Doanh nghiệp logistics Việt: Tăng tốc chuyển đổi, chinh phục chuỗi cung ứng toàn cầu

Doanh nghiệp logistics Việt tìm cách vượt sóng lớn

Theo số liệu từ Cục Thống kê, nửa đầu năm 2025, xuất nhập khẩu đạt gần 432 tỷ USD, tăng hơn 16% so với cùng kỳ, trong đó xuất siêu trên 7 tỷ USD. Khối lượng vận chuyển hàng hóa cũng tăng hơn 14%, hàng hóa qua cảng biển tăng 15%, cho thấy nhu cầu vận tải và dịch vụ logistics tăng trưởng mạnh mẽ.

Thông tin tại Diễn đàn Logistics 2025 với chủ đề “Giải pháp logistics cho chuỗi cung ứng bền vững - ổn định” mới đây, bà Nguyễn Thảo Hiền - Phó Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương) - nhận định, ngành logistics buộc phải thay đổi, đa dạng hóa năng lực cung ứng dịch vụ, đa phương thức trong vận tải. Đồng thời, Nhà nước và địa phương cần tăng cường đầu tư hạ tầng để nâng cao chất lượng dịch vụ và khả năng thích ứng trong bối cảnh nhiều biến động.

Một trong những khó khăn lớn nhất mà doanh nghiệp logistics Việt Nam phải đối mặt hiện nay là chi phí vận hành cao, hệ thống pháp lý liên tục cập nhật và những rào cản kỹ thuật từ đối tác thương mại quốc tế. Tuy nhiên, ngành vẫn ghi nhận nhiều nỗ lực đáng kể. Chỉ số hiệu quả logistics của Việt Nam đã vươn lên hạng 43/139 toàn cầu, đứng thứ 5 trong ASEAN. Quy mô thị trường hiện ước tính đạt 45-50 tỷ USD, tăng trưởng bình quân 12-14%/năm.

Doanh nghiệp logistics Việt: Tăng tốc chuyển đổi, chinh phục chuỗi cung ứng toàn cầu

Ông Trương Tồn Vĩ - Tổng Giám đốc Công ty Việt Thông (Viet Nam Express) - cho rằng: “Hiện tại, logistics Trung Quốc - Việt Nam vẫn chủ yếu dựa vào vận tải đường bộ. Mặc dù có thể đáp ứng nhu cầu phân phối linh hoạt, nhưng trước kim ngạch thương mại song phương đã vượt 230 tỷ USD vào năm 2024, chi phí cao và tính không ổn định về thời gian của vận tải đường bộ đơn lẻ đang ngày càng trở nên nổi bật”.

Ông Trương Tồn Vĩ cho biết, trên thực tế, vận tải đa phương thức “đường sắt chính cộng vận tải đường bộ cự ly ngắn hai đầu” là câu trả lời cốt lõi cho mục tiêu “giảm chi phí, nâng cao hiệu quả và ổn định chuỗi cung ứng”. Bên cạnh đó, Việt Nam hiện đang thúc đẩy xây dựng Nền tảng thông tin vận tải đa phương thức Trung - Việt, với kỳ vọng tăng hiệu quả truyền tải thông tin toàn chuỗi lên 40%.

“Trong tương lai, chúng tôi mong muốn hợp tác sâu rộng hơn với các doanh nghiệp logistics và hiệp hội ngành hàng Việt Nam: Một mặt, cùng nhau xây dựng các trung tâm phân phối biên giới (như bố trí các cơ sở tinh bột sắn tại Huế), mặt khác, thúc đẩy việc vận hành 'bình thường hóa và mật độ cao' của các đoàn tàu đường sắt Trung - Việt. Chúng tôi tin tưởng rằng khi nguồn lực logistics của hai nước được hội nhập sâu rộng và mạng lưới vận tải đa phương thức thông suốt hơn, tiềm năng thương mại Trung - Việt sẽ được mở rộng hơn nữa”, ông Trương Tồn Vĩ nhấn mạnh.

Chuyển đổi tư duy, kết nối quốc tế để nâng tầm chuỗi cung ứng

Theo bà Đinh Thị Bảo Linh - Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương), thị trường logistics nửa đầu năm 2025 chứng kiến sự gián đoạn do căng thẳng địa chính trị, giá cước vận tải biển biến động mạnh. Bối cảnh này khiến các hãng vận tải phải tái cấu trúc đội tàu, liên minh và chuỗi cung ứng.

“Đối với nền kinh tế mở như Việt Nam, logistics không thể tách rời môi trường quốc tế. Các biến động về chính sách thương mại, địa chính trị và tiêu chuẩn môi trường đòi hỏi Việt Nam phải đẩy mạnh cải cách thủ tục, nâng cấp hạ tầng và chủ động hội nhập để không bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu”, bà Đinh Thị Bảo Linh đánh giá.

Theo Bộ Công Thương, từ tháng 4/2025 đến nay, bối cảnh thương mại và đầu tư toàn cầu tiếp tục diễn biến phức tạp, buộc các doanh nghiệp ngành logistics phải liên tục thay đổi, dự báo tình huống và thích ứng linh hoạt. Tựu trung lại, tất cả những nỗ lực này đều nhằm mục tiêu nâng cao năng lực chống chịu và cạnh tranh, giúp doanh nghiệp tồn tại và phát triển trong một môi trường biến động nhanh chóng.

Quy mô vận chuyển hàng hóa cũng gia tăng tương ứng với tốc độ mở rộng sản xuất và hoạt động xuất nhập khẩu. Trong 6 tháng đầu năm 2025, khối lượng hàng hóa vận chuyển tại Việt Nam đạt 1.438,59 triệu tấn, tăng 14,28% so với cùng kỳ năm 2024.

Đáng chú ý, hoạt động xuất nhập khẩu tăng trưởng mạnh đã kéo theo lượng hàng hóa thông qua cảng biển tăng hai con số, đạt hơn 573 triệu tấn (tăng 15%) so với cùng kỳ năm 2024, cho thấy sự phục hồi tích cực và nhu cầu logistics ngày càng lớn.

Dự báo nửa cuối năm 2025, thị trường logistics sẽ tiếp tục tăng trưởng nhờ các yếu tố: Quy mô thương mại mở rộng, sự phát triển của thương mại điện tử xuyên biên giới, đẩy mạnh đầu tư công và thu hút FDI vào các khu công nghiệp mới.

Theo các chuyên gia, kết nối hiệu quả giữa vận tải biển, đường sắt và đường bộ là yếu tố then chốt để tối ưu chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh. Đại diện các doanh nghiệp như Tân Cảng Sài Gòn, Ratraco, Việt Thông và cảng Dunkerque (Pháp) đã chia sẻ mô hình thực tiễn và đề xuất tăng cường hợp tác công – tư, đặc biệt tại các cửa ngõ xuất khẩu trọng điểm.

Các đối tác quốc tế như cảng Thanh Đảo (Trung Quốc) và EuroCham cũng nhấn mạnh nhu cầu xây dựng hệ sinh thái logistics số hóa, minh bạch và kết nối xuyên biên giới. Từ nhiều góc độ, các chuyên gia đều thống nhất rằng doanh nghiệp logistics Việt đang chủ động chuyển mình để vươn lên đóng vai trò trung tâm trong chuỗi cung ứng khu vực.