Thứ năm 18/09/2025 16:07
Hotline: 024.355.63.010
Bất động sản

Kịch bản nào cho GDP của Việt Nam năm 2022?

17/12/2021 15:41
Ngày 12-11, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về phát triển kinh tế – xã hội năm 2022, với mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2022 là 6-6,5%, tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 4%. Việc dự báo kinh tế vĩ mô của Việt Nam đã và đang được nhiều

Tuy vậy công chúng hầu như không thể tham khảo được khung mô hình cũng như dữ liệu được sử dụng trong các dự báo, đặc biệt là các dự báo có đề cập đến các kịch bản.

Mới đây, nhóm tác giả là TS. Lê Nguyễn Minh Phương, GS. Lê Văn Cường, và TS. Võ Đình Trí đã giới thiệu một nghiên cứu nhằm thử dự báo tăng trưởng của GDP Việt Nam trong năm 2022 với các kịch bản khác nhau.

Ảnh minh họa
Tiểu thương tại chợ Bến Thành. Ảnh: Lê Vũ.

Nghiên cứu này được dựa trên một mô hình kinh tế vĩ mô nhỏ năm 2018 của nhóm nhằm dự báo GDP của Việt Nam năm 2019. Động lực của nhóm khi lấy lại mô hình này làm cho năm 2022 là vì kết quả nghiên cứu của nhóm khi đó không khác nhiều với kết quả thực tế công bố năm 2019, và nhóm tác giả tin rằng khi kinh tế Việt Nam hồi phục trở lại, cấu trúc của nền kinh tế cũng sẽ giữ những điểm quan trọng như trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát.

Mô hình lý thuyết và các tham số ước lượng

Để xây dựng mô hình vĩ mô trong ngắn hạn, nhóm tác giả đã sử dụng mô hình Neo-Keynesian, theo đó GDP được xác định bởi Cầu (demands) và bổ sung thêm Hàm giá vào mô hình Keynesian truyền thống. Ngoài ra, mô hình giả định chỉ có một loại hàng hóa được tiêu dùng, có đầu tư và xuất nhập khẩu.

Điểm xuất phát của mô hình là GDP (Y) là tổng của Tiêu dùng (C), Chi tiêu chính phủ (G), Đầu tư (I) và Xuất nhập khẩu ròng (X-M). Mô hình được biểu diễn như sau: C + G + I + X = Y + M. Tiếp theo đó, nhóm tác giả đã xác định được các hàm như Tiêu dùng, Đầu Tư, Xuất khẩu, Nhập khẩu, và Giá với các biến số của hàm cũng như điều kiện.

Cụ thể, hàm Tiêu dùng cho thấy tiêu dùng năm nay phụ thuộc vào tiêu dùng năm trước thông qua một hệ số, và cũng phụ thuộc vào thu nhập, giá, lãi suất. Hàm Đầu tư thì phụ thuộc vào nhu cầu, mà ở đây là Y trong nước, và tỷ lệ giữa chi phí vốn với tiền lương (r/w). Hàm Nhập khẩu thì phụ thuộc vào nhu cầu trong nước (Ytrong nước), tỷ lệ giữa giá thế giới với giá trong nước và hàm Xuất khẩu thì phụ thuộc vào nhu cầu của thế giới (Ythế giới), tỷ lệ giá thế giới với giá trong nước. Và cuối cùng, một hàm khá quan trọng là Giá, cũng được biểu diễn hay phụ thuộc vào nhu cầu trong nước (Y).

Nếu dự báo tăng trưởng của GDP và lạm phát thế giới không có nhiều sai lệch giữa các nền kinh tế lớn, các tổ chức uy tín… thì Việt Nam có thể điều chỉnh thông qua thay đổi tỷ lệ chi tiêu của Chính phủ để có thể tác động đến tăng trưởng GDP.

Với dữ liệu từ Ngân hàng Thế giới (WB) tính theo đơn vị đô la Mỹ (USD) và giá cố định năm 2010, nhóm tác giả dùng phương pháp ước lượng OLS và đã tính được các tham số cần thiết của từng hàm như đã trình bày ở trên.

