Thứ năm 10/07/2025 00:19
Hotline: 024.355.63.010
Pháp luật

Hộ kinh doanh lớn phải khai thuế như doanh nghiệp

09/04/2021 07:02
Tới đây, các hộ kinh doanh có quy mô lớn sẽ phải thực hiện sổ sách kế toán, hóa đơn, chứng từ như một doanh nghiệp siêu nhỏ, nhưng ở mức đơn giản hơn...

Thông tin này mới đây đã được đại diện Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ, vừa và hộ kinh doanh (Tổng cục Thuế) khẳng định.

Theo đó, hộ kinh doanh lớn sẽ phải nộp thuế theo hình thức kê khai và thực hiện chế độ kế toán như doanh nghiệp là một nội dung mới được quy định tại Luật Quản lý thuế số 38.

Thủ tục hành chính, thuế, chi phí kiểm, thanh tra,… là những trở ngại khiến nhiều hộ kinh doanh cá thể dù muốn phát triển thành doanh nghiệp nhưng vẫn e ngại

Thủ tục hành chính, thuế, chi phí kiểm, thanh tra… là những trở ngại khiến nhiều hộ kinh doanh cá thể dù muốn phát triển thành doanh nghiệp nhưng vẫn e ngại. (Ảnh: minh họa)

Thông thường, thời gian qua các hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn áp dụng thuế khoán, không phải lưu giữ sổ sách kế toán, chứng minh đầu vào, kê khai với Cơ quan Thuế, trong khi đó họ vẫn xuất hóa đơn giá trị gia tăng (GTGT) bình thường. Vì vậy, một số hộ kinh doanh lợi dụng việc này để buôn bán hóa đơn GTGT mặc dù không có hoạt động sản xuất kinh doanh.

Vì lẽ đó, mục đích chính của quy định quản lý thuế đối với hộ kinh doanh lớn được đưa vào luật là để quản lý chặt chẽ những hộ lớn sử dụng hóa đơn GTGT, tránh buôn bán hóa đơn GTGT để hợp thức hóa đầu vào cho doanh nghiệp. Hiện cả nước có hơn 100.000 hộ lớn, hoạt động tập trung ở các thành phố lớn.

Theo Dự thảo, tùy theo lĩnh vực kinh doanh và quy mô doanh thu, hộ kinh doanh có 10 lao động nộp bảo hiểm sẽ phải thực hiện sổ sách kế toán như doanh nghiệp siêu nhỏ.

Cụ thể, tổng doanh thu của năm từ 3 tỉ đồng đối với hộ kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp, xây dựng; từ 10 tỉ đồng với những hộ kinh doanh thương mại, dịch vụ...

Nhìn nhận từ các Cơ quan Thuế cho thấy, các cơ quan này vận động hộ cá nhân lên doanh nghiệp nhưng do không có biện pháp bắt buộc nên họ vẫn ở trong mô hình hộ kinh doanh và như vậy họ không phải thực hiện các chế độ kế toán, không bị thanh tra kiểm tra...

Thế nhưng, ở một góc nhìn khác, việc yêu cầu các hộ kinh doanh lớn phải thực hiện sổ sách kế toán là một bước để thúc đẩy các hộ lên doanh nghiệp. Tuy nhiên, như đã nêu ở trên, việc yêu cầu các hộ lớn kê khai thuế theo đúng doanh thu từng được các Cơ quan Thuế thực hiện nhưng thất bại.

Chẳng hạn một hộ kinh doanh đang được khoán doanh thu 1 tỉ đồng/tháng, hộ bên cạnh cũng khoán 1 tỉ, nếu họ kê khai lên 1,5 tỉ, nhưng hộ bên cạnh chỉ kê khai 1 tỉ, họ sẽ thấy rõ... bị thua thiệt. Khi đó, họ phải nộp thuế nhiều hơn, khó cạnh tranh được với hộ kinh doanh khác trong khi nếu vẫn kê khai và nộp thuế với doanh thu như cũ thì họ cũng không bị gì.

mục đích chính của quy định quản lý thuế đối với hộ kinh doanh lớn được đưa vào luật là để quản lý chặt chẽ những hộ lớn sử dụng hóa đơn GTGT, tránh buôn bán hóa đơn GTGT
mục đích chính của quy định quản lý thuế đối với hộ kinh doanh lớn được đưa vào luật là để quản lý chặt chẽ những hộ lớn sử dụng hóa đơn GTGT, tránh buôn bán hóa đơn GTGT.

