Thứ năm 05/06/2025 08:22
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

"Nhỏ và vừa" nhưng quan trọng với nền kinh tế

03/04/2025 10:30
Chỉ thị số 10/CT-TTg về thúc đẩy phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký ban hành ngày 25/3/2025 yêu cầu: Phải thực hiện quyết liệt mục tiêu phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa một cách nhanh chóng, bền vững, tăng trưởng về số lượng, chất lượng, quy mô, hiệu quả hoạt động.
Chú thích ảnh
Sản phẩm mây tre đan của Công ty TNHH Đức Phong ở xã Nghi Phú, thành phố Vinh (Nghệ An), đạt chất lượng sản phẩm OCOP 5 sao năm 2021. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN.

Chỉ thị số 10/CT-TTg về thúc đẩy phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký ban hành ngày 25/3/2025 yêu cầu: Phải thực hiện quyết liệt mục tiêu phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa một cách nhanh chóng, bền vững, tăng trưởng về số lượng, chất lượng, quy mô, hiệu quả hoạt động và đóng góp quan trọng vào nền kinh tế. Phấn đấu từ nay đến năm 2030 có thêm ít nhất 1 triệu doanh nghiệp.Vào đầu năm 2025 cả nước có hơn 940.000 doanh nghiệp đang hoạt động, bên cạnh đó là gần 30.000 hợp tác xã cùng hơn 5 triệu hộ kinh doanh. Đây là sự phát triển vượt bậc nếu so với số đơn vị hoạt động cách đây 20 năm (năm 2004): 92.000 doanh nghiệp.

Trong tháng 1/2025 hơn 33.400 doanh nghiệp được thành lập mới hoặc quay trở lại hoạt động, tăng 15,0% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó gần 10.700 cơ sở đăng ký thành lập mới với tổng số vốn khoảng 94.100 tỷ đồng và tổng số lao động hơn 81.500 lao động.

Đáng chú ý là gần 98% số doanh nghiệp đang hoạt động ở nước ta có quy mô nhỏ và vừa với tổng nguồn vốn là 16,6 triệu tỷ đồng, tức gần 30% tổng nguồn vốn của toàn bộ khu vực doanh nghiệp. Với tỷ trọng lớn như vậy, khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa có vai trò rất quan trọng với nền kinh tế.

Thế nào là doanh nghiệp nhỏ và vừa?

Điều 4 của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 xác định: Doanh nghiệp nhỏ và vừa bao gồm doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp vừa, có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân mỗi năm không quá 200 người và đáp ứng một trong hai tiêu chí là tổng nguồn vốn không quá 100 tỷ đồng, tổng doanh thu của năm trước liền kề không quá 300 tỷ đồng.

Doanh nghiệp siêu nhỏ có số lao động không quá 10 người và tổng doanh thu của năm không quá 3 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn của năm không quá 3 tỷ đồng.

Doanh nghiệp nhỏ có số lao động không quá 50 - 100 người và tổng doanh thu của năm không quá 50 – 100 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn của năm không quá 20 tỷ đồng.

Doanh nghiệp vừa có số lao động không quá 100 - 200 người và tổng doanh thu của năm không quá 200 – 300 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn của năm không quá 100 tỷ đồng.

“Nhỏ là đẹp” (“Small is Beautiful”) là cách nói tổng quát để chỉ ra tính ưu việt của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong mọi nền kinh tế trên thế giới. Cách nói này xuất phát từ tác phẩm cùng tên của nhà kinh tế học người Đức E. F. Schumacher, một trong 100 cuốn sách về lĩnh vực kinh tế có tầm ảnh hưởng lớn nhất thế giới kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai.

Theo quan điểm của Schumacher, các doanh nghiệp “nhỏ đẹp” có lợi thế hơn so với doanh nghiệp lớn trong sự phát triển bền vững và phát triển con người - chúng làm ra những sản phẩm ít tiền để nhiều người có thể tiếp cận, sử dụng.

Các doanh nghiệp có quy mô đầu tư nhỏ thì lợi nhuận cũng nhỏ, song chúng tạo việc làm, thu nhập cho người lao động ở trong điều kiện mà những doanh nghiệp lớn “ngó lơ”, nhờ đó mà “không ai bị bỏ lại phía sau”.

Các doanh nghiệp “nhỏ đẹp” có vai trò quan trọng ở mọi quốc gia nhưng đặc biệt là ở những nước đang phát triển.

Tại Việt Nam, khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa đóng góp gần 40% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), tạo ra 5,5 triệu việc làm (so với 9,8 triệu lao động của doanh nghiệp lớn), có vai trò quan trọng trong chính sách xóa đói giảm nghèo, cải thiện thu nhập cho người lao động. Đây là lực lượng chủ yếu khai thác các thị trường ngách mà các tập đoàn, doanh nghiệp lớn không mặn mà, huy động tối đa nguồn lực trong nhân dân để phục vụ việc phát triển kinh tế - xã hội.