Một số kết quả đáng chú ý là tiêu dùng phụ thuộc nhiều vào tiêu dùng năm trước với hệ số tương quan là 0,55, còn hệ số tương quan với Y là 0,38. Hàm đầu tư cũng cho thấy đầu tư phụ thuộc nhiều vào Y, với hệ số tương quan là 0,385. Còn hàm xuất khẩu thì phụ thuộc rất nhiều vào nhu cầu thế giới khi hệ số tương quan là 5,39.

Ở góc độ nhập khẩu thì M phụ thuộc vào Y trong nước với hệ số là 2,6 và tỷ lệ giữa giá quốc tế với giá trong nước. Điều rất đặc biệt là hàm nhập khẩu có tính chất Giffen, tức giá quốc tế tăng cao hơn giá trong nước nhưng vẫn phải nhập khẩu. Điều này có thể giải thích là Việt Nam phải nhập nguyên, vật liệu trung gian cho xuất khẩu, và có thể một bộ phận dân chúng trong nước ưa chuộng hàng hóa nước ngoài.

Cuối cùng, chỉ số giá hay lạm phát có hệ số tương quan khá sát với tăng trưởng GDP, ở gần mức 0,5. Ví dụ như GDP tăng 6% thì lạm phát tăng khoảng 3%.

Các kịch bản cho tăng trưởng GDP năm 2022

Để tiếp nối chuỗi dữ liệu đã có từ trước, nhóm tác giả đã bổ sung cho các năm từ năm 2019-2021. Tuy nhiên có một vấn đề phát sinh khi một số dữ liệu từ WB đã tính theo giá cố định năm 2015. Và do đó, nhóm tác giả đã thực hiện quy đổi về giá cố định 2010 để có sự thống nhất. Ngoài ra, trong việc ước lượng các kịch bản, có một giả định mới là tỷ lệ chi tiêu (C/Y) của năm 2021 chỉ bằng 0,9 lần tỷ lệ chi tiêu năm 2020 do dịch Covid-19 và tăng trưởng GDP năm 2021 của Việt Nam là 3% như dự báo ban đầu của Tổng cục Thống kê.

Với các tham số ước lượng được dựa trên khung mô hình lý thuyết, một số giả định đầu vào được đưa ra, và từ đó có thể biết được các kịch bản tăng trưởng GDP và lạm phát trong năm 2022 của Việt Nam.

Các yếu tố đầu vào có thể điều chỉnh của mô hình dự báo ngắn hạn là tỷ lệ chi tiêu của Chính phủ trên GDP (G/Y), tăng trưởng của GDP thế giới, lạm phát của thế giới và lãi suất danh nghĩa của Việt Nam. Trong số này, ba biến số có thể có thay đổi là tăng trưởng và lạm phát của thế giới, và một biến số mà Chính phủ có thể kiểm soát là tỷ lệ G/Y.

Trong bốn kịch bản được tính toán ở trên, nhiều khả năng sẽ rơi vào kịch bản 2 hoặc 3. Tuy nhiên, nếu dự báo tăng trưởng của GDP và lạm phát thế giới không có nhiều sai lệch giữa các nền kinh tế lớn, các tổ chức uy tín như IMF, WB, OECD thì Việt Nam có thể điều chỉnh thông qua thay đổi tỷ lệ chi tiêu của Chính phủ để có thể tác động đến tăng trưởng GDP.

Một đóng góp quan trọng của mô hình dự báo ngắn hạn này là khả năng đưa ra các kịch bản khác nhau khi thay đổi một hay cùng lúc một số yếu tố đầu vào chứ không như các phương pháp dự báo dựa vào xu hướng. Tuy vậy nghiên cứu vẫn còn một số hạn chế như số lượng quan sát chưa đủ lớn, mô hình được xây dựng tổng thể chứ chưa tính được cho cụ thể một số ngành quan trọng, mặc dù việc này có thể làm được nhưng tốn kém và cần nhiều số liệu, cũng như một số biến cần độ chuẩn xác hơn như vốn (capital stock) và tiền lương (wages).