Theo sự thay đổi lớn này, tới đây các hộ kinh doanh lớn phải thực hiện sổ sách kế toán và kê khai định kỳ với Cơ quan Thuế về các chi phí liên quan đến hàng hóa dịch vụ.

Được biết, về chế độ kế toán với đối tượng này, Bộ Tài chính đang hoàn thiện Dự thảo thông tư với nguyên tắc rất đơn giản và không phải quyết toán thuế, báo cáo tài chính như doanh nghiệp. Hộ không bị tính thuế doanh thu trừ chi phí, không hạch toán các tài khoản như doanh nghiệp mà chỉ có 4 sổ để theo dõi doanh thu, tiền lương, thu chi và hàng hóa dịch vụ mua vào.

Như vậy, thời gian tới, hộ kinh doanh vẫn phải có sổ theo dõi. Với quy định mới, chỉ hợp thức hóa bằng quy định và buộc họ phải lưu giữ và xuất trình, với hình thức hết sức đơn giản.

Hộ kinh doanh lớn sẽ không được xuất hóa đơn GTGT do họ tự phát hành mà chỉ được xuất hóa đơn bán hàng và hóa đơn GTGT do cơ quan thuế in.

Về tính thuế đối với hộ lớn, đại diện Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ, vừa và hộ kinh doanh cho hay vẫn tính thuế trên doanh thu chứ không phải doanh thu trừ chi phí.

"Số thuế nộp sẽ kê khai theo thực tế doanh thu chứ không khoán nữa. Thực tế bao nhiêu, trên hóa đơn bao nhiêu thì nộp thuế bấy nhiêu. Họ sẽ phải lưu giữ hóa đơn chứng từ đầu vào để chứng minh nguồn gốc đầu vào hàng hóa là hợp pháp, dịch vụ là có thật.

Còn trước đây, hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn sẽ phải nộp thuế theo mức khoán và nộp thêm một lần nữa trên hóa đơn" - vị đại diện Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ, vừa và hộ kinh doanh thông tin thêm.

Bất cứ hộ kinh doanh cá thể nào cũng muốn chuyển đổi thành doanh nghiệp với hi vọng đạt được lợi nhuận cao hơn, mở rộng được quy mô sản xuất, làm ăn phát đạt.

Nhưng nhiều hộ kinh doanh vẫn còn nhiều nỗi lo. Đầu tiên chính là thuế, thứ 2 là phương hướng cho sự tồn tại phát triển của chính cơ sở sản xuất đó, thứ 3 là vốn. Đặc biệt, thủ tục hành chính về thuế quá rườm rà, mất rất nhiều chi phí và thời gian qua từng khâu khiến doanh nghiệp phải đối diện với nhiều vấn đề “đau đầu” như thanh tra, kiểm tra, chi phí ngầm.

Thực tế cho thấy, những trở ngại về thủ tục hành chính, điều kiện hoạt động kinh doanh không thuận lợi đang là những vướng mắc cơ bản. Thậm chí vì những trở ngại này đã khiến nhiều doanh nghiệp tình nguyện chuyển thành hộ kinh doanh cá thể.

Theo một nghiên cứu điều tra được Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương thực hiện với hơn 400 hộ kinh doanh tại 6 tỉnh thành, có đến 11% hộ kinh doanh thuộc diện phải chuyển thành doanh nghiệp, tức là sử dụng lao động thường xuyên từ 10 lao động trở lên, nhưng chỉ có 5,6% hộ kinh doanh dự kiến sẽ chuyển đổi. Trên thực tế con số chuyển đổi là rất ít.

