Thứ tư 02/07/2025 01:42
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo: Chìa khóa để kinh tế tư nhân bứt phá

Khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo chính là chìa khóa để kinh tế tư nhân bứt phá, nhưng điều kiện tiên quyết là phải “cởi trói” các chính sách hiện hành.

Kinh tế tư nhân hiện đóng góp hơn 40% GDP, tạo ra hàng triệu việc làm và chiếm khoảng 30% ngân sách nhà nước thông qua các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đặc biệt, tốc độ tăng trưởng thu ngân sách từ khu vực này đạt hơn 15% mỗi năm, vượt xa khu vực doanh nghiệp nhà nước và gấp đôi khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (FDI).

Tuy nhiên, tiềm năng của kinh tế tư nhân vẫn còn rất lớn và chưa được khai thác hết. Với đội ngũ lao động trẻ, năng động, khả năng tiếp cận công nghệ hiện đại như Blockchain, trí tuệ nhân tạo (AI), Fintech và các nền tảng số hóa, Việt Nam hoàn toàn có cơ hội tạo ra những doanh nghiệp “kỳ lân” – các công ty khởi nghiệp đạt giá trị tỷ đô nếu được hỗ trợ đúng cách.

Tại Hội thảo “Tháo gỡ bất cập chính sách để phát huy vai trò của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế Việt Nam” diễn ra chiều nay, ngày 21/3/2025, tại TP. Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Quang Huy - Phó Chủ tịch Hiệp hội Khởi nghiệp quốc gia, Chủ tịch Quỹ Khởi nghiệp quốc gia - VNSIF nhấn mạnh rằng khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo chính là chìa khóa để kinh tế tư nhân bứt phá, nhưng điều kiện tiên quyết là phải “cởi trói” các chính sách hiện hành.

 ông Nguyễn Quang Huy - Phó Chủ tịch Hiệp hội Khởi nghiệp quốc gia, Chủ tịch Quỹ Khởi nghiệp quốc gia - VNSIF
Ông Nguyễn Quang Huy - Phó Chủ tịch Hiệp hội Khởi nghiệp quốc gia, Chủ tịch Quỹ Khởi nghiệp quốc gia - VNSIF

Những rào cản kìm hãm sự phát triển

Dù có nhiều đóng góp nổi bật, kinh tế tư nhân vẫn đối mặt với không ít thách thức. Một trong những rào cản lớn nhất là hệ thống chính sách chưa đồng bộ và còn nhiều bất cập. Chẳng hạn, Nghị định 38/2018 về hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đã được ban hành từ lâu, nhưng sau 7 năm triển khai, tổng nguồn lực huy động chỉ đạt vài trăm tỷ đồng - con số quá nhỏ bé so với nhu cầu thực tế và nguồn lực xã hội. Điều này cho thấy cơ chế hỗ trợ hiện tại chưa đủ sức hấp dẫn để thu hút nguồn lực xã hội, đặc biệt là từ khu vực tư nhân, kiều bào và nhà đầu tư nước ngoài.

Ngoài ra, các thủ tục hành chính phức tạp, thiếu minh bạch và chồng chéo giữa các quy định pháp luật cũng là “gánh nặng” đối với doanh nghiệp. Theo ông Nguyễn Quang Huy, hiện nay nhiều người có năng lực và kinh nghiệm sẵn sàng tham gia khởi nghiệp nhưng họ thiếu sự đồng hành từ các cơ quan chức năng và chính sách hỗ trợ cụ thể. Trong khi đó, ngân sách nhà nước và các quỹ đầu tư từ địa phương, bộ ngành khó tham gia vào lĩnh vực khởi nghiệp do tính chất “mạo hiểm”, dẫn đến sự phụ thuộc lớn vào nguồn lực tư nhân vốn đang bị kìm hãm bởi các rào cản thể chế.

Một vấn đề khác là sự thiếu liên kết giữa các doanh nghiệp tư nhân. Phần lớn doanh nghiệp hiện nay có quy mô nhỏ và siêu nhỏ, thiếu khả năng hợp tác để tạo ra chuỗi giá trị lớn hơn hoặc cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Điều này khiến kinh tế tư nhân chưa thể hình thành những “đầu tàu” dẫn dắt, như các tập đoàn lớn ở các nước phát triển.

