Học kinh nghiệm quốc tế để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

Nâng hạng thị trường không chỉ là cách xây dựng hình ảnh cho thị trường tài chính quốc gia mà nó còn tác động trực tiếp lên khả năng thu hút dòng vốn từ nước ngoài. Không chỉ riêng Việt Nam mà nhiều thị trường cận biên khác cũng đang nỗ lực để được nâng hạn lên thị trường mới nổi vì những lý do sau:

Thứ nhất, các thị trường mới nổi có quy mô lớn hơn và chất lượng tốt hơn thị trường cận biên, trong khi tiềm năng tăng trưởng lại cao hơn thị trường cận biên. Dòng vốn mà các thị trường mới nổi thu hút được có tính ổn định hơn, so với những dòng tiền nóng đầu tư vào các thị trường cận biên. Các quỹ đầu tư theo phương pháp thụ động, tiêu biểu như các ETF (Exchange traded fund), hiện tập trung đầu tư vào các thị trường mới nổi cũng sẽ tự động phân bổ một phần vốn vào các thị trường mới được nâng hạng lên mới nổi.

Thứ hai, để đáp ứng các tiêu chuẩn nâng hạng thị trường lên thị trường mới nổi, bên cạnh việc gia tăng quy mô, tính thanh khoản hay mức độ tiếp cận của nhà đầu tư nước ngoài, các TTCK quốc gia còn có áp lực phải cải thiện các điều kiện giao dịch như hệ thống vận hành, khung thể chế, tính minh bạch về thông tin. Trong quá trình xem xét, các tổ chức xếp hạng cũng chủ động hỗ trợ các quốc gia hiểu được tình trạng hiện tại cũng như các tiêu chuẩn cần đạt được để có những thay đổi thích hợp. Quá trình này là tác nhân chính giúp các thị trường cận biên được hưởng lợi từ việc nâng hạng, trong khi quyết định nâng hạng chỉ đóng vai trò xác nhận các điều kiện trên.

Đơn cử như Trung Quốc - một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới, với thị trường chứng khoán cực kỳ lớn và đa dạng. Sự nâng hạng của thị trường chứng khoán hạng A của Trung Quốc không chỉ là một bước tiến quan trọng đối với chính Trung Quốc mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống tài chính toàn cầu. Điều này cung cấp một điểm tham chiếu về cách thức một thị trường lớn và phức tạp có thể hướng tới và đạt được nâng hạng.

Trung Quốc đã thực hiện một loạt cải cách sâu rộng trong hệ thống tài chính và quy định chứng khoán của mình để đạt được tiêu chuẩn nâng hạng. Các biện pháp như mở rộng giới hạn sở hữu nước ngoài, khuyến khích sự minh bạch, và cải thiện quy định về quản lý rủi ro là những yếu tố quan trọng mà các thị trường khác có thể học hỏi.

Việc MSCI quyết định đưa chứng khoán hạng A của Trung Quốc vào chỉ số thị trường mới nổi của mình là một sự kiện đánh dấu mức độ chấp nhận và tin tưởng quốc tế đối với các cải cách và sự mở cửa thị trường của Trung Quốc. Điều này cung cấp một minh chứng về việc thực hiện cải cách theo đúng hướng có thể mang lại những kết quả tích cực về lâu dài.

Việc nâng hạng đã mở cửa thị trường chứng khoán Trung Quốc cho nhà đầu tư quốc tế một cách rộng rãi hơn, cho phép dòng vốn quốc tế chảy vào thị trường một cách ổn định và bền vững. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc xây dựng một môi trường đầu tư thuận lợi để thu hút và giữ chân vốn ngoại.

Trung Quốc đã thể hiện sự sáng tạo thông qua việc thiết lập các kênh kết nối như Thượng Hải - Hồng Kông và Thâm Quyến-Hồng Kông, cho phép giao dịch mượt mà giữa nhà đầu tư quốc tế và thị trường chứng khoán hạng A của Trung Quốc. Điều này mở ra một mô hình mới cho cách thức các thị trường khác có thể tăng cường tính kết nối và tương tác với hệ thống tài chính toàn cầu.

Nhìn chung, Trung Quốc là một ví dụ điển hình về cách một thị trường lớn và đa dạng có thể thực hiện các cải cách cần thiết và tạo ra một môi trường đầu tư hấp dẫn, qua đó đạt được sự công nhận và nâng hạng quốc tế, cung cấp những bài học quý báu cho các thị trường khác đang theo đuổi mục tiêu tương tự.

Kinh nghiệm quốc tế của Trung Quốc trong việc nâng hạng thị trường chứng khoán lên thị trường mới nổi đã thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng tài chính toàn cầu, đặc biệt là khi MSCI quyết định chính thức đưa chứng khoán hạng A của Trung Quốc vào chỉ số thị trường mới nổi vào tháng 6/2018. Đây là một bước tiến quan trọng, không chỉ đối với thị trường chứng khoán Trung Quốc mà còn là tín hiệu tích cực cho các thị trường đang phát triển khác muốn nâng cao vị thế của mình trên trường quốc tế.

Việt Nam đã đặt mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán từ "Thị trường Cận biên" (Frontier Market) lên "Thị trường Mới nổi" (Emerging Market) theo phân loại của MSCI. Đây là một bước tiến quan trọng không chỉ nhằm thúc đẩy sự phát triển của thị trường vốn trong nước mà còn nhằm tăng cường sự hấp dẫn của thị trường chứng khoán Việt Nam đối với nhà đầu tư quốc tế.

Sự lựa chọn của Việt Nam trong việc nâng hạng thị trường chứng khoán là một nhiệm vụ đòi hỏi sự cam kết mạnh mẽ từ Chính phủ, các cơ quan quản lý, và cả cộng đồng doanh nghiệp. Bằng cách tập trung vào việc cải thiện tính minh bạch, mở cửa thị trường, và nâng cao hiệu quả giao dịch, Việt Nam không chỉ có thể hướng tới mục tiêu nâng hạng mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững của thị trường vốn trong dài hạn.

TS. Cao Minh Tiến - Học viện Tài chính