Đáng nói là nhiều hộ kinh doanh cũng đã nhận thức được việc chuyển đổi lên thành doanh nghiệp sẽ nhận được nhiều ưu đãi về thuế, vay vốn và thuê lao động.

Tuy nhiên, những lo lắng như nộp thuế nhiều hơn, thực hiện nghĩa vụ với người lao động cao hơn, phải thực hiện các quy định về môi trường, giảm tiếng ồn, phòng cháy chữa cháy và nghiệp vụ kế toán…của hộ kinh doanh đã có phần lấn át các ưu đãi khi chuyển thành doanh nghiệp. Kết quả khảo sát của VCCI thực hiện cũng không có nhiều thay đổi, vẫn là các vấn đề về thủ tục hành chính, thuế…

Ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho rằng, để giải đáp những băn khoăn của các hộ kinh doanh nhà quản lý không thể dùng mệnh lệnh hành chính để khuyến khích hộ kinh doanh thành doanh nghiệp, thay vào đó phải khuyến khích động viên bằng đòn bẩy kinh tế, tạo môi trường kinh doanh đơn giản, hợp lý và phù hợp với quy mô và tính chất kinh doanh. Nếu để người kinh doanh thấy có lợi ích sẽ tự khắc chuyển đổi.

Bên cạnh đó, nên đưa ra các hình thức hỗ trợ, làm sao để các chủ hộ cảm thấy nếu trở thành doanh nghiệp họ sẽ được lợi hơn rất nhiều so với khi là hộ kinh doanh.

Trần Linh (T/h)

Tin bài khác
Sắp có khung pháp lý đầu tư và giám sát vốn nhà nước tại doanh nghiệp

Sắp có khung pháp lý đầu tư và giám sát vốn nhà nước tại doanh nghiệp

Luật Quản lý và Đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (Luật số 68/2025/QH15) được Quốc hội thông qua ngày 14/6/2025 và sẽ có hiệu lực từ ngày 1/8 tới đây.
Đổi mới tư duy quản lý vốn nhà nước

Đổi mới tư duy quản lý vốn nhà nước

Luật số 68/2025/QH15 có cách tiếp cận hoàn toàn mới – xác định rõ Nhà nước là một “nhà đầu tư” chứ không phải “người can thiệp”.
Cục Hải quan: Doanh nghiệp không cần nộp chứng từ theo địa chỉ mới

Cục Hải quan: Doanh nghiệp không cần nộp chứng từ theo địa chỉ mới

Cục Hải quan đã ban hành văn bản hỏa tốc gửi các đơn vị trực thuộc nhằm đảm bảo hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) được duy trì thông suôt trong giai đoạn chuyển đổi địa giới hành chính.
Luật Doanh nghiệp sửa đổi: Doanh nghiệp cần lưu ý những gì?

Luật Doanh nghiệp sửa đổi: Doanh nghiệp cần lưu ý những gì?

Từ 1/7/2025, nhiều quy định mới về vốn, sở hữu, trái phiếu sẽ tác động trực tiếp tới doanh nghiệp, buộc doanh nghiệp phải thay đổi cách vận hành.
Quy định mới về đăng ký hộ kinh doanh theo Nghị định 168/2025/NĐ-CP

Quy định mới về đăng ký hộ kinh doanh theo Nghị định 168/2025/NĐ-CP

Chính phủ đã ban hành Nghị định 168/2025/NĐ-CP quy định chi tiết về việc đăng ký doanh nghiệp, trong đó có những quy định mới liên quan đến hộ kinh doanh và thủ tục đăng ký hộ kinh doanh.
Quyền sở hữu trí tuệ và phân chia lợi nhuận trong dự án PPP

Quyền sở hữu trí tuệ và phân chia lợi nhuận trong dự án PPP

Ngày 1/7/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 180/2025/NĐ-CP về cơ chế, chính sách hợp tác công tư (PPP) quy định cụ thể về quyền sở hữu trí tuệ, quyền quản lý dữ liệu và cơ chế phân chia lợi nhuận trong các dự án hợp tác giữa Nhà nước và khu vực tư nhân.
Từ tháng 7/2025, cán bộ, công chức bị cấm 6 nhóm hành vi vi phạm