Do có quy mô không lớn và cách hoạt động linh hoạt nên các doanh nghiệp nhỏ và vừa là nơi phù hợp để áp dụng các ý tưởng đổi mới, sáng tạo. Đây cũng là mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng của các tập đoàn đa quốc gia thông qua hình thức cung cấp nguyên liệu, dịch vụ hậu cần hoặc gia công sản phẩm.

Các doanh nghiệp lớn thường tập trung chủ yếu ở các thành phố, khu công nghiệp lớn, "nước chảy chỗ trũng" nên sẽ xảy ra tình trạng mất cân đối về phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội giữa thành thị và nông thôn, giữa các vùng, miền. Do đó, các doanh nghiệp nhỏ và vừa đóng vai trò quan trọng trong việc tạo lập sự cân bằng về trình độ phát triển giữa các vùng, miền và sự phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở nông thôn thu hút nhiều lao động thời vụ trong các kỳ nông nhàn, chuyển dịch dần dần lao động làm nông nghiệp sang làm công nghiệp hoặc dịch vụ, thực hiện phương châm “ly nông bất ly hương”.

Khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa thường tập trung vào các ngành, lĩnh vực nhằm khai thác lợi thế địa phương như nông sản, du lịch, làng nghề truyền thống.

Tuy vậy, các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam còn non trẻ, chưa có tích lũy nhiều về vốn, tri thức, công nghệ và kinh nghiệm, truyền thống kinh doanh, gặp nhiều khó khăn, gặp nhiều rào cản trên con đường phát triển bền vững. Số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia thị trường đang có xu hướng giảm - trong tháng 1/2025 đã có 58.300 doanh nghiệp rời khỏi thị trường.

Các doanh nghiệp trong khu vực này có số vốn ít, chủ yếu là dưới 10 tỷ đồng, khả năng huy động vốn hạn chế, công nghệ lạc hậu, trình độ quản lý chưa cao, chưa chuyên nghiệp... Phần lớn doanh nghiệp hoạt động manh mún, tập trung chủ yếu trong lĩnh vực thương mại dịch vụ, tỷ trọng doanh nghiệp tham gia sản xuất rất hạn chế, tốc độ chuyển dịch quy mô chậm.

Một trong những vấn đề nan giải của khối này là khó tiếp cận vốn vay ngân hàng do không đảm bảo được điều kiện về tài sản thế chấp vì các chủ doanh nghiệp thường lấy nhà làm trụ sở công ty, tài sản cá nhân với tài sản doanh nghiệp không tách biệt rõ ràng.

Chú thích ảnh
Sản phẩm rượu nhung hươu của Công ty CP nông nghiệp Hương Sơn ở xã Kim Hoa, huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) đạt chất lượng OCOP 4 sao năm 2020. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN.

Nhằm tháo gỡ các rào cản, khó khăn, tạo điều kiện tối đa để doanh nghiệp nhỏ và vừa bứt phá, trong Chỉ thị số 10/CT-TTg Thủ tướng Chính phủ yêu cầu: Ưu tiên bố trí nguồn lực hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong đó tập trung vào việc hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh tham gia chuỗi giá trị; chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển các mô hình kinh doanh mới; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là hoàn thiện chính sách, pháp luật, cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, bình đẳng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Với số lượng áp đảo tuyệt đối, với vai trò quan trọng và sự nỗ lực không ngừng, một khi được hỗ trợ tối đa về nguồn vốn, đổi mới về cơ chế, các doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ góp phần hết sức quan trọng vào việc tăng trưởng GDP đạt mức 8% trong năm 2025 và 10% GDP trở lên trong các năm tiếp theo.

baotintuc.vn
Tin bài khác
Vốn FDI đổ vào Hà Nội 5 tháng đầu năm gấp 2,6 lần cùng kỳ

Vốn FDI đổ vào Hà Nội 5 tháng đầu năm gấp 2,6 lần cùng kỳ

Chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, Hà Nội đã ghi nhận mức thu hút vốn FDI đạt gần 2,9 tỷ USD, tăng gấp 2,6 lần so với cùng kỳ năm trước.
Tăng thuế thuốc lá – giải pháp “cùng thắng” cho y tế và ngân sách

Tăng thuế thuốc lá – giải pháp “cùng thắng” cho y tế và ngân sách

Theo ông Đặng Khắc Lợi – Phó Cục trưởng Cục Báo chí: “Thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong, vượt qua cả HIV/AIDS, lao và sốt rét cộng lại. Tăng thuế là giải pháp then chốt, không chỉ về mặt tài chính mà còn là chính sách y tế công cộng cấp thiết.”
Khoa học công nghệ: “Đòn bẩy” giúp nông nghiệp Việt Nam bứt phá

Khoa học công nghệ: “Đòn bẩy” giúp nông nghiệp Việt Nam bứt phá

Khoa học công nghệ ngày càng đóng vai trò cốt lõi trong tái cơ cấu nông nghiệp, nâng cao giá trị sản phẩm, phát triển bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu.
Bộ Tài chính thúc giải ngân đầu tư công, ưu tiên dự án hạ tầng

