốc tế. Nếu xung đột leo thang, việc vận chuyển cá ngừ qua tuyến đường này sẽ gặp nhiều trở ngại, dẫn đến chi phí tăng cao và thời gian giao hàng kéo dài.

Không chỉ chịu áp lực từ bất ổn địa chính trị, các doanh nghiệp cá ngừ Việt Nam còn đang đối mặt với khó khăn trong việc thu mua nguyên liệu trong nước. Các quy định mới về kích thước tối thiểu của cá ngừ vằn đánh bắt đã khiến nguồn cung trong nước trở nên khan hiếm, buộc doanh nghiệp phải tăng cường nhập khẩu nguyên liệu với chi phí cao hơn, tạo thêm gánh nặng về tài chính và vận chuyển.

Hiện tại, mặc dù chưa có báo cáo chính thức từ các doanh nghiệp về việc bị ảnh hưởng trực tiếp từ cuộc xung đột, nhưng nguy cơ này không thể xem nhẹ. Nếu xuất khẩu sang Israel bị đình trệ, các doanh nghiệp không chỉ đối mặt với nguy cơ tồn kho tăng cao mà còn phải xoay xở với tình trạng vốn lưu thông bị thắt chặt. Điều này càng trở nên nghiêm trọng khi nhiều doanh nghiệp thủy sản đang trông chờ vào dịp lễ cuối năm để phục hồi sau giai đoạn khó khăn kéo dài.