Với việc đưa ra các kịch bản khác nhau dựa theo các biến động khách quan từ bên ngoài, và chủ quan như chính sách lãi suất, chi tiêu của Chính phủ, nhóm tác giả hy vọng có thêm một nguồn tham khảo cho các nhà hoạch định chính sách. Việc nhanh chóng có được các kịch bản cũng sẽ xác định được ưu tiên một ngành nào đó như thế nào khi cân nhắc tỷ trọng của ngành trong GDP, nhịp độ tăng trưởng của ngành trong những năm qua, và hiệu quả của ngành khi tính theo ICOR.

Lê Nguyễn Minh Phương - Lê Văn Cường - Võ Đình Trí

Tin bài khác
TP. Hồ Chí Minh di dời hơn 16.000 dân để triển khai khu đô thị sinh thái Bình Quới – Thanh Đa

TP. Hồ Chí Minh di dời hơn 16.000 dân để triển khai khu đô thị sinh thái Bình Quới – Thanh Đa

UBND TP. Hồ Chí Minh vừa ban hành quyết định điều chỉnh quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2000 đối với Khu đô thị mới Bình Quới – Thanh Đa (phường Bình Quới, trước đây là phường 28, quận Bình Thạnh), mở ra cơ hội “hồi sinh” dự án đã treo hơn ba thập niên.
TP. Hồ Chí Minh: Sức ép đô thị và “cơn khát” nguồn cung

TP. Hồ Chí Minh: Sức ép đô thị và “cơn khát” nguồn cung

Sự thiếu hụt nguồn cung nhà ở tại TP. Hồ Chí Minh đã tạo ra một "hiệu ứng cánh bướm" trên thị trường bất động sản khu vực phía Nam. Khi "đại lộ" trung tâm trở nên tắc nghẽn, dòng vốn và nhu cầu lập tức tìm kiếm những con đường mới, và Tân Uyên (TP. Hồ Chí Minh mở rộng) không chỉ như một ngã rẽ chiến lược, mà còn là một điểm đầu tư hoàn toàn mới, với những lợi thế độc tôn và một cấu trúc thị trường đa tầng, bền vững.
Quỹ phát triển đất - Bệ đỡ tài chính cho Quảng Trị sau sáp nhập

Quỹ phát triển đất - Bệ đỡ tài chính cho Quảng Trị sau sáp nhập

Thu từ đất đang trở thành "cứu cánh" ngân sách Quảng Trị sau sáp nhập. Với gần 3.800 tỷ đồng trong 8 tháng 2025, nguồn lực này vừa giúp đầu tư hạ tầng, vừa tạo dư địa phát triển dài hạn.
Nghịch lý giá nhà leo thang và làn sóng mua nhà của người trẻ

Nghịch lý giá nhà leo thang và làn sóng mua nhà của người trẻ

Bất chấp giá nhà tăng kỷ lục, người trẻ vẫn tích cực tham gia thị trường. Hé lộ sự thay đổi trong hành vi và khả năng tài chính của thế hệ gen Z và millennial.
Côn Đảo quy hoạch có nên khống chế chiều cao?

Côn Đảo quy hoạch có nên khống chế chiều cao?

Côn Đảo là một quần đảo có vị trí đặc biệt tại phía Nam Việt Nam, thuộc tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ), với tổng diện tích tự nhiên khoảng 76 km², trong đó đảo Côn Sơn – trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa – xã hội của đặc khu chiếm khoảng 57 km². Tuy nhiên, phần lớn diện tích đảo hiện đang dành cho bảo tồn rừng và hệ sinh thái tự nhiên, khiến quỹ đất phát triển đô thị, dân cư và du lịch vô cùng hạn chế.
Đề xuất mới về nhà ở xã hội hàng triệu người làm tự do có cơ hội?

Đề xuất mới về nhà ở xã hội hàng triệu người làm tự do có cơ hội?