Giải pháp đột phá - Huy động nguồn lực xã hội

Để tháo gỡ những rào cản trên, ông Nguyễn Quang Huy đề xuất một loạt giải pháp mang tính chiến lược. Trước hết, cần quán triệt tư duy của các cơ quan quản lý nhà nước, theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính và các lãnh đạo nhà nước đã chỉ đạo, sắp tới Nghị quyết về chiến lược, chính sách phát triển Kinh tế tư nhân vì Việt Nam thịnh vượng cần đưa vào nội dung này, đó là doanh nghiệp được hoạt động kinh doanh những ngành nghề, lĩnh vực mà pháp luật không cấm.

Cần tạo mọi điều kiện thuật lợi nhất, hỗ trợ cao nhất, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, thành lập doanh nghiệp, cần sửa đổi và bổ sung các cơ chế chính sách mới, động bộ giữa các quy định của pháp luật, đặc biệt là Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, trong đó có Nghị định 38/2028 và các thông tư, nghị định có liên quan theo hướng linh hoạt hơn, tạo điều kiện tốt nhất để tạo niềm tin, hy vọng của nhà đầu tư, huy động nguồn lực từ xã hội, bao gồm cả doanh nghiệp trong nước, kiều bào và nhà đầu tư nước ngoài.

Ông Huy gợi ý, xây dựng một quỹ đầu tư khởi nghiệp với cơ cấu đóng góp cụ thể: Nguồn lực xã hội, doanh nghiệp trong nước (tư nhân) góp khoảng 40%-50, khu vực FDI và kiều bào góp khoảng 20%-30% và nhà nước tham gia 30%. Nếu thực hiện thành công, mô hình này có thể huy động hàng chục tỷ USD, tạo nguồn vốn mạnh mẽ để thúc đẩy khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo.

Ông Huy cũng nhấn mạnh rằng, Việt Nam đang có lợi thế cạnh tranh lớn nhờ đội ngũ lao động trẻ, tiếp cận công nghệ nhanh và khả năng hội nhập quốc tế sâu rộng. “Công nghệ của chúng ta không thua kém các nước. Với sự chung tay của khối doanh nghiệp trưởng thành cùng với doanh nghiệp khởi nghiệp, chúng ta có thể làm chủ công nghệ lõi và thu hút đầu tư nước ngoài,” ông Huy khẳng định. Để hiện thực hóa điều này, cần khuyến khích mỗi doanh nghiệp trích một phần lợi nhuận nhỏ để đầu tư vào khởi nghiệp và khoa học công nghệ, vào quỹ đầu tư khởi nghiệp đổi mới sáng tạo từ đó tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững.

Doanh nghiệp cần chủ động đổi mới, nâng cao năng lực cạnh tranh và xây dựng văn hóa hợp tác, văn hoá kinh doanh.
Doanh nghiệp cần chủ động đổi mới, nâng cao năng lực cạnh tranh và xây dựng văn hóa hợp tác, văn hoá kinh doanh.

Ngoài ra, ông Huy đề xuất, chia các đối tượng tham gia vào phát triển kinh tế tư vì Việt Nam thịnh vượng, có thể chia thành 10 nhóm, bao gồm thanh niên, sinh viên, phụ nữ, nông dân, nhà khoa học công nghệ, công nhân viên chức nghĩ hưu,… Mỗi nhóm này đều có tiềm năng trở thành lực lượng nòng cốt cho khởi nghiệp, đầu vào cho doanh nghiệp và kinh tế tư nhân phát triển mạnh nếu được hỗ trợ đúng cách. Ví dụ, thanh niên và sinh viên có thể mang đến sự sáng tạo, trong khi các nhà khoa học công nghệ có thể đóng góp những giải pháp đột phá. Tuy nhiên, để khai thác tiềm năng này, cần có chính sách cụ thể cho từng nhóm và các chính sách đột phá về ưu đãi thuế, hỗ trợ vốn vay hoặc đào tạo kỹ năng khởi nghiệp, quản trị doanh nghiệp, phát triển thị trường. Ngân sách nhà nước nên hỗ trợ cụ thể vào các chương trình đào tạo kỹ năng, kỹ thuật, các chương trình thiết thực này.

