Ngành công nghiệp tăng trưởng cao nhất kể từ năm 2020 |
Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 8,4%, mức cao nhất kể từ năm 2020. Đặc biệt, ngành chế biến chế tạo - động lực chính của ngành công nghiệp - đạt mức tăng trưởng 9,6%, cao hơn nhiều so với con số 1,5% của năm 2023.
Theo báo cáo, giá trị tăng thêm toàn ngành công nghiệp tăng 8,32% so với năm trước, mức tăng gần cao nhất trong giai đoạn 2019-2024, chỉ thấp hơn mức 8,52% của năm 2022. Điều này góp phần đóng góp 2,7 điểm phần trăm vào tổng tăng trưởng GDP. Trong đó, ngành chế biến chế tạo đạt mức tăng ấn tượng 9,83%, đóng góp 2,49 điểm phần trăm vào tốc độ tăng trưởng toàn nền kinh tế.
Nhiều địa phương trên cả nước đã vượt qua khó khăn để duy trì đà tăng trưởng công nghiệp. Chỉ số IIP tăng tại 60/63 tỉnh, thành phố, với những địa phương trọng điểm như Bắc Giang đạt mức tăng 27,7%.
Dẫu vậy, vẫn còn không ít hạn chế của hoạt động công nghiệp - thương mại năm 2024 cũng được bà Mai Thu Hiền đề cập.
"Các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp tiếp tục gặp nhiều khó khăn do khó tiếp cận vốn dù lãi suất đã giảm, khu vực sản xuất trong nước phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên vật liệu nhập khẩu từ bên ngoài, vcơ cấu thị trường nhập khẩu chậm chuyển dịch, nhập siêu chủ yếu do nhập khẩu nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất từ một số thị trường châu Á, chưa tăng mạnh nhập khẩu từ các thị trường công nghệ nguồn", bà Hiền nói.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp sản xuất vẫn gặp không ít thách thức trong bối cảnh chi phí sản xuất gia tăng, khó khăn về vốn và áp lực cạnh tranh.
Một trong những vấn đề nổi bật là khả năng tiếp cận vốn còn hạn chế dù lãi suất đã giảm. Đồng thời, giá nguyên vật liệu nhập khẩu tăng cao, kết hợp với sự biến động tỷ giá USD, đã làm giảm sức cạnh tranh về giá của sản phẩm xuất khẩu. Khu vực sản xuất trong nước vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, trong khi mức độ liên kết giữa các doanh nghiệp cùng ngành và giữa doanh nghiệp trong nước với khối FDI còn yếu, chưa hình thành được các chuỗi cung ứng bền vững.
Trước thực trạng này, Bộ Công Thương nhấn mạnh sự cần thiết của việc nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp công nghiệp. Tái cơ cấu ngành công nghiệp và doanh nghiệp nhà nước tiếp tục được xem là nhiệm vụ trọng tâm, cùng với việc xây dựng các cơ chế hỗ trợ phát triển đội ngũ doanh nghiệp sản xuất. Đặc biệt, cần chú trọng đến doanh nghiệp quy mô lớn giữ vai trò trụ cột và phát triển hệ thống doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, tạo nền tảng cho chuỗi cung ứng trong nước.
Việc mở rộng kết nối thị trường và hợp tác quốc tế cũng được xem là giải pháp quan trọng. Các doanh nghiệp cần được tạo điều kiện để giao lưu, trao đổi công nghệ với đối tác nước ngoài nhằm tăng cường năng lực sản xuất. Đồng thời, cần tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh ứng dụng thành tựu của Cách mạng công nghiệp 4.0 vào sản xuất.
Bộ Công Thương cũng nhấn mạnh vai trò của nghiên cứu và phát triển (R&D) trong việc nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm công nghiệp. Việc đầu tư xây dựng các cơ sở nghiên cứu đủ năng lực để tiếp cận và làm chủ công nghệ mới, cũng như phát triển sản phẩm công nghệ cao, là yếu tố then chốt cho sự phát triển bền vững. Mở rộng hợp tác khoa học công nghệ với các đối tác chiến lược cũng là giải pháp được đề xuất nhằm tăng cường sức cạnh tranh toàn cầu.
Cùng với đó, cần nhanh chóng cụ thể hóa các nghị quyết lớn như Nghị quyết Hội nghị Trung ương 10 khóa XIII và Nghị quyết số 57/2024 của Bộ Chính trị thành các cơ chế chính sách khả thi. Việc tạo ra động lực tăng trưởng mới từ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là nhiệm vụ cấp thiết để ngành công nghiệp Việt Nam không chỉ tăng trưởng mà còn khẳng định vị thế trong khu vực và thế giới.
Năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đánh dấu năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025. Theo bà Mai Thu Hiền, thực hiện chỉ đạo mới nhất từ Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, ngành Công Thương đã chủ động rà soát và đề xuất điều chỉnh các chỉ tiêu tăng trưởng trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại, nhằm đạt được kịch bản tăng trưởng GDP cao cho năm 2025.