Bộ Tài chính thúc giải ngân đầu tư công, ưu tiên dự án hạ tầng

Tốc độ giải ngân đầu tư công năm 2025 đang tăng rõ rệt, Bộ Tài chính yêu cầu xử lý vướng mắc, đảm bảo 100% kế hoạch vốn được giải ngân đúng tiến độ.
Cắt giảm gần 1 năm thủ tục hành chính tạo đột phá phát triển nhà ở xã hội

Cắt giảm gần 1 năm thủ tục hành chính tạo đột phá phát triển nhà ở xã hội

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì Hội nghị triển khai nhằm hiện thực hóa các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội – một trong những chủ trương trọng điểm trong chiến lược an sinh xã hội quốc gia.
Thường vụ Quốc hội xem xét cơ chế đặc biệt cho đường sắt quốc gia

Thường vụ Quốc hội xem xét cơ chế đặc biệt cho đường sắt quốc gia

Dự thảo nghị quyết về cơ chế đặc thù cho ngành đường sắt sẽ trình Quốc hội vào cuối tháng 6, kỳ vọng tạo đột phá, giải phóng hàng triệu tỷ đồng vốn đầu tư.
Việt Nam chủ động nhập khẩu nông sản Mỹ - gắn kết chuỗi cung ứng toàn cầu

Việt Nam chủ động nhập khẩu nông sản Mỹ - gắn kết chuỗi cung ứng toàn cầu

Chuyến công tác của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cùng đoàn gần 50 doanh nghiệp, hiệp hội nông nghiệp Việt Nam sang Hoa Kỳ không chỉ nhằm xúc tiến nhập khẩu hàng hóa, mà còn thể hiện tư thế chủ động, thiện chí cân bằng thương mại và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng nông lâm thủy sản (NLTS) toàn cầu.
Kiến nghị cơ chế đặc thù cho khu thương mại tự do và trung tâm tài chính quốc tế

Kiến nghị cơ chế đặc thù cho khu thương mại tự do và trung tâm tài chính quốc tế

Đà Nẵng đang chủ động đề xuất các cơ chế chính sách riêng biệt nhằm hiện thực hóa hai dự án chiến lược: Khu thương mại tự do (TMTD) và trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) Việt Nam đặt tại thành phố.
Chủ động thị trường, kiểm soát dòng hàng: Gỡ nút thắt cho xuất khẩu nông sản Việt

Chủ động thị trường, kiểm soát dòng hàng: Gỡ nút thắt cho xuất khẩu nông sản Việt

Công điện 79/CĐ-TTg do Thủ tướng Phạm Minh Chính ký ban hành ngày 31/5/2025 không chỉ là lời nhắc nhở, mà còn là chỉ đạo hành động khẩn trương, yêu cầu các bộ ngành và địa phương “không để tình trạng ùn tắc nông sản tái diễn”, hướng đến mục tiêu lâu dài: phát triển xuất khẩu nông sản bền vững, chủ động, chính ngạch.
Bỏ thuế khoán, áp kê khai - Hộ kinh doanh vào cuộc cải cách toàn diện

Bỏ thuế khoán, áp kê khai - Hộ kinh doanh vào cuộc cải cách toàn diện

Chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai minh bạch không chỉ hiện đại hóa quản lý thuế mà còn tạo nền tảng phát triển bền vững cho hộ kinh doanh và kinh tế tư nhân.
Khai trương Cổng Pháp luật quốc gia đồng hành doanh nghiệp bước vào kỷ nguyên mới

Khai trương Cổng Pháp luật quốc gia đồng hành doanh nghiệp bước vào kỷ nguyên mới

Sáng nay (31/5), Thủ tướng Chính phủ đã thực hiện nghi thức bấm nút khai trương Cổng Pháp luật quốc gia đồng hành cùng người dân, doanh nghiệp bước vào kỷ nguyên mới.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giải pháp quyết liệt nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giải pháp quyết liệt nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 77/CĐ-TTg ngày 29/5/2025, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp nhà nước triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh và nâng cao hiệu quả quản trị, đầu tư trong khối doanh nghiệp nhà nước.
Tăng tốc cải thiện hiệu quả doanh nghiệp nhà nước để đạt mục tiêu tăng trưởng 2025

Tăng tốc cải thiện hiệu quả doanh nghiệp nhà nước để đạt mục tiêu tăng trưởng 2025

Ngày 29/5/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 77/CĐ-TTg về các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước.
Thủ tướng yêu cầu mạnh tay cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng

Thủ tướng yêu cầu mạnh tay cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng

Ngày 29/5/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Công điện số 78/CĐ-TTg yêu cầu tập trung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng.
Thủ tướng Phạm Minh Chính: Ngân hàng "mở lòng ra một chút nữa" để giảm lãi suất

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Ngân hàng "mở lòng ra một chút nữa" để giảm lãi suất

Khởi động chương trình tín dụng quy mô 500.000 tỉ đồng nhằm thúc đẩy đầu tư vào hạ tầng, công nghệ số và chuyển đổi số quốc gia, Thủ tướng Phạm Minh Chính mong các ngân hàng "mở lòng ra một chút nữa" để lãi suất thấp hơn ít nhất 1,5% so với lãi suất bình quân trung, dài hạn hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số hiệu quả hơn.