Kinh tế tư nhân là đầu tàu tăng trưởng

Theo ông Nguyễn Quang Huy, nếu các rào cản chính sách được tháo gỡ, kinh tế tư nhân hoàn toàn có thể trở thành “đầu tàu” trong chiến lược phát triển kinh tế Việt Nam giai đoạn 2025-2030 và tầm nhìn 2045 nhân 100 năm thành lập nước chúng ta đạt được con số năm triệu doanh nghiệp là có thể đạt được. Điều này phù hợp với mục tiêu của Nghị quyết 45/NQ-CP, trong đó đặt kỳ vọng kinh tế tư nhân sẽ đóng góp 55% vào tăng trưởng kinh tế vào năm 2025.

Để đạt được mục tiêu này, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và các tầng lớp xã hội. Nhà nước cần đóng vai trò kiến tạo, hoàn thiện khung pháp lý và tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng. Doanh nghiệp cần chủ động đổi mới, nâng cao năng lực cạnh tranh và xây dựng văn hóa hợp tác, văn hoá kinh doanh. Trong khi đó, cộng đồng xã hội, bao gồm kiều bào và các nhà đầu tư nước ngoài, có thể đóng góp nguồn lực tài chính và tri thức và “đại sứ bán hàng” để hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân phát triển bền vững và tiếp cận thị trường quốc tế.

Trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu, việc “cởi trói” chính sách và huy động nguồn lực xã hội sẽ là chìa khóa để kinh tế tư nhân vươn mình, không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn khẳng định vị thế trên trường quốc tế, góp phần hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.

Tin bài khác
Hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu trở lên bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử vào năm 2027

Hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu trở lên bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử vào năm 2027

Doanh thu miễn thuế cho hộ kinh doanh có thể nâng lên 400 triệu đồng. Các hộ có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 1 tỉ đồng sẽ dùng hóa đơn điện tử năm 2027.
Điện sạch cần được bảo vệ bằng chính sách minh bạch, ổn định và nhất quán

Điện sạch cần được bảo vệ bằng chính sách minh bạch, ổn định và nhất quán

Năng lượng tái tạo, với hai trụ cột là điện mặt trời và điện gió đang là xu hướng toàn cầu không thể đảo ngược. Tại Việt Nam, đây không chỉ là giải pháp bảo đảm an ninh năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính, mà còn là động lực thúc đẩy một nền kinh tế xanh, sạch và bền vững.
Doanh nghiệp Việt cần làm gì để ứng phó hiệu quả với các rào cản phi thuế quan ?

Doanh nghiệp Việt cần làm gì để ứng phó hiệu quả với các rào cản phi thuế quan ?

Dù hầu hết hàng hóa xuất khẩu sang thị trường ASEAN đều được hưởng ưu đãi với mức thuế quan 0%, nhiều doanh nghiệp Việt vẫn gặp khó khi xuất khẩu nông sản, thủy sản và hàng tiêu dùng do vướng rào cản phi thuế quan.
Chính thức luật hóa cơ chế sandbox để thử nghiệm mô hình, công nghệ và chính sách mới

Chính thức luật hóa cơ chế sandbox để thử nghiệm mô hình, công nghệ và chính sách mới

Sáng nay, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST), đánh dấu một bước chuyển thể chế quan trọng nhằm thúc đẩy sáng tạo, ứng dụng công nghệ và tăng cường bảo hộ kết quả nghiên cứu. Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/10/2025.
“Chốt” thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng

“Chốt” thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng

Với đa số đại biểu tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về việc thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam, đặt tại hai thành phố trọng điểm là Thành phố Hồ Chí Minh và Thành phố Đà Nẵng.
Gỡ "nút thắt" về rào cản phi thuế quan tạo lực đẩy cho doanh nghiệp ASEAN vươn xa

Gỡ "nút thắt" về rào cản phi thuế quan tạo lực đẩy cho doanh nghiệp ASEAN vươn xa

Gỡ rào cản phi thuế quan được đánh giá là giúp giảm chi phí giao dịch, thu hút đầu tư, tăng trưởng bền vững và mở rộng thị trường cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Xu hướng tiêu dùng mới thị trường Halal: Doanh nghiệp làm gì để thích nghi?

Xu hướng tiêu dùng mới thị trường Halal: Doanh nghiệp làm gì để thích nghi?