Từ tháng 7/2025, cán bộ, công chức bị cấm 6 nhóm hành vi vi phạm

Luật Cán bộ, công chức sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua ngày 24/6/2025, sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Luật mới quy định rõ 6 nhóm hành vi mà cán bộ, công chức không được làm, với mục tiêu siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong bộ máy hành chính.
“Chủ sở hữu hưởng lợi” – Vén màn sở hữu thực sự của doanh nghiệp

“Chủ sở hữu hưởng lợi” – Vén màn sở hữu thực sự của doanh nghiệp

Lần đầu tiên, khái niệm "Chủ sở hữu hưởng lợi" được luật hóa khiến người "đứng sau" doanh nghiệp phải lộ diện
Chính sách lãi suất mới hỗ trợ người trẻ mua nhà ở xã hội từ ngày 1/7/2025

Chính sách lãi suất mới hỗ trợ người trẻ mua nhà ở xã hội từ ngày 1/7/2025

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vừa công bố mức lãi suất ưu đãi mới cho người trẻ dưới 35 tuổi mua nhà ở xã hội, áp dụng từ ngày 1/7 đến 31/12/2025.
Từ ngày 1/7/2025, nhiều chính sách mới liên quan đến đời sống người dân có hiệu lực

Từ ngày 1/7/2025, nhiều chính sách mới liên quan đến đời sống người dân có hiệu lực

Hôm nay (ngày 1/7), nhiều chính sách mới liên quan thiết thực đến đời sống người dân bắt đầu có hiệu lực.
Từ 1/7 Việt Nam còn 10 tội danh chịu án tử hình

Từ 1/7 Việt Nam còn 10 tội danh chịu án tử hình

Từ ngày 1/7/2025, Việt Nam chính thức giảm số lượng tội danh có thể áp dụng án tử hình từ 18 xuống còn 10, theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự vừa được Quốc hội thông qua.
Cấm sàn thương mại điện tử ưu tiên hiển thị sản phẩm nếu không công khai thuật toán

Cấm sàn thương mại điện tử ưu tiên hiển thị sản phẩm nếu không công khai thuật toán

Bộ Công Thương vừa công bố dự thảo Luật Thương mại điện tử (sửa đổi), trong đó lần đầu tiên quy định cấm các nền tảng thương mại điện tử sử dụng thuật toán để ưu tiên hiển thị sản phẩm nếu không công khai rõ ràng tiêu chí sắp xếp.
Từ ngày 2/8/2025, bỏ hàng loạt Thông tư về giá, phí và lệ phí

Từ ngày 2/8/2025, bỏ hàng loạt Thông tư về giá, phí và lệ phí

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 42/2025/TT-BTC, chính thức bãi bỏ nhiều Thông tư liên quan đến quản lý giá, phí và lệ phí.
Từ 1/7/2025, hợp tác xã được vay tới 5 tỷ đồng không cần tài sản đảm bảo

Từ 1/7/2025, hợp tác xã được vay tới 5 tỷ đồng không cần tài sản đảm bảo

Chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp – nông thôn vừa được thông qua đã nâng trần vay vốn không có tài sản bảo đảm lên tới 5 tỷ đồng với hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã.
Từ ngày 1/7/2025: Sử dụng số định danh cá nhân thay thế mã số thuế

Từ ngày 1/7/2025: Sử dụng số định danh cá nhân thay thế mã số thuế

Theo thông tin từ Cục Thuế (Bộ Tài chính), bắt đầu từ ngày 1/7/2025, cá nhân là công dân Việt Nam sẽ sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế (MST) trong các giao dịch và thủ tục hành chính về thuế. Đây là một bước cải cách nhằm tạo thuận lợi cho người dân và nâng cao hiệu quả quản lý thuế.