Với những đề xuất đột phá về xác nhận thu nhập và nâng trần thu nhập, mở lối cho hàng triệu người có nhu cầu mua nhà ở xã hội, nhất là người làm nghề tự do.
Giá nhà đất mới tại TP. Hồ Chí Minh sẽ phụ thuộc vào quy hoạch vùng

Giá nhà đất mới tại TP. Hồ Chí Minh sẽ phụ thuộc vào quy hoạch vùng

Sau khi mở rộng địa giới hành chính, TP. Hồ Chí Minh mới đang bước vào giai đoạn mới với kỳ vọng thiết lập mặt bằng giá nhà ở hợp lý hơn, đặc biệt tại các khu vực vừa được sáp nhập.
Biệt thự triệu đô của giới siêu giàu Hà Nội chìm trong biển nước sau bão Kajiki

Biệt thự triệu đô của giới siêu giàu Hà Nội chìm trong biển nước sau bão Kajiki

Dù mưa đã ngớt, nhiều khu đô thị xa hoa như Ngoại giao đoàn, Starlake, Ciputra vẫn chìm trong biển nước, cư dân lo lắng vì hạ tầng chống ngập yếu kém lộ rõ sau bão số 5 Kajiki.
Hà Nội phê duyệt quy trình mới về thủ tục đất đai: Cơ hội mở cho dự án nhà ở thương mại

Hà Nội phê duyệt quy trình mới về thủ tục đất đai: Cơ hội mở cho dự án nhà ở thương mại

UBND TP. Hà Nội ban hành quy trình mới giải quyết thủ tục hành chính về đất đai, tạo hành lang pháp lý cho doanh nghiệp thực hiện dự án nhà ở thương mại qua thỏa thuận sử dụng đất.
Chuẩn bị mở rộng cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu lên 4 làn xe

Chuẩn bị mở rộng cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu lên 4 làn xe

Cao tốc Hòa Bình – Mộc Châu sẽ được mở rộng từ 2 lên 4 làn xe theo chỉ đạo của Bộ Xây dựng, tỉnh Sơn La cần sớm hoàn tất thủ tục để triển khai dự án.
Đặc khu Phú Quốc siết quản lý đất đai, chuẩn bị cho APEC 2027

Đặc khu Phú Quốc siết quản lý đất đai, chuẩn bị cho APEC 2027

Những năm qua, đặc khu Phú Quốc đã và đang trở thành tâm điểm phát triển của cả nước, định hướng thành trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng, giao thương mang tầm khu vực và quốc tế. Song, đi kèm với cơ hội luôn là những thách thức, trong đó nổi bật là tình trạng vi phạm pháp luật trong lĩnh vực đất đai – vấn đề đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt và minh bạch của chính quyền.
Định giá đất tránh phụ thuộc tư vấn, thị trường thứ cấp

Định giá đất tránh phụ thuộc tư vấn, thị trường thứ cấp

Để sửa đổi Luật Đất đai 2024, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang lấy ý kiến về các vấn đề quan trọng như định giá đất, quy hoạch, và giao đất.
TP. Hồ Chí Minh điều chỉnh quy hoạch 3 dự án lớn

TP. Hồ Chí Minh điều chỉnh quy hoạch 3 dự án lớn

Nhằm tạo nền tảng phát triển đô thị đồng bộ, hiện đại gắn với du lịch và hạ tầng y tế chất lượng cao, TP. Hồ Chí Minh vừa công bố điều chỉnh quy hoạch ba dự án lớn.
Chính phủ gỡ vướng tài chính đất đai

Chính phủ gỡ vướng tài chính đất đai

Chính phủ sửa đổi Nghị định 103 và 104/2024 về tiền sử dụng đất, thuê đất, hướng đến minh bạch, đồng bộ, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp bất động sản.
Chi phí kho bãi toàn cầu hạ nhiệt, Việt Nam nổi lên với giá thuê hợp lý

Chi phí kho bãi toàn cầu hạ nhiệt, Việt Nam nổi lên với giá thuê hợp lý

Chi phí thuê kho cao cấp toàn cầu đang tăng chậm lại, phản ánh sự thay đổi trong cung - cầu tại từng khu vực. Tuy nhiên, giữa bức tranh tổng quan có phần chững lại, thị trường Việt Nam lại nổi bật với mức giá hợp lý, cùng xu hướng đầu tư dài hạn từ cả khách thuê trong nước lẫn quốc tế.