Mức chi tiêu và nhu cầu sử dụng các sản phẩm Halal có xu hướng ngày càng tăng, thúc đẩy tăng quy mô nền kinh tế Halal toàn cầu dự kiến đạt 3.200 tỷ USD năm 2025, với tốc độ tăng trưởng thị trường bình quân hàng năm đạt 6,2%, nhưng tại sao doanh nghiệp Việt khó tiếp cận?
Định hướng ứng phó cho doanh nghiệp Việt trước chính sách thuế quan của Hoa Kỳ

Định hướng ứng phó cho doanh nghiệp Việt trước chính sách thuế quan của Hoa Kỳ

Trước sức ép từ chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ, các doanh nghiệp Việt đang triển khai ba nhóm giải pháp chủ đạo nhằm giảm thiểu rủi ro và duy trì khả năng cạnh tranh dài hạn: giảm phụ thuộc thương mại, nâng cao hiệu quả hoạt động và tái định vị chiến lược thị trường.
Bộ Tài chính lên tiếng sau lùm xùm loại Sơn Hải khỏi dự án cao tốc

Bộ Tài chính lên tiếng sau lùm xùm loại Sơn Hải khỏi dự án cao tốc

Bộ Tài chính chỉ ra những bất thường trong vụ Tập đoàn Sơn Hải bị loại khỏi cao tốc TP.HCM - Chơn Thành. Nghi vấn minh bạch, hiệu quả trong đấu thầu lớn.
Trái phiếu xanh: Cơ hội vàng để Việt Nam đạt mục tiêu Net Zero

Trái phiếu xanh: Cơ hội vàng để Việt Nam đạt mục tiêu Net Zero

Thị trường trái phiếu xanh Việt Nam đang mở rộng mạnh mẽ, hướng đến mục tiêu Net Zero 2050 với nhiều thương vụ phát hành thành công và cơ hội đầu tư hấp dẫn.
Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả: Mục tiêu trong “kỷ nguyên vươn mình”

Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả: Mục tiêu trong “kỷ nguyên vươn mình”

Sáng ngày 26/6/2025, tại Hà Nội, Bộ Công Thương tổ chức Diễn đàn “Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: Thành quả và mục tiêu trong kỷ nguyên vươn mình”. Đây là sự kiện nhằm phổ biến thông tin về Luật Sử dụng Năng lượng tiết kiệm, hiệu quả vừa được thông qua tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khoá XIV.
Thứ trưởng Bộ Công Thương cảnh báo “ve sầu thoát xác” trên sàn thương mại điện tử

Thứ trưởng Bộ Công Thương cảnh báo “ve sầu thoát xác” trên sàn thương mại điện tử

Trong bối cảnh thương mại điện tử đang phát triển bùng nổ cả về quy mô giao dịch lẫn tốc độ lan tỏa, cơ quan quản lý nhà nước bắt đầu đối diện với một nguy cơ mới – hiện tượng “ve sầu thoát xác”: các gian thương sau khi bị phát hiện và xử lý vi phạm đã nhanh chóng quay trở lại thị trường dưới danh nghĩa mới, tiếp tục hành vi sai trái.
Quốc hội thông qua Luật sửa 8 luật thuộc lĩnh vực tài chính, đầu tư: Tăng phân cấp, phân quyền, giảm thủ tục đầu tư

Quốc hội thông qua Luật sửa 8 luật thuộc lĩnh vực tài chính, đầu tư: Tăng phân cấp, phân quyền, giảm thủ tục đầu tư

Quốc hội vừa thông qua Luật sửa đổi 8 luật lớn, mở rộng phân quyền, đơn giản hóa thủ tục, linh hoạt cơ chế PPP. Kỳ vọng lớn cho kinh tế bứt phá.
UBND cấp tỉnh được duyệt chủ trương sân bay, Nhà nước linh hoạt cùng PPP

UBND cấp tỉnh được duyệt chủ trương sân bay, Nhà nước linh hoạt cùng PPP

Quốc hội vừa thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 8 luật liên quan đến lĩnh vực tài chính – đầu tư, đáng chú ý là việc trao quyền cho UBND cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư với nhiều nhóm dự án quy mô lớn, trong đó có cả sân bay.
Quốc hội tăng phân cấp, phân quyền cho Chính phủ, địa phương

Quốc hội tăng phân cấp, phân quyền cho Chính phủ, địa phương

Quốc hội thông qua Luật Ngân sách sửa đổi, tăng phân cấp cho Chính phủ, địa phương. Đây là bước đột phá nhằm chủ động điều hành, thúc đẩy phát triển và chống lãng phí.